Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы
Министерство образования и науки Республики Казахстан
Национальная академия образования им. И. Алтынсарина
САБАҚТАН КЕЙІНГІ МЕКТЕП: ОҚУШЫЛАРДЫҢ САБАҚТАН ТЫС
КЕЗДЕГІ БОС УАҚЫТЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ
Әдістемелік ұсыныстар
ШКОЛА ПОСЛЕ УРОКОВ: ОРГАНИЗАЦИЯ ЗАНЯТОСТИ
ШКОЛЬНИКОВ ВО ВНЕУРОЧНОЕ ВРЕМЯ
Методические рекомендации
Астана
2015
Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы Ғылыми кеңесімен
баспаға ұсынылды (2015 жылғы 20 шілдедегі № 6 хаттамасы)
Рекомендовано к изданию Ученым советом Национальной академии
образования им. И. Алтынсарина (протокол № 6 от 20 июля 2015 года)
Сабақтан кейінгі мектеп: оқушылардың сабақтан тыс кездегі бос уақытын
ұйымдастыру. Әдістемелік ұсыныстар. – Астана: Ы. Алтынсарин атындағы
Ұлттық білім академиясы, 2015. – 16 б.
Школа после уроков: организация занятости школьников во внеурочное
время. Методические рекомендации. – Астана: Национальная академия
образования им. И. Алтынсарина, 2015. – 18 с.
Әдістемелік ұсыныстар оқушылардың сабақтан тыс уақытын
ұйымдастыруға арналған оқу-әдістемелік материалдарды қамтыған. Жұмыстың
құрылымы мұғалімге сабақтан тыс уақытты оқушылардың жас, жеке
ерекшеліктерін және дайындық деңгейін ескере отырып жобалауға мүмкіндік
береді.
Мұғалімдерге, сынып жетекшілеріне және мектеп директорларының
тәрбие ісі жөніндегі орынбасарларына, сыныптан тыс жұмысты
ұйымдастыратын әдіскерлерге, қосымша білім беру педагогтеріне,
педагогикалық жоғары оқу орындарының оқытушыларына ұсынылады.
Пособие содержит учебно-методический материал по организации
занятости учащихся во внеурочное время. Структура методических
рекомендаций предоставляет возможность учителю проектировать занятость
школьников во внеурочное время с учетом возрастных, индивидуальных
особенностей и уровня их подготовленности.
Рекомендованы учителям-предметникам, классным руководителям и
заместителям директора по воспитательной работе, организаторам-методистам
внеклассной работы, педагогам дополнительного образования, преподавателям
педагогических вузов.
© Ы. Алтынсарин атындағы
Ұлттық білім академиясы, 2015
© Национальная академия
образования им. И. Алтынсарина, 2015
2
Кіріспе
«Балалар бақытты балалыққа әрқашан да құқылы. Олардың уақыты
қуаныштың, бейбітшіліктің, ойынның, оқу мен өсудің уақыты болу керек.
Олардың болашағы әріптестіктің үйлесіміне негізделуі қажет. Олардың өмірі,
келешегі кемелденіп, олар тәжірибе жинақтаған сайын жарқын бола
түсуі керек».
Бала құқықтары туралы Конвенциядан
Қазақстандық білімді жетілдіру тұжырымдамасы қазіргі кезеңдегі жалпы
білім берудің мақсаттарын анықтап береді. Мектеп әмбебап білімдердің,
іскерлік пен дағдылардың тұтас жүйесін, сондай-ақ білім алушылардың өзіндік
қызметі мен жеке жауапкершілігін, яғни заманауи білімнің сапасын
анықтайтын негізгі біліктілікті дамытуға міндетті. Оқушыларда бастамашылық,
өзіндік, толеранттылықты қалыптастыру тәрбие берудің басты міндеті болып
болып табылады. Оқушылардың пәнге деген қызығушылығын, шығармашылық
қабілеттерін дамыту мен дайындық сапасын көтеруге сабақтан тыс жұмыстар
(факультативтер, пәндік үйірмелер) үлкен мүмкіндік береді.
Бүгінгі күні оқушыларға білім берудің мақсаты тұлғаны қалыптастыру мен
дамыту үшін жағдай жасау; әрбір баланың бойында адамгершілік, мейірімділік,
азаматтық, еңбекке деген шығармашылық қатынас және барлық әлемге ұқыпты
қарау, жетістікке ұмтылу, өз халқының мәдениетін қорғау сияқты жетекші
құндылықтарды тәрбиелеу болып табылады.
Қазақстан Республикасының Президенті, «Нұр Отан» партиясының
Төрағасы Н.Ә. Назарбаев партияның ХVІ съезінде сөйлеген сөзінде «Мәңгілік
Ел идеясы арқауындағы жұмылдырушы құндылықтар – азаматтық теңдік;
еңбексүйгіштік; адалдық; оқымыстылық пен білімді қастер тұту; зайырлы ел –
тағаттылық елі. Осындай жағдайда азаматтық орнықты және табысты
мемлекеттің ең сенімді іргетасы болады», – деп атап көрсетті [1].
Егер мемлекет рухани бай болмаса, ешбір экономикалық және әлеуметтік
жетістіктер мемлекетті күшті етпейтіні және өркендетпейтіні белгілі. Қоғамның
рухани құндылықтарын қалыптастырудағы игі іске қатысы бар мектептерге
үлкен жауапкершілік жүктеледі.
Әдістемелік ұсыныстар баланың жеке қабілеттерін жан-жақты ашу,
қызметтің алуан түріне балалардың қызығушылығын, қоғам мақұлдаған, тиімді
әрекетке белсенді қатысу ниетін, өзінің бос уақытын өздігінше ұйымдастыру
ептілігін дамыту мүмкіндін беретіндіктен педагогикалық тұрғыда пайдалы.
Шығармашылық, танымдық, спорттық, еңбек, ойын сияқты сабақтан тыс
қызметтің әрбір түрі қандай да бір аспектіде оқушының бірлескен өзара
әрекеттерінің тәжірибесін байытады, мұның жиынтығы үлкен тәрбиелеушілік
нәтиже береді.
3
