Мектебінде

63
Шынар ҚАЛИАХМЕТОВА,
Риддер аграрлы-техникалық колледжінің
 қазақ тілі пәнінің оқытушысы.
СЫН ЕСІМ
Сабақтың  мақсаты:  білімділік  –  «Сын  есім»  тарауы 
бойынша  алған  білімдерін  бекіту;  дамытушылық  –  түрлі 
әдістерді пайдалана отырып, оқушылардың ой-танымдарын, 
сөздік  қорларын,  шығармашылық  қабілеттерін  дамыту, 
тақырып  бойынша  алған  білімдерін  қолдана  білуге 
дағдыландыру;  тәрбиелік  –  топтық  жұмыстар  жасату 
арқылы  бір-бірімен  тығыз  қарым-қатынас  жасауға,  тіл 
табыса  білуге,  шығармашылықпен  жұмыс  жасай  отырып, 
пәнге деген қызығушылықтарын арттыру. 
Түрі:  дәстүрлі  емес:  «Бақытты  оқиға»  оқыту  ойын-
сабағы.  Типі:  бекіту  сабағы.  Әдіс-тәсілдері:  практикалық, 
көрнекілік,  сұрақ-жауап,  проблема  туғызу,  оқу,  аудару, 
мәнерлеп оқу, екеуара сөйлесу, тыңдап түсіну. Пәнаралық 
байланыс:  әдебиет,  ағылшын  тілі,  мәдениеттану,  музыка. 
Көрнекіліктер:  қоржындағы  асықтар,  тапсырмалары 
бар  кәртішкелер,  бағалау  парағы,  ойынның  геймдары 
жазылған қағаздар. ОТҚЖ: компьютер, проектор. Жұмыс 
түрлері: жеке, жұптық, топтық. Қолданылған технология: 
М.М.Жанпейісованың модульді оқыту технологиясы, ойын 
технологиясы.
Сабақтың барасы.
I. Ұйымдастыру кезеңі:
а) амандасу;
ә) түгелдеу.
II. Негізгі кезең.
б)  Қайырлы  күн,  құрметті  жанкүйерлер,  көрермендер, 
ұстаздар,  қонақтар!  Бүгінгі  «Бақытты  оқиға»  атты  ойынға 

64
екі  топ  қатысып  отыр,  «Алғырлар»  мен  «Тапқырлар».  Екі 
топты қол соғып қарсы алайық!
-  Ребята,  сегодня  у  нас  необычный  урок,  цель  нашего 
урока - проверка знаний по теме: Сын есім. Қоғамдық қызмет 
көрсету. На уроке мы повторим изученный нами материал по 
теме «Сын есім. Қоғамдық қызмет көрсету».
Урок будет проходить в форме игры «Счастливый случай» 
и победит в нем сильнейший.
1-топ – Тапқырлар.
Ұраны: «Өнер-білім, бәрі де
 
       Оқуменен табылған.»
 
       Жетістікті тағдыр емес
 
       Білім ғана анықтар.
2-топ – Алғырлар.
Ұраны: Өнеріміз сайыста,
 
       Жетелейді алысқа.
 
       Бүгінгі күннің жеңісі
 
      Достық болып қалады.
Әділ қазылар алқасымен таныстыру.
-  Ойынымызды  бастаймыз.  Қорытынды  сабақ 
болғандықтан,  ойын  түрінде  өтеді.  М.М.Жанпейісованың 
модульдік технологиясы бойынша «Бақытты оқиға» ойыны. 
Ойын  бес  геймнен  тұрады.  «Гейм»  –  ағылшын  тілінен 
аударғанда «ойын» дегенді білдіреді.
I.  Бой жаздыру – Разминка.
II. Қоржындағы асықтар – Бочонки из мешочка.
III. Сен – маған, мен – саған; Ты – мне, я – тебе.
IV. Қонақ кәдесі – Темная лошадка.
V. Кім жүйрік? Гонка за лидером.
I. Бой жаздыру – Разминка.
Берілген  сұрақтарға  тек  командалардың  капитандары 
ғана жауап береді.
1-топ сұрақтары:

65
1. «Сын есім» аудармасы.
2. Сын есім нені білдіреді?
3. Сын есім жіктеле ме?
4. Сын есім тәуелдене ме?
5. «Вкусная еда» аудармасы.
6. Қызыл, ақ, көк сын есімдері заттың қандай белгісін 
білдіреді?
7.  Ауыр,  жеңіл  сын  есімдері  заттың  қандай  белгісін 
білдіреді?
8.  Ащы,  тәтті  сын  есімдері  заттың  қандай  белгісін 
білдіреді?
9. Домалақ, жалпақ сын есімдері заттың қандай белгісін 
білдіреді?
10. Дара сын есімге мысал келтіріңіз.
2-топ сұрақтары:
1. Сын есім сұрақтары.
2. Заттың әр түрлі белгісін білдіретін сөз табы.
3. Сын есім көптеле ме?
4. Сын есім септеле ме?
5. «Горькое лекарство» тіркесінің аудармасы.
6. Үлкен, биік, ұзын сын есімдері заттың қандай белгісін 
білдіреді?
7.  Жуас,  жалқау,  тентек  сын  есімдері  заттың  қандай 
белгісін білдіреді?
8.  Жақсы,  жаман  сын  есімдері  заттың  қандай  белгісін 
білдіреді?
9.  Қара,  жасыл,  ақ  сұр  сын  есімдері  заттың  қандай 
белгісін білдіреді?
10. Күрделі сын есімге мысал келтіріңіз.
Игра со зрителями.
Игра созвучных слов.
Пестрый – ... 
еда – ...              детство – ...
Город – ...   
камень – ... 
городской – ...

66
Черный – ...  
вчера – ... 
зеленый – ...
Простой – ... 
улица – ... 
драгоценный – ...
II. Қоржындағы асықтар – Бочонки из мешочка.
- Әр команда кезекпен қоржыннан нөмірленген асықтар-
ды алып, нөмірге сәйкес келген тапсырманы орындайды. Әр 
топқа төрт кезек беріледі.
1. «Асханада» тақырыбына диалог құрастыру.
2.  Жаңылтпашты  тез  әрі  дұрыс  айту.  Сын  есімдерді 
табу.
Көк базарда бәрі бар,
Барып, барын, бәрін ал.
3. Төртіншісі артық.
Әдемі  
көк    
қысқы   
дәмхана
Сұлу 
қызыл   
тұзды   
емхана
Көркем 
жақсы   
таулы   
колледж
Түзу 
жасыл   
кіші   
асхана
4. Сын есімдері бар өлеңді жатқа оқу. Сын есімдерді 
атау.
5. Жұмбақты шешу. Сын есімдерін анықтау.
Қысы – жазы өзгермес
Жаралған жасыл түсінен.
Қанша аяз болса да,
Айырылмайды гүлінен.   (...)
6. Әнді табу. Сын есімдерді көрсету.
Шөпте шегіртке отыр,
Шөпте шегіртке отыр.
Тіпті, қияр сияқты
Жап – жасыл ол болады. (...)
7. өлеңді мәнерлеп оқу, ішінен сын есімдерді табу.
Қап-қара түнді көрдім де,
Жап – жарық таңға кездестім.
Қарасыз, сірә, мен мүлде,
Аппақтың нарқын сезбеспін.