Бағдарламасын іске асыратын білім беру мекемелерінің оқыту үрдісінде оқу құралы ретінде қолдануға ұсынылады

188 
 
 
Ұ я ш ы қ т а р д ы ң   а т ы н   ө з г е р т у .   Электрондық  кестедегі  әрбір 
ұяшықтың  өз  мекенжайы  бар.  Дегенмен,  оған  жеке  атау  беріле  алады. 
Бірдей кітаптың басқа парағында орналасқан ұяшыққа сілтеме жасау қажет 
болған  жағдайда,  бұл  пайдалы  болуы  мүмкін.  Өйткені,  оған  жай  ғана 
мекенжайы  бойынша  жүгінуге  болмайды  –  кітаптың  барлық 
парақтарындағы ұяшықтарда осындай дербестендіру бар. 
Осы  операцияны  орындау  үшін  бізге  бастапқы  кесте  қажет  болады 
(3.76-сурет), онда келесі әрекеттерді орындау қажет: 
      меңзерді кез келген таза параққа «А1» ұяшығына орнату;  
Қою, Атауы, Тағайындау мәзіріне кіру;  
пайда  болған  терезеде  пернетақтадан  «доллар»  сөзін  енгізу 
(тырнақшасыз), ОК батырмасын басу;  
аты  өзгертілген  ұяшыққа  доллар  курсының  мәнін  өзгерту  (мысалы, 
26,5);  
кестеге оралу (парақтың қажетті түбіртегі бойынша тінтуірмен шерту) 
және меңзерді «С2» ұяшығына орнату; 
««=В2*доллар»  формуласын  енгізу,  жасыл  қанат  белгісі  бар 
батырмасы басу. Ұяшықта  рубльдің доллардың енгізілген курсына сәйкес 
құнның мәндері пайда болады;  
пайда  болған  нәтижені  кестені  соңына  дейін  созу.  Сәйкес  бағанда 
автоматты түрде кестенің барлық позициялары қайта есептелетін болады. 
К е с т е н і ң   а у м а қ т а р ы н   б е к і т у .   Үлкен кестелерді құру кезінде 
кестенің тақырыптары немесе оның бастамаларын тұрақты көру 
қажеттіліктері бар. Жоғарыда көрсетілген аумақтарды бекіту үшін: 
меңзерді оң жағына немесе бекітілетін аумақтың астына орнату;  
Терезе мәзіріне кіру және Аумақтарды бекіту командасын таңдау қажет. 
Аумақтардың  бекітілуін  алып  тастау  үшін,  сол  мәзірге  кіріп, 
Аумақтардың бекітілуін алып тастау командасын беру. 
К е с т е д е   с ү з г і   о р н а т у .  Ақпаратты сұрыптауға, яғни оның белгілі 
бір  реттілеуге  қарағанда,  кестеде  сүзгіні  орнату  сұралған  тақырып 
бойынша  кестелік  деректерден  жасауға  мүмкіндік  береді.  Кестеге  сүзгіні 
орнату үшін сізге керек: 
кестенің тақырыбын белгілеу; 
Деректер, 
Сүзгілеу, 
Автосүзгілеу мәзіріне кіру; 
кестенің 
тақырыбында 
батырмалар 
– 
көрсеткіштер, 
сүзгілеу  шарттарының  ашылатын 
тізімдері  пайда  болады  (3.77-
Деректер 
бойынша 
сүзгілеуге 
тапсырыс  беру  үшін,  көрсеткіші 
бар  батырма  бойынша  шертіп, 
тізімге  кіріп,  оны  тінтуірмен 
шертіп, қажетті шартты таңдау.  
3.76 Сурет. Бастапқы кете 

189 
 
3.77-сурет. Кестеге сүзгілерді орнату  
Кестеге  бастапқы  түрін  қайтару  үшін,  сүзгілеу  шартында  «Барлығы» 
шартын тапсырады.  
Сүзгілеуді мүлде алып тастау үшін,  Деректер, Сүзгілеу мәзіріне кіріп, 
Автосүзгілеу командасынан қанат белгісін алып тастау.  
Кітаппен  жұмыс  істеу.  К і т а п қ а   п а р а қ т а р д ы   қ о с у .   Қалауыңыз 
бойынша  кітапқа  қосымша  парақтардың  кез келген санын қосуға  болады. 
Ол  үшін  Қою  мәзіріне  кіріп,  Парақ  командасын  таңдау  қажет.  Бұл 
жағдайда келесі реттік нөмірімен жаңа парақ автоматты түрде енгізіледі. 
К і т а п т а н   п а р а қ т а р д ы   ж о ю .  Парақтарды жою үшін: 
•  парақтың түбіртегі бойынша тінтуірмен шертіп, оны белгілеу;  
•  Түзету  мәзіріне  кіріп,  Парақты  жою  командасын  беру,  ОК 
батырмасын басу. 
Сіз  парақты  жою және  жою кезінде оның мазмұны  қайтарылмайтыны 
туралы ескерту аласыз.  
П а р а қ т ы ң   а т ы н   ө з г е р т у .   Парақтың  атын  өзгерту  үшін  келесі 
әрекеттерді орындау қажет:  
•  парақтың түбіртегі бойынша тінтуірмен екі рет шерту;  
•  пернетақтадан  түбіртекте  парақтың  жаңа  атауын  енгізу,  ОК 
батырмасын басу. 
К і т а п қ а   қ а т ы с т ы   п а р а қ т а р д ы   ж ы л ж ы т у .   Егер  жұмыстың 
қолайлылығы үшін кітап парақтарының орынын жылжыту қажет болса:  
•  тінтуірдің сол жақ батырмасын басып, ұстап тұрыңыз; 
•  төменгі  қарап  тұрған  кішкентай  көрсеткіш  көрсетіп  тұрған  қажетті 
орынға парақты жылжытыңыз; 
•  тінтуірдің  пернесін  жіберген  кезде,  парақ  автоматты  түрде  жаңа 
орынға жылжытылады.  
Құжатты  басып  шығару.  Кестелік  редакторда  дайындалған 
құжаттарды басып шығарудың бірқатар ерекшеліктері бар. 

190 
 
 
Құжатты  басып  шығаруға  дайындау  үшін,  Файл  мәзіріне  кіріп, 
Парақтың  параметрлері  командасын  таңдау  (3.78-сурет)  және  сәйкес 
орнатқыштарды жасау (әрбір парақ үшін ол жеке беріледі).  
Парақ  кірістіруінде  қағаздың  өлшемін,  парақтың  бағдарын,  басып 
шығарылатын құжаттың ауқымын орнатады.  
Жолдар  кірістіруінде  жолдардың  өлшемін  орнатады  және  мәтіндік 
жолға қатысты кестені орталыққа дәлдеуді орнатады.  
Үлкен кестеден тек есімдері бар тізімді басып шығару керек делік. Ол 
үшін  тізімді  таңдап,  содан  кейін  Файл,  Басып  шығару  мәзіріне  кіріп,  
диалогтық терезеде парақтарды көрсетпей, Баспаға белгіленген аралықты 
шығару опциясын қою, содан кейін көшірмелер санын тапсырыс беріп, OK 
батырмасын басу қажет.  
Windows  қосымшалары  арасында  деректерді  алмастыру.  Әртүрлі 
қосымшалардан деректерді жылжытудың ең оңай тәсілі айырбастау буфері 
арқылы  жүргізіледі.  Ол  үшін  қажетті  фрагментті  белгілеп,  содан  кейін 
Түзету  мәзірінде  Көшіру  тармағын  таңдау  қажет  [Ctrl  +  C]  пернелері). 
Содан  кейін  клиенттік  қосымшаға  өтіп,  меңзерді  фрагментті  құжаттың 
орнына  қоятын  орынына  орнату,  Түзету  мәзірінде  [Ctrl  +  V]  тармағын 
таңдау қажет. Айырбастау буферінің сыйымдылығы тек ЖЖҚ өлшемімен 
шектеледі. Құжаттың фрагменті айырбастау буферінде басқа фрагменттен 
ауыстырылғанға  дейін  немесе  жүйе  қайта  іске  қосылғанға  дейін 
орналасады. 
Қажет  болған  жағдайда,  айырбастау  буферінің  мазмұнын  көруге 
немесе  файлға  жазуға  болады.  Оның  мазмұнын  Бағдарламалар  / 
Стандартты / Айырбастау буфері жолы бойынша табуға болады.   
Файлдарды көшірмелеу және жылжыту бойынша операцияларды басқа 
тәсілмен – бір қосымшадан екіншісіне апару арқылы жасауға болады. 
 
3.78-сурет. Бет параметрлерлерін қою