Бағдарламасын іске асыратын білім беру мекемелерінің оқыту үрдісінде оқу құралы ретінде қолдануға ұсынылады



жүктеу 2,59 Kb.
Pdf просмотр
бет10/110
Дата29.05.2018
өлшемі2,59 Kb.
#18395
түріБағдарламасы
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   110

30 
 
 
Socket  A,  немесе  Socket-462,  AMD  фирмасы  процессорларының 
көптеген үлгілері арналған. Сырттай Socket-370 ұқсас, бірақ онымен мүлде 
үйлеспейді; 
Socket-478  жалғағышы  Pentium  IV  класының  Intel  процессорларын 
орнату арналған.  
Чипсет  (ағылшын  тілінен  chipset).    Бұл  ОП  өзара  әрекеттесуіне  жауап 
беретін  тақтаның  компоненті  (2.8-сурет).  Ол  әдетте  солтүстік  және 
оңтүстік көпірлері деп аталатын екі микросұлбалардан тұрады (2.9-сурет). 
Солтүстік  көпір  мөлшері  бойынша  үлкенірек  және  ОП  қасында 
орналасады. Ол процессордың жадымен өзара әрекеттесуіне, графикалық 
Орталық 
процессор 
 
2.9-сурет. Чипсеттің солтүстік және оңтүстік көпірлері  


31 
 
шиналарды қолдау және т.б. Солтүстік көпір айтарлықтай көп жылу бөлуі 
мүмкін,  сондықтан  оны  салқындату  үшін  кейде  радиатор  орнатылады. 
Оңтүстік  көпірде  әдетте  перифериялық  құрылғылардың,  жергілікті 
желілердің,  USB  шиналардың  контроллерлері  орналасады.  Чипсеттің 
үлгісіне тақтаның негізгі сипаттамалары тәуелді: қолдайтын процессорлар 
және  жады,  жүйелік  шинаның  типі,  сыртқы  және  ішкі  құрылғыларды 
қосуға  арналған  порттар,  әртүрлі  қосымша  мүмкіндіктер,  мысалы, 
біріктірілген  дыбыс  немесе  видеоадаптер.  Бұл  кеңейтудің  қосымша 
тақталарсыз  қарауға  мүмкіндік  береді.  Шынында,  чипсетке  біріктірілген 
дыбыстық  және  графикалық  ядролар  әрдайым  бай  мүмкіндіктерімен 
ерекшеленбейді,  дегенмен  кеңселік  компьютерлер  үшін  бұл  әбден 
жеткілікті.  
BIOS микросұлбасы (Basic Input Output System  — енгізу-шығарудың 
негізгі  жүйесі).  Қорегі  арнайы  аккумулятордан  жүзеге  асырылатын, 
сонымен  қатар  жүйелік  тақтада  орналасатын  энергияға  тәуелсіз  жады 
болып  табылады.  Бұл  микросұлба  ДҚ  қосылғаннан  кейін  оның  басты 
құрылғыларына тестілеу жүргізетін арнайы бағдарламаларды қамтиды. Ол 
кескіндеу параметрлері мен жүйенің баптауларын сақтайды (CMOS Setup). 
Бұл  баптауларды  қажет  болған  жағдайда  өзгертуге  болады,  ол  сауатты 
пайдаланушыға өзінің жүйесінің кескіндемесін оңтайландыруға және оны 
нақты  тапсырмалар үшін  күйге  келтіруге  мүмкіндік береді.  Қажет болған 
жағдайда  сонымен  қатар  BIOS  баптауларының  құрамын  анықтайтын 
(BIOS қайта жасау деп аталатын) бағдарламаның өзін де өзгертуге болады.  
Жадының модульдерін орнатуға арналған слоттар. Қазіргі уақытта 
жады  модулінің  үш  түрін  кездестіруге  болады:  ескірген,  бірақ  та  әлі  де 
айтарлықтай танымал SDRAM, Intel фирмасының заманауи RDRAM және 
өте  үмітті  жады  DDR  SDRAM.  Оларды  тақтаға  орнату  үшін  слоттардың 
құрылымы  ерекшеленеді,  сондықтан  олардың  барлығы  бір-бірімен 
үйлеспейді. Жүйелік тақталарда әдетте  жады модулін орнату үшін екі-үш 
слоттар  болады  (2.10-сурет).  Слоттағы,  сондай-ақ  модульдегі  сияқты 
байланыстар 
олардың 
қышқылдануын 
төмендету 
үшін 
алтын 
жалатылғандай  жасайды.  Слоттың  құрылымы  модульді  ұяшықта  ұстап 
тұратын  арнайы  ысырманың  болуын  қарастырады.  Модульді  слоттан 
шығарып алу үшін осы ысырмаларды шетке қарай жылжыту қажет.  
К е ң е й т у   т а қ т а л а р ы н   о р н а т у ғ а   а р н а л ғ а н   с л о т т а р  
(видеокарталар,  ішкі  модем,  желілік  карта  және  т.б.).  Заманауи  аналық 
тақшаларда әдетте әртүрлі типтердің шиналарын орнатады: ISA, PCI және 
AGP.  Слоты  әдетте  қара  түске  боялған  ISA  шинасы  ескірген,  дегенмен 
кейде аса жаңа емес компьютерлерде кездеседі, ал кейде ескірген, бірақ әлі 
де  айтарлықтай  танымал  кеңейту  тақтасын  пайдалану  мүмкіндігін 
қамтамасыз  ету  үшін  тіпті  жаңа  жүйелік  тақталарда  да  орнатылады.  PCI 
шинасының  слоттары  дыбыстық  карта,  видеоадаптер,  желілік  карта,  ішкі 
факс-модель  және  басқалар  –  кеңейту  тақтасын  орнату  үшін 
пайдаланылады. 


32 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2.10-сурет. Жадының слоттары 
 
Әдетте 
кеңселік 
және 
үй 
компьютерлерінің 
жүйелік 
тақтасында бір AGP слоты, бес-алты 
PCI  слоттары  және  бір  ISA  болады. 
Аналық тақтадағы барлық слоттар  
әртүрлі  түстерге  боялған,  ол  оларда 
әртүрлі  құрылғыларды  орнатуды 
айтарлықтай жеңілдетеді. 
Д и с к і л і  
ж и н а қ т а у ы ш т а р д ы   қ о с у ғ а  
а р н а л ғ а н   с л о т т а р  
— FDD, HDD, CD-ROM (CD-R/W, DWD R/W). Дискілі жинақтауыштарды 
жүйелік  тақтаға  қосу  үшін  бір  басымен  кеңейтудің  сәйкес  слотына 
қойылатын  ,  ал  басқасымен  жинақтауышпен  байланысатын  арнайы  тегіс 
кабель  (шлейф)  бар.  Бұдан  басқа,  дискілі  жинақтауыш  пен  шинаны 
түйіндестіретін  «контроллер»  деп  аталатын  қосымша  құрылғы  қажет. 
Контроллер әдетте жинақтауыштың электроникасына кіріктірілген болады  
 (мысалы,  қатты  диск)  және  құрылғының  IDE  интерфейсі  бойынша 
жергілікті  желімен  өзара  әрекеттесуін  қамтамасыз  етеді  (ATA  —  AT 
Attachment). Кейде перифериялық құрылғылардың контроллерлері тікелей 
микросұлбаның  чипсетіне  кіріктіріледі  (біріктіріледі).  Ол  сондай-ақ 
жүйелік тақтада жеке микросұлба ретінде орналаса алады.  
Шина.  Ақпарат  (деректер)  жүйелік  тақтаның  бір  құрылғысынан 
басқасына  берілетін  өткізгіштердің  жинағы.  Оны  бір  құрылғыдан 
басқасына берілетін деректер бойынша жедел магистраль ретінде ұсынуға 
болады. 
1
 
2
 
3
 
4
 


11
 
10
 
9
 
8
 

2.11-сурет. Перифериялық құрылғылардың порттары: 
1 — тінтуірді қосуға арналған PS/2 порты; 2 — 25-pin параллель порты; 3 — RJ-45 
порты; 4 — сызықтық кірістің ұяшығы; 5 — сызықтық шығыстың ұяшығы; 6 — 5.1 
акустикалық жүйелерді қосуға арналған ұяшық; 7 — микрофонды қосуға арналған 
ұяшық;  8  —  порты  USB2;  9  —  9-pin  жүйелі  порты;  10  —  сыртқы  дыбыстық 
құрылғыларды  қосуға  арналған  ұяшық;  11  —  пернетақтаны  қосуға  арналған  PS/2 
порты 
 


жүктеу 2,59 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   110




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау