156
Сурет 11 – Студенттердің қазақ ұлттық музыкасы арқылы интеллектуалды
дамуының эмоционалдық-құндылықтық компонентін даму деңгейінің
көрсеткіштері (эксперименттің соңы)
Суреттен байқалып тұрғандай, эксперимент топтардағы студенттерде қазақ
ұлттық музыкасы арқылы интеллектуалды дамудың эмоционалдық-
құндылықтық компоненті деңгейі көрсеткіші жақсарды. Осы компонент
бойынша студенттердің интеллектуалды дамуының жоғары деңгейі тұтастай
17,1%-ды құрады. Айқындау экспериментінде төмен деңгейді көрсеткендердің
қорытындыла кезеңінде орта деңгейге көтерілуіне байланысты ол
көрсеткіштің азайғандығы байқалады (66,67%-дан 3,41%-ға дейін).
Мұндай өзгерістер бақылау тобында да ішінара орын алды. Егер
эксперименттің бастапқы кезеңінде қазақ ұлттық музыкасы арқылы
интеллектуалды дамудың эмоционалдық-құндылықтық компонентіндегі даму
көрсеткіші төмен деңгейдегі студенттер 55,45% құраса, онда қорытынды
кезеңде 51,82%-ға төмендеді, орташа деңгейде шағын көрсеткіштерінің өсуі
байқалған: 44,55% -дан 48,18%-ға дейін, жоғары деңгей сол күйінде қалды.
Алынған мәліметтің салыстырмалы талдауы көрсеткендей, қалыптастыру
эксперименті кезінде эксперимент топтағы студенттердің эмоционалдық-
құндылықтық компоненті бақылау тобына қарағанда қарқынды дамыды.
Эксперимент тобындағы студенттер
көбінесе жоғары белсенділікпен, халықтың
музыкалық шығармасына деген эмоционалдық қарым-қатынаста, мәдениетке
деген
сезім,
эмоционалдық
қабылдау
мен
халықтың
музыкалық
шығармасындағы
құндылықтың
мазмұнын
түсінумен,
ойлауының
тереңдеуімен, тұлғалық өсуімен ерекшеленді.
Эксперимент жұмысының қорытынды кезеңіндегі төртінші кесіндінің
мақсаты эксперимент және бақылау топтарындағы студенттердің қазақ
ұлттық
музыкасы
арқылы
интеллектуалды
дамуының
іс-әрекеттік-
эмоционалдық компонентінің даму деңгейін салыстырмалы талдау мен
диагностикалау болып табылады.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
Жоғары
Орташа
Төмен
20.52
76.92
2.56
0
53.64
46.36
Эксперимент тобы
Бақылау тобы
157
Төртінші кесіндінің міндеттері:
- қалыптастыру
эксперименті
кезінде
эксперимент
тобындағы
студенттердің қазақ ұлттық музыкасы арқылы интеллектуалды дамуының іс-
әрекеттік-рефлексивтік компонентінің даму деңгейін салыстырмалы талдау
мен диагностикалау;
- қалыптастыру эксперименті кезінде бақылау тобындағы студенттердің
қазақ ұлттық музыкасы арқылы интеллектуалды дамуының іс-әрекеттік-
рефлексивтік компонетінің даму деңгейін салыстырмалы талдау мен
диагностикалау;
- эксперимент және бақылау топтарының көрсеткіштерін салыстырмалы
талдау (сурет 12).
Қорытынды төртінші кесінді айқындау эксперименті кезіндегі бақылау,
сауалнама, тестілеу әдісі арқылы жүзеге асты.
Осы зерттеудің сараптамасы көрсеткендей, эксперимент топ студенттері
белсенді интеллектуалды-шығармашылықты көрсете бастады. Олар өздерін
интеллектуалды тұрғыдан дамыған маман ретінде сезініп, келешекте жас
ұрпақтың интеллектуалды даму деңгейін көтеру қажеттігін айтады.
Қорытындылау кезеңінде байқалған нәтижелермен, айқындау кезеңінде
алынған мәліметтерді салыстыратын болсақ, студенттердің қазақ ұлттық
музыкасы арқылы интеллектуалды дамуының іс-әрекеттік-рефлексивтік
компоненті дамуының сандық жағынан өзгерісін анықтауға болады (12-ші
сурет).
Сурет 12 - Студенттердің қазақ ұлттық музыкасы арқылы интеллектуалды
дамуының іс-әрекеттік-рефлексивтік компоненті даму деңгейінің көрсеткіштері
(эксперименттің соңы)
Суретте көрсетілген мәліметтерді баяндауда эксперимент тобындағы
студенттердің қазақ ұлттық музыкасы арқылы интеллектуалдық дамуының іс-
әрекеттік-рефлексивтік компонентіндегі деңгейінің сапалық өзгерісін айтуға
0
10
20
30
40
50
60
70
80
Жоғары
Орташа
Төмен
20.52
76.92
2.56
0
53.64
46.36
Эксперимент тобы
Бақылау тобы
158
болады. Айқындау кезеңінен алынған нәтижеге (51,28%) қарағанда
қорытындылау кезеңіндегі нәтиже (2,56%) студенттердің осы компонент
бойынша қазақ ұлттық музыкасы арқылы интеллектуалды дамуының
көрсеткіші төмен деңгейі азайғанын байқатты. Сонымен қатар өсу көрсеткіші
жоғары деңгейде 20,52% (0% -ден 20,52%-ға дейін) құрады, ал орта деңгей
48,72%-ден 76,92%-ға дейін өсті. Бақылау тобының студенттері қазақ ұлттық
музыкасы арқылы интеллектуалды дамудың іс-әрекеттік-рефлексивтік
компонентінің деңгейі даму көрсеткіші жағынан аздаған өзгерістерді ғана
байқатты. Суретте көрсетілгендей, осы компоненттегі мәліметтерге сәйкес
қазақ ұлттық музыкасы арқылы студенттердің интеллектуалды дамуының
төмен деңгейі 50,91%-ден 46,36%-ға дейін азайған, өсу көрсеткішінің орта
деңгейі 4,5 % (49,09%-ден 53,64%-ға дейін) құраған, жоғары дейгей сол жоқ
қалпында қалған.
Эксперимент және бақылау топтарындағы студенттердің қазақ ұлттық
музыкасы арқылы интеллектуалды дамуының әрбір компоненті бойынша
деңгейін анықтау тәжірибелік-эксперимент жұмысының біртұтас нәтижесін
көрсетуге мүмкіндік берді.
Зерттеудің нәтижесіне талдау жасау барысында эксперимент топтағы
студенттердің бақылау тобына қарағанда қазақ ұлттық музыкасы арқылы
интеллектуалды дамуының барлық компоненттерінің деңгейі көтерілгендігі
байқалады (кесте 5).
Кесте 5 – Эксперимент және бақылау топтарындағы студенттердің қазақ
ұлттық музыкасы арқылы интеллектуалды дамуының әрбір компоненті
бойынша деңгейінің салыстырмалы көрсеткіштері
Компоненттері
Кезеңдер 1- жоғары
2- орташа
3-төмен
ЭТ
БТ
ЭТ
БТ
ЭТ
БТ
Қажеттілік-
ынталандырушы
лық
бастапқы
-
- 46,16%
44,55%
53,84%
55,45%
соңғы
20,51%
- 76,93%
47,28%
2,56%
52,72%
Когнитивтік
бастапқы
-
- 40,18%
44,55%
59,82%
55,45%
соңғы
17,95%
- 78,63%
48,18%
3,42%
51,82%
Эмоционалдық-
құндылықтық
бастапқы
-
- 33,33%
44,55%
66,67%
55,45%
соңғы
17,10%
- 79,49%
48,18%
3,41%
51,82%
Іс-әрекеттік-
рефлексивтік
бастапқы
-
- 48,72%
49,09%
51,28%
50,91%
соңғы
20,52%
-
76,92%
53,64%
2,56%
46,36%
Кестеде
көрсетілген
эксперимент
және
бақылау
топтарындағы
студенттердің қазақ ұлттық музыкасы арқылы интеллектуалды дамуының
әрбір компоненті бойынша деңгейінің салыстырмалы көрсеткіштерінің
диаграммасы 13-суретте беріледі.
Достарыңызбен бөлісу: | 
