78
79
сағағынан тұрады. Жапырақтың кеңейген, жалпақ
бөлігі –
тақтасы, сабаққа бекінетін жіңішке бөлігі –
сағағы деп аталады. Сағағы болмайтын жапырақтарды
сағақсыз дейді. Жапырақтың жүйкеленуі: тор жүйкелі,
параллель жүйкелі, доға жүйкелі, күрделі, қарапайым
жапырақтар болады.
Түсінгендерін тексеру: Сонымен жапырақ
деген не? Оқушылар кестеден жапырақты, сағағын,
тақтасын көрсетеді.
үшінші суретті ашамыз. (Бәйтерек көктеп
қалыпты).
Сабақты бекіту:
1. Мәтін бойынша оқып, оқығанды сұрақ арқылы
бекіту.
2. Сөздік жұмыс. Сағақ, жапырақ тақтасы. Дәптерге
жазып алу.
Даражарнақты өсімдіктерге – шашақ тамыр жүйесі,
параллель және доға жүйкелі жапырақ болады.
Қосжарнақты өсімдіктерде – кіндік тамыр жүйесі, тор
жүйкелі жапырақ.
Төртінші суретті ашамыз. Бәйтерек ағашқа
айналыпты.
Қорытындылау.
- Балалар, сендерге мен алдын ала тапсырма
берген едім «Ағаштардың дауы» деген қойылымды
тамашалайық.
Бірінші ағаш:
- Менің киімімнен көрікті киім жоқ. Қарашы, қызыл
да, жасыл да, сары да, қызғылт та жапырақтарым бар.
Мен – ең әдемі ағашпын.
Екінші ағаш:
- Ал, менің ойымша сіздікі сияқты ала құла киім
мен сияқты салиқалы ағашқа мүлдем жараспайды. Ең
сыпайы да, ең әдемі жапырақ ол – жасыл жапырақ. Бұл
жапырақты мен ешқандай жапыраққа ауыстырмаймын.
- Ал, балалар, осы ағаштардың дауларына негіз
бар ма?
- Жоқ.
- Жапырақ өсімдікке өте қажет.
- Өсімдікті жапырақсыз елестету қиын.
- Жапырақтың пайдасы өте зор.
- Кір ауаны сіңіреді,таза ауаны бөледі.
- Дұрыс айтасыңдар.
Адамның дене мүшесін қолдан айырса, адам кемтар
болып қалады. Сол сияқты өсімдіктің жапырағын
жұлсаңдар не болады? Ол өсіп-өнбейді, сондықтан
да, қай жерде болмасын сыныптағы өсімдіктер, орман
өсімдіктер болмасын, туған жеріміздің тамылжыған
тамаша табиғатын сүю, оны қадірлеу – әрбіріміздің
парызымыз.
Бесінші суретті ашамыз. - Қараңдаршы,
бәйтерегіміз жайқалып, алып ағашқа айналды. Кең
байтақ Қазақстанымызда алып ағаштар көп өседі, ал,
енді, солардың ішінде ең әдемісі қайда орналасқан?
Біздің бас қаламыз – Астанада (суретін көрсету). Әдемі
ғимарат Қазақстанның нышанына айналды. Сендер де
бәйтерек ағашындай мықты, көрікті болып тәуелсіз
Қазақстанымыздың болашағына үлкен үлес қосыңдар
деп тілеймін.
Сабақты бағалау.
үйге тапсырма: мәтінді оқып келу, мазмұндау.
80
81
В мире педагогики
Фатима АШИРОВА,
учитель начальных классов
средней школы имени Ораза Жандосова
с дошкольным миницентром.
Алматинская область,
Карасайский район,
п.Жандосов.
ГЛАГОЛ КАК ЧАСТЬ РЕЧИ
Цели урока: закрепить знания о глаголе, развивать
речь, орфографическую зоркость.
Оборудование: конверт, полоски с предложениями.
Ход урока.
I. Организационный момент.
II. Тема урока.
Дети:
- Что без меня предметы?
Лишь названия.
А я приду –
Все в действие придет.
Летит ракета.
Люди строят здания.
Цветут сады,
И хлеб в полях растет.
Учитель: - О какой части речи идет речь?
- О глаголе.
- Что называется глаголом? Для чего нужны глаголы?
- Это часть речи, которая называет действия.
- На доске записаны словарные слова, в них
пропу щены безударные гласные. Спишите, вставьте
пропущен ные буквы.
На доске.
Р...бота, рисун...к, р...ссказ, уж...н, завтр...к.
Дети выполняют задание.
- Какие вставили буквы вместо точек?
- Гласные а, о, а, и, а.
- Какой частью речи являются эти слова?
- Это существительные.
- Образуйте от этих слов глаголы.
- Работать, рисовать, рассказывать, ужинать,
завтракать.
- Вставьте подходящие по смыслу слова. Это упраж-
нение выполняем устно.
На доске.
Зайку ______________ хозяйка,
Под дождем ____________ зайка.
Со скамейки ____________ ,
Весь до ниточки ____________________ .
- Какие слова вставили?
- Бросила, остался, слезть, не смог, промок.
- Что их объединяет?
- Они отвечают на вопросы что сделала? что
сде лал? Это глаголы.
- Прочитайте стихотворение, которое у вас получи-
лось.
82
83
- Зайку бросила хозяйка,
Под дождем остался зайка.
Со скамейки слезть не смог,
Весь до ниточки промок.
- Подберите синонимы к слову загрязнять.
Дети называют синонимы, учитель записывает их
на доске.
- Составьте устно предложение с одним из этих слов.
Дети выполняют задание. Одно предложение
записывается на доске и в тетрадях с комментированием.
Затем дети нахо дят в нем подлежащее и сказуемое.
III. Физкультминутка.
- Летели две птички,
Собой невелички.
Как они летели,
Все люди глядели.
Как они садились,
Все люди дивились.
Учитель предлагает детям изобразить птичек,
как они ле тели, как садились.
IV. Тема урока (продолжение).
V. Что мы сейчас выполняли?
- Действия.
- Какая часть речи помогает нам выполнять
разные действия?
- Глагол.
- Вставьте недостающие буквы и прочитайте,
что получилось.
На доске.
У ... п... шк ... дв... ст... р... шк ...
Бр...л... гр... зд... и в... лн... шк... .
Один ученик работает у доски, остальные – в
тетрадях.
- Что записано?
- Скороговорка.
- Какая?
- У опушки две старушки.
Брали грузди и волнушки.
- Подчеркните глагол двумя чертами. Повторите ско-
роговорку вполголоса друг другу.
Дети выполняют задание.
- На доске записаны слова, вы должны найти
пары.
На доске.
ножницами
рубят
молотком
пилят
топором
ловят
пилой измеряют
плугом забивают
удочкой
стригут
градусником пашут
Дети по очереди выходят к доске, находят пары и
стрелоч ками соединяют их.
- В каком столбике записаны глаголы?
- Во втором.
Далее дети работают в парах.
• На каждой парте лежит конверт, на котором
написано название рассказа «Канарейка», в конверте –
полоски с пред ложениями.
1. Эта птичка живет только в клетках.
