15
1 Мәліметтер қорына аналитикалық шолу
1.1 Ақпараттық жүйенің тақырып аймағына анализ
Әрбір ақпараттық жүйе өзінің міндетіне қарай нақты ортаның белгілі
бөлігімен айналысады. Оны тақырып аймағы деп атайды. Пайдаланушыға
қажетті нақты обьектілерінің біршама жиынтығы тақырып аймағы болып
табылады. Мәліметтер қорын жобалау кезенінің алдында тағы бір кезең бар.
Бұл кезеңнің моделі тақырып аймақтың ақпараттарын қолданатын МҚБЖ-нен
тәуелсіз түрде көрсету керек. Сонымен, мәліметтер қорын жобалаудың бірінші
кезеңінде тақырып аймақты жүйелік талқылауын орындау керек.
Мәліметтер қорларын жобалау көз қарасы жағынан жүйелік талқылауда
біріншіден тақырып аймақтың обьекттері мен олар арасындағы нақты
байланыстарын толығымен сөзбен бейнелеген жөн. Бұл бейнелеу тақырып
аймақтың обьектіліері арасындағы барлық байланыстарын дұрыс анықтауы
керек.
Жалпы кезде тақырып аймақтың құрылымы мен құрамын анықтаудың екі
амалы бар:
- егер де қарастырылып отырған мәліметтер қоры кейбір адамдар
топтарының ақпараттық қажеттіліктеріне қызмет жасуға өңделсе және олардың
функциялары мен есептер кешені алдын ала белгілі болса онда есептерден
бастап қозғалу функционалдық амалдың принципі болып табылады. Бұл
жағдайда тақырып аймақтың бейнеленетін обьектілерінің минималды қажетті
жиыны анық белгілі болады;
- егер де болашақ мәліметтер қорының пайдаланушылар ақпараттық
қажеттіліктері белгіленбеген болса тақырыптық амал қолданылады. Бұл
қажеттіліктер көп аспектілі және динамикалық болуы мүмкін. Тақырып
аймақтың
бейнеленетін обьектіліерінің
минималды
қажетті жиыны
анықталмауы мүмкін. Бұл кезде тақырып аймақтың бейнеленуіне оның
маңызды және сипатттайтын обьекттері мен байланыстары кіреді.
Құрастырылған мәліметтер қоры тақырыптық деп аталады, яғни, ол көптеген
әртүрлі алдын ала анықталмаған есептерді шешеуге қолданылуы мүмкін.
Осындай тақырыптық мәліметтер қорын құрастыру қызығырақ болғанымен,
тақырып аймақты әр жағынан қарастырып, пайдаланушылардың қажетіліктерін
нақтылау мүмкін емес. Нәтижесінде осы жолмен құрастырылған мәліметтер
қорының сұлбасы өте күрделі болып , оны белгілі есептерге қолдану тиімді
болмайды.
Практикада көбінесе бір жағынан анықталған есептерге немесе
пайдаланушылардың фуникционалдық қажеттіліктеріне бағытталған., басқа
жағынан жаңа қолданбалыларды қосу мүмкіншіліктері есепке алынатын
компромисті нұсқаны қолданған жөн [18].
Жүйелік талқылау нәтижесінде келесілерді алу керек:
16
- мәліметтер қорында сақталатын және белгілі есептерді шешуге
қолданылатын тақырып аймақтың обьектілері туралы ақпараттың толық
бейнеленуін;
- өңделген мәліметтер қоры көмегімен шешілетін белгілі есептердің
қойылуын;
- мәліметтер қорын мәліметтермен толықтыруға қолданатын кірудегі
құжаттардың бейнеленуін;
- еспетерді шешуге алгоритмдерін қысқаша бейнеленуін;
- жүйе жасайтын шығудағы құжаттардың бейнеленуін.
Ақпараттық жүйелерді қолданбай қазіргі кәсiпорынның тиiмдi жұмыс
жасау мүмкiн емес. Бұл мәселе үлкен ұйымдарға, кәсіпорындарға үшін өзекті,
сонымен қатар орта бизнес және шағын бизнес кәсіпорындарынада өзекті
мәселе болып келеді. Ақпараттық жүйелер стандартты қолданбалы
программалардан қарағанда бір қатар ерекшеліктері бар. Тақырып аймағына
байланысты ақпараттық жүйелер архитектурасы және функциясы бойынша
қатты айырмашылықтар болуы мүмкін.
«Кадрлар бөлімі» мәліметтер қорын құру кезінде тақырып аймағына
зерттеулер жүргізілді.
Зерттелетін аймақта негізгі операциялар қызметкерлерді туралы
мағұлматтар енгізу, жұмысқа қабылдау, демалысқа жіберу және қажетті
ақпаратты іздеу болып табылады.
1.1.1 Кәсіпорынның функционалды құрылымы
«Ғарыштық техника және технологиялар институты» ішкi жауапкершiлiгi
шектеулi
серiктестiгі
«ғарыштық
техника
және
технологиялар»
Департаментінің базасында 2009 жылдың 23 желтоқсанда құрылды. Кәсіпорын
ҚР-ның Ұлттық ғарыш агенттігі басқаратын ҚР-ның ғарыштық саласының
құрамына кіреді.
Серіктестіктің жалғыз құрылтайшысы «Ұлттық ғарыштық зерттеулер
және технологиялар орталығы» болып келеді.
Негізгі жұмыстардың түрлері мыналар:
- Ғарыштық зерттеулер және технологиялар облысында ғылыми-зерттеу,
конструкциялық-тәжiрибелiк жұмыстар жасайды.
- Ғарыштық
техника
және
технологияны жасаудың
ғылыми-
технологиялық қамсыздандыру облысында фундаменталды, iздестiру және
қолданбалы зерттеулер өткiзу.
- ҚР-да ғарыштық саланың және ғарыштық-ұшақ техникаларының (ҒҰТ)
даму мәселелеріне жүйелік анализ жасау.
- Ғылыми-негізделген әдістерді және комплексті талдаудың құралдарын,
болжау, жүйелік жобалау және ғарыштық саланы программалық жобалуды
құру.
17
- Техника-экономикалық негіздеулерін және ҒҰТ жасаудың жүйелік
жобасын жобалау.
- Ғарыштық байланыс, навигация, ғарыштық аппараттарды басқарудың
және ғарыштық жүйенің имитациялық модельдеуін математикалық
моделдердін, алгоритмдердін және программалық қамсыздандыруын құру.
- Ғарыштық аппараттардан келетін ғылыми ақпараттарды анализдеу және
өңдеудің әдістерін, технологияларын және программалық қамсыздандыруын
құру.
Кәсіпорынның мақсаттары:
- жоғары инновациялық, экономикалық және социалды эффект беретін
ғарыштық техника бағытын мемлекттік даму стратегиясының тиімді
механизмін жасау;
- математикалық, сандық әдістерін және алгоритмдерін, нысанды-
бағытталған модульдер және ғарыштық аппараттарды жүйелік басқарудың
имитациялық моделдеуінің комплекстік программаларын құру;
- ғарыштық аппаратты басқару үшін, иносфераның және жоғары
атмосфераның ғарыштық аппараттар көмегімен өлшенген параметрлердің
мәліметтерін талдау және өңдеу үшін ғылыми-әдістемелік және технологиялық
негіздерін жасау;
- GPS сигналдарын кодты және фазалы дифференциалды коррекциялар
локалдық жүйенің тәжірбиелі үлгісін жасау [8].
1.1.2 Кадрлық құрамы және ұйымдастырылу құрылымы
Басшылық құрамына директор, директордың екі орынбасары және
ғылыми хатшы кіреді. Институт структурасына 5 зертхана кіреді:
- ғылыми бағыттағы ғарыштық жүйелер зертханасы;
- ғарыштық жүйелерді имитациялық модельдеу зертханасы;
- жер серіктік навигациялық жүйелер зертханасы;
- ғарыштық саланы жүйелік зерттеу зертханасы;
- ғарыштық саладағы техникалық реттеу зертханасы.
Бірінші басшы – серіктестік директоры Ахмедов Даулет Шафигуллович.
Орынбасарлары Инчин Александр Сергеевич және Сатеров Нурлан
Махсотович. Ғылыми хаттшы Майлибаева Людмила Исмаиловна.
Кадрлық құрамы: барлығы 55 қызметкер, оның 27-сі ғылыми
қызметкерлер, оның ішінде бір ҚР-ның ҰҒА акдемигі, 5 доктор, 10 ғылым
кандидаттары, инженерлік-техникалық құрамы 27 адам және 7 адам өндірістік-
шаруашылық қызметкерлері.
1.1.3 Кіріс элементтерін сипаттау
«Кадрлар бөлімі» мәліметтер қорында келесідей кіріс мағұлматтар бар
Достарыңызбен бөлісу: | 
