62
Экономикалық бөлім бойынша басты қортынды «Кадрлар бөлімі»
автоматтандырылған жүйесі экономикалық тұрғыдан негізделді. Жасалған
жобаға бизнес-жоспар және қаржылық жоспар құрылды. Экономикалық
тиімділігін анықтау үшін есептеулер жүргізілді:
- программалық өнімді құруға кеткен шығындар есептелді;
- жобана сатудан түсетін пайда анықталды;
- жобаның жылдық экономикалық әсері есептелінді;
- жобаның қаржыны қайтару мерзімі есептелді.
Қаржыны қайтару мерзімі 3 жыл, яғни бұл жобаны қаржыландыру
экономикалық тұрғыдан тиімді екнін көрсетеді.
63
5 ӨМІРТІРШІЛІК ҚАУІПСІЗДІГІ
Дипломдық жұмыс мекеменің кадрлар бөлімінің жұмысын жетілдіру,
автоматтандыру дәрежесін жоғарлату және мәліметтерді жіберу, сақтау
рәсімдерін жеңілдету. Зерттеу нысаны кадрлар бөлімі. Кадрлар бөлімінің
қызметкерлері персонльды электронды есептеуіш машинасын жұмыс жасайды,
сондықтан ПЭЕМ жұмысының зиянды әсерiн тартады. Жұмысшылар бөлмеде
компьютермен жұмыс жасайтындықтан эрогономикалық талаптарды қатаң
сақтауы керек.
Компьютердiң мониторы және график түрiнде панелдерге мәлiметтiң әр
түрлi сипатының дәл бейнесiнiң есебi ықыластың активизациясын қудалайды.
Сондықтан мұндай бөлмелерде жұмыс iстегенде жарық жеткілікті болуы керек,
содықтан бiрiктiрiлген жарықтандыру қолданылады, яғни, табиғи және
жасанды жарықтандыру тұратын. Егер табиғи жетпесе, онда жасандымне
орнын толтыруы керек.
5.1 Жұмыс жағдайынның талдауы
Операторға ыңғайлы жұмыс жағдайын жасау керек, жұмыс орны және
бөлменің ішкі жағдайы сияқты жұмыс қабілетіліктің оптималды динамикасын
қамтамасыз ету, өзін-өзі жақсы сезіну және денсаулықты сақтау. Жұмыс орны
жұмысты отырған қалыпта ыңғайлы жасауды қамтамасыз етеді. Жұмысшының
жұмыс істеу қалпын таңдау кезінде жұмыстың физикалық ауырлығын ескеру
керек; жұмыс аймағының өлшемдері және жұмыс жасау кезіндегі
жұмысшының қозғалуы; шаршағандықты төмендету шралары.
Жұмыс орнын ұйымдастыру кезінде жұмыс ауданын есептеу маңызды
момент болып табылады. Сонымен, бұл аудан ыңғайлы және энергияны аз
жұмсайтын, қауіпсіз және жұмыс процессін өнімді атқаруға мүмкін болу керек.
Кадрлар бөлімінде екі қызметкер жұмыс жасайды. Жұмыс орны офистық
ғимараттың бір бөлмесі. Бөлме ауданы 45 кв.м, ұзындығы 9м, ені 5м және
биіктігі 3,5м. Бөлмеде екі компьютер, бір принтер және т.б. мүліктер
орналасқан (30 сурет).
Кадрлар бөлімінің қызметкерлерінің жұмыс орыны қауiпсiз және зиянсыз
еңбек жағдайына жауап беруi керек. Осыған байланысты кадрлар бөлімінің
қызметкерлеріне қауiпсiз және зиянсыз еңбек жағдайын жасау үшін келесі
мәселелер қарастырылады:
а)Компьютермен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік шаралары:
1)компьютермен жұмыс iстегенде пайда болатын қауiптi және зиянды
факторлардың талдауы;
2)қызметкердің жұмыс орнын ұйымдастыру;
б)Жарықтандыру:
1)жасанды жарықтандыру;
2)табиғи жарықтандыру.
64
Жұмыс орнын жарықтандыру – қолайлы еңбек жағдайларын жасаудың
маңызды факторы. Табиғи жарық тәуліктің күндізгі уақыты және ол
ғимараттардың терезе, шатыр ойықтарынан түседі. Табиғи жарық өзінің
спектрлік құрамы бойынша ең ыңғайлы болып табылады. Ал жасанды жарық
керісінше адамның көру органы – көзімен қабылдауда салыстырмалы
күрделігімен ерекшеленеді. Дұрыс жобаланған және iстелiнген өндiрiстiк
жарықтандыру көру жұмысының шартын жақсартады, шаршағыштықты
төмендетедi, еңбек өнiмдiлiктi жоғарылатуға мүмкiндiк туғызады, өндiрiстiк
ортаға жақсы ықпал етедi, жұмыс жасаушыға оң психологиялық әсерiн тигізеді,
еңбек қауiпсiздiгiн жоғарылатуға және жарақттанушылықты төмендетуге алып
келеді. Жарықтың жеткiлiксiздiгi көздiң шаршауына, ықыластың әлсiреуіне,
мезгiлсiз шаршауға алып келедi. Тым көп жарық көздердің көруін әлсіретеді,
көздің түршiгуі және ашуына алып келеді. Сондықтан жарықтандыруды дұрыс
есептеу өте маңызды.
Компьютермен жұмыс iстегенде пайда болатын қауiптi және зиянды
факторларды талдау керек. Компьютермен жұмыс істеу кезінде барлық
нормалар мен ережелерлердiң орындалу еңбек өнiмдiлiктiң өсуiне алып келедi.
Өндiрiстердің, ұйымдардың, мекемелердің басшылары қызметкерлердің жұмыс
орнын санитарлық ережелер және нормалардың талаптарына сәйкес келтіру
керек.
Компьютермен жұмыс жасаушыға келесідей зиянды және қауіпті
факторлар әрдайым және периодикалық түрде әсер етіп отырады:
– зиянды заттар, шаңмен, микроорганизмдармен және оң аэрондармен
ауаның ластануы;
– ультракөгiлдiр, ренткен және инфрақызыл облысттарын соныммен
қатар кең диапазонды электромагниттi сәулеленетін басқа жиiлiктердiң
дисплейден шығатын кең спектрлік сәулелену;
– электромагниттi сәулеленулердiң үлкен деңгейі;
– иондайтын (жұмсақ ренткен, гамма-сәулелену) сәулеленудің үлкен
деңгей;
– табиғи жарықтың жоқтығы немесе аздығы;
– жұмыс аймағының жеткiлiксiз жарықтығы;
– жүйке - психикалық және жүйке - эмоциональды стресс жүктемелер;
Бiр қалыптыта ұзақ болу, және ылғи бiр қозғалыстардың қайталануы ұзақ
статикалық жүктемелердiң синдромына алып келедi
Бұл себептердің барлығы оқыс жағдайға немесе профауруларға әкелуі
мүмкін, сол үшін жарықтықты дұыс есептеу өте маңызды.
