33
1.7.3 Модем – координатор
Модем-координатор қолданысының аймағы - орталықтандырылған күзет
нысаны (пәтер, гараж, саяжайлар, кеңселер, сауда бөлмелері т.б.). Модемнiң
жұмыс тәртiбi - үздiксiз, тәулiк бойы. ZigBee – бұл IEEE 802.15 Low Rate
Wireless Personal Area Network аясында (LR - WPAN - сымсыз дербес есептеуiш
желiлер) деректер жіберудің сымсыз желiлерiн құрастырудың жаңа
технологиясы.
1.10 Сурет – Координатордың кескіндік сұлбасы
1.10 суретте көрсетiлген модем - координатор келесi элементтерден
тұрады:
1. жүйенiң ретрансляторына қосу үшiн алты-сымды шлейф;
2. модемнiң жұмыс тәртiптерiнiң бейнелерi үшiн үш жарық диод (1-
қызыл, 2 және 3-жасыл);
3. металлдық корпус;
4. мiniUSB тiркеуiші;
5.баспа платасы;
6. бағдарламалау тiркеуiші.
Байланыс арнасының жұмысы үшiн шешiлген координатордың өте
ұтымды мiнездемелердiң жұмысы үшiн сай келетін кернеу берулерiнен кейiн
барлық 15 арна таңдайды. Осыдан кейiн таңдаулы арнада қойылған
параметрлерi бар желiнi iске қосады. Егер олардың қойылған параметрлерi
желiнiң параметрлерiне сәйкес келсе, жол көрсетушiлер координатормен
жасалған осы уақыттан желiге қосуға және хабар қағаз алып бере алады.
Талданып отырған координатордың қысқаша техникалық сипаттамасы 1.5
кестеде көрсетілген.
34
1.5 К е с т е - ZigZag координаторының техникалық
сипаттамалары
Жиiлiк ауқымы, МГц
2400...2483, 5 МГц, 5 МГц қадаммен 15
арнасы бар
Спектр кеңейту әдiсі
DSSS
Модуляция әдiсi
O-QPSK (ығысуы бар квадратталған
фазалық манипуляция)
Таратқыштың қуаты, dBm (мВт)
+18 (63)
Қабылдағыштың сезгiштiгi, dBm
-102
ПЦН басқару пультіне қосылуы
RS-485 4 сымдық интерфейсі арқылы
Қоректенудiң кернеуi 12В, В
5…15
Тұтынылатын қуат
Қабылдау , мВт аспайды
Берiлу, Вт аспайды
500
1.4
Құрылымдық қабықшасы
Герметикалық-пластмассалық
1.7.4 Аз функциялы құрылғы - датчиктер
Аз функциялы құрылғы (датчик) – өрт қауіпсіздігі кезінде қолданылатын
құрылғы. Қолдану аймағына байланысты әртүрлі болып келеді. Біздің
қарастырып жатқанымыз, түтін датчигі. ZigBee технологиясы негізіндегі
датчиктердің ішіндегі ең тиімдісі Rexense RG330 болып келеді.
1.11 Сурет – Rexense RG330 датчигінің сұлбасы
1.6 К е с т е – Rexense RG330 датчигінің техникалық сипаттамалары
Жиiлiк ауқымы, МГц
315... 433
Радиодабыл қуаты , м
200 метрге дейін
Таратқыштың қуаты, dBm (мВт)
т+18 (63)
Қабылдағыштың сезгiштiгi, dBm
> 95
Қоректенудiң кернеуi , 12 В
5…15
Тұтынылатын тоқ
20 мА
Температуралық ауқым, °С
-10…+50
Габариттi өлшемдері, мм.
145х100х42
Массасы, кг
0.16 кг аспайды.
35
1.8 Сымсыз модульдерді қолдану арқылы өрт жүйесінің қауіпсіздігін құру
Адам баласы қызмет істейтін барлық аймақта сымсыз технологиялар
қолдану орнын таба алды. Олардың ішіндегі ең басты бағыттарының бірі
технологияны қауіпсіздік жүйесіне енгізу. Жаңа технологияларды шығара
отырып, оларды тұрмыс жағдайында қолдана отырып, ғылым біздің өмірімізді
оңай және қауіпсіз етуге бой алуда. Менің дипломдық жұмысымның мақсаты
сымсыз технологияны төтенше жағдайларда, оның ішінде өрт қауіпсіздігінің
жүйелеріне орнату.
Кез келген өрт сигнализациясының ажырамас компоненті көрсеткіштер
болып табылады. Оның негізінде өрт бейнесінің көрсетулері, яғни тұтану орны,
өрт ауданы, бағыты мен өрттің таралу жылдамдығы анықталады, мекемеден
адамдарды қауіпсіз эвакуациялау жолдары есептеледі. Қазіргі кездегі
жүйелерде көрсеткіштер бір топқа, бірлесіп әрекет қылған бір қабылдағыш-
таратқышқа бірігеді. Әрбір осындай құрылғы өз тобындағы көрсеткіштердің
жағдайын анықтап отырады және тұтану белгілері пайда болғанда орталық
басқаруға үрейлі дабыл жібереді. Көрсеткіштерді қабылдағыш-таратқышы бар
байланыс тәсілі үш түрге бөледі: автономдық көрсеткіштер, сымды және
сымсыз көрсеткіштер. Автономдық көрсеткіштер жұмыс режимінің
индикациясын орнатумен бірге жүзеге асырады. Үрейлі дабылды жіберу үшін
онда орнатылған дыбыс жаңғырушы қолданылады, және көрсеткіштің жұмыс
қабілеттілігі индикаторы бар жарықдиоды растайды. Автономды көрсеткіштер
сым жүргізуді талап етпейді және олар батарейден қорек алады.
Кейбір автономды көрсеткіштер сыммен жалғанады, ол тек автономды
жүйедегі өрт дабыл беруде қолданылады. Мұндай жүйелерде үрей дабылы бір
көрсеткіш тұтану белгілерін анықтаса бір уақытта жеті дыбыс жаңғырғышы
жаңғырады. Мекемені өрттен сақтаудың бұл әдісінің артықшылығы –
адамдарға хабарлау, мысалы бірінші қабаттағы ас үйде жүрген немесе екінші
қабаттағы ұйықтайтын бөлмеде жүрген адамдарға өрттің тұтануы туралы
хабарлайды. Автономды көрсеткіштердің негізгі кемшілігі – нысанның
алыстатылған мониторингісінің жок және адамдар жоқ болған кезде үй ішінде
немесе мекемеде төтенше жағдай туралы хабарлайды. Адамдар болмаған
жағдайда өрт жайында хабарлау мәселесі қабылдаушы басқару модульмен
байланысты 2 немесе 4 сымды интерфейс арқылы сымды көрсеткіштерді
пайдалануды жүзеге асыра отырып, хабарлау жүргізіледі. Интерфейс линиясы
көрсеткіштерді қоректендіру үшін де пайдаланылады. Сымды датчиктердiң
аппаратты құралдары аудиовизуалды индикацияны жүзеге асыра алады,
дегенмен олардың негiзгi есебi модулына бақылаудың мәлiмет беруі. Өрт
хабарлағышының сымсыз жүйесiнiң монтажы маңызды шығындар талап
ететiндiгiнен, бұл түрдiң көрсеткіштерiнiң негiзгi кемшiлiгi өткiзгiш
интерфейстiң бар болуы. Сонымен қатар, көрсеткіштердiң өткiзгiш жүйесiнiң
белгiсiн қорғау – өрт хабарлағышы объекттiң мәлiметiнiң СКС-iнiң жобалау
сатысында ескерген жөн. Олай болмаған жағдайда, жоқ сымдарды толықтыру
мақсатында қосымша шаралар туындайды, осыған байланысты жұмыстың құны
