26
күйге бiрден өтедi және үрей дабылдарын алып бередi. Қоректенудiң желi
жұмыс iстейтiн координатор сонымен бiргелер белсендi күйде үнемi болады
және барлық шеткi торлық құрылымдардан ескертпе дабылды қабылдайды.
1.2 К е с т е – Желiге хаттамалар жiберуге арналған рұқсаттың екi
бағдарламасы
Мәліметтерді
тарату бағыты
Синхронизацияланған рұқсат Қарапайым көптік рұқсат
Координаторға
– дабыл дестені күтеді
– желімен синхронизациялайды
– белгілі уақыт интервалында
CSMA/CA протоколы бойынша
мәліметтерді тарату
– қабылдауды растау
– CSMA/CA хаттамасы
бойынша мәліметтер
пайда болған уақытта,
оларды тарату
– қабылдауды растау
Координатордан
– жаңа мәліметтерді хабарлайды
– егер жаңа мәліметтер болса,
құрылғы белгілі уақыт
интервалында CSMA/CA
протоколы бойынша
мәліметтерді сұрап, оларды
күтеді
– сауал алуды растау
– сұраныс жоқ кезде
мәліметтерді сақтау
– CSMA/CA протоколы
бойынша сұраныс
жібереді
– құрылғыдан келген
сұраныстың растауын
тапсырады
– мәліметтерді жіберу
Координаторға синхронизацияланылған рұқсат шеткi құрылымдардың
арқасында кездейсоқ жiберулердi жоқтыққа автономды қоректенудi алуға
мүмкiндiк бередi:
– осы жағдайдағың желiлердi тiркеуiне төмендегiдей болады;
– (дабылдың күтуi уақыт аралық 0, 015 Ц252) ZigBee-дің қазiргi
желiсiнiң координаторынан синхронизация дабыл күту қоректенудiң беруi iлесе
шеткi құрылымға;
– координатормен біріншілік ақпаратпен алмасу және жауап күту;
– ояну кезеңінде, ZigBee желiсінің координаторымен анықталатын
өткелді күйге қайтып оралады
– аяқтау бойынша , сонымен бiрге координатор шеткi құрылыммен
байланыс сеансы орнатылу күйіне өтедi.
Рұқсаттың әдiсi мәлiмет желiнiң түйiндерiнiң әрбiрiне уақыт бенетiн
шынжырлардың құнының болмашы үлкеюi ойлайды. Күйдiң ұзағырақ
интервалдары, дабылдық дестелердiң дәйектi қабылдауға арналған белсендi
күйге ерте өткел қабылдаушы тарапты электр энергиясының тұтынуын
орнатыла дәл уақыт беретiн шынжырлардың бар болулары ойлап, үлкейтедi.
Талпынысты (252) синхронизацияның мерзiмiнiң максимал мәнi уақыттың
шынжырының шектi дәлдiгiн шектеу .
27
1.6 ZigBee сымсыз технологиясын өрт қауіпсіздігі жүйесінде қолдану
1.6.1 Grand Asia бизнес орталығында өрт қауіпсіздігі жүйесін орнату
1.6 Сурет – Grand Asia бизнес орталығының суреті
ZigBee сымсыз технологиясына негізделген өрт қауіпсіздік жүйесін
Алматы қаласындағы Grand Asia бизнес орталығының үлгісінде қарастырылды.
Ғимараттың жеті қабатын сымсыз сенсорлы желімен қамтып, қауіпсіздік пен
бақылауды қамтамасыз етілді. Бұл жердегі айта кететін мәселе, сымсыз
датчиктерді жобалау өте қолайлы әрі тиімді. Себебі, ғимаратта қолданылған
сымды датчиктер өте ұзақ уақытта орнатылып, желі де ұзақ ұйымдастырылады.
Сонымен қатар әр датчикпен байланыс орнату үшін кабельдің айтарлықтай
ұзын мөлшері қажет. Бұл мәселе тағы да қосымша шығындарды талап етеді.
Желі ұйымдастырылғаннан кейін де, белгілі бір себептермен сымдар үзіліп
кетуі мүмкін не болмаса коррозияға ұшырап істен шығуы мүмкін. Осындай
жағдайлар қосымша шығын мен уақыттан ұтылуға мәжбүрлейді. Ал тоқ
жүретін кабельдердің бар болуы, өрттің пайда болу көздеріне жататын фактор
болып тағы есептеледі.
28
Жоғарыдағы айтылған мәселелердің шешетін желі – сымсыз сенсорлы
желілер. Сымсыз желілер сымды желілерге қарағанда көптеген
артықшылықтарға ие болады. Атап өтсек:
− Кабельдердің толығымен қажетсіздігі;
− Датчиктердің автономды электр көзінен қоректенуі;
− Желінің тез арада ұйымдастырылуы;
− Жалпы капиталдық шығынның аздығы және т.б.
Жалпы желі калай ұйымдастырылатынын түсіну үшін ғимараттың
жоспарын келтірейік.
1.7 Сурет – 1-7 қабаттарда өрт қауіпсіздігі жүйесін жүзеге асыру
Әр ғимараттың өзінің арнайы қабаттарында серверлік бөлмелер (желі
координаторы орналасқан бөлме) болады. Grand Asia бизнес орталығында
сымсыз сенсорлы желі орнату үшін 1.7 суретте көрсетілген серверлік бөлмеде
біз бағыттауыш орнатамыз. Ол стационарлы қоректену көзін талап етеді. Әр
қабатқа 10 сымсыз датчиктен орнату жобаланған. Бірінші және екінші қабаттың
желі орнатылған жоспары А Қосымшасында келтірілген. Сымсыз сенсорлы
желі орнату үшін желіде тек екі координатор қажет. Сондықтан координаторды
ғимараттың ортанғы қабаттарында орналастырған бізге тиімді болып келеді.
Координатор ғимараттың 3 және 5-ші қабаттарының серверлік бөлмелерінде
29
орнатылған. Қалған қабатарда тек бағыттауыштар орнатылады. Әр қабатқа 3-4
бағыттауыштан жеткілікті. Бір бағыттауышқа 5 сымсыз датчиктен қосыла
алады. Сымсыз датчиктер бағыттауышқа, ал бағыттауыштар координаторға
қосылады. Яғни, бағыттауыштар тек байланыстырғыш қызмет атқарады, ал
сенсорлар ақпарат жинап өңдегіштің қызметін атқарады.
1.8 Сурет – Ғимараттың 5 қабатының жоспары
Осы суретте келтірілгендей әр қабаттың жеке жеке жоспарлары бар және
оларды А, Ә, Б, В, Г, Д Қосымшаларынан көре аласыздар. Ол жоспарларда желі
қалай орнатылғаны көрсетілген..
1.7 Құрылғыларға таңдау жасау
1.7.1 Трансиверлер
Бүгінгі таңда 802.15.4 стандартының трансиверін келесі компаниялар
өндіреді: Freescale, Chipcon, Ember, Jennic, UBEC, OKI (CompX). Барлық
трансиверлер 2400 бен 2483 МГц жиіліктер ауқымының аралығында 5 МГц
қадаммен, 16 арнаға бөлініп жұмыс атқарады. 250 Кбит/сек жылдамдықты
қамтамасыз етіп, кодтардың тізбегі арқылы спектрді кеңейтуді қолданады.
Atmel компаниясының 86RF210 трансивері және ZMD Group компаниясының
ZMD44101 трансивері тек 868/915 МГц жиілік ауқымдарында жұмыс істейді.
Достарыңызбен бөлісу: | 
