14
мақсат үшін ақшалардың түсімін есепке алу және бақылау жүйесі,
сондай-ақ медициналық қызметтер жеткізушілердің осы қаражатты
пайдалану бақылау жүйесі енгізіледі. Әр азаматтың Қордың
порталында өзінің жеке кабинеті болады, жеке кабинетінде әр азамат
өздерінің жарналары мен түсімдерінің мөлшері туралы ақпаратпен
таныса алады.
КҮТІЛЕТІН НӘТИЖЕЛЕРІ:
1.
Амбулаториялық-дәрілік қамтамасыздандыруды кеңейту.
2.
Денсаулық сақтау үшін бейресми төлемдер деңгейін төмендету.
3.
Азаматтардың ынтымақтас жауапкершілігі.
4.
Денсаулық сақтаудың нарықтық механизмдерін жетілдіру.
5.
Жеке денсаулық сақтау саласы мен денсаулық сақтау
индустриясын дамытуды ынталандыру (қосымша жұмыс орындары мен
технологиялар).
6.
Қоғамның алдында ресурастарды пайдалану бойынша есептілік.
7.
Көрсетілетін медициналық қызметтердің сапасын бақылауды
күшейту.
8.
Сапалы медициналық көмектің қолжетімдігі.
9.
Халықтың қажеттілігіне жауап бере алатын денсаулық сақтау
жүйесі.
10.
Денсаулықты жақсарту, өмірді ұзарту.
25
IV
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ТӘЖІРИБЕ
Әлемдік тәжірибеде қаржыландырудың екі негізгі тәсілі бар:
бюджеттік үлгі, оның негізгі қаржыландыру көзі болып салық
салу табылады. Бұл үлгі әлемнің 22 елінде (Ұлыбритания, Австралия,
Канада және басқалары) таралған;
әлеуметтік медициналық сақтандыру, мемлекеттің, жұмыс
берушілердің және жұмыскердің міндетті ынтымақтастық жарналары
есебінен қаржыландырылады. Әлемнің 30 елінде (Германия, Франция,
Жапония, Корея және басқалары) таралған.
Міндетті медициналық сақтандырудың Жапония, Бельгия, Канада,
Оңтүстік Корея, Швейцария, Германия, БАӘ, Франция сияқты
көптеген дамыған елдерде ежелгі беталыстары бар. Соңғы 10-20 жыл
ішінде міндетті медициналық сақтандыру Латын Американың,
Солтүстік Африканың, Оңтүстік-Шығыс Азияның көптеген елдерінде
айтарлықтай дамуда. Міндетті медициналық сақтандыруға Орталық
және Шығыс Еуропаның көптеген елдері, соның ішінде Ресей
ауысуда.
Емделушілердің мүмкіндіктерін кеңейтумен қатар, көптеген
елдерде емделушілерді көрсетілетін медициналық көмектің ақысын
төлеуге қатыстыру арқылы олардың өз денсаулығы үшін
жауапкершілігі арттыруға тырысуда. Атап айтсақ, соңғы жылдары
Австралия, Германия, Бельгия, Испания, Италия, Франция, Жапония
сияқты елдерде емделуші дәрігерге өз бетінше қаралған кезде төлеуі
тиіс сома ұлғайтылды.
Тәжірибе көрсеткендей, міндетті медициналық сақтандыру
сызбасы медициналық мекемелер арасындағы
бәсекелестікті тиімді
дамытуға мүмкіндік береді. Медициналық мекемелер анағұрлым сапалы
медициналық көмек көрсету арқылы сақтандырушылармен шарттар
жасасу үшін бәсекелеседі.
Әр мемлекетте міндетті сақтандырудың өз тізімі бар. Тәжірибе
көрсеткендей, ел неғұрлым дамыған болса, бұл тізімдегі тармақтар да
соғұрлым көбірек.
Сақтандыру жарналарының мөлшерлерлемесі жұмыс беруші мен
жұмыскердің төлемдерінің үлесі сияқты, елдің даму деңгейіне
байланысты ауытқиды. Мысалы, Германияда 14,1% – еңбекақы төлеу
қорынан, Австриядан – 6,5% бастап (фермерлер) 11% дейін
(
зейнеткерлер), Францияда – 13,6%, Ресейде – 5,1%.
Еуропа елдерінің жүйесінде азаматты міндетті медициналық
сақтандыру үшін жарналарды азаматты табыспен қамтамасыз ететін
құрылым төлейді. Жұмыс істейтін азаматтар үшін жарнаны - жұмыс
беруші, зейнеткерлер үшін - Зейнетақы қоры, жұмыссыздар үшін -
Жұмыспен қамту қоры, балалар үшін және жанұяның жұмыс істемейтін
мүшесі үшін жанұяның жұмыс істейтінң мүшесіне жұмыс беруші төлейді.