5
II. ҚЫСҚАША АҚПАРАТ
МӘМС НЕГІЗГІ МАҚСАТТАРЫ
1.
Өз денсаулығын нығайту және
халықтың денсаулығын
қорғау ауыртпалығын бөлісу арқылы қоғамдық ынтымақтастыққа жету
(бірлескен жауапкершілік, мүдделер мен тапсырмалардың ортақтығына
негізделген қызметке қатысу).
2.
Жүйенің сыртқы факторларға және шығындардың ұлғаюына
қаржылық тұрақтылығын, сондай-ақ жүйенің айқындығы мен әділдігін
қамтамасыз ету.
3.
Жүйенің жоғары құзыреті мен бәсекеге қабілеттігін
қамтамасыз ету арқылы жүйенің тиімділігін арттыру, медициналық
қызметтердің қолжетімдігінің, толықтығының және сапасының кесімді
нәтижелеріне жету.
МӘМС ҚАҒИДАТТАРЫ
1. МӘМС туралы ҚР заңнамасын сақтау және орындау.
2. Аударымдарды және (немесе) жарналарды төлеу міндеттілігі.
3.
Мемлекеттің,
жұмыс
берушілердің
және
азаматтардың
ынтымақтасқан жауапкершілігі.
4.
Көрсетілетін медициналық қызметтердің қолжетімдігі мен
сапасы.
5.
Қордың активтерін МӘМС жүйесіндегі медициналық көмек
көрсету үшін ғана пайдалану.
6. Қор қызметінің жариялылығы.
МӘМС ЖҮЙЕСІНЕ МІНДЕТТІ ТӨЛЕМДЕР
Заңға сәйкес, осы жүйе Қазақстанның барлық азаматтары үшін
және елімізде тұрақты мекендейтін және жұмыс істейтін шетелдіктер
үшін міндетті. Яғни Қазақстанда тұратын әр адам үшін немесе шетелде
тұратын әр қазақстандық үшін мемлекеттен, жұмыс берушіден немесе
азамттың өзінен Қорға аударымдар мен жарналар түсуі тиіс.
Әр адам МӘМС жүйесіндегі медициналық көмекке деген өз
құқығының қандай болатынын айқын түсінуі тиіс. Егер азамат, біздің
еліміздің халқы ол үшін мемлекет төлейтін санатына кірсе, сәйкесінше,
оның МӘМС жүйесінде медициналық көмекті тегін алуға құқығы пайда
болады. Жұмыс беруші төлейтін жұмыскердің де осындай құқығы
болады.
Жеке кәсіпкерлер, қорғаушылар, нотариустар, азаматтық-құқықтық
жауапкершілік шарттары бойынша қызмет көрсететін тұлғалар салықтар
төлейді, сондай-ақ МӘМС қорына жарналар аударады.
Салық төлемейтін өзін-өзі қамтушылар өздерінің одан арғы
мәртебесін анықтау қажет. Олар ЖК ретінде тіркеліп, МӘМС жүйесіне
кіруі тиіс немесе жұмыссыз ретінде тіркелсе, олар үшін мемлекет
жарналар енгізетін болады. Не болмаса олар МӘМС жүйесінде болу
6
үшін өздері жарналар төлеуге құықыл. Елдің әр тұрғыны халықтың
қандай санатынына жататын сәйкестендіру керек.
Бүгінгі таңда экономика мен бизнеске түсетін жүктемені азайту
мақсатында ҚР Үкіметінде «Денсаулық сақтау мәселелері бойынша
Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне өзгерістер
мен толықтырулар енгізу туралы» Заңның жобасы қарастырылуда.
Мемлекеттің МӘМС жүйесіне енгізетін жарналары
«Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы» 2015
жылғы 16 қарашадағы ҚР Заңына (22.12.2016 ж. өзгерістермен және
толықтырулармен бірге) (бұдан әрі – Заң) сәйкес,
мемлекет Қорға
жұмыскерлердің орташа айлық еңбекақысынан 2018 жылғы 1
қаңтардан бастап 4%, 2019 жылғы 1 қаңтардан бастап 5%, 2024 жылғы 1
қаңтардан бастап 6% және 2025 жылғы 1 қаңтардан бастап 7%
аударатын болады.
«Денсаулық
сақтау
мәселелері
бойынша
Қазақстан
Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне өзгерістер мен
толықтырулар енгізу туралы» Заңның жобасына (бұдан әрі – Заңның
жобасы) сәйкес, мемлекет Қорға жұмыскерлердің еңбекақысынан 2018
жылғы 1 қаңтардан бастап 3,75%, 2019 жылғы 1 қаңтардан бастап 4%,
2022 жылғы 1 қаңтардан бастап 4% кем емес, бірақ 5% аспайтын
мөлшерде ай сайын аударатын болады.
Бұл ретте мемлекеттің жарналарының мөлшері тиісті қаржылық
жылға «Республикалық бюджет туралы» Заңмен жыл сайын бекітіледі.
Жұмыс берушілердің МӘМС жүйесіне аударымдары
Заңға сәйкес, жұмыс беруші жұмыскерге табыс (еңбекақы) ретінде
төлейтін өз шығындарынан 2017 жылғы 1 шілдеден бастап 2%, 2018
жылғы 1 қаңтардан бастап 3%, 2019 жылғы 1 қаңтардан бастап 4%, 2020
жылғы 1 қаңтардан бастап 5% ай сайын аударатын болады.
Заңның жобасына сәйкес, жұмыс беруші жұмыскерге табыс
(еңбекақы) ретінде төлейтін өз шығындарынан 2017 жылғы 1 шілдеден
бастап 1%, 2018 жылғы 1 қаңтардан бастап 1,5 %, 2020 жылғы 1
қаңтардан бастап 2%, 2022 жылғы 1 қаңтардан бастап 3% ай сайын
аударатын болады.
Жұмыскерлердің МӘМС жүйесіне енгізетін жарналары
Жұмыс
беруші
аударған
табыстардан
(еңбекақыдан)
жұмыскерлердің жарналары 2019 жылғы жылғы 1 қаңтардан бастап 1%,
2020 жылғы 1 қаңтардан бастап 2% құрайды.
Өзін-өзі қамтушы халық МӘМС жүйесіне енгізетін жарналары
Заңға сәйкес, жеке кәсіпкрелердің, жеке нотариустардың, жеке сот
атқарушыларының, қорғаушылардың, кәсіби медиаторлардың есептейтін
және төлейтін жарналары 2017 жылғы 1 шілдеден бастап 2%, 2018