Дошыбеков айдын багдатович



жүктеу 5,01 Kb.
Pdf просмотр
бет9/66
Дата20.05.2018
өлшемі5,01 Kb.
#15352
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   66

20 
 
1 ДЕНЕ ШЫНЫҚТЫРУ-САУЫҚТЫРУ ҚЫЗМЕТІ САЛАСЫНДАҒЫ 
МАРКЕТИНГ  БОЙЫНША  БОЛАШАҚ  ДЕНЕ  ШЫНЫҚТЫРУ  ЖӘНЕ 
СПОРТ 
МАМАНДАРЫН 
 
ДАЯРЛАУДЫҢ 
ТЕОРИЯЛЫҚ-
ӘДІСНАМАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ  
 
1.1 
Дене  шынықтыру  және  спорт  саласындағы  маркетинг 
идеясының зерттелу деңгейі   
Заманауи 
қоғамның 
нарық 
жағдайындағы 
тіршілік 
әрекеті 
ерекшеліктерінің  бірі  –  маркетинг.  Маркетинг  мәселесі  шектеулі  және 
пәнаралық:  экономика,  педагогика,  әлеуметтану,  психология  пәндері  оның 
теориясы  мен  практикасының  дамуына  өз  үлестерін  қосады.  Сондықтан 
маркетинг түсінігі заманауи ғылымда жиі қолданысқа ие болып отыр.  
Жалпылама алғанда,  маркетинг – адамның өз қажеттігі мен сұраныстарын 
алмасу  арқылы  қанағаттандыруға  арналған  іс-әрекетінің  түрі.    Маркетингтің 
мақсаты  - клиенттердің құралды немесе рәміздік сұраныстарына жауап беретін  
бұйымдармен немесе қызметтермен қамтамасыз ету, әрі бұны оларға ыңғайлы 
жерде және қолжетімді бағада жүзеге асыру қажет  [121]. 
Маркетинг  кең  мағынада-басқару  пәлсапасы,  осыған  сай  сұраныстарын 
тиімді қанағаттандыру арқылы тұтынушылардың проблемасын шешу, ұйымды 
табысқа жетелеп, қоғамға үлкен пайда әкеледі [122].  
Маркетинг 
заманауи 
қоғамның 
тіршілік 
әрекетінің 
объективті 
шынайылығына,  құрамдас  бөліміне  айналып  отыр.  Экономикасы  дамыған 
елдерде материалдық тауарларды өндіру саласындағы маркетинг XX ғасырдың 
бас  жағында,  қызмет  көрсету  саласында  1950-1960  жылдары,  саясатта  1980, 
әлеуметтік салада – 1990 жылдары қалыптаса бастады [114,с. 18-20]. 
Маркетингтің  негізін  қалаған  американдық  ғалым  Филипп  Котллер 
маркетингке    «Маркетинг  –  адамның  өз  қажеттігі  мен  сұраныстарын  алмасу 
арқылы қанағаттандыруға арналған іс-әрекетінің түрі» деп анықтама берген.  
Маркетинг мәселесін зерттеген ресей ғалымдарының бірі  - Е.П. Голубков 
болды.    Маркетинг,  оның  түсінігі  бойынша,  әлеуметтік-басқару  үдерісі,  ол 
арқылы  адамдар  жекелей  немесе  топпен  өздеріне  қажетті  өнімдерді  немесе 
олармен алмасуды  алады. (Е.П. Голубков, 1999) [123].  
Ғылыми  әдебиетті  талдау  барысында  маркетингтің  пайда  болу    тарихын 
қарастыра  отырып,  оның  бастапқыда  клиенттердің  тауарларды  қарапайым 
жарнамалауды  біршама  сәтті  жүргізуі  үшін  тек  қана  саудада  қолданылғанын 
байқадық.  
Питер Друкер (1909-2005жж.) маркетингтің отаны болып Жапония болып 
есептелінеді деді.  Токио қаласында 1690  жылы  Мацуи  деген  мырза  алғаш  рет 
әмбебап  дүкенін  ашты.  Дүкен  қожайыны  сауда  тарихында  алғаш  рет  сатып 
алушыларының  сұраныстары  бойынша  ғана  тауарлар  сатып,  тауар  сапасына 
кепілдік бере отырып, олардың түрлілік ауқымын кеңейтіп отырды [124]. 
Маркетинг  дамуының  бірінші  кезеңі  маркетингтің  заманауи  түсінігіндегі 
негізі  болды.  Бірінші  кезеңнің  ерекшелігі  оның  үш  ретті  кезеңінен    


21 
 
тұратындығында:  
- 1860-1920  жж  сұраныстың  ұсыныстан  басымдылығы    жағдайында 
өндірілетін  өнім  көлемінің  артуымен  сипатталады,  оның  басты  мақсаты  – 
өндірілетін өнім көлемінің артуында;   
- 1920-1930 жж.    өндіріс  көлемінің өсуі  саласындағы жеткен  жетістіктерді 
ескере  отырып,  өндірушілер  өз  назарын  шығарылатын  тауарларды  олардың 
сапасын  арттыру  есебінен  жетілдіруге  және  сәйкес  тауарлық  ассортименттің 
өзгертілуіне аударуға мәжбүр болады; 
- 1930-1960  жж.  өндірісті  коммерциялық  күшейтілулердің  қарқынын 
арттыру  есебінен  ұйымдастыру  басым  келеді,  өйткені  бұл  кезеңге  ұсыныстың 
сұраныстан  артық  болуы  тән,  сондықтан  маркетингтегі  негізгі  көңіл 
тұтынушының  нарықтағы  іс-әрекетін  зерттеуге  және  белсенді  түрде 
модельдеуге бөлінеді.  
Маркетингтің  екінші  кезеңі  -  XX    ғасырдың  50-60  жж.  болған  сапалы 
өзгеріс,  бұл  кезде  экономикалық  дамыған  елдер  барлық  қиындықтарды  жеңе 
отырып,  дамудың  жаңа  кезеңіне  аяқ  басқан  кездері.  Енді  маркетинг 
фирмаішілік  жоспарлауға  қарағанда  біршама  кең  ауқымды  үдеріс  деп 
қарастырылып отыр.  Ол клиентке бағдарланған маркетинг деген  атау алады. 
Бұл  іс-шаралардың  барлығы  тұтынушы  нарығын  қалыптастыруға  әкеп  соқты, 
оның басты қасиеті ұсынысты сұраныстан арттыру болып табылады. 
Маркетинг  эволюциясының  үшінші  кезеңі  оны  заманауи  бизнес 
доктринасына;  философиясына;  фирма  мен  қоршаған  орта  арасындағы  негізгі 
байланыс құралына, кешенді жүйелі қызметке айналдырды. 
Келесі  кезекте  маркетинг  мәселесінің  Ресей  ғылымында  зерттелінуін 
қарастырсақ. Ресейде маркетинг дамуының бірінші кезеңі 1880 жылы басталып, 
1917 жылдың қазан айына дейін созылды. Бұл өндірісті ірі кәсіпкерлік негізінде 
белсенді дамыту уақыты болды. Сол кездің өзінде түрлі маркетингтік құралдар 
қолданылды,  нақты  айтқанда:  басылымды  және  қабырғаға  ілінетін  жарнама 
шығару жолы арқылы қоғамдық пікірді қалыптастыру; халықаралық көрмелер 
мен  жәрмеңкелерге  қатысу;  меценаттық.  Дегенмен,  революция  Ресейдегі 
маркетингтің дамуын үзіп тастады. Жаңа экономикалық саясаттың (ЖЭС) алға 
шығуымен  маркетинг  дамуының  жаңа  жолы  басталады,  бірақ  1929  жылдың 
келуімен  және  тауарларды  қатаң  бөлу  жүйесімен  маркетинг  дамуы  тағы  да 
хрущевтік «жылыну» кезеңіне дейін алға баспай, «қарысып» қалады. 
Арнайы  әдебиеттерде  маркетинг  туралы  алғашқы  мәліметтер  60-шы 
жылдардың бас жағында пайда болды, бұл негізінен маркетингті буржуазиялық 
экономикалық  ойдың  капиталистік  қоғамда  «шешілмейтін»  мәселелердің 
жүзеге  асырылуын  шешетін  талпыныс  ретінде  қарастырылып  сынға  алынды. 
Бірақ  Еуропадағы  халықаралық  экономикалық  байланыстарды  дамыту  туралы 
келісімі қабылданған  (1975 ж.) қауіпсіздік пен серіктестік бойынша Хелсинкі 
жиылысынан  кейін    маркетинг  қағидатына  елде  СССР  сауда-өндіріс 
палатасында  1976  жылдың  ақпан  айынан  бастап  маркетинг  мәселесі  бойынша 
секция жұмыс жасай бастады.  


жүктеу 5,01 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   66




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау