53
6) девиантты мiнез-қҧлықты кәмелетке толмағандарды, тҧрмысы қолайсыз
отбасыларын
анықтауға, оларды iшкi iстер органдарында есепке алуға және олармен жеке
профилактикасы шаралары жҥргiзуге қатысады;
7) жалпы бiлiм беретiн оқу орындарында қол жетерлiк спорт секцияларын,
техникалық және
ӛзге де ҥйiрмелер, клубтар ҧйымдастыруды қамтамасыз етедi және оларға
кәмелетке толмағандарды тартады;
8) ҥш жастан он сегiз жасқа дейiнгi қадағалаусыз және панасыз қалған
кәмелетке
толмағандарды, ата-аналарының немесе оларды алмастырушы адамдардың
қамқорлығынсыз қалған, сондай-ақ арнаулы білім беру ҧйымдарына
жіберілетін кәмелетке толмағандарды заңда белгіленген тәртіппен
Кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталықтарында ҧстайды;
9) Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы
Президентінің және
Қазақстан Республикасы Ҥкіметінің актілерінде кӛзделген ӛзге де
ӛкілеттіктерді жҥзеге асырады.
Мектептердегі тҧрмысы қолайсыз отбасылармен ҥлгі жҧмыс жоспары (ӛңірлер
материалдары негізінде қҧрастырылған)
Отбасыны зерделеу және отбасындағы қолайсыз мәселелерді
айқындау;
Тҧрмысы қолайсыз отбасының тҧрғын ҥй-тҧрмыстық жағдайларын
бастапқы тексеру;
Отбасының әлсіз және кҥшті жақтарын айқындау мақсатында оны
қоршаған жақын адамдарды зерделеу;
Отбасы картасын қҧрастыру;
Барлық мҥдделі ҧйымдармен ҥйлестіру қызметі;
Отбасымен жҧмыс бағдарламасын қҧрастыру, отбасыны жҥргізу;
Отбасымен жҧмыс жӛніндегі ҧсыныстарды жасап шығару;
Жҧмыс мониторингісі, профилактикалық жҧмыстағы кҥшті және
әлсіз жақтарды айқындау.
Сауалнама нәтижелері бойынша, отбасының белгілі бір ҥлесі ҥшін дағдарыстан
шығуға кӛмек ретінде мектептің рӛлі ӛте маңызды болды. Атап айтқанда, дәл
осы педагогтар ата-аналардың қателіктерін уақытында кӛрсеткен және
54
жағдайды тҥзету жолдарын ҧсынғандықтан балаларымен дау-жанжалды қарым
қатынастағы отбасылар алғыс сӛзін білдірді. Кеңестік қолдаудан басқа, мектеп
сонымен қатар, балалардың тегін тамақтануы, оларды киіммен, кеңсе
тауарлармен қамтамасыз ету сияқты материалдық кӛмек те кӛрсетті.
Кәмелетке толмаған балаларға арналған баспаналар
Зерттеу аумағында сҧралған отбасылар кәмелетке толмаған балаларға арналған
баспаналардың отбасының қиын ӛмірлік жағдайларындағы кӛмегі туралы
бірнеше рет айтқан болатын. Сҧралған ата-аналар балаларын әр тҥрлі себептер
бойынша баға алмаған қиын кезеңдерде сол баспаналарға орналастырған.
«… менің балам 2 жыл тұрған баспанаға үлкен рахмет. Онда оған жақсы
қарады, мен ол үшін қам жемейтінмін. Балаларды уақытша қалпына келтіру
орталығы да қиын кезеңді басымыздан ӛткерген кезде бізге кӛмектесті»
(дағдарыстық отбасымен сұхбаттан).
ҚР БҒМ мәліметтері бойынша 2011/2012 оқу жылында республикамызда 165
баспана болды, олардың 16 – мемлекеттік емес. Баспаналарда 2011/2012
жылдары 10492 бала орналасты, ол ӛткен жылдарға қарағанда тӛмен (2009/2010
– 12519, 2010/2011 – 11612)
33
.
Балалардың құқықтарын қорғау комитеті
Балалардың қҧқықтарын қорғау комитеті (бҧдан әрі - Комитет) Қазақстан
Республикасы Ҥкіметінің 2006 жылғы 13 қаңтардағы №36 Қаулысы негізінде
2006 жылы қҧрылды. Комитеттің мақсаты балалардың ӛмір сҥру сапасының
әлеуметтік және қҧқықтық кепілдіктерін қамтамасыз ету болып табылады.
Оның басымдықтары болып табылады: балалардың мҥдделерін ескерумен,
мемлекеттік әлеуметтік саясат саласында заңнаманы жетілдіру, әлеуметтік
жетімдіктің алдын алу және ескерту, ақпараттық қамтамасыз ету және
жҧртшылықпен байланыс және әлеуметтік әріптестік.
Ӛз қызметі уақытында Комитет кӛптеген бағыттар бойынша әртҥрлі жобаларды
жҥргізеді:
1. «Сәбиге жақын достықтағы қала», оның мақсаты балалардың сапалы
ӛмір сҥруіне қҧқықтарды қамтамасыз ету, балалар ҥшін қалалардың
33
«2011 жылы Қазақстан Республикасында балаларды қорғау саласындағы негізгі
кӛрсеткіштер», ҚР БҒМ Балаларды қорғау комитеті
55
инфрақҧрылымын және әлеуметтік қызмет кӛрсету саласын кеңейтуге
кӛмектесу болып табылады;
2. «Зорлықсыз және қатыгездіксіз балалық шақ»;
3. «Әлеуметтік жетімдік профилактикасы»;
4. «Адамның адамгершілік-рухани дамуы» және басқалар.
Ӛз қызметі аясында Комитет ҚР Ҥкіметтік емес ҧйымымен, (ЮНИСЕФ)
халықаралық ҧйымдармен тығыз әрекет етеді. Отбасымен жҧмыс жҥргізу
ҥшін Комитет ӛмiрде қиын жағдайға душар болған балалар мен отбасыларға,
отбасылық қҧндылықтарды насихаттайтын, отбасын сақтап қалуда, қайта
қосуда және оны нығайтуда әлеуметтік кӛмек кӛрсете алатын «Отбасыны
қолдау қызметтерін» қҧру бойынша жҧмыс жасалуда. Мҧндай қызметтерде
балалар мен ата-аналар психологиялық, педагогикалық, қҧқықтық кӛмек
және кеңес алу мҥмкіндігіне ие болуы керек. Отбасылары мен балаларға
кӛмек кӛрсетудің сапасын жоғарылату ҥшін әлеуметтік жетімдік пайда
болу қаупі бойынша топтардың «Отбасылық кӛмекші» әлеуметтік қызмет
кӛрсетумен қамтамасыз ету мҥмкіндігі бар. Қызметтің негізгі міндеті ретінде
балаларды тәрбиелеу, оларды бағып кҥту бойынша, ҥй шаруашылығын
жҥргізу бойынша ата-аналарды тиімді дағдыларға ҥйрету арқылы,
отбасының бҧзылу қаупін тӛмендету алынады. Ҥй кӛмекшілері
жҧмыстарының негізгі нәтижелері отбасын сақтап қалу, отбасындағы ӛзара
қарым-қатынастың жақсаруы болатын еді. Балалар мен ата-аналар әрбір
белгілі бір жағдайларда қайда және кімге бару керек екенін білетін еді»
34
..
Кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталықтары
Кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталықтары (КБО) болып білім беру
органдарының қарамағындағы кәмелетке толмағандарды қабылдап, оларды
уақытша бағуға арналған мемлекеттік ҧйымдар болып табылады.
Мемлекет басшысының 2010 жылғы 17 тамыздағы № 1039 жарлығымен
Кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталықтарының қызметін бақылау және
ҥйлестіру бойынша функциялар Білім және ғылым министрлігіне берілді,
оларды қамтамасыз ету мен тиісті тҥрде жҧмыс істеу мәселелері әкімдіктерге
тапсырылды.
34
ҚР БҒМ
Балалардың қҧқықтарын қорғау комитетінің тӛрайымы
Р.П. Шер
баяндамасынан
Достарыңызбен бөлісу: |
