Сырына асау теңіз болсаң құмар,
біз кеттік, қалып қойма, барсаң, жүр, ал!
Каспийдің, кеш өкінбе әлі талай,
қызы да, балығы да тамсандырар!
1958
ЖАҚСЫ ӨЛЕҢ
Көңілім өлең сиқырын жүр аңғармай:
өмір кешіп, қалғандай шырақ жанбай
отырамын жабырқап, жүдеп көңіл,
мұң, ыза, наз жиналып жүрекке кіл.
Сонда жақсы жыр оқып нұры армандай,
жадыраймын, жанымда мұнар қалмай,
сол өлеңді дәл өзім шығарғандай.
Қылаң берер емес-ау алдымда әлі
Махамбеттің, Абайдың шалғындары...
Сыр бермейді сырлы өлең, жүдесем де
көңілім – дауыл, күшім аз күрестерге.
Ұқтырмасын сиқырын бал құндағы –
тек жасағай жақсы өлең – жанның нәрі!
1960
КӨЗ АЛМАЙНЕГЕҚАРАЙСЫҢ
Көрмеген бұрын кісің бе ем,
қадалды неге жанарың?
Көп жанның мынау ішінен
көз алмай неге қарадың?!
Бөтен сөз ешбір айтпайсың,
кездесе қалсақ оңаша.
Ойланасың да, таппайсың
жасқанған бейне балаша.
Елеусіз ғана сөз айтсам,
құп алып, үнсіз қостайсыѕ.
Қуанасың ғой бір қайтсам,
көрмеген көптен достай шын.
Қадалса сенің жанарың,
лүпілдеп жүрек... Солай шын...
Айтсаңшы, дал боп барамын,
көз алмай неге қарайсың?!
1 9 5 7
ЖАЗ
Таң бұзып тынышымды жіберді деп,
жазғы түн кетерінде түнерді кеп.
Жер-ару серпігенде түн көрпесін,
маужырап қарап тұрды Күн елжіреп.
Гүл бөлеп хош иіске атырабын,
ағаштар жайып салды жапырағын.
Самал жел сыбырласа, сыр ұрласа, -
өзенде мың бұралып жатыр ағын.
Төсінен терсек тағы қызғалдақты,
басында заңғар таудың ызғар қапты.
Шыдамай жаздың жастық жалынына,
ойнақтап ерке бұлақ құздан да ақты.
Сұлулар суға барған сайға бұғып,
қарайды көлдің бетін айна қылып.
Шіркін, жаз, жомартсың-ау базарлыққа
бересің жан біткенге жайдарылық!
1958
* * *
Біреулер масаттанып табысына,
жүгірер бас пайдаға жан ұшыра.
Біреулер билік тисе маңғазданып,
ұмытар қайда екенін абзал халық.
Даңқ қуған біреулер жүр сабылумен,
біреу жүр кей бастыққа жағынумен.
Біреудің арманы, айтар саған мұңы—
үй-іші, мал басының амандығы.
Біреу жүр сұлу жарды аңсап анық,
таңданып тұрса екен деп барша халық.
Тамақ тоқ, күйбең жүмыс тосып алда,
біреулер дән риза осыған да...
Ал мен ше?
ұққандықтан соның бәрін,
отырам оттай жанып-сөніп, жаным.
* * *
Бойыңды жастай түзедің –
қылықты, сәнді қыз едің,
жаныңа, сұлу көркіңе
ұмтылып өткен жүз ерін.
Арманың шығып алдыңнан,
жарасымдарың таң қылған.
Ал бүгін алқам-салқамсың,
шыққандай батпақ-балдырдан.
Бітті ме мәні өмірдің?
Күйбеңге неге көмілдің?
Нәзіктік пенен сұлулық—
әйелдің мәні, сырымды ұқ,
жоймасын нұрын көңіл-Күн!
1959
***
Тағы да көктем келді,
бал сезімдерге, сал сезімдерге ұран сап,
өткінші ғұмырдай қылықтары мол бұлаң шақ!
Көн көңілдер де теңіз боп көлкіп кетіпті-ау
ару қыз аңсап, жыр аңсап!
Бұ не деген құдірет!
Дүниенің бәрін құштарлық қаптап кеткен бе,
адамның бәрі мас болып жүр ғой от-демге!
Байырғы күңгірт күндер де қайтып келместей…
Жабырқап жүрген жоқ пенде.
Ұмытып жатыр жұмыр жер
өктем мезгілдің қалдырған қаза-қайғысын.
Жастық жүр жайнап екпіні-дауыл, Ай мүсін.
Тіледім: мұндай сәттерде зұлым ойынан
қатыгездер де айнысын!
Қыз-көктем келіп
қызғалдақ қадап жүр белде,
дүние түгел ұқсасын дей ме гүлдерге.
Табиғат жанды сергітіп алады екен-ау
тірліктен қажып қалжырап жүрген күндерде.
1970
* * *
Жақсы адамды қадірлеуге
көңіл жетпей, ой жетпей,
итереміз жанын жеуге,
толқын жеген көйлектей.
Қара жерге сыя алмастан,
бітіспейміз қан қылмай.
Өлтіріп ап, ұялмастан
жас төгеміз жаңбырдай.
Тіріде сап сан бүлікті,
өлгеннен соң жақтаған.
Ал осы бір заңдылықты
құртар заңың жоқ па, Адам?
1960
* * *
Дей алмаймын “жиынның жұлдызымын”,
қуып жүрген бір жанмын жыр қызығын.
Сезім нәзік, ой жүйрік, кейде кекшіл,
кейде жарқын қазақтың бір қызымын.
Сырт адамға сыр бермес жұмбақтаумын,
достарыма аяулы қырмызымын.
Бозбаланы көргеннен ғашық қылған,
естісем деп лебізін асықтырған,
мақтана алман, менде ол қылық та жоқ,
бұған бірақ қымсынып, жасып тұрман.
Жігіттерге өзім де қызықпаймын
көре сала құшағын ашып тұрған.
Жетелейді жанымды арман-ағын,
жолдастарды мақсатпен таңдамадым.
Бүгін-жақын, ертең жат адамдардың
мінезіне, мәніне таң қаламын.
Онсыз да өмір құбылғыш,
сезім де оңса,
онда сенің адамдық бар ма мәнің?!
1957
* * *
Ажарлы біреу көрсең, “ғашықпын” деп,
соны бір қаратуға асықтың кеп.
Сеніммен ол жүрегін ұсынғанда,
таптадың, жан жігерін жасыттың бек.
Көрінген жүгірумен қарасынға
махаббат бал шырынын табасың ба!?
Кез келген көріктіге ұсынам деп,
жүрексіз өзің бір күн қаласың ба!..
* * *
Қараңыздар ізетпен қыз бала деп,
бұлданбаймын мен бірақ сыздана кеп.
Азаматсып топтарда билік құрып,
сыйлағанға масайрап бұзбан әдеп.
Бұйығылау шығармын бәлкім де мен,
пікірлер де құр болмас “салқын” деген.
Біреулерге /дәл солай/ жұмбақтаумын,
жайдарлық күтсе де әркім менен.
Тілемеймін өмірден жеке несіп,
/мықтылармен күнелтпен жетелесіп/.
Жолы қысқа, қыз бала десеңіздер,
кішірмеймін, мен қайта кетем өсіп.
Етсем жырды киініп-ішінерім,
кешірмесін осыным үшін елім.
Асқақ-асқақ жыр күтіп жүрсе менен -
сыйлағаны осы деп түсінемін.
1958
* * *
“Ғашық жайлы мұңды өлең
жазба!” - дейсің. Ақылың.
Тұра қалып тілдер ем —
ұғар емес батырым.
Сүю — сезім улары,
татпақ түгіл - қайғысын,
Достарыңызбен бөлісу: |
