61
1 Қосымша
Мектептегі оқу-тәрбие қызметі жүйесіндегі
қосымша білім берудің моделі
Қызметтің пәні
Қызмет пәні мектептегі қосымша білім беру болып
табылады
Білім беру үдерісін ұйымдастыру
Қосымша білім беру бағдарламалары таңдау бойынша және ата-
ана мен бала тапсырысына жауап беретін бағдарламалар болып
табылады.
Білім беру бағдарламалары типтік, түрлендірілген, авторлық,
пәндік, пән үстілік, біріктірілген болуы мүмкін.
Мектептегі ұйымдастырылған балаларға қосымша білім беру
жүйесіндегі білім беру қызметі педагогтер әзірлеген, мектеп Кеңесімен
бекітілетін бағдарламалармен сәйкес жүзеге асырылады.
Бағдарламалық қамтамасыз ету:
Қосымша білім беру бағдарламалары желпуіші таңдауының
негіздемесі ата-аналар мен балалар мүдделерінің зерттеу нарығы мен
ресурстар базасының бар болуы.
Қосымша білім беру бағдарламалары:
білім алушылардың білімін негізгі және факультативтік
пәндер бойынша
тереңдетеді және кеңейтеді;
көптеген білім алушыларға мектеп білімі тұлғалық-
маңызды етеді;
оқушылардың
оқу-зерттеушілік
белсенділігін
ынталандырады;
жалпы білім беретін курстар қатарын оқытуда уәждемесін
арттырады.
Бағдарламаларға талаптар:
әртүрлі саладағы ықпалдасу
бағдарламалар – жаңа технологиялар тасымалдаушысы
(жобалық, зерттеушілік және т.б.);
бағдарламаларға әлеуметтік сынаулар мен тәжірибелер
салынуы керек;
бағдарламаларда
заманауи
ұйымдастыру
түрлері
анықталған;
бағдарлама топқа да, сондай-ақ жеке оқытуға да құрылуы
мүмкін.
Педагогтермен әзірленген бағдарламалар сараптамадан өтуі
қажет.
62
Бағдарламалар сараптамасы
Бағдарлама сараптамасы жыл сайын мамырда Сараптамалық
кеңеспен өткізілуі қажет (Сараптамалық кеңес туралы Ереже мен
бағдарламалар талаптарына сәйкес).
Бағдарлама тұсаукесері
Мамыр мен қыркүйекте бағдарлама таңдауын жүзеге асыратын
балалар мен ата-аналарға арналған бағдарламалар тұсаукесері
өткізіледі. Тұсаукесер мынадай болуы керек:
компьютерлік;
ойын;
ауызша;
көрнекті және т.б.
Педагогтермен әр түрлі бағдарлама бойынша оқығысы келетін
балалар тізімі құрылады.
Бағдарламаларды жіберу
Қыркүйек басында сабақ кестесі құрылады, мектептегі қосымша
білім беру бағдарламалары жіберіледі.
Бағдарламаларды іске асыру
Оқу жылы бойында бағдарламалар іске асырылады.
Сабақтар 1 қыркүйектен 30 мамырға дейін өтеді.
Білім беру қызметі мүмкін негізделген өзгерістері бар тұрақты
сабақ кестесінде көрінеді. Сабақ кестесі санитарлық ережелерi және
нормалары негізінде әзірленеді және директормен бекітіледі.
Демалыс кезінде сабақ бекітілген сабақ кестесімен сәйкес
өткізіледі.
Қызмет мектеп кабиненттерінде ұйымдастырылады.
Қосымша білім берудегі сабақтартардағы қызмет оқытудың
барлық қажетті техникалық құралдарымен, көрнекті құралдармен,
мектептің әдебиет қорымен қамтамасыз етіледі.
Ықпалдасқан бағдарламалар шығармашылық топқа біріккен бір
немесе бірнеше педагогтермен жүзеге асырылады.
Сабақты ұйымдастырудың түрлері бағдарлама сипатына
жауап беретін әртүрлі болуы мүмкін:
топтық оқу сабақтары;
жеке
кеңестер;
клубтық секциялар;
үйірмелер;
шеберханалар;
зертханалар;
жорықтар;
экспедициялар;
рөлдік ойындар.
Білім алушылар тобы бір немесе әр түрлі жасты болуы мүмкін.
63
Топтағы білім алушылар саны 10 адамнан кем болмауы керек.
Қосымша білім беру бойынша сабақтар педагогтермен арнайы
журналдарға белгіленеді.
Бақылау және бағалау рұқсат береді:
алынған
нәтижелерді жазып қою;
жоспарланғанмен салыстыру;
қызметке бақылау мен түзетуді қамтамасыз ету, өзгеріс
үдерісіне бағыттау;
қызметті сапалы талдауды жүзеге асыру;
қызметтің әртүрлі аспектілерін зерртеу.
Мектептегі балаларға қосымша білім беру жүйесіндегі қызмет
мүмкін болатын дәйекті өзгерістері бар тұрақты сабақ кестесінде
көрсетіледі.
Үздіксіз білім беру моделінің барлық құрылымдық бөлімдерінде
қайталанатын құзыреттіліктерді тізеді, бірақ әрбір деңгейде олар
аталған жасқа тән қызметтің әр түрлері арқылы іске асырылады.
Мектепке дейінгі және мектеп алды кезең
Заманауи
қоғам
бала
құзыреттіліктерін
қалыптастыруға
кеңейтілген және тереңдетілген талаптарды ұсынады. Сондықтан өзінің
әр түрлі білім беру бағдарламаларымен ерекшеленетін қосымша білім
беру маңызды орынға ие.
Бастауыш мектеп
Бастауыш мектеп деңгейінде оқушылармен жаңа білім беру
кеңістігін біліктілікті кеңейту арқылы игеру, қызметтің өзгеше
тәсілдерін меңгеру жүзеге асады. Бұл кезеңде осыған дейінгі
кезеңдерде құрылған машықтарды, қабілеттерді кеңейту мен дамыту
болады:
тұлғалық біліктіліктер – «Денсаулық және білім», «Дұрыс
тамақтану
туралы
әңгіме»
бағдарламаларын
жүзеге
асыру,
денешынықтыру минуттары, денешынықтыру сабақтары, спорт
секциялары, ырғақ сабақтары және т.б. арқылы салауатты өмір салтын
қалыптастыру; қолданбалы өнер студияларындағы сабақтар, хор,
хореография, театр, КТК-зертханалар арқылы өмірдің тұрмыстық
құндылықтарын қалыптастыру; өзінің жанұясына, мектеп қоғамына,
туған қаласына, өлкесіне, мемлекетіне деген сүйіспеншілік арқылы
азаматтық қалыптастыру; балаларды мектептің салтында бар әртүрлі
мемлекеттік рәсімдермен, дәстүрлермен
таныстыру;
әлеуметтік – қоғаммен (қаланың әртүрлі алаңдарында балалар
шығармашылық ұжымдарына қатысу), ұжыммен, жанұямен, достармен
қарым-қатынас орнату шеңбері, жазбаша сөйлем құрау мен монологты
меңгеру, дәстүрлерді, рәсімдерді сақтау қабілеті кеңейеді, сөйлесу
мәдениеті қалыптасады;
қызметтер – танымдық және зерттеушілік қызметтер дамиды,
