№5 практикалық сабақ
ОҚУШЫЛАР ЭКСПЕРИМЕНТ ТҮРЛЕРІНЕ ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР
1-тоқсан
Оқулық,
сынып
|
Зертханалық жұмыстың атауы мен барысы
|
Зертханалық жұмыстарды орындағанда қалыптастырылатын біліктер
|
Жалпы зертханалық біліктер
|
Зат қасиеттерін білумен байланысты біліктер
|
Ұйымдастырушылық біліктер
|
9-сынып,
М.Қ.Оспанова,
Қ.С.Аухадиева,
Т.Г.Белоусова.
Алматы
»Мектеп»,2019ж.
|
№1 Зертханалық жұмыс «Қышқыл,сілті ерітінділерінің рН-ын анықтау.
|
6.8,10,14
|
17,18,19
|
24,25,27,28,29
|
№2 Зертханалық жұмыс
«Тұздар гидролизі»
|
6.8,10,14
|
17,18,19
|
24,25,27,28,29
|
№3 Зертханалық жұмыс
«Li+,Na+,K+,Ca2+,Sr2+,
Ba2+,Cu2+ катиондарын жалын түсінің боялуы бойынша анықтау»
|
1,2,3,4,5,6.7,
8,14
|
17,18,19
|
24,25,27,28,29
|
№4 Зертханалық жұмыс
«Fe2+,Fe3+,Cu2+ катиондарына сапалық реакциялар»
|
3,4,6,8,10,14
|
17,18,19
|
24,25,27,28,29
|
№5 Зертханалық жұмыс
«Сулы ерітіндідегі Cl-,Br-,I-,PO43-,SO42-,CO32-,NO3-,SiO32- аниондарын анықтау.
|
1,3,4,6,7,8,
10,14
|
17,18,19
|
24,25,27,28,29
|
№6 Зертханалық жұмыс
«Реакция жылдамдығына температура концентрация мен бөлшектер өлшемінің әсері»
|
1,3,4,5,6,7,8,
10,14
|
18.19
|
24,25,27,28,29
|
№7 Зертханалық жұмыс
«Химиялық тепе-теңдіктің ығысуы»
|
1,2,5,6,7,8,10,14
|
17,18,19
|
24,25,27,28,29
|
2-тоқсан
Оқулық,
сынып
|
Зертханалық жұмыстың атауы мен барысы
|
Зертханалық жұмыстарды орындағанда қалыптастырылатын біліктер
|
Жалпы зертханалық біліктер
|
Зат қасиеттерін білумен байланысты біліктер
|
Ұйымдастырушылық біліктер
|
9-сынып,
М.Қ.Оспанова,
Қ.С.Аухадиева,
Т.Г.Белоусова.
Алматы
»Мектеп»,2019ж.
|
№8 Зертханалық жұмыс
«Кальцийдің сумен және қышқыл ерітіндісімен әрекеттесуі»
|
1,3,4,6,7,8,14
|
17,18,19
|
24,25,27,28,29
|
№9 Зертханалық жұмыс
«Алюминийдің қышқыл және сілті ерітінділерімен әрекеттесуі»
|
1,3,4,6,7,8,14
|
17,18,19
|
24,25,27,28,29
|
3-тоқсан
Оқулық,
сынып
|
Зертханалық жұмыстың атауы мен барысы
|
Зертханалық жұмыстарды орындағанда қалыптастырылатын біліктер
|
Жалпы зертханалық біліктер
|
Зат қасиеттерін білумен байланысты біліктер
|
Ұйымдастырушылық біліктер
|
9-сынып,
М.Қ.Оспанова,
Қ.С.Аухадиева,
Т.Г.Белоусова.
Алматы
»Мектеп»,2019ж.
|
№10 Зертханалық жұмыс
«Хлорсутек ерітіндісінің химиялық қасиеттерін зерттеу»
|
1,3,4,6,7,8,10,14
|
17,18,19
|
24,25,27,28,29
|
№11 Зертханалық жұмыс
«Азот молкуласының моделі»
|
-
|
-
|
24,25,27,29
|
№12 Зертханалық жұмыс
«Аммиак молекуласының моделі»
|
-
|
-
|
24,25,27,29
|
№13 Зертханалық жұмыс
«Азот қышқылының басқа қышқылдармен ортақ қасиеттері»
|
1,2,3,4,6,7,10,14
|
17,18,19
|
24,25,27,28,29
|
№14 Зертханалық жұмыс
«Сүйек құрамындағы кальцийді анықтау»
|
1,6,7
|
17,18,22,23
|
24,25,27,28,29
|
№15 Зертханалық жұмыс
«Тамақ өнімдерінің құрамындағы көміртекті анықтау»
|
1,2,6,7
|
17,18,22,23
|
24,25,27,28,29
|
4-тоқсан
Оқулық,
сынып
|
Зертханалық жұмыстың атауы мен барысы
|
Зертханалық жұмыстарды орындағанда қалыптастырылатын біліктер
|
Жалпы зертханалық біліктер
|
Зат қасиеттерін білумен байланысты біліктер
|
Ұйымдастырушылық біліктер
|
9-сынып,
М.Қ.Оспанова,
Қ.С.Аухадиева,
Т.Г.Белоусова.
Алматы
»Мектеп»,2019ж.
|
№16 Зертханалық жұмыс
«Сірке қышқылының қасиеттерін зерттеу»
|
1,3,4,6,7,8,10,14
|
17,18,22,23
|
24,25,27,28,29
|
№17 Зертханалық жұмыс
«Нәруыздардың денатурациясы»
|
1,2,3,4,6,7,8,14
|
17,18,22,23
|
24,25,27,28,29
|
,
Талдау
Жоғарыдағы кесте мен диаграммада 9-сыныптың зертханалық жұмыстары көрсетілген.Диаграммада көрсетілгендей 1-тоқсанда оқушылардың химияға деген таным қабілеттері арта түседі.Ең бірінші жалпы зертханалық біліктері қалыптасады.Яғни оқушылар қыздырғыш аспаптармен қалай жұмыс істеу керек екенін,пробирканы штативке қалай орнататынын,пипетканы,өлшегіш ыдыстарды қалай қолдану керек екенін,т.с.с ережелермен толықтай танысып,дұрыс жұмыс жасауға дағдыланады.Оқу бағдарламасындағы зертханалық жұмыстар күрделілігіне қарай жалпы зертханалық біліктерді меңгеру деңгейі артып немесе төмендеп отырады.Мысалы №1 Зертханалық жұмысқа қарағанда №2 Зертханалық жұмыста жалпы зертханалық біліктерді меңгеру деңгейі 45%-ке артады. Тиісінше №3 Зертханалық жұмыста 33%-ке кемиді.№4-№5 Зертханалық жұмыстардың күрделілігіне байланысты жалпы зертханалық біліктер деңгейі 25%-ке артады. Сонымен қатар 1-тоқсанда оқушылардың заттардың қасиеттерін білумен байланысты біліктері де едәуір дами түседі.Оқушылар химиялық реакциялардың қалай жүретінін бақылап,заттарды анықтап,оларға сапалық реакциялар жасауды үйренеді.
1-тоқсанда өтілетін тараулар ұқсас болғандықтан оқушыларда заттардың қасиетін білумен байланысты біліктер бірқалыпты дамиды.Сондай-ақ қауіпсіздік ережелерімен танысып, зертханалық тәжірибелер жасау арқылы оқушылардың ұйымдастырушылық біліктері қалыптасады.Ұйымдастырушылық біліктер де оқушылықтарда бірқалыпты дамиды.Бұл білікте оқушылар тәжірибені бақылап оған сараптама жасауды және оны рәсімдеуді үйренеді.
Сонымен қатар 2-тоқсанда оқушылар зертханалық жұмыстарға қарағанда теориямен көп жұмыс жасайды. Себебі одан ары күрделі жұмыстарды жасауға қабілетті болу үшін оқушылар алдымен теорияны жетік меңгеруі шарт.2-тоқсанда оқушылардың практикалық тәжірибелері арта түседі.Себебі оқушылар 2- тоқсанда 1-тоқсанға қарағанда күрделірек қосылыстармен жұмыс жасайды.Сол себепті оқушылардың жалпы зертханалық біліктерді игеруі артады.Сондай-ақ тақырыптардың ұқсастықтарына байланысты барлық біліктер оқушыларда бірқалыпты дамиды.
3-тоқсанда оқушылардың жалпы зертханалық біліктерін қалыптастыру деңгейі 2-тоқсанға қарағанда әлдеқайда артады,себебі бұл тоқсанда оқушылар біртіндеп органикалық қосылыстармен жұмыс істей бастайды.Органикалық химия қауіпсіздік ережелерін қатаң сақтауды талап етеді.Сонымен қатар 3-тоқсанда оқушылардың заттардың қасиеттерін білумен байланысты біліктері де едәуір артады.Бұл оқушыларға жалпы зертханалық біліктерді меңгеру деңгейін арттыру талап етіледі деген сөз. Мысалы №10 Зертханалық жұмысқа қарағанда №11 Зертханалық жұмыста жалпы зертханалық біліктерді меңгеру деңгейі 10%-ға артады.Сондай-ақ 2-тоқсанмен салыстырғанда 3-тоқсанда оқушылардың ұйымдастырушылық біліктері 18%-ке артады.
4-тоқсанда да оқушылар органикалық қосылыстар теориясымен көп жұмыс жасайды.Сондай-ақ органикалық қосылыстар өте улы болғандықтан мектеп бағдарламасында органикалық қосылыстармен зертханалық жұмыстар көп қойылмайды.Сол себепті зертханалық жұмыстардың саны азаяды. Сондықтан оқушылардың заттардың қасиеттерін білумен байланысты біліктерін қалыптастыруға аз көңіл бөлінеді. Дегенменде оқушылар 3 тоқсан бойы алған білімдерін 4-тоқсанда ары қарай жетілдіре түседі.Оқушылардың жалпы зертханалық біліктерін қалыптастыру деңгейі артып, ұйымдастырушылық біліктерін толықтай меңгеруге дағдыланады.Оқушылар органикалық қышқылдармен,нәруыздармен дұрыс әрі сауатты жұмыс істеуді үйренетін болады.
Достарыңызбен бөлісу: |