Оқулық ретінде бекіткен Ал ма ты «Қа зақ уни вер си те ті» 016 Әож 94

жүктеу 24,43 Mb.

Pdf просмотр

бет	63/103
Дата	18.07.2022
өлшемі	24,43 Mb.
	#39024
түрі	Оқулық

1 ... 59 60 61 62 63 64 65 66 ... 103

Қазақстан (Қазақ елі) тарихы (Омарбеков Т.) (z-lib.org)

бірінші кезеңді
аяқталды деуге болады.
Осылайша, тарих мінбелеріне көтерілген Қазақ хандығын сол кездер үшін
толыққанды, дербес хандық деуге толық болмайды. Өйткені, дербес хандық
деу үшін оның нақты территориясы мен халқы, билеуші әулеті мен ханы,
басқару әкімшілігі мен құрылымы, өзіндік жүргізетін дербес саясаты және
мемлекетке қажетті тағы басқа шарттары қажет болатын. Керейдің хан сай-
лануымен мемлекет үшін ең басты шарттардың бірі орындалады, яғни жаңа
хандық – Қазақ хандығы дүниеге келеді. Орта ғасырларда хан тек жоғарғы
билікті иеленген адам ғана емес, сонымен бірге мемлекеттің символы болып
есептелген. Жазба деректерден хан болмаған жағдайда елдің тарап, халықтың
басқа хандарға көшіп кететін мысалдарын кездестіруге болады.
Осылайша, Керейдің 1458 жылдың көктем айларының бірінде хан
болып сайлануымен Қазақ хандығының құрылуы барысындағы алғашқы

ІІ бөлім. Қазақстан тарихындағы хандық дәуір
174
кезең аяқталды. Осы кезең ішіндегі оқиғалардың тарихи маңызын атап өтер
болсақ, біріншіден, Керей мен Жәнібек сұлтандардың Әбілқайыр ханнан
бөлініп кетуі – олардың Қазақ хандығын құрудағы алғашқы қадамы болды
және Әбілқайыр хандығының тарихындағы күйреу кезеңінің тереңдегенін
көрсетіп берді. Екіншіден, Шу өңіріне келіп қоныс тепкен ордаежендік тай-
палар жаңа этникалық атауға – «өзбек-қазақ» атауына ие болды. Бұл де -
геніміз этникалық процестің жаңа, ұлттық сипатқа ие болғандығын көрсе-
теді. Үшіншіден, хандық билікті қалпына келтіріп, Керейдің хан сайлануы
– ұлттық сипаттағы мемлекеттік құрылымды дүниеге алып келгендігін
көрсетіп береді.
Сөйтіп, таза ұлттық негізде құрылған Қазақ хандығы толыққанды мем-
лекет мәртебесіне ие болуы үшін әлі де болса өзінің қалыптасуы барысында
бірнеше сатыны бастан өткеруі қажет болды.
Шарты түрде

жүктеу 24,43 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 59 60 61 62 63 64 65 66 ... 103