Сабақ: №45-46
Тақырыбы: Мал шаруашылығы және балық шаруашылығы. Көлік және байланыс географиясы
Білімділік мақсаты Мал шаруашылығы және оның негізгі түрлері, балық шаруашылығы, ауыл шаруашылығының басқа салаларына тоқталу. Көлік және оның түрлері, көлік кешеннің құрамдас бөліктері туралы білім беріп, байланыс құралдары мен географиясын оқып меңгерту.
Дамытушылық мақсаты – Жалпы оқу іскерліктерін үйрену, жалпы табиғат туралы оқушылардың көзқарастарын дамыту, пәнге деген қызығушылығын, танымдық қызығушылығын арттыру.
Тәрбиелік мақсаты – оқушыларды еңбекқорлыққа тәрбиелеу, өз ойларын жеткізе білуіне, қарым-қатынас жасауды үйрету. Балаларды ұйымшылдыққа тәрбиелеу, адамгершілік қасиеті мен географиялық мәдениетін қалыптастыру.
Оқу құралдары: Оқулық, 10 сынып Атлас, жарты шарлар физикалық картасы, дүние жүзінің саяси картасы
Сабақ түрі: Аралас сабақ
Сабақтың жоспары: І кезең – ұйымдастыру (2 мин)
ІІ кезең – үй тапсырмасын тексеру (20 мин)
ІІІ кезең – жаңа тақырыпты меңгеру (20 мин)
ІV кезең – білім мен икемділіктерін бекіту (40 мин)
V кезең – үй тапсырманы беру (3 мин)
VІ кезең – бағалау кезеңі (3 мин)
VІІ кезең – қорытынды (2 мин)
Сабақ барысы:
Кезең
|
Мұғалім әрекеті
|
Оқушылар әрекеті
|
І
|
Мұғалім оқушылармен амандасып, балалардың кім-жоғын сұрайды. Сосын оқушылардың сабаққа дайындығын тексереді.
|
Сәлемдеседі, тәртіпке келеді де, одан сабаққа дайындалып отырады.
|
ІІ
|
Мұғалім балалардың білімдерін тексеру үшін ең алдымен, кескін карталарын тексеріп, карта алдында дәнді дақылдар жинаудан алдыңғы қатарлы елдерді картадан көрсетіңдер деп балаларды бір-бірден шығарады. Одан кейін балалардың орындаған тапсырмаларын тексереді және балаларға келесі сұрақтарды қояды.
1. Д.ж. бойынша ауыл шаруашылығы саласында қанша адам жұмыс жасайды?
2. ЭБХ деген не, оның ауыл шаруашылығына қандай қатысы бар?
3. Аграрлық қатынастардың түрлерін атаңдар.
4. Ауыл шаруашылығы қандай үш топқа ажыратылады?
5. Өсімдік шаруашылығы қандай маңызды салалардан тұрады?
|
Балалар өткен сабақтың білімдерін көрсету үшін ең алдымен кескін карталарын тексеруге береді, сосынбұл мемлекеттерді картадан көрсетеді және географиялық диктант жазады.
1. Ресей географтары.
2. ЭБХ - өндірістік және өндірістік емес салада жұмыс істейтін немесе жұмыс істегісі келетін барлық адамдары, д.ж.-де ЭБХ 46% осы салада еңбек етеді.
3. Жеке меншіктік, мемлекеттік меншік және кооперативтік меншік.
4. 1. Дәстүрлі (тұтынушы). 2. Тауарлы және жартылай тауарлы дәстүрлі шаруашылық пен помещиктік-латифундиялық шаруашылық. 3. Жоғары маманданған тауарлы.
5. Дәнді дақылдар мен техникалық дақылдар, бақша және жеміс жидек шаруашылығы.
|
ІІІ
|
Мал шаруашылығы – ауыл шаруашылығының маңызды әрі жетекші саласы. Ол да өсімдік шаруашылығы тәрізді өте ежелден келе жатқан және барлық жерге кең таралған шаруашылық. Қазіргі кезде мал шаруашылығының етті және сүтті бағыттағы ірі қара, шошқа, қой, құс өсіру сияқты д.ж.маңызы бар салалары қарқынды дамуда.
Ірі қара өсіру қоңыржай белдеудің табиғи және мәдени жайылымдармен жақсы қамтамасыз етілген орман, орманды дала, лала аймақтарында жақсы жолға қойылған. Одан кейін мұғалім 25-кесте көмегімен ет өндіруден жетекші елдерді атап көрсетеді.
Шошқа шаруашылығы д.ж.ет өнімінің 40%?-ға жуығын береді, қазір оның 0,8 млрд-тан асып отыр. Ірі қарамен салыстырғанда бұл шаруашылық адам тығыз қоныстанған аймақтарда тараған. Мұғалім балалардан шошқа шаруашылығы қайда кең тарағанын сұрайды.
Қой шаруашылығы ет-жүн бағытындағы және биязы, жартылай биязы жүн бағытындағы болып бөлінеді. Ет-жүн бағытындағы қой шаруашылығы ылғалы жетілікті және климаты біршама жұмсақ аудандарда, ал биязы жүнді неңұрлым құрғақ аудандарда таралған. Қой шаруашылығының ең ірі аймағы – Аустралияның шөлейтті аймағы.
Одан кейін мұғалім балаларға инфрақұрылымдық кешен деген не деген сұрақты қойып, бұл салааралық кешенге сипаттама беріңдер деп тапсырманы береді. Инфрақұрылымдық кешен коммуникациялық жүйе мен әлеуметтік инфрақұрылым деп бөлінеді. Коммуникациялық жүйе өз кезегінде көлік пен байланыстан тұрады. Одан кейін оқушыларды екі топқа бөліп, көлік географиясы мен байланыс географиясын оқып шығып, талқылаңдар деп тапсырма береді.
|
Оқушылар мұғалімді тыңдап, сабақты бірге талдайды. Одан кейін мал шаруашығына сипаттама бере бастайды.
Ірі қара өсіру қоңыржай белдеудің табиғи және мәдени жайылымдармен жақсы қамтамасыз етілген орман, орманды дала, лала аймақтарында жақсы жолға қойылғанын айтып,білімдерінді бекітеді. Одан кейін оқушылар 25-кестені көшіріп алады және ет өндіруден жетекші елдерді картадан тауып көрсетеді.
Шошқа шаруашылығы қандай аймақтарда таралғанын айтып, бұл аймақтарды картадан көрсетеді.
Одан кейін қой шаруашылығы таралған аймақтарды атап, картадан көрсетеді.
Соңында ауыл шаруашылығының басқа салаларын атап, олардың ерекшеліктеріне тоқталады.
Одан кейін балалар инфрақұрылымдық кешен деген не деген сұраққа жауап беріп, бұл салааралық кешенге сипаттама береді.
Балалар екі топқа бөлініп, өз тақырыпшаларын оқып, мазмұнын айтады.
|
ІV
|
Тақырыпты бекіту кезеңінде мұғалім балаларға келесі тапсырманы береді:
1. Әлемдік теңіз порттары бар 5 мемлекетті көрсетіңдер:
1. Марсель 2. Лондон
3. Роттердам 4. Гамбург
5. Сингапур 6. Кобе
7. Иокогама 8. Нью-Йорк
9. Жаңа Орлеан 10. Гавр
2. Әлемдік балық аулауда алдыңғы орындардағы 4 мемлекетті атаңдар.
1. Жапония 2. Қытай
3. АҚШ 4. Италия
5. ОАР 6. Үндістан
7. Индонезия 8. Ресей
3. Әлемдегі ең ірі «әуе державаларын» атаңдар.
1. ГФР 2. Италия
3. Испания 4. АҚШ
5. Жапония 6. Ресей
4. Әлемдегі ең ірі теңіз порттарын атаңдар.
а) Еуропада................................................................
ә) Азияда ...................................................................
б) Америкада .............................................................
5. Әлемдегі ең ірі аэропорттарды атаңдар.
а) Еуропада................................................................
ә) Азияда ...................................................................
б) Америкада .............................................................
|
Оқушылар тақырыпты бекіту мақсатында келесі тапсырмаларды орындайды:
1. Әлемдік теңіз порттары бар 5 мемлекетті көрсетеді: Роттердам, Сингапур, Кобе, Нью-Йорк, Жаңа Орлеан, Гавр.
2. Әлемдік балық аулауда алдыңғы орындардағы 4 мемлекетті көрсетеді: Жапония, Қытай, АҚШ, Ресей.
3. Әлемдегі ең ірі «әуе державаларын» атайды: АҚШ, Жапония, Ресей.
4. Әлемдегі ең ірі теңіз порттарын атаңдар.
а) Еуропада................................................................
ә) Азияда ...................................................................
б) Америкада .............................................................
5. Әлемдегі ең ірі аэропорттарды5 атаңдар.
а) Еуропада................................................................
ә) Азияда ...................................................................
б) Америкада .............................................................
|
V
|
Үй жұмысы:
1. §39-40 оқып, мазмұнын айту.
2. Тапсырмаларды аяқтау.
3. Кескін картаға ірі теңіз каналдары мен бұғаздарды, ең ірі сегіз портты түсіру.
|
Оқушылар үй жұмысын жазып алады, түсінбеген сұрақтарды сұрайды.
|
VІ
|
Мұғалім оқушыларды жауап беру деңгейлері бойынша бағалайды және неге солай бағалағанын айтады.
|
Мұғалімді тыңдап, бағаланады. Күнделіктерін береді.
|
VІІ
|
Жалпы сабақтың кемшіліктері мен жетістіктерін айтады. Оқушылармен қоштасады.
|
Жалпы сабақтың кемшіліктері мен жетістіктерін мұғаліммен бірге талдайды. Мұғаліммен қоштасады.
|
Достарыңызбен бөлісу: |
