Икемді ӛндіріс — ӛндірісті автоматтандырудың жаңа тҧжырымдамасы
Икемді тұжырымдаманың жаңашылығы оның ӛндірісті ағынды ұйымдатыру тәсілі ғана емес, бұйым ӛңдеуді орталықтандырылған, толыққанды бір жұмыс жағдайында, бір жұмыс машинасында, бір станокта орындау болып табылады.
Түрлі станоктарда орындалатын, кӛптеген операциялар мен ауысуларда бұйымды ӛңдеу үрдісінің дифференциалдануы негізіндегі ағынды технология ғылыми-техникалық үдерістің әсерінен ӛзінің экономикалық артықшылықтарын жоғалтты, себебі ӛнімді жасау қиындап және оның асортименті жиі ӛзгере бастады. Бұйымдар станоктар арасында кӛптеп жатып қалып, әдіптер мен кӛмекші операциялар пайда болды. Станоктардың бұдан әрі мамандануы мен кӛмекші операциялардың автоматтандырылуы арасында таңдау жасау қажет болды. Мысалы, бес станокта ӛңдеуден ӛтетін бұйым бес рет тиеу (түсіру) операцияларынан ӛтеді, станок арасындағы тасымалдау және күту уақыттары артады. Бұл басқаруды қиындатып және ӛндірістің қымбатқа түсуіне әкеледі. Сондықтан да, бұйым бір станокта ӛңделіп, бір операция барысында, бір рет тиеліп және түсіріліп, және сәйкесінше, станок аралық тасымалдау, күтіп жатып қалу және күтусіз толығымен орталықтандырылған ӛңдеуден ӛтетіндей, әмбебап кӛпмақсаттағы станоктар құру талап етіледі. Таңдау жасалып, ӛңдеуші орталықтар және артынша ИӚЖ пайда болды.
Икемді ӛндіріс тұжырымдамасының мәні оның бір бұйымды ӛңдеуден екінші бір бұйымды ӛңдеуге технологиялық және кез- келген басқа да құрылғыны қайта үйлестірімсіз ӛте алатындығында; егер қандай да бір үйлестіру қажет болса, онда ол алдыңғы бұйым ӛңделуі барысында жасалады. Икемді ӛндірісте ережеге сай, оператор ретінде техник және инженер дайындық деңгейіндегілеріндегілері қызмет етеді. ЭЕМ икемді ӛндіріс жағдайында қолдану— дайындамалардан бастап (жаңа ӛнім ӛндірісіне тапсырмалар беру, құрастырмалық-есептеуіш жұмыстар, ӛндірістің технологиялық дайындығы, технологиялық үрдістердің барлық кешені) қаптау мен ӛнімді тұтынушыға жеткізуге дейінгі барлық жұмыстар мен үрдістерді автоматтандырудың кешенді қалыптасуын жүзеге асыруға мүмкіндік береді.
Ең маңыздысы басқару болып келеді. Жұмысқа тапсырыстар алу, ӛндірістік бағдарламалар және барлық технологиялық бағыт бойынша құрамдас бӛліктердің ӛтуі — осының барлығы орталық басқарушы ЭЕМ және барлық ӛндірістік жүйесаты ЭЕМ басқаруында болады. Әрбір ЭЕМ бӛлек бір технологиялық операцияларды басқаратын ӛзара байланысқан микропроцессорлер желісін қамтиды. Әрбір бӛлек ЭЕМ нақты орындалған операциялар есебін жүргізеді, үрдісті бақылауды жүзеге асырады.
Бұл, әрине, технологияның ӛзі жүйеде маңызды элемент болып табылады дегенді білдірмейді, бірақ, икемді ӛндірістің қазіргі кездегі табысты ӛндірісті ұйымдастыру есебінен қолжеткізіледі.
Әлемнің түрлі елдерінде қолданылатын және құрылатын икемді жүйелердің кӛпшілігі бір ғана технологиялық үрдісті автоматтандырады: механикалық ӛңдеу, пісіру, бояу, жинау. Ұсталық-сығымдаушы және құйма құю ӛндірістерінде икемді жүйелер пайда бола бастады. Ережеге сай, бұл жүйелер ӛзіне ЭЕМ негізіндегі бұйым құрастырушы, технологиялық дайындық және ӛндірісті жоспарлауды қамтиды. Алайда, ӛндірістік тапсырмалардың барлық кешенінің икемді автоматтандырылуына мысал бола алатыны жоқ, яғни «қақпадан қақпаға дейін» деп айтатындай, яғни зауытта толық ӛндіріс интеграцияы орын алмауда.
Достарыңызбен бөлісу: |