ВЕКТОРЛЫҚ ГРАФИКА
Векторлық графикада сурет математикалық формулалар арқылы
сипатталады. Экрандағы формулалар геометриялық пішіндер ретінде
көрсетіледі. Ең жиі қолданылатын примитивтер: сызықтар, сынған сызықтар,
көпбұрыштар, шеңберлер, эллипс, Безье қисықтары, торлар. Сонымен қатар,
жекелеген қосымшаларда пайдаланылатын қисықтардың (Catmull-Rom-
splines, NURБS және т.б.) алуан түрлері бар. Әдетте, объектіде – қисық
сызықта өзінің түсі және контурдың қалыңдығы (контур мөлдір болуы
мүмкін) және толтырылу түсі бар (әдетте тек жабық қисықтар үшін).
Градиент немесе растрлық суретті толтыру ретінде пайдалануға болады.
Толтыру мөлдір болуы мүмкін. Примитивтік нысандарды айналдыруға,
жылжытуға, шағылыстыруға, созуға, қиюға, қабаттасудың тәртібін өзгертуге
және примитивтерді күрделі объектілерге айналдыруға болады. Күрделі
қайта құрулардың құрамына жабық фигуралардағы логикалық операциялар
кіреді: біріктіру,
толықтыру, қиылысу.
1
PNG
http://www.liбpng.org/puб/png/
ресми сайтын қараңыз.
Векторлық графиканың негізгі артықшылықтары масштабтау кезінде,
атап айтқанда үлкейту кезінде, сурет сапасы өзгермейді; және векторлық
файлдар растрлық файлдарға қарағанда әлдеқайда кішірек болады. Бірақ екі
кемшілігі бар. Біріншіден, кез келген нысан вектор түрінде оңай бейнелене
алмайды, осы әдіспен фотореалисттік бейнелерді жеткізу өте қиын болады.
Сонымен қатар, көрсетіп шығаруға арналған жад мөлшері мен уақыт
мөлшері объектілердің саны және олардың күрделілігіне байланысты
болады. Екіншіден, векторлық графика оңай растрлыққа экспортталады,
бірақ қайта оралу, әдетте, жоқ - растрлық графиканы векторлыққа аудару –
трассировка, мамандандырылған бағдарламаларды көмегімен болса да
(мысалы, Corel Trace), әдетте жоғары сапалы векторлық суретті қамтамасыз
етпейді. Трассировка қажет жағдайларда, не нәтижені түзету, не қолмен сызу
керек болады.
Растрлық файлдардың форматтары әмбебап болса, яғни олар кез-келген
редактор немесе операциялық жүйемен байланыстырылмаса, барлық
векторлық графикалық бағдарламалардың әзірлеушілері тек өздерінің
форматтарымен жұмыс істеуді таңдайды. Мүмкін, бұл векторлық бейнені
қалыптастыру үшін алгоритмдердің ерекшеліктеріне байланысты. Алайда,
векторлық графикадағы әртүрлі файлдар арасында файлдарды жіберу
мүмкіндігі растрлық графикаға қарағанда кем емес болғандықтан, ең
танымал графикалық пакеттердің файлдық форматтары - Adobe Illustrator
және CorelDRAW - кескіндерді басып шығаруға дайындық кезінде
стандартты үлгі болды.
Adobe Illustrator (AI). Бұл пакетті, векторлық графикамен қалай да
байланысты, барлық дерлік бағдарламалар қолдап отыр. Бұл формат
бейнелерді бір
бағдарламадан екіншісіне, компьютерден Macintosh жүйесіне
95
және керісінше ауыстырғанда ең жақсы делдал болып табылады. Жалпы
көрнекі мүмкіндіктері бойынша CorelDRAW-дан біраз кем болып (бір файл
бір ғана бетті қамтуы мүмкін, шағын жұмыс аймағы, тек 3 х 3 м бар), ол,
дегенмен,
айтарлықтай
барлық
баспа-полиграфиялық
қосымшалар
бағытталған, PostScript тілімен ең көп тұрақтылық пен үйлесімділікті
көрсетеді.
CorelDRAW (CDR). Бұл ең танымал векторлық графикалық редактор
CorelDRAW пакетінің негізгі жұмыс форматы. CorelDRAW-дің ең соңғы
нұсқаларының файлдары векторлық және растрлық суреттер үшін әртүрлі
қысуды пайдаланады, қаріптерді енгізуге болады, CDR файлдарында үлкен
жұмыс алаңы бар (45 х 45 м дейін), бірнеше беттік құжаттарды пайдалануға
болады.
Векторлық форматтар, әдетте, растрлық графиканы да қосуға мүмкіндік
береді. Мұндай форматтағы файлдар мета-файлы деп те аталады.
Метафайлдарға WMF, EPS, PDF, сондай-ақ Adobe Photoshop-дің жеке
форматы - PSD кіреді.
WMF (Windows Metafail). Бұл Windows-тың меншікті форматы,
Windows-тың барлық дерлік қандай да бір түрде векторлық графикамен
байланысты, бағдарламалары
арқылы
ашылады.
Дегенмен,
оның
қарапайымдылығы мен әмбебаптығына қарамастан WMF форматын төтенше
жағдайда ғана қолдану керек, себебі ол түрлі векторлық редакторларға
тағайындалуы мүмкін кейбір параметрлерді сақтай алмайды, Apple
компьютерлерімен қабылданбайды және ең бастысы, суреттің түс схемасын
бұрмалауы мүмкін.
EPS (Encapsulated PostScript). Бұл формат PostScript деп аталатын
құрылғыларында (принтерлерде) басып шығаруға арналған векторлық және
нүктелік кескіндерді, сызбаларды, мәтін жиектерін қамтитын графиканы
сақтау үшін жасалған. EPS PostScript-тің сәл жеңілдетілген нұсқасы болып
табылады. EPS форматында, әдетте, жұмыстың соңғы нәтижесін сақтайды,
бірақ Adobe Photoshop және Illustrator өңдеу үшін EPS файлдарын аша алады.
EPS файлында кескінмен бірге TIFF, JPEG, PICT немесе WMF
форматындағы төмен ажыратымдылықпен суреттің көшірмесі болатын,
эскизін сақтауға болады. Барлық басқа графикалық бағдарламалар түпнұсқа
суреттің эскизін импорттайды және PostScript принтерінде
басып шығарғанда
оны бастапқы ақпаратпен алмастырады. PostScript қолдамайтын принтерде
нобайдың өзі басып шығарылады. Macintosh платформасында жұмыс істеген
кезде, Windows бағдарламаларымен үйлесімділікті қамтамасыз ету үшін
суреттерді JPEG форматында сақтау керек. IBM PC платформасында жұмыс
істеген кезде, сондай-ақ, файл қай жерде пайдаланылатыны белгісіз
болғанда, нобайды TIFF форматында сақтау жақсы. CorelDRAW графикалық
редакторы нобай үшін WMF векторлық форматты ұсынады. Сондай-ақ
Adobe-тың бір-бірімен алмасу бағдарламалары деректерді айырбас буферінде
EPS форматында сақтайтынын ескереміз.
EPS форматындағы файлдар әдетте үлкен өлшемді болады. Мысалы,
LZW қысуы бар TIFF файлдарымен салыстырғанда олар бірнеше
есе артық
96
