30
Сол
кездерде
суперкомпьютердің
ең
танымал
анықтамаларының бірі мынадай болды: «Сеймур Крей құрған кез
келген компьютер». Крей өзінің буындарын суперкомпьютерлер
деп ешқашан атамаған, ол оның орнына әдеттегі «компьютер» деген
атауды қолданғанды ұнататын.
Параметрлер
Буындар
I
II
III
Бағдарламалық
қамтаммасызданд
ыру
Машиналық
кодтар;
ассемблер
Операциялық
жүйелер; жоғары
деңгейлі
бағдарламалау
тілдері: Фортран,
Алгол, Кобол;
трансляторлар
UNIX, DOS, ОС РВ
операциялық жүйелер ;
жоғары деңгейлі
бағдарламалау тілдері: Си,
Паскаль, PL; компиляторлар;
ДБ;
ДББЖ;
жобалық жұмыстарды
автоматтандыру жүйесі
(ЖЖАЖ);
қолданбалы бағдарламалар
пакеті (ҚБП)
*қ/у — қазіргі уақытта
31
Қазіргі уақытта суперкомпьютер әдетте үлкен есептеуіш қуаты бар
компьютерлер деп аталады («сан үккіш» немесе «сан кеміргіш»).
Мұндай машиналар аса қарқынды есептеулерді қажет ететін
қосымшалармен жұмыс істеу үшін қолданылады (мысалы ауа-райы
мен климатты болжау, ядролық сынақтарды модельдеу және т.б.). Бұл
басқалармен қатар, серверлер мен басты сценарийлерден (төменде осы
тарауды қараңыз) типтік тапсырмаларды (мысалы үлкен дерекқорды
сақтау немесе бірнеше қолданушылармен бір уақытта жұмыс істеу)
жасауға арналған өнімділігі жоғары компьютерлерден
ерекшеленеді.
Буындар
IV
V
VI
және трекбол; ақпаратты
табиғи тілде енгізу
және трекбол; ақпаратты
табиғи тілде енгізу
ақпаратты табиғи тілде
енгізу; қимылмен басқару
UNIX, Linux, MAC OS,
Windows, Android, Solaris
желілік операциялық
жүйелер; көрнекі ортамен
объектілі-бағдарланған
бағдарламалау жүйелері;
компиляторлар мен
аудармашылар;
ДҚ;
бұйымның өмірлік циклын
қолдау жүйесін (БӨҚЖ);
кәсіпорынның
автоматтандырылған
басқару жүйесі (ERP, CRM,
CPM); зияткерлік жүйелер
мен зияткерлік деректерді
талдау;
бұлтты технологиялар мен
қызметтер
Зияткерлік жүйелер және
деректерді интеллектуалды
талдау;
сараптамалық
жүйелер; Lisp және Prolog
жоғары деңгейлі
программалау тілдері;
табиғи тілдегі қарым-
қатынас жүйелері.
Зияткерлік жүйелер және деректерді
интеллектуалды талдау;
бұлтты технологиялар мен
қызметтер
мамандандырылған
автоматтандырылған
жүйелер; табиғи тілде
байланыс жүйелері; қимыл
мен тактильді басқару
жүйесі бар
32
2.1-сурет. IBM Blue Gene/P суперкомпьютері— әлемдегі ең қуатты компьютер
Үлкен компьютер, мэйнфрейм (mainframe,2.2-сурет) — деректерді
орталықтандырылған сақтауды ұйымдастыруға және қарқынды
есептеу жұмыстарын жүргізуге арналған жедел және сыртқы жадтың
үлкен саны бар жоғары өнімді компьютер болып табылады [36].
Мейнфреймдерде бірінші желі технологиясын қолдануға кірісті.
SNA (Systems Network Architecture) - жүйелік желі архитектурасы.
Оны 1974 жылы IBM компаниясы
әзірледі және магистрлерді жаһандық
компьютерлік
желілерге
қосуға
мүмкіндік берді. Әсіресе бұл
машиналардың толық өңдеу қабілетін
толығымен
басқаруға
мүмкіндік
беретін негізгі амалдық жүйелерге
арналған. z / OS - 64-биттік сервер
операциялық жүйесі тек негізгі
кадрларда қолданылады.
2.2-сурет Мэйнфрейм IBM zEnterprise
(System Z) EC12
33
Оның монолитті ядросы 1960 жылдарда жобаланған. Масштабтау
кезінде ол барлық қолданыстағы операциялық жүйеден әлдеқайда
жоғары болды. Көптеген негізгі өнімдер сияқты z / OS IBM әзірлейді.
Бүгінгі таңда z / OS негізгі базар нарығы үшін өте маңызды ұсыныс
болып қала бермек. Ол Java және UNIX бағдарламалық
жасақтамасының спецификациясын қалай қолдайтынын біледі.
1990 жылдардың басында мэйнфреймдерге деген қызығушылық
төмендей бастады. Олар біртіндеп деректерді сақтау және өңдеуге
мүмкіндік беретін кластерлік жүйелерді ауыстыра бастады, бұл
олардың сенімділігін басты мәнерлермен салыстырғанда арттырады.
Бөлінген жүйелердің өнімділігін арттыру орталықтандырылғаннан
әлдеқайда арзан. Бұл негізгі факторлар бүкіл әлемдегі басты
мэйнфреймдердің санының айтарлықтай төмендеуіне әкелді, дегенмен
белгілі бір міндеттер класы үшін орталықтандырылған деректер
қоймасын құру өнімділіктің тұрғысынан да, экономикалық тұрғыдан
да өзін ақтайды. Сондықтан кейбір кәсіпорындар өздерінің есептеу
орталықтарын негізгі кадрлар негізінде жасайды. IBM басты
кейіпкерлердің дамуы мен өндірісінде жетекші орынға ие. ZEnterprise
EC12 модульдік дизайны мен әсерлі техникалық сипаттамалары бар.
Шағын компьютер (мини-компьютер) - сенімді, арзан және
қарапайым аппаратурамен салыстырғанда, бірнеше есе төмен
компьютер. [36].
Кішкентай компьютерлердің ата-бабасы DEC (Digital Equipment
Corporation, АҚШ) фирмасының PDP-P машиналарын, сондай-ақ түрлі
сериялардағы VAX компьютерлерін қарастыруға болады. Олар,
сондай-ақ біздің отандық шағын компьютерлердің – СМ ЭВМ 1, 2, 3,
4, 1400, 1700 және т.б. компьютерлердің прототипі болды. Алайда, XX
ғасырдың 80 жылдары микрокомпьютерлердің белсенді дамуы
басталды және дербес компьютерлерді пайдалану үрдісі басталды (2.3
бөлімді қараңыз), олардың сипаттамалары үлкен компьютерлерден
асып түсті. Осыған орай 90 жылдардың басында кішкентай
компьютерлерді әзірлеу және өндіру тоқтатылды. XX ғасырларда
кішкентай компьютерлердің соңғы үлгілері VAX 9000 сериялы
машиналар болды.
Олардың
функционалдығы
бойынша
серверлер
шағын
компьютерлерге жақын (5.5 бөлімді қараңыз), бірақ олар
микропроцессорлар
негізінде
салынған,
сондықтан
микрокомпьютерлерге жатады.
Кішкентай компьютерлер мен серверлердің негізгі ерекшеліктері
төменде көрсетілген:
Достарыңызбен бөлісу: | 
