Оқулық баспа Философия тарихы Болмыс ілімі (Онтология) Эпистемология

жүктеу 5,05 Mb. бет 45/298 Дата 07.01.2022 өлшемі 5,05 Mb. #37044 түрі Оқулық

Навигация по данной странице:

• «Саясат», «Экономика», «Афинаның саяси өмірі».

Бірінші физика 14 кітаптан тұратын. Соңынан «Метафизика» деген атаққа ие болды. Моральдық философияға арналған: «Никомахтың этикасы», «Үлкен этика». Саясат пен экономикаға арналған: «Саясат», «Экономика», «Афинаның саяси өмірі». Көркем сөйлеу мен көркем сөзге арналған: «Риторика өнері», «Өлең сөз жөнінде». Логика мәселелері Логика ғылымының іргетасын қалаушы Аристотель. XVII ғ. немістің ұлы философы Канттың: «Аристотельден кейін осы уақытқа дейін логикаға еш жаңалық енгізілген жоқ», — деген сөзінің езі кеп нәрсені көрсеткендей. «Категориялар» деген еңбегінде Аристотель алғаш рет егжей-тегжейлі талдау арқылы он негізгі ұғымдарды ұсынады. Олар: мән, сапа, сан, қатынас, орын, уақыт, орналасу, иелену, әрекеттену, зардаптану. Олар мынандай сұрақтарға жауап береді: «Не бар», «қандай», «қанша». Аристотельдің категориялары, бір жағынан алып қарағанда, болмыстың мінездемелері, екінші жағынан, ойдың бітімдері ретінде қаралады. Бұл категориялардың ішіндегі негізгісі -- мән. Аристотель бірінші мән ретінде нақтылы өмір сүріп жаткан жеке заттарды жатқызады. Ал оларға тән жалпылықты ол — «тек», «түр» ретінде екінші мән дейді. Сонымен бұл арада Аристотель Платонның көзқарасымен қайшы келеді: жеке заттардан бөлек жалпылық өмір сүре алмайды. Жүре келе ойшыл «тек», «түрді» морфе (mоrрһе), яғни бітім деген ұғымға ауыстырып, заттың терең мәні сонда деген пікір айтады. Аристотельдің «Органон» деген еңбегінде жеке категориялар емес, әртүрлі тұжырымдар талданады, олардың құрылысының негізінде жатқан ойлау заңдылықтары көрсетілді. Олар: жүктеу 5,05 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз