Оқулық баспа Философия тарихы Болмыс ілімі (Онтология) Эпистемология


Раджас - құмарту қасиеті, ол іс-әрекетке итереді. Тамас



жүктеу 5,05 Mb.
бет33/298
Дата07.01.2022
өлшемі5,05 Mb.
#37044
түріОқулық
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   298
философия Серик Мырзалы (1)

Раджас - құмарту қасиеті, ол іс-әрекетке итереді.

Тамас - жайбаракаттық пен жалқаулықты, үйқы мен миғұлалықты көрсетеді.

Үнді материалистерінің ойынша, пракритидің бұл 3 гуны бір-бірімен күресте болады. Егер раджас пен тамас жеңілсе, онда саттва үлкейеді. Раджас пен саттва жеңілсе, онда тамас ұлғаяды. Тамас пен саттва жеңілсе, раджас күшейеді.

Саттва ұлғайған адам өлгенде таза әлемге жетеді.



Раджас ұлғайған адам өлгенде, ол тағы карманың шеңберінде туады.

Тамас үлғайған адам өлгенде, олар адасқандардың ішінде қайта дүниеге келеді.

«Саттваға тұрақтылар жоғарыға бағыттайды, раджасқа ортада қалады, тамасқа - төменге, қараңғыға кетеді».

Үнді философиясында чарвака бағытының қағидалары қарапайым адамдардың арасында кең тарағанға ұқсайды.

"Осы өмірде бақытты болуға тырысайьқ!

Өлмейтіндер бұл өмірде жоқ екен.

Ол өлген сәтте күлге айналады.

Қалайша, ол бұл өмірге тағы келеді.

Олай болса чарвактар өмірдің мәнін байлық пен ләззат алудан көрген, олар о дүниені мойындамаған.

Дүниеге құмарту, одан ләззат алудан ол бізге зардап әкеледі деп неге қашамыз? Біз өмірден ләззат алып, зардаптан құлылуымызға болады. Ол балықты ұстап алып етін жеп, сүйегін лақтырып, күрішті қабығымен алып, оны тазалап жеген сияқты деген пікір айтады.

Чарвактар әсіресе брахман дініне қарсы шығып, о дүние, жұмақ, тозақ ұғымдары адамдарды қорқытып, сондай көзқарасты тарату арқылы өзін асырап жүрген, ақылы мен еңбекқорлығы жоқ адамдардың айласы деген пікір айтады.

«Егер құрбандыққа шалынған жануар аспанға аттанса,

Онда соны жасаған адам өзінің әкесін неге шалмайды?»

«Бұл өмірде ойнап күл де, қарызға алсаң да іхид іш (іхид -шараптың бір түрі). Ертең-ақ күлге айналғанда, қайта өмірге келесің бе? Егер денеден кеткен басқа әлемге аттанса, онда ол өзі сүйетіндерге неге қайта оралмайды?» - деген өткір сұрақтар қойып, өз заманындағы брахмандармен күрескен.

Үнді философиясында Дүниенің негізін екі бастамадан -пракрити (материя) және пурушадан (жан) шығармақ болған ағымды да кездестіруге болады.

«Білгің келсе, пракрити мен пуруша екеуінің де бастауы жоқ; біл, сананың өзгеруі пракритиден шығады; себеп пен іс-әрекеттің қайнар көзі пракритиде. Пуруша пракритидің тудырған гундарынан ләззат алады», - дейді.

Қорыта келе, біз көне Үнді философиясынан тамаша ойлар кездестірдік.

Олардың көбі біздің казіргі заманға лайық, бүгін өмір сүріп жатқан адамдарға өзінің зор әсерін тигізеді.

Бүгінгі қоғамның интеллектуалдық топтарында кейбір адамдардың Үнді дініндегі секталарға қызыға қарауы, соған кейде мүшелікке кіруі ол, әрине, бүгінгі таңдағы елдегі рухани дағдарыспен байланысты. Сонымен қатар Үнді халқының бейбіт рухы, адамның бұл өмірде орын табу жөніндегі толғанысы өзіне баурап, тартпай коймайды.


жүктеу 5,05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   298




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау