-сурет. Өндірістік үдерістің сапасына өнім сапасының тәуелділігі

190
Заманауи шарттар сапасының қиыншылықтарын ауырлығын шешу 
оның сапааралық және аумақтық аралық мінездемелеріне байланысты, 
яғни мұнда өнім шеттері өндірістің әртүрлі саласы мен территориялдық 
тиесілдерін қамтамасыз етеді. Сондықтан оны шешу үшін жүйелі 
өтушілік керек, яғни өмірлік саты циклінің өнімдерінің барлығын 
қамтитын: өндіру, дайындау, реализдеу және эксплуатациялау.
Экономиканың дамуын өндіріс пен тұтынушылықтың өзара 
тәуелділігінің күшеюінің әсерінен анықталады. Өнім сапасын бағалауда 
тұтынушы рөлі артады және оның өндірісіне шығыны мен қолданысы 
өседі. Өндірістің экономикалық интеграциясы мен тұтынушысын өнім 
сапасына дайындаушы шығынымен қоса толық шығын қоюға әкеледі. 
Мұнда шығарушы өнім сапасының қажеттілігін арттырып және жоғары 
сапалы өнімді қолданудағы тұтынушыларға үнемділікті арттыруы. 
Экономикалық өзара қызығушылық пен жауапкершілік еңбек 
шығынымен үнемділігінің алдын ала көрсетілетін өнімнің әрекет етуші 
бағасынан (барлық жаман нәтижелерімен бірге) шығарушы бағасына 
өту негізі болып табылады. 
Осылай, өнімнің сапасын қамтамасыз етуші бағалық-тұтынушы 
жүрісі қалыптасады. Бұл өзіндік жағдай құру мақсатында тұтынушылық 
бағаның пайдалы бірлік әсеріне өнімдегі тоқтамыстың азаюын болды-
ру, өнім сапасы мен пайдасының тұтынушыларды қанағаттандыруы. 
Бұл тұтынушылықпен өндірістің арасындағы экономикалық байланыс 
механизмінің құрамдас бір бөлігі болып табылады. Мұнымен эконо-
мика бір мезетте социалды анықтаушы экономика болса, бір жағынан 
тұтынушылық пен өндіріс бірыңғайлануы мейлінше толығырақ бола-
ды. Тұтынушылық бағасының заңының әрекет етуіне жол ашады. 
Қазіргі жағдайда мәнді анықтаушы ретінде корпоративті формалы 
ұжымдық өндіріс таңдалады. Тұтынушылық баға заңына сәйкес кор-
порация маңында экономикалық механизм құру әрекеті кіреді және 
өндірістік буынға еңбектік ықпалына қарай өндірістік нәтижелерін 
үйлестіру. Бұл механизм ұжымдық-технологиялық бірлік пен 
экономикалық жағынан өндірістік бірыңғайлықты көрсетеді. 
Еңбек әсері − бұл критерий, кономикалық стимул және 
шығарушы өнімнің сапасын арттыруда еңбек еткен әрүрлі категория-
лы жұмыскерлердің жалақысының негізгі көзі. Тәжірибелік тұрғыда 
өнімділік критериі қолданылады-өнім сапасының басқару жүйесін 
құруда ықпал еткен еңбек әсерінің коэффициенті. Бұл мән төменгі фор-
мулада көрсетілген:
К
е.ә
=∆Э
е.қ
/∆З
п
, (6.1)
мұнда, ∆Э
е.қ 
– экономикадағы өсімше өлшемі немесе өнім сапасын 
басқару жүйесіне енгізуден кейінгі қолданыстағы бірліктер; ∆З
п 
– 

191
өндірілген және өнім сапасын басқару жүйсіне енгізілген, тірі еңбек 
шығынының өсімшесі.
Рационалды қызметтік жүйесінде сапаны басқару 
∆Э
е.қ
> ∆З
п 
немесе К
е.ә
>1 (6.2)
Осылай өнімнің сапасын басқару жүйесінің қызметін реттеу мен 
нәтижесін құру жоғары сапалы өнімді қолдану барысында қажеттілікті 
қанағаттандыру әсерінің артуы болып табылады.
Әсерлі факторлар бойынша интеграцияның сапаны басқарудағы 
негізгі формасы қалыптасады. 
Сапаны басқарудағы тесікті механизм.
 
Жаңа дамыған өнімді 
құруда үш жақ қатысады: тұтынушы (маркетинг), өндіруші және 
дайындаушы. Өнімді өндіру кезінде сапа дәрежеленеді, өндіріс 
қамтамасыздандырылады, пайдалану кезінде расталады және тойтары-
лады. 

жүктеу 3,69 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: