Оқулық Алматы, 012 Əож 330 (075. 8) Кбж

а фигурасының ауданына тең болады. Ал мем лекет болса, оның ұтысы с

жүктеу 1,31 Mb.

Pdf просмотр

бет	262/325
Дата	29.10.2022
өлшемі	1,31 Mb.
	#39897
түрі	Оқулық

1 ... 258 259 260 261 262 263 264 265 ... 325

dogalov-makroekonomika

Экспорттық тариф

а
фигурасының ауданына тең болады. Ал
мем лекет болса, оның ұтысы
с
фигурасының ауданын құрайды.
Осыған орай, ұлттық экономиканың таза жиынтық жоғалтулары
b+d
фигураларының ауданына тең болады, мұнда b – тауар
өндіру көлемінің тиімді деңгейінен қысқаруы салдарынан болған
өндірістік зияндар; d – тауарға бағаның өсуінен жəне импорттық
тарифті енгізуге байланысты тұтынудың қысқаруынан болған
тұтынушылық зияндар.
Сыртқы сауданы реттеудің тарифтік екінші бір құралы, яғни
импорттық тарифтің «айнадағы» көрінісі іспеттес – ол экспорттық
тариф.
Экспорттық тариф –
экспортқа шығарылатын отандық та-
уарларды мемлекеттік реттеу үшін қолданылатын салықтың бір
түрі. Экспорттық тарифтің мөлшерлемесі тауардың түріне бай-
ланысты тағайындалып отырады. Экспорттық тариф ішкі бағаны
əлемдік деңгейден төмендетеді, нəтижесінде ішкі тұтыну өседі
де оның экспорты қысқарады. Бұл жағдайда ұлттық өндірушілер
зиян шегеді, ал сатып алушылар ұтады, өйткені баға əлемдік
деңгейден төмен болады. Бұл жағдайда мемлекет те ұтады.
Экспорттық тарифтің ұлттық экономикаға салдарын төмендегі
суреттен көруге болады.
Айталық, мемлекет еркін сауда жағдайында жұмыс істейді.
Мұндай кезде тауардың ішкі бағасы əлемдік бағаға тең болады:
P
d
= P
w
. Онда экспорт көлемі Q
s
*-Q
d
* шамасын құрайтын болады.
Экспорттық тариф (t) осы ел үшін сол тауарды сыртқа шығарудың
тиімді емес екендігін көрсетеді немесе одан түсетін пайданың
бір бөлігін мемлекет салық ретінде алады, сонда ұлттық нарықта

349
тауардың ұсынысы артып, оның бағасы əлемдіктен төмендейді:
P
d
< P
w
. Ұлттық нарықта бағаның төмендеуі салдарынан ел ішінде
оның тұтынуы Q
d
-дан Q
d
*-ға дейін ұлғаяды. Ал шығарылым
көлемі Q
s
-тен Q
s
*-ға дейін қысқарады.
Экспорттық тарифтің енгізілуі салдары мынаған алып келеді,
яғни ішкі ұлттық нарықта тауарға баға төмендегендіктен, оны
өндірушілер

жүктеу 1,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 258 259 260 261 262 263 264 265 ... 325