Оқулық Алматы, 012 Əож 330 (075. 8) Кбж



жүктеу 1,31 Mb.
Pdf просмотр
бет90/325
Дата29.10.2022
өлшемі1,31 Mb.
#39897
түріОқулық
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   325
dogalov-makroekonomika

Қарызды қайта құрылымдау
деп біз «ескі» қарыздық мін-
деттемелерді қарызды жабудың аса жақсы əрі «жеңіл» шартта-
рымен (аса төмен пайыздық мөлшерлемелер, төлем мерзімдерін 
ұзарту жəне т.б.) ауыстыруды айтамыз. Көрсетілген бұл шара ке-
дей жəне жағдайлары аса төмен елдерге тəн құбылыс болып та-
былады.
Мемлекеттік қарызды конверсиялау
дегеніміз – қарыз 
міндеттемелерін тауарлық жеткізілімдерге немесе кəсіпорын 
акцияларына (своп) айырбастау. Алайда, біздің елдің шетел-
діктер ге қарыздық міндеттемелер үшін бергісі келетін ак-
циялары əр 
қашанда əлемдік нарықтарда сұранысқа ие бола 
бермейді.
Мемлекеттік қарыздың пайда болу себептері əлем елдерін-
де əртүрлі болып табылады жəне оның өзіндік тарихы бола-
ды. Мəселен, соңғы жылдары Қазақстанның сыртқы қарызы 
өсе түсті деп айтуымызға болады. Отандық банктердің сырт-
қы көздерден орасан зор қарыз алғандарының салдары-
нан, еліміз дамушы мемлекеттердің арасынан бірінші болып 
əлем
дік қар 
жы дағдарысының əсерін сезді. Осы уақытқа де-
йін отандық банктер өз қарыздарының біраз бөлігін (1/3-н)
жап 
қанымен сыртқы қарыз көлемі əлі төмендеген жоқ 
(5.2, 5.3-кестелер). 


129
5.3-кесте.
 1998-2004 жылдар аралығындағы Қазақстанның сырт-
қы қарызының абсолютті жəне салыстырмалы параметрлері
Көрсеткіштер атауы
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
А. Абсолютті параметрлер (млн. АҚШ долларымен)
1. Жиынтық сыртқы қарыз

932,2
12 
080,8
12 
684,6
15 
157,5
18 
251,5
22 
920,2
32 
713,2
2. Мемлекеттік қарызды 
жабу бойынша төлемдер

519,9

889,6

277,9

834,2

094,9

258,7

185,3
Ə. Салыстырмалы параметрлер 
1. Жан басына 
шаққандағы жиынтық 
сыртқы қарыз 
(АҚШ долларымен)
429,7 397,2 387,1 423,0 507,6 731,4

063,9
2. Жиынтық сыртқы 
қарыздың ЖІӨ-ге 
қатынасы (%, пайызбен)
44,9
71,6
69,3
68,5
74,8
74,3
75,7
Б. Қосымша параметрлер
Халық саны (мың адам)
14
955,6
14
898,8
14 
861,4
14 
841,8
14 
857,7
14 
953,9
15 
074,8
Жалпы ішкі өнім (млрд. 
тенге)
1
733,3
2
016,5

599,3

250,6

776,3

612,0

870,1
Жалпы ішкі өнім 
(млрд. АҚШ долларымен)
22,14 16,87 18,3
22,1
24,4
30,8
43,2
Дерек көзі: www.nationalbank.kz, www.stat.kz
Қазақстанның жиынтық қарызының осындай тым көп болуына 
байланысты мемлекеттің əлі күнге дейін дефолт жариялай тындай 
қаупі бар екендігін айтуға болады. Яғни, кестеде келтірілген қарыз 
бойынша деректердің барлығын мемлекет үшін қауіпті сандарға 
жатқызуға болады. Қатарынан 5 жыл бойы қарыздың көлемі 
өзінің тиісті деңгейінен асып кеткен. Осыған қарап, жоғарыда 
9–533


130
көрсетілгендей, қарыздың ЖІӨ-ге қатынасының 80%-дан жо ғары 
болуына əрі қарай жол бермеуіміз қажет. Сондықтан жоғарыда 
аталған мемлекеттік қарызды жабудың жолдарын тиімді түрде 
жүргізген жөн. 

жүктеу 1,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   325




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау