Электр энергиясына   баға орнату  құрылымының    ерекшелігі

Электр  энергиясын  өз  ерекшелігіне  орай  оның    өндірілуі  және    өткізілуіне 

белгіленетін баға тариф  деп  аталатыны белгілі.  

Сондықтан электр энергиясына  тариф  құрау  жалпы  баға  қағидаларына  бағынуы 

керек 

Т

э

э 

+ П

(2) 

 

мұндағы Т

 – электр энергиясының  тарифі;  

ӨҚ

э

  –  электр  энергиясының    өзіндік    құны,  ол    өндіріс    шығынын    ескереді, 

П

э

керек.  Электр  энергиясына    тарифті    құру    әртүрлі    ішкі    және  сыртқы  факторларға  

тәуелді,  ол    оны  түрлендірген  кезінде    анықталады.  Электр  энергиясының    тариф  

деңгейіне: 

а)  энергия    көздерінің    өндірген  энергиясының  бағасы  (оған  электр  энергиясы  

өндірісінде      қолданылатын    ресурстар    құны)  әсер    етеді.  Ең  арзаны    гидроресурс    көзі 

болатыны  белгілі. Бірақ  бұл  жерде де, басқа  көздер  сияқты, өндіретін  қуат құрылымы  

бойынша  айырмашылықтары болады; 

ә) электр  тораптарының   аймақтық  деңгейдегі  техникалық  және  технологиялық 

дәрежесі  әсер  етеді.  Электр  желілері  кәсіпорындарының    техникалық    жарақтануы  мен 

қормен  жасақтануы,  әдеттегінше,  электр  энергиясын  өндірушілер  мен  тұтынушылардың 

технологиялық өзара байланысы арқылы  құрылады. Аймақтық  желілік кәсіпорындардың  

қызметтерінің  экономикалық  тиімділіктері  жоғары    болған    сайын,    соғұрлым    электр 

энергиясына  тариф  төмен  болады; 

б)  кез  келген  энергия    таратушы    компаниялардың    даму    деңгейі  стансалардан 

алшақ орналасуы, негізгі қорларының, тұтынушыларының энергияны тұтыну көлемі және 

т.б. тариф  деңгейіне  міндетті  түрде  әсер  етеді. 

Электр энергиясына  тариф  құруда тұтынушылар  категориясы  маңызды  қызмет 

атқарады. Олар  келесі  топтарға  бөлінеді:  

Өндірістік  және  соларға  теңдес тұтынушылар қосылған  қуаты: 

–

 

750 кВ А дан  жоғары; 750 кВА дан  төмен; 

–

 

 электрленген   теміржол   транспорты;  

–

 

өндірістік  емес  тұтынушылар;  

–

 

ауылшаруашылық  өндірісі;  

–

 

халық және т.б.  

Бұл  тұтынушы  топтар  электр энергиясы  тұтыну  ерекшеліктері  бойынша   соған  

сәйкес,  оның    іске    асуына    кететін      шығын  және  де    әрбір    топтың    экономикалық  

жағдайына  байланысты ерекшеленетіні  айқын. 

Жалпы  тарифті  белгілеудің  бірнеші  түрлері  (бір  мөлшерлемелік,  екі 

мөлшерлемелік және көп мөлшерлемелік) болады.    

Бір  мөлшерлемелік  тариф  әр  киловатт

.

сағат  электр  энергиясы  үшін 

тұтынушылармен  есеп  айырысу  қарапайым  (48)  кейіптемедегідей    құрылады.  Электр 

энергиясын  тұтыну    режиміне  көп  әсер    етпейтін тұтынушылардың  бұл    категориясына: 

халық,  тұрмыстық    ұйымдар;  аз    қуатты  өндірістік    тұтынушылар  (750  кВА  дейін); 

электрленген қалалық  транспорт; ауылшаруашылық  өндірісі  жатады. 

Екі  мөлшерлемелік  тариф,  электр  энергиясына  төленген  ақыдан    басқа, 

максималды  жүктемені  пайдаланғаны (мысалы жарты сағаттық  қуаттан  жоғары) үшін 

қосымша ақы төленеді. Сонымен, екі мөлшерлемелік тариф  тұтынылған электр энергиясы 

көлеміне  белгіленетін  тарифтік  мөлшерлемеден  және  максималды    қуат  үшін 

орнатылатын тарифтік  мөлшерлемеден  тұратын болады 

 

,

жүктеу 1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: