Оқу пәнінің сипаттамасы 1 Пәннің мақсаты

Рентабелділік. Бағалау әдісі және оған әсер ететін факторлар

жүктеу 1 Mb.

Pdf просмотр

бет	27/76
Дата	16.05.2022
өлшемі	1 Mb.
	#38620

1 ... 23 24 25 26 27 28 29 30 ... 76

Дәрістер(ЭжӨҰ)

2 Рентабелділік. Бағалау әдісі және оған әсер ететін факторлар

Кәсіпорында таратылмаған пайданың болуы, оны дамытуға мүмкіндігі бар

екендігін көрсетеді. Кәсіпорын шаруашылығының тиімділігін толық бағалау үшін

кәсіпорын пайдасы шығындар мен қолданылған ресурстармен салыстырылады.

Пайданың шығындарына немесе кәсіпорынның негізгі материалдық ресурстарына

қатынасын сипаттайтын көрсеткіш

рентабелділік деп аталады.

Кәсіпорынның

рентабелділік деңгейін бағалау екі әдіспен жүргізіледі

к

к

Ш

П

R



(3)

100







АК

НК

П

R

к

(4)

мұндағы П

– кәсіпорын пайдасы;

– кәсіпорынның өнімді өндіруге және/немесе өткізуге кеткен шығындары;

НҚ – кәсіпорынның негізгі қоры;

АҚ – айналым қаражаты.

Рентабелділік салыстырмалы көрсеткіш болып табылады және пайызбен

өлшенеді. Екінші әдістен бойынша көретініміздей, бірінші әдістің көрсеткішінің мәні

жоғары болады, өйткені шығынның құндық бағалануы кәсіпорынның өндірістік

қаражатынан төмен. Соңғы кейіптеме бойынша есептелген көрсеткішті кәсіпорынның

өндірістік қорларының рентабелділігі

деп атайды, алайда оны жалпы кәсіпорын

жұмысының тиімділігін бағалау үшін қолдану тиімді болып табылады.

Рентабелділікті кәсіпорын жұмысының нәтижесі бойынша, сондай-ақ

шығарылатын жеке өнім бірлігі бойынша да есептеуге болады. Сонымен қатар,

кәсіпорын жұмысының рентабелділігі пайданың өнімді өткізуден түскен түсімге

қатынасы бойынша да есептелуі мүмкін.

Рентабелділік кәсіпорын тиімділігінің жалпылама көрсеткіші болып табылады

және барлық өндірістік факторлар оған әсер етеді. Оларға еңбек қызметін

қолданудың деңгейі, өнімнің өзіндік құны, сонымен қатар негізгі қорларды

қолданудың көрсеткіші, кәсіпорындағы бағақұрау жүйесі және тағы басқалар жатады.

Жоғарыда көрсетілген рентабелділікті есептеудің әдісінен басқа, кәсіпорын

капиталының

немесе өндірісті дамытуға арналған инвестициялық салымның

рентабелділік

көрсеткіші,

ақша ағымының рентабелділік

жүктеу 1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 23 24 25 26 27 28 29 30 ... 76