Оқу әдістемелік материалдары 5В072900 “Құрылыс” мамандығының студенттеріне арналған

Желімделген ағаш пен фанера шіруге төзімдірек болады және отқа төзімділік шегі жоғарылау болады, тұтас ағашқа қарағанда.

Қатты және ылғалға төзімді желім қосылыстары арқалықтардың монолиттілігін қамтамасыз етеді.

Қазіргі желімделген арқалықтарды екі негізгі түрге бөлуге болады:

1) тақтайлы желімделген, бір-бірімен желімделген тақтайлар

2) желім фанерлі арқалықтар, тақтайлы белдіктерден және оларға қосылған суға төзімді фанерадан жасалған қабырғалардан тұрады.

Бұндай арқалықтарды негізінен ауылшаруашылық, өндірістік және қоғамдық ғимараттардың жабындарында көтергіш конструкцияларында қолданады. Сонымен қатар, тұтас қималы конструкция қолдануға келмейтін жерде прогон ретінде, немесе аражабындарда басты арқалық ретінде, көпірлерде қолдануға болады.

Отандық құрылыста тақтайлы желімделген арқалықтарды 18м-ге дейін аралықтарда қолданады. Шет елдерде 30м аралыққа дейін қоланатын аймақтар бар.

1. 
   Бір жаққа қиғашталған тұрақты биіктікті;
   

Сурет 1 – Бір жаққа қиғашталған тұрақты биіктікті арқалық.

2. 
   Екі жаққа қиғашталған, өзгермелі қималы, бұнда h₀ 0.4h-тан кем болмауы керек, h₀ – тірек жанындағы биіктік, h –аралық ортасындағы биіктік.
   

Сурет 2 – Екі жаққа қиғашталған өзгермелі қималы арқалық.

3. 
   Сынған, екі түзу сызықты элементтерден тұратын, ортасында тісті қосылыспен қосылған арқалық;