Оқу әдістемелік материалдары 5В072900 “Құрылыс” мамандығының студенттеріне арналған

Көп таралғаны топсалылар болып табылады, өйткені ұзақ жүктеме салдарынан статикалық анықталған жүйелерде деформация кезінде күштер тең таралмайды.

Конструктивтік шешім бойынша

- По конструктивному решению различают:

1) құрылыс орнында жиналатын рамалар;

2) зауытта жасалынатын.

Құрылыс алаңында жасалатын рамаларда қосылыстар ретінде болттар, шегелер және тіректер қолданылады.

Сурет 4 – Құрылыс алаңында жасалатын рамалар а) тіреуіші ернеу торабында б) тіруіші тіректе в) торлы тіреуішімен

Жасау технологиясына және материал түріне байланысты желімделген рамаларды үш топқа бөлуге болады:

1) майыстырып желімденген (белгілі түрде желімденген тақтайлардан тұрады);

2) тақтайлы желімденген, түзу сызықты элементтерден;

3) желім фанерлі, белдіктері тақтайдан және қабырғалары суға төзімді фанерадан жасалған.

Бұл рамалардың ригельдері және тіреулері көбінесе түзу сызықты болып келеді.

Сурет 5 – Майыстырып желімденген рама

Бұл рамаларда карнизді түйінді жасау үшін тақтайлар майысып ригельден тіреуге дейін жайлап жалғасады. Нәтижесінде қатаң түйін тұтас желімденген болады және бұл жағдай оларды көнгіш қосылыстардан ерекшелейді.

Тіреудің ең биік шамасында бүкіл рама екі Г-тәрізді элементтен тұрады, ал қосылыс аймағы атша болып табылады.

Сонымен қатар, майыстырып желімденген рамалардың үлкен экономикалық кемшіліктері бар. Тақтайларды қосылу түйінінде майыстыру үшін материал өте жұқа болуы керек (δ=12…17 мм), яғни ағаш және желім шығыны күрт көбейеді.

Қатаң желімденген түйіндері бар түзу сызықты элементтерден жасалған рамалар тиімдірек болады: олар ағынды-конвейерлі тәсілмен шығаруға болады және материал қалыңдығы кәдімгі болып келеді. Жасаған кезде тақтайлар қатарын желімдеп диагональ бойынша кеседі, нәтижесінде екі ригель немесе екі тіреу алынады.

Сурет 6 – Желімденген тақтайлар қатары (дайындама)