ОқУ-Әдістемелік кешені мазмұНЫ

1. 
   Маска қолдану қалай жүзеге асады?
   
2. 
   Маскасыз доменді маршрутизациялау технологиясын қалай түсінесіз?
   

1. 
   TCP/IP утилиттері
   

TCP/IP хаттамасын 1969 жылы АҚШ Қорғаныс Министрлігі перспективті зерттеу және өңдеу агентствасы глобалды желі үшін жасап шығарды.TCP/IP (Transmission Control Protocol/interhet Protocol) – хаттамалар жинағы. Әр түрлі жүйелерді Іnterhet ауқымды желісі арқылы байланыстыруға арналған. ІР – желілік (желіаралық) деңгейдің, ал ТСР – көліктік деңгейдің хаттамасы.

Интернеттік қызмет кешені программалық өнім мен хаттамалардан тұрады.

ТСР хаттамасы интернеттік қызмет кешенінде кеңінен қолданылады. Ең бірінші интернеттік қызмет кешенін қолданбалы хаттамалар анықтаса, одан кейін базалық хаттама интернеттік қызметті сомдайды. Бұл анықтаманы толыққанды түсіну үшін келесі блок схеманы қарастырамыз:

Соңғы нүктеде ТСР хаттама барлық мәліметтердің бөлшекке бөлінген бөліктері қабылданғандығын тексереді. Өйткені әр түрлі пакеттегі мәліметтер соңғы нүктеге әр түрлі уақытта жеткізіледі, сол себепті оларды қабылдау кезіндегі тәртіп бұзылуы мүмкін. Барлық мәліметтер бөлшегін ТСР қабылдағаннан кейін оларды реттеп, біріктіріп, жинақтайды.

Сол себепті ТСР және ІР хаттамалар бірге қызмет атқарғандықтан, оларды интернетте базалық хаттама деп атап, ТСР/ІР белгісінде қысқаша көрсетеді. Коммуникациялық жүйеде ТСР хаттаманың жұмыс қабілеттілігі жоғары болып келеді. Сол себепті мәліметтерді жіберу барысында ТСР хаттамсы жиі қолданылады.

ТСР хаттамсының негізгі қызметі - коммуникациялық жүйеде қосылған әртүрлі машиналар жүйесін бір жүйеге біріктіру болып табылады. Жалпы алғанда ТСР хаттамсының қызмет қабілттілігі жоғары, яғни коммуникациялық жүйенің үлкен жиынтығын жүйемен қамтамсыз ету арқылы өзінің жұмыс қабілеттілігін жоғарылатады.

Жалпы алғанда ТСР хаттамасының программасы операциялық жүйенің модулі болып табылады. Сол себепті бұл хаттаманы базалық немесе жүйелік деп атайды жәнеде ТСР жүйемен байланысты қызметтерді атқарып, ол туралы деректер беріп отырады.

ТСР хаттамасының міндеттері

Желі бойынша мәліметтердің берілу сапасы маңызды болғанда ТСР хаттамасы қолданылады. Сонымен қатар, бұл хаттаманың мәліметтерді жіберу барысындағы негізгі міндеттері:

• 
  Сенімділік;
  
• 
  Қосылу бағыттылығы;
  
• 
  Хаттаманың ағымдық сипаттамасы жатады.
  

1. 
   Біррангтық компьютерлік желілердің операциялық жүйелері.
   
2. 
   Бөлініп алынған сервердің желілілік операциялык жүйелері.
   
3. 
   Желіні басқару және талдау құралдар кешені.
   

• 
  желілік операциялық жүйеден,
  
• 
  желіні басқару программалық құралдарынан тұрады.
  

Желілік құрылғылар үшін бәсекелік қайшылықтарды шешуді және дербес компьютердің операциялық жүйесімен, мысалы Windows 956 Windows NT6 UNIX6 Macintosh немесе OS/2 жүйелерімен жұмыс істеуді ұйымдастырады.

Желілік операциялық жүйе файлдар мен қолданбалы программалардың үйлесімді жұмыс жасауын қамтамасыз етеді. Осындай бір жұмыс станциясында орналасқан ресурстар бірге пайдаланыла отырып, керекті мәліметтер алушыларға жөнелтліп және олар басқа компьютерлерден өзгертіле алады. Желілік операциялық жүйенің негізгі бөлігі серверде орналасады ды, қалған бөліктері барлық жұмыс станцияларында қызмет етеді.

Желілік операциялық жүйе қосылған барлық құрылғыларды анықтап, ортақ пайдаланылатын шеткері құрылғыларға жұмыс сианцияларының қатысу приоритетін (егер бірнеше станция қатар сұраныс берсе) айқындып отырады. Бұған қоса операциялық жүйе трафикті реттеу рөлін атқарып, каталогтармен жұмыс істудә басқарады және ақпаратты сақтау жүйесін бақылау өкілеттігін жүргізіп, желіні басқару функциясын жүзеге асырады. Кең тараған желілік операциялық жүйелерге Windows NT Server, Novell Netware, Banyan VINES тәрізділер жатады.

Желі администраторлары басқару жұмыс станциясы немесе World Wide Web қызметі арқылы трафиктегі заңдылықтарды қадағалай алады, осы сегментті шектен тыс жұмыс атқаруға әкелетін мүмкіндіктерді анықтап береді. Бұған қоса кенеттен туындаған қиғаш мәселелерді тауып олардың әсерлерін азайтады және жұмыс өнімділігін жоғары деңгейге көтеруге мүмкіндік беретін желі құрылымын таңдай алады. Желіні толықтыру және күрделендіру барысында RMON және RMON2 сияқты қадағалау (мониторинг) жабдықтары администраторларға желі ортасын бақылап отыруға көмектеседі.

Осындай қадағалау жабдықтары желі шекараларынан тиянақты мәліметтерді дер кезінде алып отыруды қамтамасыз етеді және сол арқылы желі администраторы туындайтын қиындықтардың алдын алып отырады.

Программалық құралдар бұған қоса тасымалданатын мәліметтерді кездейсоқ өзгерулерден сақтайды. Желі администраторлары басқаруға арналған жұмыс станциясы арқылы пароль орната алады, тұтынушылардың қандай құрылғыларды райдалана алаиынын анықтайды және заңсыз мәлімет алмақшы болғандарды тауып тіркеп отырады.

1. TCP/IP утилиттері қандай?

2. Қолданбалы деңгейдің протоколдары және қызметтері?

Дәріс №15

Тақырыбы: Функция және архитектурасы

Сабақтың мақсаты: Желі функциясымен және архитектурасымен танысу. Басқару ресурстарының қызметтерін толығымен қарастыру.

Жоспары:

1. 
   Функция және архитектурасы
   
2. 
   Локалды ресурстарды басқару
   
3. 
   Үлестірілген ресурстарды басқару
   

1. Ауқымды ақпараттық желі жер шарының кез келген нүктесінде орналасқан. Ауқымды желі деп ауқымы жағынан үлкен, дүние жүзіндегі компьютерлермен байланыстырылатын желіні айтады. Ауқымды желілер функциясы өндірістердегі деректерді әртүрлі типті абоненттер үшін ауқымды есептеу желісі беру құралы болып табылады. Ол үшін ауқымды желі келесі әрекеттерді орындайды: жергілікті желі пакетін беру, мини-компьютер және мейнфреймдер пакетін беру, факстармен алмасу, АТС офистік графигін беру, қалалық, қалааралық және халықаралық телефон желісіне шығу және т.б. Негізгі ауқымды компьютерлік желілер типін пайдаланылатын қолданушылар 6.1. суретінде көрсетілген.

Қазіргі уақытта көптеген аймақтық компьютерлік желі тек қана компьютерлік мәліметтерді беруді қамтамасыз етеді, алайда желілер көлемі әрқашан өсіп отырады.

70 жылдардың басында бірінші операциялық жүйе желілері пайда болды. Олар деректерді өңдеу және сақтау жұмыстарын бірнеше компьютерлер арасында ұйымдастыра білді. Кез келген операциялық жүйе желісі бір жағынан ауқымды операциялық жүйе функцияларын орындаса, ал екінші жағынан басқа компьютерлер арасында байланыстар орнататын қосымша құрылғыларымен қамтамасыздандырылған. Желілер функцияларды құрастыратын программалық модульдер операциялық жүйеде біртіндеп пайда бола бастады. Олар желілік өндеуді талап ететін жаңа есептерді шығарды.

Ауқымды желілер функциясы:

• 
  ІР хаттамасының маршруты;
  
• 
  ZyXEL Link Duo технологиясы – үй желісінің ауқымды ресурсына және интернетке бір уақытта қосылуы;
  
• 
  ІР адресті Cone NAT желісінің трансляциясы;
  
• 
  Желілік құрылғыларын автоматты түрде орнатуға арналған DHCP сервері;
  
• 
  Желілік параметрі конфигурациясы және құрылғыларды анықтау үшін қолданылатын UpnP технологиясы.
  

1. 
   Функция және архитектурасы?
   
2. 
   Локалды ресурстарды басқару?
   
3. 
   Үлестірілген ресурстарды басқару?
   

1. Қазіргі замандағы операциялық жүйелерге шолу

2. Windows 2000, Unix операциялық жүйелер

Сабақтың барысы:

Компьютерлік желінің операциялық жүйесі көп жағдайда автономдық компьютердің операциялық жүйесіне сәйкес келеді және қолданушының, програмистің жұмысын қамтамасыз ететін, өзара байланысқан программалар тобын береді, олар бірқатар есептеу жүйесін және эффектілі бөлу әдісінің ресурстарын желіде орындалатын процестерінің аралығындағы көбейтуді қамтамасыз етеді. Компьютерлік желі - коммуникациялық жүйелер байланысын және желіні пайдаланушыларды тиісті программамен қамтамасыз ететін компьютерлер жиынтығы. Желі компьютердің әр түрін құрай алады, яғни шағын микропроцессорлар, жұмыс станциялары, мини компьютерлер, жекеленген компьютерлер немесе супер компьютерлер.

Коммуникациялық жүйелерге кабельдер, қайталаушы, комутаторлар, маршрутизаторлар және тағы басқа кез-келген компьютер желілері арасындағы байланысты қамтамасыз ететін қондырғылар енеді.

Компьютерлік желі пайдаланушыға компьютермен автономды жұмыс істеуге және басқа да копьютерлік желінің ақпараттық және аппараттық ресурстарын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

Желілік жұмысты ұйымдастыруда операциялық жүйе интерфейс ролін атқарады. Мәселен, МАС – адрес және LP – адрес. Компьютерлік желінің, сандық адрестің орнына, компьютерлік желінің операциялық жүйесі сақтауға ыңғайлы белгілі аттарды жүзеге асырады. Нәтижесінде пайдаланушы күрделі де қиын детальды барынша түсінікті ресурстарға айналдырады.

Желілік және бөлінген операциялық жүйелер

Операциялық жүйе қандай виртуальдық бейне жасайтын болса, соған байланысты компьютерлік желі аппаратурасын өзгертуге болады. Мұны желілік операциялық жүйелер және бөлінген операциялық жүйелер анықтай алады. Желілік операциялық жүйе шынайы желілік аппаратураға қарағанда жұмыс істеу барынша жеңіл виртуальды есептеу жүйесі болып табылады.

Бұл виртуальдық жүйе өзінің шынайы прототипін, бөлінген табиғилығын толықтай жасыра алмайды, яғни виртуальдық желі болып табылады. Компьютерлік желінің ресурстарын пайдаланған кезде, операциялық жүйенің желісін пайдаланушы желілік ресурстарының жұмыс істейтінін әрқашан есте сақтайды және кейбір ерекше операцияларды орындау үшін қажет. Мәселен дисководтың желілік әріптеріне шығарылған, жойылған, бөлінген каталогты бейнелеу немесе каталогтың атының алдында қою үшін есте сақтайды. Желілік операциялық жүйені пайдаланушылар әдетте олардың файлдары қайта сақталатыны және бір машинадан басқа файл көшіргенде нақты командаларды пайдалануы тиіс.

Желілік операция жүйесінде жұмыс істей отырып, пайдаланушы компьютердің кез – келген машинасына тапсырма бере алады және қай машинада оның тапсырмасының орындалатынын біледі. Егер ол тапсырманы басқа машинада орындағысы келсе, онда ол осы машинаға remote login командасын пайдалану арқылы логикалық қадам жасайды.

Операциялық жүйенің желісін дамытудың магистральдық бағыты желілік ресурстарды барынша жоғары жариялау болып табылады. Операциялық желі жүйелері пайдаланушыға біртұтас орталықтанған машинанық ресурстар түрінде көрсетіледі. Мұндай операциялық желі үшін бөлінген операциялық жүйе немесе шынайы бөліген операциялық жүйе деген арнайы атауды пайдаланады. Бөлінген операциялық жүйе әртүрлі желілік машиналар жұмысын дидактикалық және автоматты түрде бөле отырып, желілік машиналар жиынын виртуальдық уннипроцессор сияқты жұмыс істеуге мәжбүрлейді. Бөлінген операциялық жүйе есептеу жүйесінің масштабында біртұтас операциялық жүйе ретінде жұмыс істейді. Әрбір компьютер желісі осы ауқымды операциялық жүйенің белгілі бір міндетін атқарады. Бөлінген операциялық жүйелер компьютерлік желінің барлық ресурстарын тиімді пайдалану үшін бір – бірімен тығыз жұмыс істеу мақсатында біріктірді.

Желілік мүмкіндігі – ол операциялық жүйесінің міндетті желінің мүмкіндігі. Екі үйлесу бар тірек қабылет, компьютер бір-бірімен қатынасу. Бірінші – желілі құрал автоматикалық MS DOS операциялық жүйенің типі. Екінші – қазіргі кездегі үлкен ең бастысы операциялық жүйенің желісі көмегімен нақты шешімді аламыз. Жақындалған жүйе Windows95, Windows NT, OS/2, Novell NetWare, UNIX, хатамада да Apple Talk мына Macintosh басқа да операциялық жүйенің қолданылуы болады. Операциялық жүйе желілі функциясының екі әр түрлі көрсетілмеген: Серверлік және клиентік шығарылған мына әр түрлі функциялары дербес компьютер мүмкіндіктері сервер және клиентік жергіліктері шақырылады. Серверлік операциялық желілі басқарылған ресурстар, ал клиенті – қанағаттандырылған қажеті ие, орындалған тапсырма максималдық жылдамдығымен және эффектілік бар. Таңдау северлік операциялық жүйе коорпаративтік желілі корда дербес копьютер кеңейтілген: Windows NT, OS/2, Novell NetWare, UNIX және Mac Os желілік қызметпен Apple Share және Apple Talk.

Осы прогрпммалық Windows NT Workstation, OS/2 Workstation және программалық қамтамасыз ету жұмысшы істеуші сервер. әлемдегі компьютерлер, қарапайым өмірде, платформалық ұсынылған кейбір негізде. Қазіргі кезде платформалық аппаратура деп есептелген, функцианалдық операциялық жүйе, аппаратуралық немесе тәуелді-аппаратура операциялық жүйе OS/2, мысалы, процесстерге арналып шығарылған компанияға Intel, алдыңғы қатардағы арналған. Power PC процессорлар. Басқа да операциялық арналған қозғалмалы, платформа да әр түрлі процеспен жұмыс істеуге болатын.

Файл - сервер жергілікті желінің ядросы боып табылады. Әдетте жоғары өнімді мини- компьютерлер операциялық жүйені жүктейді және желі арқылы берілген мәліметтер ағымын басқарады. Жекелеген жұмы станциялары және кез - келген бірге пайдаланылатын перифериялық құрылғылар, мысалы принтерлер, барлығы файл- серверге қосылады.

Әрбір жұмысстанциясы өзінің дискілік операциялық жүйесімен басқарылатын (DOS, Windows немесе Linux тәрізді) кәдімгі дербес компьютерді көрсетеді. Алайда автономды дербес компьютерден жұмыс станциясының айырмашылығы желілік интерфейс платасын және физикалық тұрғыдан файл - сервер кабельдеріне жалғанады. Сонымен қатар, жұмыс станциясы желі қабықшасы деп аталатын арнайы прорамманы іске қосады.

Windows операциялық жүйесінің желілік компоненттері:

Windows 98 операциялық жүйесінің желілік жұмыстарын мынадай компоненттерден тұрады:

1. 
   Адаптер-желідік архитектураның ең төменгі деңгейі. Ол желілік сым Windows операциялық жүйесінің байланысын қамтамасыз етеді.
   
2. 
   Клиент-компьютердің ортақ ресурстарға (принтер, бумаларға) қослуын қамтамасыз етеді және анық бір желілік операциялық жүйемен жұмыс жасауға мүмкіндік береді. Егер желіге Windows 98 операциялық жүйесімен жұмыс жасайтын компьютерлер қосылған болса, онда Client For Microsoft Networks (MSN) орнату керек. Егер желіде Novell Net Ware сервері болса, Client for Net Ware Networks программасын қолдану қажет. Ал, Windows тобындағы жұмыстар қолданылатын болса және сервері қосылса онда осы программалық жабдықтың екеуін де орнату керек.
   
3. 
   Желілік тақша (Сетевая плата) компьтерді желіге қосылуға арналған құрылығ (устройство, обеспечивающее физическое подключение компьютера к сети).
   

5. Операциялық жүйе қызметі (служба ОС) – компьютерлердің барлық ресурстарымен жұмыс жасауын ұйымдастырады және компьютерге орнатылған қатты дискілер мен принтпрлері желідегі басқа түйіндермен бірге пайдалануды қамтамасыз етеді. Сонымен бірге, ол желілік администраторға жұмыс станциясындағы программалық және ақпараттық хаттаманы басқару мүмкіндігін береді.

Желіге қосу кезінде компьютер жөнінде толық мағлұмат алу үшін, желі (желі) сұқбат терезесінде оның параметрлерің енгізу қажет:

1. 
   Желі (желі) сұқбат терезінде «конфигурация» астарлы бетінде компьютердің конфигурациясын енгізу керек.
   
2. 
   Компьютерлер астарлы бетінде енгізу қатарында желіге қосылу кезінде компьютерге берілетін атауды, жұмыс тобының атын және сол компьютерге қысқа сипаттама беру қажет.
   

Жұмыс станциясындағы басқа компьютерлерден айыру үшін, желідегі жұмыс істейтін әрбір компьютерлердің атауы болуы қажет. Компьютердің атауы 15 символдан туруы мүмкін және арасында бос орын болмауы керек.

Топтың атын оған қосылған компьютерге байланыстырып беруге болады. Жұмыс тобы (рабочая группа) өрісінде бұрын берілген атты немесе жанна ат енгізуге болады.

Желідегі өз компьютеріңіздің атауын көру үшін:

1. 
   Бас менюдегі Баптау, Басқару тақталары (настройка, панель управления) командасын орындаймыз.
   
2. 
   Басқару тақталары (Панель управления) терезесінде Желі (желі) шарт белгісінде тышқанды екі рет шертеміз. Желі сұқбат терезесі ашылады. Компьютер астарлы бетіне көшеміз.
   
3. 
   «Компьютердің аты» (Имя компьютера) өрісінде компьютерге берілетін атты теріп жазамыз. Кез келген аты жазуға болады. Мысалы, Студент1, Сектар3, Comp3 т.с.с
   
4. 
   «Жұмыс тобы» (Рабочая группа) өрісінде компьютер кіретін топқа берілетін аты жазамыс. Мысалы, 10 класс, 1 топ т.с.с
   
5. 
   «Компьютерге сипаттама» (Описание компьютера) еш нәрсе жазбауға да болады. Кез келген мәтін енгізуге де болады.
   
6. 
   Желі сұқбат терезесін жабу үшін ОК батырмасын шертеміз.
   

Конфигурация астарлы бетіне көшіп, «Желіде жұмыс істеу тәсілдері» (Способ входа желі) тізімінде тышқанды шерту керек. Желімен жұмыс жасау тәсілдерінің тізімі ашылады.

Microsoft желілеріне арналған клиент (Клиент для сетей Microsoft) . Бұл параметрді тағайындау арқылы, бірдей дәрежелі түйінді Windows желісіне қосыла аламыз.

Net Ware желілеріне арналған клиент (клиент для сетей Net Ware) Бұл параметр Novell желісіне қосылу үшін қолданылады.

Әдеттегідей Windows-қа қосылу (обычный вход в Windows). Осы параметр таңдалған кезде, желіге қосылу әрекеті орындалмаса, қате жөнінде ешқандай хабарлама шықпайды.

Компьютертерлік желіге қосылған ресурстарды анықтау (Просмотр ресурсов в компьютерной сети): Егер компьютер желіге болса, жұмыс үстелінде Желілік коршау (Сетевое окруение) шарт белгісі көрініп тұрады. Желілік қоршау (Сетевое окружение) шарт белгісі компьютерлік желіге қосылған ресурстарды анықтау мүмкіндігі береді:

1. желілік қоршау (сетевое окружение) шарт белгісінде тышқанды екі рет шертіңіз. Осы мезетте желіге қосылған компьютерлер мен серверлер шарт белгісі көрініп тұратын желілік қоршау терезесі ашылады.

2. тұтас желі шарт белгісінде тышқанды екі рет шертіңіз. Осы сіздің компьютеріңіз желіге қосылмаған болса, онда қате жөнінде хабарлама шығады.

3. өзіңіз байланыс жасағыңыз келетін компьютердің, мысалы, Oleg шарт белгісінде тышқанды екі рет шертіңіз. Келесі ашылған терезеде өзіңіз жұмыс жасай алатын осы компьютерде сақталу тұрған ақпараттар тізімін көре аласыз.

4. оқығыңыз келетін буманың шарт белгісінде тышқанды екі рет шертіңіз. Келесі ашылған терезеде буманың мазмұның көрінеді.

5. осы әрекеттерді қайталай отырып, желіге қосулы тұрған әрбір компьютердегі ақпараттарды оқи аламыз. Ашылған терезедегі құжаттың немесе буманың шарт белгісін өзіңіздің жұмыс үстеліне тышқан батырмасын ұстаулы күйінде жылжытып көріңіз. Осы кезде бұл ақпарат дайындап алынған компьютердің сіздің компьютеріңізге көшіріледі. Егер бұл ресурспен жұмыс жасауға рұқсат жоқ болса, экранға ол жөнінде хабарлама шығады.

Желідегі компьютерде сақталған ақпараттармен жұмыс істеу үшін, сол компьютердің шарт белгісінде тышқанды екі рет шерту қажет. Осыдан кейін, менің компьютерім (мой компьютер) немесе Сілтеуіш (проводник) терезесінде сол компьютердегі дискілердің тізімі шығады, қажетіне қарай кез келген ақпаратты компьютеріңізге көшіруге немесе оқуға болады. Ресурстарды ортақ пайдалану жағдайын жасау бірдей дәрежелі түйінді Windows 98 желісіне қосылған компьютерлерде дискілерді, жеке бумаларды (каталогтарды) принтерлерді ортақ пайдалану жағдайын жасауға болады. Компьютерге Windows 98 Microsoft желісіне арналған клиент компоненті орнатылған болсын. Сіздің компьютердегі қатты дискімен немесе лазерлі принтермен басқа компьютерде отырып жұмыс жасауға мүмкіндік алу үшін:

1. 
   Бас менюдегі Баптау – Басқару тақталары (Настройка – Панель управления) командасын орындаймыз.
   
2. 
   Желі шарт белгісінде тышқанды екі рет шертіңіз. Желі сұқбат терезесі ашылады, конфегурация астарлы бетіне көшіңіз.
   
3. 
   Ашылған терезеде файлдар және принтерлермен жұмыс істеу мүмкіндігі батырмасында тышқанды шертіңіз. Файлдар және принтерлермен жұмыс істеу мүмкіндігін ұйымдастыру сұқбат терезесі пайда болады.
   

Сіздің компьютердегі файлдар және принтермен басқа компьютерлерде жұмыс істеу рұқсат берілгеннен кейін, оның қандай болатынын анықтау керек. Яғни, осы рұқсатты басқарудың екі түрлі мүмкіндігі бар.

Бірінші тәсіл – ресурстар деңгейінде парольді білетін барлық адамдарға жұмыс жасау мүмкіндігін береді. Бұл жағдайда бумалар және файлдарды оқуға рұқсат ете отырып, оны өзгерту үшін, пароль сұратындай параметр тағайындауға болады.

Екінші тәсіл – рұқсатты пайдаланушы адамдар деңгейінде басқару. Бірдей деңгейлі түйінде желіде бұл тәсілді қолдана аламыз. Сервер белгіленген желілерде ғана қолданылады. Бұл кезде сіздің компьютеріңіздегі ортақ ресурстарға рұқсат етілген компьютерлер анықталады да, олар әртүрлі рұқсат ету құқықтары беріледі. Анықталған ресуспен жұмыс жасауға мүмкіндік берілетін топтың немесе жеке компьютерлер тізімі алдын – ала анықталып бекітіледі және серверді техникалық жағынан қамтамасыз етуге міндетті желі администраторы ғана өзгере алады.

Әрбір жұмыс станциясы өзінің дискілік операциялық жүйесімен басқарылатын (DOS, Windows немесе Linux тәрізді) кәдімгі дербес компьютерді көрсетеді. Алайда автономды дербес компьютерден жұмыс станциясының айырмашылығы жергілікті интерфейс платасын және физикалық тұрғыдан файл- сервер кабельдеріне жалғасады.Сонымен қатар, жұмыс станциясы желі қабықшасы деп аталтын арнайы програманы іске қосады. Ол арқылы файл- сервер ақпаратымен, басқа да жұмыс санцияларымен және тағы басқа желі құрылғыларымен ақпарат алмаса алады. Қабықша жұмыс сатанциясына файл- серверде сақталатын файлдар және программаларды өзінің дискісіндегідей пайдалануына мүмкіндік береді.

Жергілікті желілер бірнеше жұмыс станцияларын қолдайтын бір ғана файл- серверден,немесе жүздеген жұмысстанцияларына жалғанған көптеген файл- серверлерден және коммуникациялық серверлерінен тұруы мүмкін. Басқа желілер модемдері, әртүрлі енгізу/ шығару құрылғыларын (график салушылар) және үлкен көлемді графика құрылғысы (W.O.R.M.типіндегі) арқылы үлкен және кіші ЭЕМ байланысын қамтамас етеді

1. Қазіргі замандағы операциялық жүйелерге шолу

2. Windows 2000, Unix операциялық жүйелер
Дәріс №18

Тақырыбы: Басқару функциялары және басқару құралдары.

Желі архитектура деңгейлері және желі протоколдары

1. 
   Басқару функциялары және басқару құралдары
   
2. 
   Әкім фамилиялары және әкімшілік ету құралдары
   
3. 
   MS Windows 2000 негізгі мінездемелері
   
4. 
   Басқару функциялары және басқару құралдары
   
5. 
   Пайдаланушыларды басқару
   
6. 
   Пайдаланушылардың профильдері
   
7. 
   Қауіпсіздікті қамтамасыз ету архитектурасы
   

Кез келген есептеуіш желі өзіне арнайы қосымша басқару құралын қажет етеді және осы стандартты операциялық жүйелер желісінде орналасады. Бұл үлкен көлемді әр түрлі коммуникациялық құрылғымен және желінің негізгі функцияларымен жұмыс істегенде қиыншылықтарға кездеседі.Үлкен корпаративті желі өзінің жұмысын центализовандық жүйесін басқарусыз жұмыс істей алмайды. әр түрлі концентраторалар, коммутаторлар, мультиплексорлар және маршрут туралы мәліметтерді береді. Жүйені басқаруда автоматизорандық түрде жұмыс істейді және желіні басқаруда қарапайым іс-әрекеттер автоматты түрде жүргізіледі, ал қиын шешімдерді жұмыс істеп отырған адам берілген информациямен өзі өңдеуге тура келеді. Берілген жүйені басқару интегрировандық болуы тиіс. Бұл дегеніміз функцияларды басқаруда әр түрлі құрығылар желіні қолданушыға қызмет ету тиіс.

Желінің күрделігіне байланысты жүйені басқаруда күрделі программалық-аппараттық комплексіның шегі болады және ол коммуникациондық құрылғысын қолдануда оның орналасуына байланысты.

Кішігірім желіде басқа програмаманы басқаруда күрделі құрылғыларды қолдануға болады. Әрбір құрылғы күрделі конфигурарованияны қажет етеді, қолданушы программалық конфигураванияны және басқаруда қадағайлайды.

Бірақта желінің таралуында көптеген қиыншылықтар туы мүмкін олар программаларды, басқарудағы құрылғылардың біріккен жүйені басқарудағы кездеседі. Бұл қиыншылықтарды шешу үшін бұл программа бас тартып және оның интегрировандық жүйелер басқаруына ауыстыру керек. Корпоративтітік желіні басқару жүйесі кейінен шығарылды. Оның бірінші жүйесі SunNet Manader программасы кеңінен таралды. 1989 жылы Sunsoft компаниясы SunNet Manader программасын шығарды. SunNet Manader жүйесінің басқаруы коммуникациондық құрылғыларға және желінің трафикалық бақылау жүйесіне арналған. Сонымен желіні басқаруда жүйесі бар болуы тиіс және басқа жүйені басқарудағы элементтерінің корпоративті желлілері операциялық жүйені басқару жүйелері (СУБД) базасының корпоративтік қосымшалары. Сондай-ақ жүйелерді басқару телекоммуникациондық желілері телефонмен алғашқы желілер PDH және SDH технологиялары.