Өзіндік бақылау сұрақтары

1. 
   Хаттама, итерфейс
   

3. CGI деңгейлерінің мақсаты, функцияларының келісімдері

Коммуникациялық протоколдардың стандартты стектері

1. 
   Протоколды сипаттаудағы келісімдер.
   

1. 1995 жылдағы мәлімет бойынша Internet арқылы 5 млн. артық компьютерлер және оның саны өте жоғарылай бастады. Internet телекоммуникациялық желіде мүмкін болатын барлық жұмыстың түрлерін қамтиды. Бұл ғажап желі, бүкіл әлемді жаулап алған, өзінде көптеген желілерді қамтиды (200 астам) (Transmission Control Protocol/ Internet Protocol) бірдей ТСР/ІР хаттамасын қамтиды.

IP хаттамадардың атауы – желі аралық өзара байланыс хаттамасы (Internet protocol, IP)- оның мәнін бейнелейді: ол желілер арасында пакеттерді беру керек. Пакеттің қозғалу жолында жатқан әр келесі желіде IP хаттама осы желіде қабылданған транспорттау құралдарын шақырады, оның көмегімен бұл пакетті келесі желіге апаратын немесе қабылдаушы – торабқа апаратын маршрутизаторға береді. IP хаттамасы байланыс орнатылмаған хаттамалар қатарына жатады. IP – ның алдына жіберішуден қабылдаушыға баратын хабарламаның сенімді жеткізілуі міндетке қойылмайды. IP хаттама басқа IP – пакеттерімен байланысы жоқ әр IP –пакетті тәуелсіз бірлік сияқты өңдейді. IP хаттамада соңғы деректердің сенімділігін арту үшін қолданылатын механизмдер жоқ: жіберуші мен қабылдаушы арасындағы ауысуды нақтылайтын – квитерлеудің болмауы, реттеу процедурасы жоқ, жіберудің қайталануы немесе т.с.с. функциялар. Егер пакеттің қозғалуы бойынша қандай да бір қате кететін болса, онда IP хаттама өзінің инициативасы бойынша бұл қатені жөндеу үшін ештеңе қолданылмайды.

Пакеттің көп әдісті жолдар тақырыбының арасындағы және осы тақырыппен жұмыс істейтін хаттамадың функцияларды қиындығы арасында тікелей байланыс бар. Хаттама әрекеттерінің көп бөлігі пакет тақырыбының жолдарында ауысатын қызметтік ақпараттың өңделуімен байланысты. ІР пакет тақырыптан және деректер жолынан құралады. Әдетте 20 байтты ұзындығы бар тықырып келесі құрылысқа ие болады:

Версия нөмері жолы (Version) 4 битті алатын, ІР хаттамаының версиясын көрсетеді. Қазір қосымша 4 (ІРv4) версиясы қолданылады және 6 (IPv6) версиясына өту дайындалуда.

ІР – адрес класстары

Әр түрлі қызметтер әр түрлі хаттамаларға ие. Олар қолданбалы хаттамадар деп аталады. Оларды жүзеге асыру арнайы хаттамадардың жұмысымен қамтамасыздандырады. Осылайша, интернеттің қандай да бір қызметімен қолдану үшін берілген қызметтің хаттамаы бойынша жұмыс істейтін программаны орнату керек. Бұндай программаларда клиенттік немесе жай клиенттер деп аталады. Мысалы, файлды жіберу үшін Интернетте арнайы қолданбалы FTP хаттамаы қолданылады. Сәйкесінше Интернеттен файлды алу үшін келесілер керек:

• 
  FTP -да клиент б.т (FTP- клиент) программаның болуы;
  
• 
  FTР қызметтерін көрсетуді қамтамасыздандыратын (FTP-сервер) сервермен байланыс орнату;
  

Ұзындық пакетпен (байтпен) өлшенеді. Идентификация жолы хабарламаны жинау кезінде көмеектесуге арналған. Флагтар жолы хабарламадағы датаграманың орынын анықтайды.Сақталу уақыты жолы мерзімда анықтауға арналған.Одан кейін пакет желіден жойылуы керек.

Хаттама жолы датограмма типін анықтайды.Бақылау сумма жолы пакет тақырыбы бойынша есептелінеді. Қабылдаушы адрес жолы жіберушінің ІР адресі. Толтырушы – тақырыпты 32 биттік шекараға түзеу үшін қолданады. Опциялар пакеттердің трассирофкасы үшін қолданылады.

TCP/IP хаттамалар негізінде Internet – тің басқа да қосымша протоклдары жүзеге асырылады. Internet – та электрондық почтаны қамсыздандыру үшін SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) арнайы хаттама өңделген. Ол қабылдаушының машинасымен байланысты орнатады және On – Line режимінде почтаны жібереді.

Internet – те почталық хаттаманың денесін бейнелейтін MIME стандарты қолданылады. ASCII кодтаудың 7 биттік текстік ақпаратты жіберуді қамтамассыз ететін RFC-822 стандартынан айырмашылығы MIME стандарты жіберуші машинаға электрондық хаттың тақырыбында ақпараттық бірліктіңтипін көрсетеді. Ол қабылдаушы машинаға дұрыс интепритацияны қамтамассыз ету үшін керек. Қазіргі уақытта хат денесінде беру мүмкіндігі бар деректердің түрлері қолданылады:

• 
  Текст (Text)
  
• 
  Аралас тип (Multipart)
  
• 
  Почталық хат (Message)
  
• 
  Графикалық бейне (Image)
  

Ашық жүйелер әрекеттестігінің (АЖӘ) үлгісі операциялық жүйелер, жүйелік утилиттер және жүйелік аппараттық құралдар арқылы жүзеге асырылатын әрекеттестіктің тек жүйелік құралдарын сипаттайды

АЖӘ-нің үлгісі – есептеу желісі жұмысының жеті деңгейлі логикалық үлгісі (1-сур). АЖӘ-нің үлгісі байланыстың бірнеше деңгейге біріктірілген хаттамалар мен ережелер тобы болып саналады. Әрқайсысы өзінен төмен орналасқан деңгейге сүйенеді. Сервис әрбір деңгейдің қандай қызмет атқаратынын анықтайды, бірақ оның қалайша жүзеге асырылатынын көрсетпейді.

Деңгейлердің өзара әрекеттестігі тиісті хаттамалармен қамтамасыз етіледі.

Хаттамалар сервистің жүзеге асырылуын анықтайды.

Әр екі деңгей арасында интерфейс бар. Ол төменгі деңгей жоғарғы деңгейге қандай қарапайым операциялар мен қызметтер өтей алатындығын көрсетеді.

Пайдаланушылардың деректерді жоғарғы деңгейден бастап бір деңгейден екіншісіне жіберген кезде, әрбір деңгей хабарға өзіндік бастамасын (Header) қосып отырады. Осылайша дестені дайындау үрдісі инкапсуляция (encapsulation) деп аталады. Осы үрдіс арналық деңгейге жеткенше қайталанады да, бастапқы хабар қосылған бастамалар жиынымен бірге физикалық деңгейді қолдана отырып келесі түйінге жеткізіледі.(1-сур.)

Қабылдауышқа келіп түскен ақпаратқа талдау жүргізіліп, хабар жіберуші жақта қосылған бастамалардан тазартылады. Символдық ақпаратты тасымалдау 8-биттік кодалау арқылы жүргізіледі.

Арналық деңгей деректер дестесінің құрамына кіретін символдарды тізбектелген түрде тасымалдауға арналған. Бұл деңгейде тораптың түйіндерінің физикалық деңгейді пайдалану ережелері анықталады. Физикалық деңгейден алынған деректерді тораптық деңгейге түсінікті (деректер кадрі деп аталатын) түрге аударады. Және керісінше, тораптық деңгейден қабылданған кадрларды физикалық деңгейге керек биттер (биттер) ағынына түрлендіреді. Арналық деңгей керек кадрларын жасау, жіберу және қабылдау қызметін атқарады. Бұл деңгей тораптық деңгейдің сұранымдарын орындап, дестелерді қабылдау және жіберу үшін физикалық деңгейдің қызметін қолданады. IEEE 802.х ерекшелігі арналы деңгейді екі деңгейшеге бөледі: логикалқ арнаны басқару (LLC) және ортаға қатынас жасауды басқару (MAC). LLC тораптық деңгейге қызмет көрсетеді, ал МАС деңгейшесі физикалық ортаға қатынас құруды реттейді.

Екінші деңгейдегі ең көп қолданатын хаттамалар:

# HDLC – тізбектеп жалғау үшін;

# IEEE 802.2 LLC (I және II тип) 802.x ортасына МАС қамтамасыз етеді;

# Ethernet # Token ring # FDDI # X.25 # Frame relay

Бақылау сұрақтары:
1.Протоколды сипаттаудағы келісімдер қалай жүзеге асады?

2. Коммуникациялық протоколдардың стандартты стектері қандай?

1. 
   Байланыс жолдарының үлгілері
   
2. 
   Байланыс жолдарының аспабы
   
3. 
   Қателердің стандарттары
   

Берілетін ақпараттық сигналдарды, аппаратуралардың берілетін мәліметі және аралық аппаратуралар, жалпы жағдайда физикалық ортада байланыс жолы құрылады. (сурет4.1) Байланыс жолы (Line) терминінің синонимі каналдар байланысы термині болып табылады.(channel).

Аппаратурасы (АПД)

Немесе DCE

DCE (АПД) DTE (ООД)

Құрал-жабдық аралығындағы байланыс жолы

Сурет 4.1 Байланыс жолы құрамы.

Физикалық ортада таралатын мәліметтер (medium) өзін кабельдерде көрсетуі мүмкін, сонымен қатар сымдардың жинақтылығы, оқшауланған және қорғалатын қабығы, жалғанған разьемдармен, сондай-ақ жер қабығы атмосферасы немесе космостық кеңістік, ақпараттық сигналдар тарататындар арқылы беріледі. Ағымдағы телекоммуникациялық жүйеде ақпарат электрлық тоқтың көмегімен немесе күш салумен беріледі, радиосигналдар немесе түстік сигналдар бұлардың бәрі физикалық процесте өздерін тербелген, шайқалған электромагниттік өрісте бөлектенген жиілікте және табиғатта көрсетеді

Тәуелді ортада берілетін мәліметтер байланыс жолы мынандай болып бөлінеді. (Сурет 4.2).

• 
  Сымдық (Ауадағы)
  
• 
  Кабельдық (мыстық және талшықты -оптикалық).
  
• 
  Жер қабығындағы радиоканалдар және спутникалық байланыс.
  

• 
  Кабельдық (медь)
  

Орамдалған жұп

коаксиал

Сурет 4.2 Байланыс түрлері.

Сымдық (ауалық) байланыс құралы өзін қандай да бір сымда оқшауланған немесе экрандық деп танылады, бағаналы аралық жалғасқан және ауада қалықтаған. Телеграфтық сигнал немесе телефонмен мұндай байланыс жолы дәстүрде беріледі, бірақ басқа мүмкіндіктермен ажыратыларда бұл сызықтар пайдаланылады және компьютерлік мәліметтер таралымдар үшін керек. Тежелетін сапада және бөгеттен қорғанушылық бұл жолдар көп жақсыларды қалауынша қояды. Бүгінде сымдық байланыс жолы кабельдермен тез ығыстырылады.

Кабельдық жолдар толық күрделі конструкциясын керек етеді. Кабель сымдардан тұрады, таусылған бірнеше оқшауланған қабаттар: электромагниттік, электрлық, механикалық, және сондай-ақ климаттық та мбар болуы мүмкін. Бұдан басқа кабель жабдықталған разьемдармен мүмкін болады, тез орындалатын оған жалғанған ерекше жабдықты қажет етеді.

Компьютерлік желінің (телекоммуникациялық) 3 негізгі түрі кабельде қолданылады: екі мыстық сым негізгі кабельде жалғанған, коаксальдық кабельдер мыстық ортада, сондай-ақ талшықты – оптикалық кабельдер де бар болады. (кабельдық бірінші екі түрі сол сияқты мыстық кабель деп аталады).

Шарттардан тәуелді және эксплутация кабельі ішкі кабельде бөлінеді (кабельдің шекарасы) және сыртқы кабельдерде бөлінеді, сонымен қатар өзінің кезегінде жерқабығында бөлінетін, сымдық жәнеауалық сымдар кабельі.

Жалғанған сымдық жұптар оралған жұптар деп аталады. (twested pair) Жалғанған сымдар сыртқы әсерді түсіреді және өзара керекті сигналдарға, кабельдерге беріледі.

Жауап берілмеген қабылданған ішкі аралаықтағы кейде пайдаланылатын симметриялық кабельдер бөлектенген әсерлі жұп оларды «лапша» деп атайды. Негізгі ерекшелік конструкция кабельінде сызбанұсқа түрінде көрсетілген 4.3.

Полихлорвандық қабықша Полихлорвандық қабықша Медтық сым

Медтық сым

Оқшаулау Экран Оқшаулау

Экрандық емес оралған жұптар Экрандық емес оралған жұптар

пластикалық жабын оқшаулау Сыртқы қорғаныс қабықшасы

өзекше

ішкі өткізгіш

шынылы қабықша

Экран/ ішкі өткізгіш

Коаксальдық кабель Талшықты-оптикалық кабель

Негіз кабельдер өрілген жұпта симметриялық кабельдер деп аталады, олар екі бірдей конструктивтік оралатын сымдардан тұрады. Симметриялық кабель негізінде экрандық сияқты болуы мүмкін, экрандық өрілген жұптар (Shielded twisted pair, stp) және экрандық емес –негізінде экрандық емес өрілген жұптар (Unshielded twisted Pair, UTP).

Электрлық оқшауланған жиі өткізіліп ажыратылуы керек, сондай-ақ электромагниттік оқшауланған қандай да бір кабельді керек етеді. Бірінші жіберілмеген диэлектрлық слойдта тұратындар- қағаздар мен полимерия , мысалы, поливенхлорида немесе полистирола. Екінші кезде электромагниттік оқшауланған басқасы тұратындықтан бөгет болады, сондай-ақ ішкі электромагниттік экранға өткізілген мыстық бәрінен бұрын бәрінен сапалы түрде қолджанады. Симметриялық кабель бірнеше өрілген жұптан тұрады. Осы уақытта кабельдің жүйелердің мекемесі көбіне өрілген жұпта құрылады.

Сонымен қатар жиі өрілген жұпта категория 5 қолданылуы америкалық ұлттық жадайдайының класификациясы осындай кабельдер үшін беріледі.

Коаксальдық кабель (coaxial) - симметриялық емес жұптар жолсерігінен тұрады. Әрбір жұптар өздерінің ішкі мыстық тұрғылығын ұсынады және сипаттық ортасын талдайды, мыстық труба немесе ыстық болуы мүмкін, бөліктенген ішкі тұрғылықты диэлектрлық оқшауланған. Сыртқы тұрғылығы екі роль орындайды одан ақпараттық сигнал беріледі, сондай-ақ ол экран болып табылады, қорғалатын ішкі тұрғылығы сыртқы электромагниттік өрісте. Коаксальдық кабельдер бірнеше түрлерде танылады, қолдану ауданы және ажыратылатын сипаттама желілік компьютерлік желі үшін, ауқымды телекоммуникациялық желі үшін, кабельдік теледидар үшін т.с.с.

Толқынды оптикалық кабель (optical fiber)-жіңішке (5-60микрон) иілгіш шынылы толқын (толқындық түстер), таралатын түстік сигналдар. Бұл сапалы кабельдер түрі –ол берілетін мәліметтерді қамтамасыздандыратын өте ұзын жылдамдық (10 гбит/с және жоғары) және дұрыс басқа түрлер берілетін ортада сыртқы мәліметтер ақауын қорғауды қамтамасыздандырады (ерекше таралатын түс осындай оңай экрандық сигналдарда қамтылады).

Әрбір түстер - орталық жолсерік түстерінен тұрады – шынылық толқын және шынылық қабықша, аз көрсетілетінін ие болуы, өзектерден гөрі солай болады. Таралатын өзектермен жабылған қабыршықты қайтару, оның бөлшегінен оның бөлшегінен шықпай тұрып түстенеді.

Тәуелді таралған көрсетілетін сындырылған диаметр көлемінен бөлшектер ажыратылады.

• 
  Көпүйлесімділік толқыны, өзгертіліп көрсетілген сындырылған (сурет4.4а).
  
• 
  Көрсетілген сынуды көпүйлесімді толқында өзгертіліп жүзуі.(сурет4.4 б).
  
• 
  бірүйлесімділік толқын (сурет4.4 в).
  

40-100мкм

өзекше

жабын

40+100 мкм

5+15 мкм

«Сәнүрдіс» (Мода) түсінігі түстер жарығылық ішкі өзекті кабельдерде таралатын режимі. Біртүрлілік кабельде (Single Mode Fiber , SMF) орталық жолсерік өте аз диаметрде қолданылады, ұзарған толқын түсі 5тен 10мкм дейін. Бұл арқылы практикалық барлық жарық түс оптикалық осьтердің түстерінде таралады, яғни сыртқы жолсеріктен бөлінбей жатып.

Дайындалған жоғары жіңішке толқын сапасы үшін бір сәнүртіс кабель күрделі технологиялық процесте, бір сәнүртіс кабель қымбат не істейді. Бұдан басқа толқынды осындай кішкентай диаметр күрделі түсті шоқтарды жіберуде беріледі, бұл үшін энергияның белгілі бір бөлігін жоғалтпау керек.

Сәнүртіс кабельдер (Multi, Mode Fiber,MMF) -ішкі өзектерді үлкен кеңірегінде қолдану, оңай жасалатын технологиялық .

Стандартта анықталатын қолданылатын екі сәнүртіс кабельдер: 62,5/125 мкм және 50/125 мкм, қайда 62,5 мкм немесе 50 мкм – диаметр орталық жолсерік, ал 125 мкм диаметр сыртқы жолсерік.

Көпсәнүртіс кабельдер ішкі жолсерікке біруақытта бірнеше түстілік сәулелерді анықтайды, бұл сыртқы жолсерік әртүрлі бұрыштарда бөлінеді. Бұрыш бөлігі жарығы сәнүртіс жарығы деп аталады.

Көпсәнүртіс кабельдер қалықтанған түрленген каэффициентте сынған режим таралатын әрбір түрлі күрделі сипаттаманы ерек етеді. Сәуленің әртүрлі интерфернрциалдық түрі берілген сигналдарда сапалы нашарлатады, берілетін импульстарда көпсәнүртіс оптикалық толқынды өткізеді. Көпсәнүртіс кабельдің бірінші дайындығы, сол үшін олар арзан көпсәнүртіс бірақ және олардың сипаттамасы бар болудан төмен, бірсәнүртістен гөрі. Нәтижесінде көпсәнүртіс кабель керекті үшін берілген мәліметтер үлкен емес аралықта қолданылады (300 ден 2000 м дейін) жылдамдық 1 гбит/с, ал бірсәнүртіс берілу үшін мәліметтер жоғары ұзын жылдамдықта бірнеше ондық гигабит секундына (технологияда пайдаланылатын DWDM-бірнеше секундына терабит), оған дейін бірнеше ондық және жүздік аралық .(ұзағырақ байланыс).

Тоқ көзі сапасында нұр шашу толқынды-оптикалық кабельде қолданылады:

• 
  түстік диод, немесе түстік нұр диод. (Light Emmited Piode, Led);
  
• 
  жолсеріктік лазер және лазерлік диод.
  

Толқынды-оптикалық кабельдер керемет сипаттамаларды бүкіл түрлерде қолданылады: электромагниттік, механикалық (жақсы майысатын) кейде олардың бірқалыпты жетпейтіндері бар-күрделі толқынмен сыбайлас разьемдармен және өзіне керектілерін кабельдерде өсіру (ұзындықтарын көбейту).

Арттырылып тұратын кабельдер өрілген жұпта біраз кабельдермен толқынды – оптикалықта өзі тұрады, бірде жүргізілген монтаждық жұмыс айналатын біраз көбірек еңбек сіңіретін операциясы үшін және жоғары тұратын монтаждық жабдықтауды қолдануда керек етеді. Сондықтан, байланысқан толқын разьемдары жүргізілетін жоғарғы нақтылық кесіндіні толқындағы жазықтықты қатаң перпендикулярлық осьте толқынды, сондай-ақ біткен байланыс жолын күрделі операцияда желімдейді, шағымданбағанда, бұл өрілген жұптармен бөлінеді. Жол және кабельдер сапалы емес байланыста жіберілген толқынды оптикалықта тез тарылтады.

Жерқабығындағы радиоканалдар және спутникалық байланыс радиотолқын қабылдауымен және жіберулердің көмегімен анықталынады. Радиоканалдың түрлері даралығымен ерекшеленеді, жиілік диапазондарымен пайдаланғандығымен ажыратылады және алыстағы каналдар сияқты.

Қысқа диапазондар орташа және ұзын толқын (КВ,СВ және ДВ), сондай-ақ диапазондардың амплитудалық модуляциясы деп аталатындары (Amplitude Modulation, AM) түрлері бойынша қолданыста ішіндегі модуляция сигналы әдісі, алыстағы байланыстарды қамтамасыз етеді бірақ бұл үшін ұзын емес жылдамдықта бағдарламалар мәліметі бар. Көптеген жылдамдықтағылар каналдар болып табылады, сәулелік қысқа толқын жұмысында (УКВ), (Freguency Modulation, FM) сондай-ақ жоғары жиілік диапазондары (CBЧ немесе microwaves). Диапазондарда СВЧ (жоғары 4 ГГЦ) сигналдары иондық сфераның жерінде енді бөлінбейді, және тұратынбайланыс қолма-қол тікелей көрсетілетін хабарлағыш арасында керек етеді. Бұл үшін мұндай жиіліктер немесе спутникалық каналдарда қолданылады, немесе радиорелелік жүйе каналында бұл тауысылған шарттардағы сияқты болады.

Компьютерлік желіде бүгін пактикалық барлығы жазба түрінде физикалық ортада бағдарланған мәліметті қолданылады, бірақ көптеген сатыларда толқынды-оптикалық кабельдер болып табылады. Оларда бүгін күрделі шекаралық магистралдар құрылады және қалалық желілерде, сонда және жоғарғы жылдамдықтағы байланыс жолы ауқымды желіде құылады. Популярлық ортада сондай-ақ өрілген жұп болып табылады, сапалы тұратындығы өте жақсы қарым - қатынастарда сипатталады, сондай-ақ жай монтаждарда да сипатталады. Спутникалық каналдар және радижолдары бәрінен бұрын бір жағдайда пайдаланылады, мысалы, кабельдік байланыс жолында қолдануға болмайды. Халқы аз тұратын орындарда жүргізілген каналдар немесе байланыс үшін мобильдік телефондар желісі , ал мобильдік компьютерлердің желісі желі радио - Enternet айшықталынады, аз пайдаланылатын аса жақсыларды атаймыз. Мобильдік желіде жаңа , үшінші сатылары біруақытта бағдар, дауысты қарастырады және компьютерлік мәліметтер, бұлар үшін әрбір түр графика керекті біртүрлі деп есептелінеді.

Аппаратура бағдарлама мәліметі немесе АПД (Data Circuet terminating equipment, DCE) пьютерлік желіде сыбайласқан компьютерлер немесе ауқымды желілер байланыс жолында қолданылады және солай болып табылады, бұндай жағдайда шекаралық жабдықтаулар керек болады.

Дәстүрлі аппаратура бағдарлама мәліметі байланыс жолы құрамын қосады. Мысалменен, DCE терминалдық адаптерлер желісі модемі болып табылады.

ISDN цифрлық мысалдармен қосылып тұруы. Негізінде DCE физикалық жағдайда жұмыс істейді, физикалық ортадағы ақпараттардың бағдарламаларына жауап бере тұрып және қабылданған олардағы керекті сигналдар формасы және қуаттылығы.

Байланыс жолындағы аппараттардың қолданылуы, өндірілетін мәліметтер үшін бағдарламалар байланысы жолымен және аппаратурадағы бағдарламалар мәліметі тікелей қосылады, жалғасып жабдықтар мәліметі жалпылауда негізделеді. Деп аталады немесе OOD (DATA TERMINAL EQYIPMENT, DTE ). Мысалдармен ДТЕ компьютерлерде қызмет етуі мүмкін, өзгертілмей жүретіндер немесе коммутаторлар. Бұл аппаратуралар байланыс жолы құрамына қосылмайды. Жабдықталып, бөлінген кластар DCE және DTE ауқымды желіде бітетін жағдай болып табылады. Мысалы, адаптер ауқымды желіде мүмкін орындайды компьютерлерде тәуелділігі, DТE сияқты, сонда және құрамды бөлігінде каналдар байланысы DCE сияқты. Жергілікті желіде бұл бөлінген көп нақтылықты болады, бұл кезде құрылатын DCE жай жергілікті желісімен араласады, ол құрылғанда DCE-енді жоқ.

Аралық аппаратура негізінде байланыс жолында үлкен қарсылықты пайдаланылады. Ол екі негізгі тапсырмаларды шешеді:

• 
  жарықтанған сапа сигналы,
  
• 
  екі абаненттік желі арасындағы құрылған күнделікті құралды каналдар.
  

Жергілікті желілерде сапалы бағдарламалар сигналдары жүз және мың километрде аралығын қамтамасыз етеді. Бұл күшейткішсіз көтерілетін сигналдар қуаттылығы және қалпына келтіретін, анықталатын аралық кезінде қояды, шекаралық байланыс жолы мүмкін емес боп құрылады. Жергілікті желіде сондай-ақ арнайы және аралық аппаратурада басқалай -мультиплексоры, димелтиплексоры және коммутаторлар. Бұл аппаратура екінші көрсетілген тапсырманы шешеді, екі абоненттік желі құрам каналы қиылған физикалық ортада құрылады - күшейткіш кабельдерде. Бірнеше бұндай қосылған, каналдарда – бөлек шығарымда басқарады (көрсетілмеген суретте) беріліп құрылған абаненттерде қосылмайды. Ал керекті жаңа жаңа кез келген тұрақты байланыстар арасында қандай да бір екі ақырғы желі байланысы, тұратын, мысалы, екі қалада, онда мультиплексоры , коммутаторы және демультиплексоры көңіл түсу операторлар каналында жауаптылықты қажет етеді.

Аралық аппаратура каналы байланысы қолданылу үшін қолайлы, ол басқаларға білінбейді, және өзінің жұмыы ескеріледі. Ол үшін тек сапалы толық, керекті канал керек, әсерлі жылдамдықта және қалыпты алып беру дискретінің мәліметі.

Негізінде қолданымдардың аралық аппаратурасы күрделі желіде сипатталады. Бұл желі біріншілік желісі деп аталады, өз өзінен ол ешқандай жоғары дәрежелі қызметті керек етпейді (мыс, файлдық немесе дауыстық берілуі), сондай-ақ компьютерлердің құрылуы үшін негізгі қызметі телефондық немесе сол желіде кейде оны төлеп алынатын деп аталады, немесе екінші желілерде. Түрлерден тәуелді аралық аппаратуралардың бәрі байланыс жолын аналогтық және цифрлық болып екіге бөледі. Аналықтық жолда аралық аппаратурада күшейтілген үшін берілген аналогтық сигналдарда сигналдармен, керек етілмейтін диапазон белгілері керек етіледі.

Бұндай байланыс жолы дәстүрлі қолданған телефондық желі желі үшін байланысқан АТС аралығында. Жоғары жылдамдық каналдары құрылу үшін аналогтық абоненттік каналдар аз жылдамдықта бірнешелерін мультиплексорлайды.

Мультиплексорлар толқын аналогының кірісінде жай қолданылады (Freqtncy Divivsion Multiplexing, FDM)7

Цифрлық байланыс жолдарында берілетін сигналдар таусылатын санда құрылады. Ереже сияқты қарапайым сигнал, сигнал берілетін аппаратура жұмысы бір тактіде беріледі, 2, 3 немесе 4 құрылымды керек етеді, сондай-ақ байланыс жолы импульсында беріледі немесе тік төртбұрыш формасының потенциалдарымен беріледі. Бұндай сигналдар көмегімен компьютерлердің мәліметтері беріледі, онда және бейнесі (толық түрде жаңағы ақпараттық компьютерлерде, телефондармен және телевизорлық желіде барлық бірінші желіде мүмкін болады) беріледі. Цифрлық каналдарға байланысты арнайы аралық регенераторлық аппаратуралар қолданылады, импульстық форманы жақсартады.

Сондай-ақ олардың периодтарымен жүрерде қалпына келтіреді. Аралық аппаратура мультиплексоры және коммутациялық бірінші желілік жұмысы принциптік уақытта каналдарды мультиплексорлайды. (TIME DIVISION MULTIPLEXING, TDM), бірнеше аз жылдамдықта каналдар анықталған үлесті уақыттарында анықталып, ажыратыларда (тайм-слот, немесе квант) жоғары жылдамдық каналы.

Қазіргі уақытта аналогтық каналдар біріншілік желіде жаңа түрде қолданыла бастады, қолданған әдіс мультиплексорлық ұзындығымен толқыны. (WAVELINGTH DIVISION MULTIPLEXING, WDM). Біріншілік желіде WDM әрбір канал өзінің ақпараттарын түстік толқында анықталған ұзындықта беріледі. (және жауапты жиілік). Бұндай канал сондай-ақ спектрлық каналдар деп аталады, сонымен қатар олармен анықталған спектрда түстік жарықтанғыш қолданылады. Аппаратура берілетін дискреттік компьютерлік мәліметтердің аналогтық байланыс сызығысен осындай белгілер аппаратуралар анықталынады, цифрлық сызықта жұмыс үшін қамтылған.

Аналогтық байланыс жолы қамтылған үшін берілген сигналдар формалары және ешқандай керектікті жарияламайтын және нолдік аппаратураның берілетін мәліметі. (бұл әділдік үшін желілер FDM WDM (DWDM) цифрлық барлық берілетін сызықтағы импульстардың стандарттық параметрлері. Басқадай сөздермен цифрлық байланыс жолы протоколы физикалық жағдайда анықталынады, аналогтық сызықтық жоқ(желі және бұндағы ереже ескерілген) кейбір желілер DWDM берілген ақпарат үшін спекрлық каналдар цифрлық анықталған түрдегіні керек етеді.

1. 
   Байланыс жолдарының үлгілері
   
2. 
   Байланыс жолдарының аспабы
   
3. 
   Қателердің стандарттары
   

1. 
   Физикалық деңгейде мәліметтерді тасымалдаудың жолдары
   
2. 
   Компьютерлік желідегі коммутация әдістері
   

1. FDDI техниканың физикалық деңгейі

FDDI техникасында жарық сигналынын оптикалық талшықтарда беру үшін логикалық кодтау мен 4В/5В. NRZI физикалық кодтау бірлесіп қолданылады. Бұл схема байланыс сигналы 25мГц жиілігі линия бойынша беруді жүргізеді. Барлық 32 комбинациядан 5 битті символ кодтауға, шығатын 4 битті символға 16 комбинация керек. Қалған 16 таңдалғаннан біраз кодтар, жұмыста қолдануға керек, Негізгі жұмыстық символға Idle (жай) символы жатады, ол деректер кадырының бір - бірімен берілуі кезінең тоқтаған кезінде ылғида бір – бірімен порттар арасында беріледі. Осы станция мен концентратор арқасында FDDI желісі өздерінің порттарының физикалық айналысы туралы толық ақпарат алады. Символдар тобының жоқ кезінде Idle физикалық байланысты қабыл алмауын белгілеп отырады және егер мүмкін болса, станциямен концентратордың ішкі жолдары реконфигурацияланады.

Алғаш рет кабель арқылы екі түйінді байланыстыру кезінде олардың порттары біріншіден физикалық байланыстың құрылу процедурасын орындайды. Бұл процедурада 4В/5В кодының кезеку – кезек жұмыстық символы қолданылады, осының арқасында физикалық деңгейдегі кейбір команданың тілдері пайда болады. Бұл командалар порттардың бір – бірінен порттардың типін (А,В,М және S) анықтауға және шешуге жол береді, осы байланыс дұрыс па екенін (мыс, S-S байланысы дұрыс емесжәне тағы сол сияқты). Егер байланыс дұрыс болса, онда 4В/5В кодының символдық берілу кезінде каналдық тестік санасы орындалады, содан кейін біркелкі МАС кадрі мен байланысқан құрылғылардың жолы арқылы берілетін МАС деңгейінің жұмыс істеу қабілеті тексеріледі. Егер барлық тестар ойдағыдай өтсе, онда физикалық байланыс құрылған деп айтылады. Физикалық байланыс жұмысының құрылуын SМТ станциясы.

Физикалық деңгей 2 тдеңгейшеге бөлінеді. Қоршаған ортаға тәуелсіз РНУ (Physical) деңгейшесі және қоршаған ортаға тәуелді PMD (Phisical Media Dependent) деңгейшесі.

FDDI техникасы қазіргі кезде РМD – ның 2 деңгейшені қолдайды. Волоконды оптикалық кабель үшін және 5 категориясы қос бұралмалы экрандалмаған үшін .

Соңғы стандартты оптикадан кейін пайда болады және ТР – РМD атымен аталады.

РМD оптоволоконды деңгейшесі деректердің берілуіне қажет нәрселерді оптикалық валакон бойынша осы станцияда келесіге беруді тқамтамассыз етеді. Оның егжей – тегжей анықтайды:

• 
  62,5/125 мкм волоконды оптикалық кабель негізгі физикалық ортада қолданылады.
  
• 
  Желідегі түйіндер арасындағы максималды өсуі және оптикалық сигналдық қуаттылығын талап етеді. (көп үлгідегі стандартты кабельдер үшін бұл талап түйіндер арасындағы қашықтық 2 км, олкабельдің сапасына байланысты)
  
• 
  Оптикалық ауыстрып қосқыштарға оптикалық (optical bupass switches) және алу хабарлағышына талап.
  
• 
  Оптикалық ажырайтн параметрлер М/С олардың маркалары.
  
• 
  1300 км толқын ұзындығымен жарық беру үшін қолдану.
  
• 
  NRZI әдісімен сәйкесінше оптикалық талшық сигналда ұсынады.
  

ТР – РМD стандартына сай түйіндердің максималды ұзындығы 100 мертге тең. FDDI сақинаның жалпы максималды ұзындығы 100км құрайды, қосақталып қосылған станцияның максималды саны сақинады 500-ді құрайды.

IBM фирманың Token Ringt стандартты концентраторының көмегімен желіде байланысты құратын (Multiststion Access Unit, MAU) және (Multi Station Access Unit, MSAU ) аталып көп станцияға енеді (7.15-сурет). Token Ringt желісі 260 түйінге дейін қосады. Концентраторды қолдану Token Ringt желісінде жұлдыз топологиясында, ол логикалық-сақина болады.

7.15-сурет.

Token Ringt концентораторы активті немесе пассивті болуы мүмкін. Поссивті концентретор ішкі байланыс поттарын қосуы, сақиананы құру портына қосылады. MSAU концентраторы дыбысты қатайтуда, ресинхрозизациялау пассивіде орнатылмайды.

Ethernet стандартындағыдай дабылдардың регенерация функциясын активті концентратор аталады. Token Ringt желісінің ортақ жағдайда комбиниривойтетілген жұлдызша сақиналық конфигурациясы бар.

Жұлдыз топологиясы арқылы түйін соңы MSAU қосылады, ал MSAU концентратор Ring Rn (RI) арнайы порт арқылы қосылады және Ring Out (RO) магистральді физикалық сақинаны құру үшін.

Бүкіл сақиинадағы станциялар 1 жылдамдықта-4 Мбит\сек немесе 16 Мбит\с жұмыс істеу керек. Концентратормен қосылған станция кабельдері, жауапшылық (lobe cable) ал концентраторды қосатын кабель-магистральді (trunk cable) деп аталады.

Token Ringt технологиясы соңғы станцияларда және әртүрлі типті кабельдер концентраты: STP Type 1, UTP Type 6, сонымен қатар талшықты-оптикалық сым қолданады.

IBM кабельдік жүйе номенклатурасы экрандық виттік STP Type 1 жұбы сақинаға 260 станцияға дейін 100 м ұзындықтақосуда қолданады, ал некранироватталған виттер жұптары максималды станция саны 72 дейін, ұзындығы 45 м дейін қысқарады.

MSAV концентраторының пассивтерінің арасы STP Type 1 кабелін қолданғанда 100 м және UTP Type 3 кабелін 45 м дейін болады.MSAV активті концентратор араларында максималды арақашықтық 730 метр дейін және 365 метр кабельдің түрінетәуелділігі 365 метрге дейін үлкейеді.Token Ring сақинасының максималды ұзындығы 4000 метрге дейін жетеді.

2. Желідегі коммутациялық әдістері

Бір айрықша әдісі коммутациясы пакеттеры әдіс коммутациялық каналдары болатын анықталмаған өзіндік біріктіруге екеуінің арасында абонентігі. Әдісте коммутациялық каналадар кейін канал жіберілетін өзіндік жүйе жіберетін мәлімет арасында соңғы түйінді болғаны-жіберушінің өзіндік канал. Мәліметтен кейін тоқтатылуы, байланыстырылған құрылған каналда, басталатын жіберуші максимальдық каналдық жылдамдығы (2.19 сурет а). уақытың жіберілуі хабарының жүйесі коммутациялық каналдар Ткк тең тоқтатылған сигналдық таратылған сызықтық байланысы t_зр және тоқтатуы жіберушінің хабары t_зn. Тоқтауы таратылған сигнал жылдамдықтан болу электромагниттық нақты физикалық қоршаған ортада. Ондай 0,6-дан, 0,8-ға жылдамдығы вакумде. Уақытың жіберуі хабары теңдігі V/C, қайда V-объемдік хабары, ал С-жіберілген мүмкіндігін каналы секундте.

Жүйеде коммутациялық қарастырады принципиалдық басқа картина.

Процедуралық құрылуына біріктіруіне мына жүйеде, егер ол қолданатын, шұғылданған мысалы осы уақытта, сол жүйеде коммутациялық каналдар, сондықтан болатын салыстырмалы сол уақыт жіберетін мәлімет.

2.19 суретте б көрсеткен мысал жіберуші жүйе коммутациялық пакетер. Ұйғаруы жүйеде жіберушінің хабары сол объемдікте, және де хабары, иллюстриялық 2.19 суретте а бірақ ол бөлінген пакеты, әрбір жабдықтыру тақырыбы. Жіберушінің уақытының хабары жүйеде коммутациялық пакеттеры анықталған суретте Т_kn жіберуден мына хабары, жаралған пакеты, жүйенің коммутациялық пакеттеры болатын уақытын қосыша тоқтатуы.

Біріншіден, мына тоқтауы негізгі алып берілген, қайсы, жіберушінің нақты хабары, кетырудың қосымша уақыты жіберушінің t_нз, қосымша қосылатын тоқтауы t_инт, шақырылатылған интервалдық арасында әр бір келесі пакеты (мына уақыты кететін қалыптасуына пакетық протоколдар).
Узел S Әдістемелік коммутациялық каналдар

K1

Узел D t _з.р t _з.п.

Т _к.к

Екіншіден, қосымша уақыт кететін әрбір коммутаторда. Мұнда тоқтауы бүктелген уақыты буферизациялық пакеты t_бn (камутатор бастаған болмауы жіберетін пакеты, алмайтын оны бүкіл өз буферын) және уақыты комутация t_k. Уақыт буферизациялық тең уақыты қабылдайтын пакеты жылдамдықтын протоколдары. Уақытын коммутациясы бүктелетін уақытын пакеты реттелетін және уақытың араластырылған пакеты щығудың порты. Егер уақыт араласқан пакеты фиксациялық және жай үлкендеуі (бірнеше микросекундтық бірнешеге ондық микросекунд), онда уақыты күтілген пакеты ретелетін өте кең және алдын ала белгісіз, сол тәуелді болу қазіргі тиеу жүйенің пакеттеры. Өткізетің нақты сандық тоқтатылған мәлімет жүйесі коммутациялық пакеттеры келісетін жүйемен каналдар мысалы қарапайымдылығын. Текстік хабары, осындай керекты жіберетің екі түрдегі жүйеде, құрайтын 200 кбайт жіберушінің болатын алатын арақашықтығы 5000км.

Жіберушінің мүмкіндігі сызықтық байланыс құрайтын 2 мбайт/с.

Уақытың алы берудің мәліметті жүйеге коммуникациялық канал бүктелген уақыты таратылған сигнал, ондай арақашықтығы 5000км анықталған мысалы 25мс және уақытының хабары, ондай мүмкіндікпен 2 Мбит/с және өлшенудің хабары 200 Кбайттен 800мс, болатын бәрі жіберетін мәлімет алынатын 825 мс.

Бағаланған уақыттың мөлшерімен, ондай пайдаланатын осы жіберушінің жүйесі коммутациялық пакеттері. Санайтынымыз, жіберушінің алушының 10 коммутатордың аралығында. Хабардың жаралудың пакеты 1 Кбайт, барлығы 200 пакеттеры. Басында санайтын тоқтатылуы, ондай болатын түйін. Ұйғарымы, жартысының қызметтік информация, араластырылған пакеттер, қатынастық объемдік хабары салыстыратын 10%.

Сондықтан, қосымша тоқтатылуы, байланыстыратын жіберушінің пакеттері, байланыстыратын 10% уақыты бүкіл хабары, болатын 80 мс. Егер қабылдайтын интервал жіберілетін арасында пакеттеры бірдей 1 мс, онда қосымша жоғалтқан сандық интервалдар салыстыратын 200 мс. Сонымен, түйіні пакеттендірілген хабары жіберетін болатын қосымша үсталатын 280 мс.

Әр 10 коммутаторда кіргізетін коммутациясы, ондай болатын үлкен берекет шашылған, жүздік миллисекундтық. Қазіргі мысалда алынатын, коммутациялық қысқа шашылатын 20 мс. Сонымен де, хабары коммутатор арқылы болатын тоқтатылатын буферизациялық пакеты. Мына тоқтауы бойынша пакеты 1 кбайт және мүмкіндіктің сызығы 2 Мбит/с тең 4 мс. Бүкіл тоқтатуы, кіретін 10 коммутаторы, жасалынатын мысалға 240 мс. Нәтижесінде қосымша тоқтауы, жасалынатын жүйе коммутациялық пакеттер, жасайтын 520 мс. Ескертілген, бәр жіберушінің мәлімет жүйесі коммутациялық каналдар шұғылданған 825 мс. мына қосымша тоқтауы бар болатын.

Ондай келісетін есептесуі әкелетің өте жақындығының характикалық, ол жасайтын көбі ұғынықты себебі, болатын жағдай сол, процесс жіберуші анықталған жұптың абонентық жүйеде коммутациялық пакеттер болатын көбі азаюы, жүйе коммутациялық каналдар. Анықталмаған міндетінің жүйе коммутациялық пакетеры-мына түгел эффективтік кейбір қызықтығы бөлек абонентеры. Аналогиялық мультипрограммалық операциялық жүйе уақыты орындалатын тездетілуі мүмкін емес, ол тәуелді болуы мөлшері эффектылық жұмысының жүйесі мүмкіндігін әсері өлшем пакетеры, ондай жіберілетін жүйе. өте үлкен пакеттер жақындайтың жүйе коммутациялық пакеттер жүйесі комутациялық каналдар, сондықтан эффектылық жүйе құрайды. Өте қышкентай пакеты белгілі үлкейтілген қызметтық информация, әрбір пакет әкелетін өзінді фиксировалық ұзындығы, ал мөлшердік пакеттер, кейбір жарылатын хабары, қысқартылған өлшемдері пакеты тез көбеюде.