ОңТҮСТҢК Қазақстан облыстық білім басқармасы

жүктеу 190,48 Kb.

Pdf просмотр

Дата	19.11.2018
өлшемі	190,48 Kb.
	#20691

Document Outline

ОҢТҮСТҢК ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСТЫҚ БІЛІМ БАСҚАРМАСЫ

«№ 5 КОЛЛЕДЖ» МКҚК

Бекітемін

Директордың ТЖЖ орынбасары

Тажибаева А.Д

----------------------

«Қыздар арасында сырласу» клубының

2017-2018 оқу жылына арналған жылдық

ЖОСПАРЫ

Дайындаған А.К.Балтабаева

Шымкент – 2017 ж

Мақсаты:

Қыздың бойжетуі, яғни, жан-жақты жетіліп, белгілі дәрежеде өмір тәжірибесіне ие болуы

заңды құбылыс. «Қыздың жолы жіңішке», «Қызға қырық үйден тыю» деген сияқты халықтық

тәлімгерлік талаптарының мәнін түсініп қана қоймай, бойжеткен одан өзіне қатысты

қорытынды шығара білуі, іс-қимыл, жүріс-тұрыс дағдысын басшылыққа алуы керек.Ұят-әдеп

жоралғыларын белден басып, отырғанда, тұрғанда өзінің әйелдік жаратылысын ескермейтін,

қызға, келінге жарасатын қымсыну, қызару, тартыну, имену дегендер ойына кіріп-шықпайтын

қыз өзіне ғана емес, ата-ана, бауыр-туғандарына сөз келтіріп, жерге қаратады. Сондықтан, қыз

ибасы, қыз әдебі дегенге жеңіл-желпі қарауға мүлдем болмайды.Жарық пен жылу, от пен су

жоқ жерде тіршілік жоқ, ал осылардың көктегі көзі – күн, жердегі көзі – адамзат. Адамдардың

бір-біріне мейірімі мен ұлағатты тәрбиесі тіршілікті сақтайды. Тәрбиесі түзелмей елдің

көсегесі көгермейді, отбасы түзелмей болашақ түзелмейді.Бесігінде жақсы тәрбие алған, үлгі-

өнеге көрген қыз бала болашақта да сол әдебін сақтамақ. Әдепті, инабатты, адамгершілігі мол,

сыпайы қыз тәрбиелеу – бүгінгі біздің, қоғамның және ата-ананың негізгі міндеті.

Міндеті: Әдет-ғұрып, салт-дәстүрлерін қыз баланың бойына сіңіре отырып, қыз балаға

келешекте ана, ақ босағаның аруы, шаңырақтың құт-берекесі екенін ұғындыру, әдептілікке,

сыпайылыққа, инабаттылыққа, мейірімділікке, төзімділікке, шыншылдыққа тәрбиелеу.Ұят-

әдеп жоралғыларын белден басып, отырғанда, тұрғанда өзінің әйелдік жаратылысын

ескермейтін, қызға, келінге жарасатын қымсыну, қызару, тартыну, имену дегендер ойына

кіріп-шықпайтын қыз өзіне ғана емес, ата-ана, бауыр-туғандарына сөз келтіріп, жерге

қаратады. Сондықтан, қыз ибасы, қыз әдебі дегенге жеңіл-желпі қарауға мүлдем болмайды..

№

Атқарылатын жұмыстың мазмұны

мерзімі

Орындалу

туралы

белгі

жауапты

1.«Өзімді тану» педагог -психологтың кеңесі.

2. «Дені саудың – жаны сау»

3.«Әдемі әрі тез жасалынатын шаш үлгісі» корсетілім

оқушылардан.

Қыркүйек

Ойын

түрлері,

анкета

Г.Сейдуалы

Г.Хакимбекова

1. «Мамандықтағы менің бейнем» педагог -

психологтың кеңесі

2. «Менің денсаулығым - менің байлығым»

3. 535 топ окушыларының жасаған қолөнерлері

4. «Шеберлердің шеберлігі» (Ө/о шеберлердің кеңесі)

Қазан

Пікірталас,бі

лімалушыла

р өз ойларын

ортага салып

талдау

Г Сейдуалы

БалтабаеваА.К.

535топ білім

алушылары

1.«Сенімділік жолында»педагог-психологтың кеңесі

2. «Етеккір келген кездегі тазалық гигиенасы»

3. «Қызықты адаммен кездесу» А.Ж.Ермекбаевамен

кездесу.

4. «Камзаши әдісімен әшекей бұйымдар дайындау»

қараша

Ойын,

Баяндама.

Г Сейдуалы

Г.Хакимбекова

Ж. Досалиева

1. «Аутоагрессияның алдын алу жұмыстары» педагог -

психологтың кеңесі

2. «Сарыаурудың жұғу жолдары» медициналық кеңес

3. «Адам ағзасындағы витаминдердің ролі»

4. «Шеберлердің шеберлігі» (Ө/о шеберлердің кеңесі)

желтоқсан

Пікірталас,бі

лімалушыла

р өз ойларын

ортага салып

талдау

Г Сейдуалы

Г.Хакимбекова

А.К Балтабаева

1.«Өзіңе деген сенімділікті күшеиту»

педагог -психологтың кеңесі

2. «Жұқпалы аурулардың алдын алу»

3. «Оба қандай ауру»

4. 4.«Шеберлердің шеберлігі» (Ө/о шеберлердің кеңесі)

қаңтар

Ойын

түрлері,

анкета

Г.Сейдуалы

А.К Балтабаева

Г.Хакимбекова

1. «Өзіңмен және айналадағылармен ынтымақта болуды

үйрену» педагог -психологтың кеңесі

2. «Темекінің ағзаға тигізер зардабы» медициналық

кеңес

3. «Ағзаға пайдалы салат турлерін жасап үйрену»

ақпан

Бейне

ролик,ойын,

пікірталас

Г Сейдуалы

Г.Хакимбекова

А.К Балтабаева

1«.Қыз елдің көркі» педагог -психологтың кеңесі

2.Туберкулез ауруының алғашқы белгілері, алдын алу

жолдары» медициналық кеңес.

3.Шаш және бет күтімі туралы кеңес

наурыз

Пікірталас,бі

лімалушыла

р өз ойларын

ортага салып

талдау

Г Сейдуалы

Г.Хакимбекова

А.К Балтабаева

1.«Қазіргі жасөспірім» педагог -психологтың кеңесі

2.«Өз денсаулығың өз қолыңда» медициналық кеңес

. 3. Шеберлердің шеберлігі» (Ө/о шеберлердің кеңесі)

сәуір

Бейне

ролик,ойын,

пікірталас

Г Сейдуалы

Г.Хакимбекова

1. «Даудамай және жағымсыз ортаны зерделеу» педагог

-психологтың кеңесі

2. «Салауатты өмір салтын қолдаймыз» медициналық

кеңес

3. «Ағзаға пайдалы салат турлерін жасап үйрену»

4.Шеберлердің шеберлігі» (Ө/о шеберлердің кеңесі)

мамыр

Ойын

түрлері,

анкета

Г Сейдуалы

Г.Хакимбекова

А.К Балтабаева

1. «Менің мақсатым» педагог -психологтың кеңесі

2. «Нашақорлықтың зардабы» медициналық кеңес

. 3. «Өз бойыңдағы жақсы қасиеттерді бағалай білу»

4.Шеберлердің шеберлігі» (Ө/о шеберлердің кеңесі)

маусым

Бейнеролик,

ойын,

пікірталас

Г.Сейдуалы

Г.Хакимбекова

А.К Балтабаева

ОҢТҮСТҢК ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСТЫҚ БІЛІМ БАСҚАРМАСЫ

«№ 5 КОЛЛЕДЖ» МКҚК

Бекітемін

Директордың ТЖЖ орынбасары

Тажибаева А.Д

----------------------

«Қыздар арасында сырласу» клубының қыркүйек

айына дайындалған бағдарламасы.

Дайындаған А.К.Балтабаева

Шымкент – 2017 ж

Мазмұны

1. «Өзімді тану» педагог -психологтың кеңесі Сейдуалы Г

2. «Дені саудың – жаны сау» Г.Хакимбекова

3. «Әдемі әрі тез жасалынатын шаш үлгісі» корсетілім оқушылардан.

Қазіргі заман қыз бала тәрбиесіне ерекше мән берудің қажет етеді. Себебі, қыз

баланы тәрбиелеу деген сөз – ұлтты тәрбиелеу деген сөз. Отбасы – қоғамның бір

бөлшегі. Ал отбасының алтын қазығы — әйел адам. Бесігінде жақсы тәрбие

алған, үлгі-өнеге көрген қыз бала ержеткенде сол әдетін сақтайтындығын

директордың ТЖЖ орынбасары А.Д Тажибаева І курс студенттеріне тусіндірді.

Бүгінгі клуб жоспарымен таныстыра отырып, мақсат, міндеттерін де айтып өтті.

Ұлы ғұлама Бауыржан Момышұлының келіні Зейнеп Ахметова: «Қыз баланың

мына өмірдегі міндет-парызының жүгі ауыр, әрі ардақты. Ол – адамзат ұрпағын

өмірге әкелетін болашақ ана, үй ұстап, жар күтетін адал жар, ата-ене сыйлап,

иілетін қамқор келін. Ол осыны қаласын-қаламасын, бұл — өмір заңы» — деген.

Қазіргі заман ағымына сай қыздар тәрбиесінде төмендегідей басты

мәселелерге көңіл бөлінуін баса айтқым келеді:

Ата-аналармен тығыз байланыста болу, баласы туралы пікір алмасып әңгіме

жүргізіп отырып тәрбиелеу өз нәтижесін бермек. Себебі, қай бала болса да (қыз,

ұл) алдымен тәрбиені отбасынан алады, ата-анасына еліктейді, соларды

қайталағысы келеді, ал бала жас шыбық тәрізді, қалай баулыса солай қарай бой

түзейді.

«Қызға қырық үйден тыйым» деп, қыз баланың әлдебір іс-әрекетіне үзілді-

кесілді тыйым салу, жылылық танытпай ұрысып, зеку зиян, керісінше баланың

жағдайымен санасып сеніміне кіру, сырласып дос бола білу керек.

Отбасы дұрыс, мәдениетті қарым-қатынаста болуы.

Өз ұлтының намысын жоғары қоя білетін, елінің сөзін сөйлейтін жас ұрпақты

баулып,тәрбиелеу үшін «мұны білуге әлі ерте, оған тыйым салынады» деген

тежеулерді алып тастап, баланы бұғаулы ойдан, шектеулі ұғымдардан құтқару

қажет, қайта баланы ойын еркін айта білуге жетілдіріп, білігіне жетелеп

отыруымыз керек.

Жас ұрпақты адамға тән табиғи сезіммен өмірді, табиғатты сүйе білуге,

құрметтеуге үйрету.

Жаратылыстың ақиқатын, болмысты ашық, бүкпесіз көрсетіп ұғындыруға

арналған мектеп — шындықты үйрету мектебі болуы керек.

ОҢТҮСТҢК ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСТЫҚ БІЛІМ БАСҚАРМАСЫ

«№ 5 КОЛЛЕДЖ» МКҚК

Бекітемін

Директордың ТЖЖ орынбасары

Тажибаева А.Д

______________

«Қыздар арасында сырласу» клубының қазан айына

дайындалған бағдарламасы.

Дайындаған А.К.Балтабаева

Шымкент – 2017 ж

Мазмұны

1. «Мамандықтағы менің бейнем» педагог -психологтың кеңесі

Сейдуалы Г

2. «Менің денсаулығым - менің байлығым» Балтабаева А.К.

3. 535 топ окушыларының жасаған қолөнерлері

4. «Шеберлердің шеберлігі» (Ө/о шеберлердің кеңесі)

Қазіргі заман қыз бала тәрбиесіне ерекше мән берудің қажет етеді. Себебі, қыз

баланы тәрбиелеу деген сөз – ұлтты тәрбиелеу деген сөз. Отбасы – қоғамның бір

бөлшегі. Ал отбасының алтын қазығы — әйел адам. Бесігінде жақсы тәрбие

алған, үлгі-өнеге көрген қыз бала ержеткенде сол әдетін сақтайтындығын

директордың ТЖЖ орынбасары А.Д Тажибаева І курс студенттеріне тусіндірді.

Бүгінгі клуб жоспарымен таныстыра отырып, мақсат, міндеттерін де айтып өтті.

Бағдарламадағы «Мамандықтағы менің бейнем» бөлімінде педагог –психолог

Гүлмарал «№ 5 КОЛЛЕДЖ» окушыларға қайшысыз кағазға оз калауынша оз

бейнесін жасатып әр окушы оз бейнесін суреттеді.

«Менің денсаулығым – менің байлығым» екінші бөлім бойынша

А.К.Балтабаева жұқпалы ауру түрлерімен таныстыра отырып,олардың алдын алу

шаралары туралы толық мағлұмат берді. Жеке бас гигиенасына ағзаға зиянсыз

пайдалы заттар туралы айтып оларды пайдалануға кеңес берді.

Үшінші бөлім бойынша ІІ курс 535 топ окушысы Ешматова Мадина колдан

гулді калай жасау керектігін корсетті .Жасаған қолөнері оқушы, мұғалімдерге

қатты ұнады.

Тортінші бөлімде Абдраманова Мөлдір жүннен конжықтарды колдан калай

жасау керектігін корсетті.Окушыларға ұнағаны соншалықты бирге жасап корди.

ОҢТҮСТҢК ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСТЫҚ БІЛІМ БАСҚАРМАСЫ

«№ 5 КОЛЛЕДЖ» МКҚК

Бекітемін

Директордың ТЖЖ орынбасары

Тажибаева А.Д

______________

«Қыздар арасында сырласу» клубының қараша айына

дайындалған бағдарламасы.

Дайындаған А.К.Балтабаева

Шымкент – 2017 ж

Мазмұны

1. «Сенімділік жолында» педагог -психологтың кеңесі Сейдуалы Г

2. «Етеккір келген кездегі тазалық гигиенасы» медициналық кеңес

Г.Хакимбекова

3. «Қызықты адаммен кездесу» А.Ж.Ермекбаевамен кездесу.

4. «Камзаши әдісімен әшекей бұйымдар дайындау» Ж. Досалиева

1. «Сенімділік жолында» бөлімінде педагог -психолог Г. Сейдуалы өз ұлтының

намысын жоғары қоя білетін, елінің сөзін сөйлейтін жас ұрпақты баулып,

тәрбиелеу үшін «мұны білуге әлі ерте, оған тыйым салынады» деген тежеулерді

алып тастап, баланы бұғаулы ойдан, шектеулі ұғымдардан құтқару қажет, қайта

баланы ойын еркін айта білуге жетілдіріп, білігіне жетелеп отыруын

көрсетті.«Қызға қырық үйден тыйым» деп, қыз баланың әлдебір іс-әрекетіне

үзілді-кесілді тыйым салу, жылылық танытпай ұрысып, зеку зиян, керісінше

баланың жағдайымен санасып сеніміне кіру, сырласып дос бола білу керек.

Отбасы дұрыс, мәдениетті қарым-қатынаста болуы керектігін айтты.

2. «Етеккір келген кездегі тазалық гигиенасы» медициналық кеңесте

Г.Хакимбекова жеке бас гигиенасына тоқталып,тазалық сақтау жолдарын айтып

өтті.

3. Жас ұрпақты адамға тән табиғи сезіммен өмірді, табиғатты сүйе білуге,

құрметтеуге

үйрету

мақсатында

«Қызықты

адаммен

кездесу»

А.Ж.Ермекбаевамен кездесу.

4. «Камзаши әдісімен әшекей бұйымдар дайындау» Ж. Досалиева шеберлік

класын өткізді

ОҢТҮСТҢК ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСТЫҚ БІЛІМ БАСҚАРМАСЫ

«№ 5 КОЛЛЕДЖ» МКҚК

Бекітемін

Директордың ТЖЖ орынбасары

Тажибаева А.Д

______________

«Қыздар арасында сырласу» клубының желтоқсан

айына дайындалған бағдарламасы.

Дайындаған А.К.Балтабаева

Шымкент – 2017 ж

Мазмұны

1. «Аутоагрессияның алдын алу жұмыстары» педагог -психологтың кеңесі

Сейдуалы Г

2. «Сарыаурудың жұғу жолдары» медициналық кеңес Г.Хакимбекова

3. «Адам ағзасында витаминдердің ролі» А.К Балтабаева

4. «Шеберлердің шеберлігі» (Ө/о шеберлердің кеңесі)

1. «Аутоагрессияның алдын алу жұмыстары» педагог –психолог Сейдуалы Г

білімалушылармен бірге осы тақырып төңірегінде әңгімелесті

2. «Сарыаурудың жұғу жолдары» медициналық кеңесте Г.Хакимбекова

жұқпалы ауру түрлерімен таныстырып,олардың алдын алу шараларымен

таныстырды.

3. «Адам ағзасында витаминдердің ролі» тақырыбы аясында А.К Балтабаева

қандай жеміс –жидектер кандай витаминдерге бай екендігің таныстырып өтті.

4. «Шеберлердің шеберлігі» (Ө/о шеберлердің кеңесі)

Ұлы ғұлама Бауыржан Момышұлының келіні Зейнеп Ахметова: «Қыз баланың

мына өмірдегі міндет-парызының жүгі ауыр, әрі ардақты. Ол – адамзат ұрпағын

өмірге әкелетін болашақ ана, үй ұстап, жар күтетін адал жар, ата-ене сыйлап,

иілетін қамқор келін. Ол осыны қаласын-қаламасын, бұл — өмір заңы» — деген.

Соңғы кездері қыздарымыздың арасында темекі тартып, нашақорлыққа бой

ұрғандары да кездеседі. Келешекте ондай қыздар өмірге қандай ұрпақ әкеліп,

қандай тәрбие бермекші? Қыз баланың тым әлем-жәлем киініп, көзге түсуге

тырысуы, орынсыз боянып сылануы ерсі болады. Сонымен қатар, өзінің сырт

пішініне, киім сәніне немқұрайлы, салғырт қарауы да келіспейді. Бұл оның

тәрбиесінің жетімсіздігі, төмендігі.

Қазіргі заман ағымына сай қыздар тәрбиесінде төмендегідей басты

мәселелерге көңіл бөлінуін баса айтқым келеді:

Ата-аналармен тығыз байланыста болу, баласы туралы пікір алмасып әңгіме

жүргізіп отырып тәрбиелеу өз нәтижесін бермек. Себебі, қай бала болса да (қыз,

ұл) алдымен тәрбиені отбасынан алады, ата-анасына еліктейді, соларды

қайталағысы келеді, ал бала жас шыбық тәрізді, қалай баулыса солай қарай бой

түзейді.

Жас ұрпақты адамға тән табиғи сезіммен өмірді, табиғатты сүйе білуге,

құрметтеуге үйрету.Жаратылыстың ақиқатын, болмысты ашық, бүкпесіз

көрсетіп ұғындыруға арналған мектеп — шындықты үйрету мектебі болуы

керек.

ОҢТҮСТҢК ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСТЫҚ БІЛІМ БАСҚАРМАСЫ

ЖЕҢІЛ ӨНЕРКӘСІП ЖӘНЕ СЕРВИС КОЛЛЕДЖІ

Бекітемін

Директордың ТЖЖ орынбасары

Тажибаева А.Д

______________

«Қыздар арасында сырласу» клубының қаңтар айына

дайындалған бағдарламасы.

Дайындаған А.К.Балтабаева

Шымкент – 2018ж

Мазмұны

1.«Өзіңе деген сенімділікті күшеиту»педагог -психологтың кеңесі Г.Сейдуалы

2.« Жұқпалы аурулардың алдын алу » А.К Балтабаева

3. «Оба қандай ауру» Г.Хакимбекова

4. «Шеберлердің шеберлігі» (Ө/о шеберлердің кеңесі)

1.«Өзіңе деген сенімділікті күшейту» тақырыбында педагог -психолог Г.Сейдуалы

түрлі психологиялық ойындар өткізді

2.« Жұқпалы аурулардың алдын алу» тақырыбында А.К Балтабаева

Жұқпалы

аурулар пайда болуының үш факторы бар екенін айтып, түсіндірді

1. ауру қоздырғышы (микроб),

2. сыртқы орта және

3. қабылдаушы сезімтал организм.

Ауру

қоздырғышына

әр

түрлі

патогенді

микроорганизмдер

(мыс.,

бактерия

вирус

саңырауқұлақ

қарапайымдылар,

риккетсия

микоплазма

хламидия

, т.б.) жатады. Бұлар адам

организміне әр түрлі жағдайда енеді. Мысалы,

ішсүзегі

паратиф

дизентерия

, т.б. –

су, тағам, шыбындар арқылы; тұмау, қызылша, дифтерия, т.б. – ауру адамнан; әр

түрлі тері дерттері – ауру адам мен жануарлардан; бөртпе сүзек, кене энцефалиті,

безгек – сау адамға ауру адамнан (жануарлардан) қан сорғыш буынаяқтылар

(мысалы,

бит

безгек

масасы,

кене

, т.б.) арқылы; сондай-ақ құрсақтағы анасының

қанымен жұғады.

3. «Оба қандай ауру» Г.Хакимбекова өз сөзінде обаның табиғи ошағы

Қазақстанның 39 пайыз жерін қамтиды. Негізінен бұл аурудың инфекциясы

табиғаттағы жабайы кеміргіштерде сақталады. Олардың арасында инфекцияны

бүргелер тасымалдайды. Бірінші залалданған адамда оба бубонды, септикалық

немесе

біріншілік

өкпелік

формасы

түрінде

өтеді.

Ауру инфекциясының жұғу механизмдері де әртүрлі. Егер ауру тасымалдаушы

бүрге адамды шақса, оны трансмассивті жұғу деп атаймыз. Айта кету керек, мысық

және ит бүргелері бұл ауруды таратпайды. Обаның өкпелік түрі кезінде инфекция

ауа

арқылы

сыртқы

ортаға

тарайтынын

айтты.

ОҢТҮСТҢК ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСТЫҚ БІЛІМ БАСҚАРМАСЫ

ЖЕҢІЛ ӨНЕРКӘСІП ЖӘНЕ СЕРВИС КОЛЛЕДЖІ

Бекітемін

Директордың ТЖЖ орынбасары

Тажибаева А.Д

______________

«Қыздар арасында сырласу» клубының ақпан айына

дайындалған бағдарламасы.

Дайындаған А.К.Балтабаева

Шымкент – 2018ж

Мазмұны

1. «Өзіңмен және айналадағылармен ынтымақта болуды үйрену» педагог -

психологтың кеңесі Г.Сейдуалы

2. «Темекінің ағзаға тигізер зардабы» медициналық кеңес Г.Хакимбекова

3. «Ағзаға пайдалы салат турлерін жасап үйрену» А.К Балтабаева

1. «Өзіңмен және айналадағылармен ынтымақта болуды үйрену» педагог -

психолог Г.Сейдуалы осы тақырыпта бейнеролик көрсетіп, білім алушылармен

пікір алмасты

2. «Темекінің ағзаға тигізер зардабы» тақырыбында Г.Хакимбекова

қазіргі кезде

елімізде темекі шегу және оған қарсы күрес жүргізу негізгі мәселенің бірі

екенінін айтты. Темекіге әуесқойлық, әсіресе, жасөспірімдердің арасында көп

тараған.

Еліміздің Президенті Н.Ә.Назарбаев барлық қазақстандықтарға жолдаған

«Қазақстан – 2030» бағдарламасында халықтың салауатты өмір сүруіне қол

жеткізу үшін негізгі 3 бағытта күрес жүргізу керек деп атап көрсетті.

1-бағыт. «Темекі шегуді тоқтату»

2-бағыт. «Нашақорлыққа, наркобизнеске қарсы күрес»

3-бағыт. «Маскүнемдік пен араққа қарсы күрес»

Бағдарламада былай делінген: Алкоголь мен темекінің адам өміріне зиянды

екені дәлелдеуді қажет етпейді. Халықаралық тәжірибе бұл салада мемлекеттік

саясатты жүргізудің алкоголь мен темекіге салық салудан бастап, бірнеше

сабағын ұсынып отырғандығын айтты.

3.«Ағзаға пайдалы салат турлерін жасап үйрену» А.К Балтабаева ең маңызды

витаминдерге бай тағам турлерін айтып өтті

жаңғақтар. Күніне 100 грамм жаңғақ жеп тұрсаңыз, қанның құрамындағы

холестериннің деңгейі төмендейді. Кедр жаңғағының құрамында холестеринді

май бар. Жүрекке пайдалы жаңғақтардың бірі – бадам.

Кептірілген өрік. Калий, магний, темір және фосфор балғын өрікке қарағанда

кептірілген өріктің құрамында өте көп болады. Кептірілген өрікті қаназдықта,

көздің көру қабілеті нашарлағанда, жүрек ауруларына нығайтушы құрал ретінде

қолданады. Ол қантамырларының бекітіліп қалуын болдырмайды және қатты

ісіктерді жұмсартады, терінің жұмысын жақсартады.

Шабақ балық. Шабақ балықтың құрамында триглицерид мөлшерін азайтатын

омега-3 май қышқылдары бар.

Шоколад. Қара шоколадты күнде аз-аздан жейтін болсаңыз, ол атеросклерозды

тоқтатады.

Көк шай. Көк шайда қара шайға қарағанда кофеин өте аз болады. Ол – жер

бетіндегі ең пайдалы 150 тағамның қатарында. Апельсин. С дәруменіне өте бай.

Мамандар дәрі ішпес бұрын цитрусты жемістерді көбірек жеуге кеңес береді.