Отчет Надежда қаз indd

2)  құқық  бұзушылық  жасау 

не  жасауға  әрекет  ету  фактісін 

уәкілетті лауазымды адамның ті-

келей анықтауы;

2)  құқық бұзушылық жасау не жаса-

уға әрекет ету фактісін ішкі істер орга-

ны қызметкерінің тікелей анықтауы;

2)  ішкі  істер  органы  қызметкерінің 

тұрмыстық зорлық-зомбылықтың жа-

салу не оны жасауға әрекет ету фак-

тісін тікелей анықтауы;

3)  мемлекеттік 

органдардан 

және  жергілікті  өзін-өзі  басқару 

органдарынан  түскен  материал-

дар негіз болып табылады.

3)  мемлекеттік  органдардан  және 

жергілікті  өзін  өзі  басқару  органда-

рынан  түскен  материалдар  негіз  бо-

лып табылады.

3)  мемлекеттік  органдардан  және 

жергілікті  өзін-өзі  басқару  органда-

рынан келіп түскен материалдар негіз 

болып табылады.

2.  Құқық  бұзушылық  жасау  ту-

ралы  немесе  оны  жасау  қатері 

туралы  өтініштер  мен  хабар-

ламаларды  мемлекеттік  орган-

дар  Қазақстан  Республикасы-

ның  заңнамасында  белгіленген 

тәртіппен қарайды.

2.  Құқық  бұзушылық  жасау  тура-

лы  немесе  оны  жасау  қатері  туралы 

өтініштер мен хабарламаларды мем-

лекеттік  органдар  Қазақстан  Респу-

бликасының заңнамасында белгілен-

ген тәртіппен қарайды.

2.  Тұрмыстық зорлық-зомбылықтың 

жасалғаны  туралы  немесе  оның  жа-

салу  қаупі  туралы  өтініштер  мен  ха-

барламаларды  мемлекеттік  органдар 

Қазақстан  Республикасының  заңна-

масында  белгіленген  тәртіппен  қа-

райды. 

Жеке 

шараларын 

қолдану 

негіз дерін  салыстырма  талдау  бұл  шаралардың 

қағидатты  айырмашылықтары  жоқ  екендігін  және 

зертте летін  баптардың  редакцияларын,  әсері  кез 

келген  деликтілік  қатынастардың  алдын  алу  және 

профилактикасы  үшін  жеке  профилактика  шара-

ларын  қолдануды  талап  ететін  қоғамдық  қаты нас-

тардың  барлық  саласына  қолданатын  «Тұрмыстық 

зорлық-зомбылық  профилактикасы  туралы»  негізгі 

заңда  қалдыруға  болатынын  көрсетті.  Яғни,  19-2 

және  18-баптарды  жоғарыда  аталған  тиісті  маман-

дандырылған заңдардан алып тастауға болады. 

«Тұрмыстық  зорлық-зомбылық  профилактикасы 

туралы»  Заңның  редакциясын  қоспағанда,  жеке 

профилактика  шараларын  қолданудың  алғашқы 

негіздері  бір-біріне  сәйкес  келеді.  Мағынасы 

бойынша,  бұқаралық  ақпарат  құралдарындағы 

тұрмыстық  зорлық-зомбылық  туралы  хабарламалар 

тұрмыстық  зорлаушыға  жеке  профилактика  шара-

ларын  қолданудың  құқықтық  негізі  болмауға  тиіс, 

бұған  ІІО-нің  құқық  қолдану  практикасында  жол 

беруге болмайды. 

2007  жылғы  12  қаңтардағы  «Жеке  және  заңды 

тұлғалардың өтініштерін қарау тәртібі туралы» №221 

Қазақстан Республикасы Заңының негізінде арыздар 

мен  хабарламалар  өтініштер  болып  табылады 

және  жеке  немесе  ұжымдық,  жазбаша,  ауызша,  не 

электрондық 

құжат, 

бейнеконференцбайланыс, 

бейне өтініш  нысанында  болады.  Бұл  заңда  хабар-

ламаларды  немесе  арыздарды  бұқаралық  ақпарат 

құралдарында жариялау нысаны көзделмеген. [51].

Бірақ  бұл  ІІО  органдары  бұқаралық  ақпарат 

құралдарындағы  қылмыстық  сипаттағы  хабарла-

маларға назар аудармауы керек дегенді білдірмейді. 

ҚР  Бас  прокурорының  2014  жылғы  19  қыркүйектегі 

«Қылмыстық  құқық  бұзушылық  туралы  арыздар 

мен  хабарларды  қабылдау  және  тіркеу,  сондай-

ақ  Сотқа  дейінгі  тергеп-тексерулердің  бірыңғай 

тізілімін  жүргізу  қағидасын  бекіту  туралы»  №89 

бұйрығының  11-12-тармақтарына  сәйкес  бұқаралық 

ақпарат  құралдарындағы  ақпарат  сотқа  дейінгі 

тергеуді  бастауға  себеп  болып  табылады.  Мұндай 

ақпарат 

тергеушілердің, 

анықтаушылардың, 

прокурорлардың,  сондай-ақ  қылмыстық  қудалау 

органдарының  өз  құзыреттеріне  сәйкес  осы  факт 

бойынша сотқа дейін тергеу тапсырылған лауазымды 

тұлғаларының  Сотқа  дейінгі  тергеудің  бірыңғай 

тізілімінде дереу тіркеуіне жатады. [27]. 

Жүйеленген 

заңнама 

ақпарат 

ақпаратқа 

назар 

аударудың 

802-бабында  жеке  адамдардың  хабарлары  немесе 

арыздары,  сондай-ақ  бұқаралық  ақпарат  құралда-

рындағы  хабарлар  әкімшілік  құқық  бұзушылық 

туралы  істі  қозғауға  себеп  болып  табылатыны  атап 

көрсетілген. 

ҚР  ҚПК  183-бабында  осы  тақылеттес  талаптар 

бар: «Бұқаралық ақпарат құралдарындағы хабарлар, 

олар  газетте  немесе  журналда  жарияланса  не 

радиомен,  телевизия  арқылы  немесе  телекоммуни-

кациялық желілерде таратылған болса, сотқа дейінгі 

тергеп-тексеруді  бастауға  себеп  болуы  мүмкін». 

Қазақстан Республикасында тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алу және профилактикасы саласындағы заңнамаға  

және жергілікті полиция қызметінің құқық қолдану практикасына қоғамдық мониторинг туралы есеп 

29

Бұдан  басқа,  қылмыстық  құқық  бұзушылық  туралы 

хабарды  органның  талабы  бойынша  жариялаған 

немесе  таратқан  бұқаралық  ақпарат  құралдарында 

басқарушылық функцияларды орындайтын адамдар, 

сотқа  дейінгі  тергеп-тексеруді  бастауға  құқылы, 

жасалған хабарды растайтын, өздерінің қарауындағы 

құжаттарды  және  өзге  де  материалдарды  беруге, 

сондай-ақ  адам  оларды  ақпарат  көзін  құпия  сақтау 

шартымен  берген  жағдайларды  қоспағанда,  бұл 

мәліметтерді берген адамды атауға міндетті. 

Осыған 

байланысты, 

тұрмыстық 

зорлық-

зомбылықтың  барлық  түрлері  туралы  бұқаралық 

ақпарат  құралдарындағы  кез  келген  мәліметтер 

тұрмыстық  зорлық-зомбылық  жасаған  адамға  жеке 

профилактикалық  шараларды  қолдауға  құқықтық 

негіз болуы керек. 

жүктеу 2,07 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: