Пленкалы аппараттар.
Бұл аппараттарда ректификация вакум астында өтеді.
Бұндай аппараттар кеңіне таралған. Олардың бірі-роторлы пленкалы колонка XII-24-сурет.
Бұнда колонкалы, оны жылытатын булық рубашка, ротор, роторлы буландырғыш және конденсатор бойынша жұмыс атқарады.
Ротор, лопостты трубалардан тұрады және ол ішінен сумен суытылады. Бастапқы қоспа штуцер арқылы колонкаға беріледі. Колонканың жоғарғы жағынан флегма өндіріледі және штуцер арқылы конденсаторға келеді. Бұдан буландырғыштан штуцер арқылы колонкаға келеді (3)-пен (1)-көтерілуі арқылы бу конденсирленеді.
Айдаудың арнайы түрлері.
Экстрактылы ректификация. Сурет XII-31 А+В – компоненттердең тұратын бастапқы қоспа экстрактылы-ректификациялы колоннаға келеді. Бұнда бөлінетін агент С-толығымен А –және В-мен қосылады. экстрактылы-ректификациялы колонна –В – компонентінің буы колона арқылы жоғары жылжиды.
Ал С-агенті мен А-компонентінің қоспасы сұйықтық қалдығы ретінде бөлуші агенттерді регенерацияға жібереді. 2-ші колоннаға жоғарғы жағынан таза компонент А, ал төменгі жағынан 1-ші колонкаға бөлінетін агент С-өтеді.
Бұнда, А-бензол, В-циклогенсон және С-бөлінетін агент ретінде.
Экстрактивті ректификация тең үздіксіз жолмен жүреді.
Азеотропты ректификация.
Сурет XII-32. Бұнда бастапқы азеотропты қоспа (А+В), колоннаның қоректелетін тарелкасына келеді. Бұнда минимальды қайнау температурасы, тарелкада қоспаның жоғарғы жағынан С-бөлуші агент қосылады.
Колонкалық төмеңгі жағынан қоспаның А+С – минимальды қайнау температурасымен компонент шығады, ал төмеңгі жағынан қалдың В-компонентті шығады.
Дистиллят суытылғаннан кейін тұндырғышта А және С-бөлінеді. А-соңғы өнім, ал С жылытқышта жылытылғаннан кейін колонкаға келеді.
Бұнда дефлегматорлық колонкада А+С-бір буы ғана конденсирленеді, флегмент алу үшін, ал қалғаны тұндырғышқа түсер алдында суытқыш– конденсаторда суытылады.
Химиялық біртіндеп араласатын сұйықтықты гетерегенды азеотрот ректификация жолымен өткізеді. ХІІ-33-сурет.
Мысалы, бұл жолмен органикалық қоспаларды бөледі. Процес 1-ші және 2-ші колонкаларда өткізіледі. Бастапқы қоспа, А және В-компоненттен тұратын сеператорға келеді. Бұнда ол дефлегматордан келетін конденсатпен араласады. Дефлегматор екі колонкаға да ортақ.
Сеператорда бұл конденсат екі қабатқа бөлінеді.
Бірінші қабат – колоннаға төгіледі, бұнда айдау соқында бу тұзіледі, ал гетереазеотропты, ол дефлегматордан тұндырғышқа түседі. Колоннадағы қалдық таза В-компоненті жинаққа төгіледі.
Төмеңгі қабат 2-колонкаға бөлінеді. Олар гетереазеотропты және А-компоненті. Гетереазеотропты құралы бойынша гетереазетропқа жақын колоннада бөлінеді. Сондықтан, ол жалпы дефлегматор арқылы тұндырғышқа кетеді.
2-колонканың төмеңгі жағынан А-компоненті жинаққа кетеді.
Молекулярлы дистиляат
ХІІ-34-сурет. Процесс басында бастапқы қоспалы газдан тазартып, оны тез арада аппараттан аламыз.
Бастапқы қоспа қоймадан көп сатылы дегазатор түседі. Бұнда ол 70-100С-ке дейін жылытылып газдардан бөлінеді.
Газдар форвакуумды насос және диффузиялы-конденсациялы насос арқылы сорылады.Бұл қоспа жылжытқыш арқылы дисстеляциялы аппаратқа келеді.Бұнда газдар форвакуумды насос және дисстеляциялы аппаратқа арқылы сорылады. Дистиллят және қалдық жеке жинаққа келеді. Кейде аппарат пен насос арасына суытқыш агенттермен ловушканы орналастырады. Ол насоақа бу суының және органикалық суытқыштардың түсуінен сақтайды.
Төмен температуралы ректификация: Газдық қоспаларды бөлуде төмен температуралы аппаратураларда өткізеді.
Газдық қоспалардың ректификациясы, мысалы ауа. Оны терең суыту әдісімен алады. Ауаны бөлу бір колонкалы, бір сыңарлы, екі колонкалы, екілік ректификационды аппараттарда өтеді.
Бір сыңарлы ректификация ХІІ-36-суреттерде, көміртегі оксиді және бу жылуалмастырғышқа беріледі. Онда ол ректификационды өніммен суытылады, ауа қыздырғышқа түседі, онда конденсирленеді. Жылуды сұйық кисслародқа береді.
Таза киссларод кипятильник арқылы жылуалмастырғышқа кетеді. Конденсирленген ауа дроссельді бұранда арқылы өтіп, одан сайын суытылады. Ауа қоспасы ректификациялы колоннаға түседі.Тарелкада ректификационды процесс өтеді. Көрсетілгендей кисслород және техникалық азот жылуалмастырғышқа келеді. Бұнда ауа суытылады.
Достарыңызбен бөлісу: |
