ТЭТ-пен бірге жұмыс iстейтiн қосалқы аспаптар:
а) магнит электржүйенiң милливольтметрлерi; б) потенциометрлер;
в) нормалаушы түрлендiргiштер.
Милливольтметрлер.
Магнит электр милливольтметрлер термоэлектр термометрлермен жəне басқа түрлендіргіштермен бірге температураларды өлшеуге кең қолданылады.
Əрекет принципі мен теория негiздерi. Магнит электр милливольтметрлер өткізгіш бойынша (жылжымалы рамканың орамасы) өтетін тұрақты тоқпен жəне тұрақты жылжымайтын манниттiң магниттiк өрiсiнiң аралығындағы əсерлес күштерiн қолдануында негiзделген. Өткізгішке əсер ететін күш əрқашан тоқтың бағытына жəне магниттiк өрiстiң бағытына нормал бойынша бағытталады.
1.6 суреттегі белгiлер:
1- жұмсақ болаттан жасалған цилиндрлiк өзек;
2– рамка; NS – тұрақты магнит; 3– табан тiреулер;
4– спираль серiппелер;
5– керн (ось);
6– құралдың шкаласы;
7– нұсқағыш.
сурет – Милливольтметр сұлбасы
Спираль серіппелер рамканың айналуына қарсылық моментті жасайды. Олар бір шетімен 5 осіне, басқасымен аспаптың қозғалмайтын бөлігіне бекітіледі. Бұл серіппелер рамканың ток өткізгіш элементтері болып табылады.
Керндерде бекітілген рамка тік жəне көлденең де айналу осімен дайындалады.
Рамка – ұзындығы l жəне ені 2r тікбұрыш, бір- бірімен лакпен бекітілген жіңішке мыс сымның nорамынан тұрады. Раманың ішінде орналасқан 1 асында(1.6 сурет), ол əрқашан біркелкі жəне радиалды магнит өрісінің əсерінде болады.
Онда рамканың бұрылу бұрышынан тəуелсiз, оның жазықтығы магниттiк индукцияның В векторына параллель болады, сондықтан рамка бойынша I электр тоғы аққанда, жылжымалы жүйеге магнитті электр моменті ММЭ = 2rlВI əсер етеді.
Спиральді серiппе арқылы құрылған қарсы əсер ету моменті мынаған тең болады:
Мқм = Wφ ,
мұнда φ – рамканың бұрылу бұрышы;
W – меншiктi қарсы əсер ету момент.
Кейбір φ бұрылу бұрышында:
Мқм = ММЭ,
онда
𝑊𝜑 = 2𝑟 ∙ 𝑙 ∙ 𝐵 ∙ 𝐼.
Осыдан
𝜑 = 2𝑟 ∙ 𝑙 ∙ 𝐵 ∙ 𝐼
𝖶
= 𝑆𝐼 ∙ 𝐼,
мұнда SI – өлшеу механизмнің тоққа сезімталдығы (рад/с).
𝑅
𝜑 = 𝑆𝐼 ∙ 𝐼 = 𝑆𝐼 ∙ 𝑈
𝑚
= 𝑆𝑈 ∙ 𝑈,
мұнда SU = SI/ Rm = φ/U – өлшеу механизмнің кернеуге сезімталдығы;
Rm – құралдың ішкі кедергісі.
ТермоЭҚК-ін милливольтметрмен өлшеу.
Милливольметрді ТЭТ-ке қосу жəне термоЭҚК-ін милливольтметрмен өлшеу сұлбасы 1.7 суретте көрсетілген.
сурет - Миливольтметрмен термоЭҚК-ін (mv) өлшеу сұлбасы
Сұлбадағы белгілер:
Rтең – теңестіруші катушканың кедергісі;
Достарыңызбен бөлісу: |