-көлемдік шығын Q; м3/с, м3/ч, л/мин бірліктерімен өлшенеді;
-массалық шығын G; кг/сек, кг/сағ, т/сағ бірліктерімен өлшенеді;
- орташа шығын:
Q = V / (τ1 – τ2), (3.2)
мұндағы V – τ уақыт аралығында санағышпен өлшенген зат көлемі.
- шын немесе лездік шығын:
Q = dV / dτ немесе G1 = dm / dτ -
зат мөлшерінің уақыт бойынша туындысыболып табылады.
Көлемдік санағыштары
Көлемдік санағыштардың жұмыс жасау принципі өлшенетін ортаның көлемін белгілі көлемі бар камераларымен тікелей өлшеп, санағыш арқылы өткен порциялар санын санауда негізделген.
Көлемдік санағыштар босайтын жəне ығыстырғыш деп бөлінеді.
Босайтын көлемдік санағыштарда өлшенетін орта оңай ағып кететін қатаң камералары бар. Олар газ мөлшерін өлшеу үшін жарамсыз болып келеді.
Қатаң камерасы бар босайтынсанағыштың қарапайым түрі өлшем бак болып табылады. Сонымен қатар бұл түрге барабанды жəне аударылатын санағыштары жатады.
Ығыстырғыш көлемдік санағыштардың қозғалатынқабырғалары бар өлшем камералары болады, олар өлшенетін фазаны ығыстырып, камераны келесіпорция үшін босатады.
Осы типті көлемдік санағыштарына бір поршеньді; көп поршенді; сақиналық; сопақ тiстегершiктері бар; ротациялық; құрғақ газдық; сұйық газдық; дискілі санағыштар жатады.
Сопақ тiстегіршiктері бар көлемдік санағыштар.
Сұйық заттар үшін сопақ тiстегершiктері бар көлемдік санағыштар таралған (3.1 сурет)
P2
P2
3.1 сурет – Сопақ тiстегершiктері бар көлемдік санағыштар Суреттегі белгілеулер: 1 - корпусы; 2,3 - сопақ тiстегершiктері.
Жұмыс істеу принципі. Тістегершіктерге шабуылшатын өлшенетін ағын оларда P1 жəне P2 қысым құлауын жасайды. Осы құлаудың əсерінен ағын 3 сопақ тістегершікте бұру моментін тудырады жəне 2 тістегершікті жүргізетін 3 тістегершікті айналуға мəжбүрлейді.
3 тістегершік пен корпус арасындағы V1 көлем əуелі кесіледі жəне содан соң тістегершіктің айналуы кезінде - ығыстырылады. Осылайша, тістегершіктің бір айналымында V1 жəне V2 өлшегіш қуыстар екі рет толтырылады жəне екі рет босатылады. Соңында бір айналымда санағыш арқылы V1-дің төрт көлеміне тең сұйықтық көлемі өтеді. Тістегершіктердің біреуінің осі құрылғы корпусынан тыс орналасқан санағыш механизмді айналдырады.
Артықшылықтары. Өлшеу дəлдігі жоғары: өлшенетін мəннің (0,5 – 1,0) %, қысым жоғалуы елеусіз, көрсетулері тұтқырлыққа тəуелді емес.
Сопақ тiстегершiктері бар көлемдік санағыштар əртүрлі сұйықтықтарды, соның ішінде мұнай мен мұнай өнімдерін өлшеуге қолданылады.
Кемшілігі: өлшенетін орта механикалық қоспалардан жақсы сүзілуі қажет.
Өлшеу шегі: 0,01 – 250 м3 /сағ.
Калибр: D=12 – 250 мм.
Достарыңызбен бөлісу: |