шешілетін есептің мазмұнымен анықталады. Есеп нәтижелері басқа
модульдерде қолдану мақсатымен тіркеледі.
Автоматтандырылған үлгілеу жүйесі дайындалған технологияны құю
процестерін үлгілеу нәтижесінің графикалық, кесте түріндегі әлде көзбен
шолынатын бейнесі арқасында сандық талдау үшін тағайындалады. Үлгілеу
жүйелерін жетілдірудің ең маңызды бағыты тәжірибелі жолмен анықталып
жалпы қорытылған критикалық параметрлер жүйесі көмегімен технологиялық
даярмаларды
диагностеуге
мүмкіндік
беретін
құйма
қалыптастыру
жағдайларын объектив түрде талдайтын құралдарды жасау болып табылады.
Істелінетін диагностиканың сапасы қолданатын үлгілердің актуальдылығымен
айырылады, оларды нақты өндірістің жағдайларына бейімдендіру мақсатымен
сандық үлгілерде жөнге келтіретін көрсеткіштер болу қажет. Үлгілерді
өндірістік эксперименталдық бейімдендірудің экономикалық процедураларын
белсенді дайындау керек. Ең келісімді мысалдардың бірі – құйма сапасын
оперативті сандық болжау үшін пайдаланылатын автоматтандырылған
термиялық талдаудың әдістемесі.
Технологиялық құжаттарды қалыптастыру жүйесі мәтінді (технологиялық
ақпарат картасы, маршрут картасы т.б.) және графикалық (құю қалыбы
элементтері сызбасы, құйма сызбасы, эскиздер картасы т.б.) құжаттар кешенін
құруды қамтамасыз етеді. Ол үшін жүйеде берілген өндірісте қолданатын
қорытпалар, қоспалар, жабдықтар, топтық технологиялық ағындар,
операциялар, тариф жалақысы т.б. туралы дерек банкі құрастырылады.
AutoCAD-тың стандартты графикалық пакеті құралдарымен сызба
қалыптастыру үшін оған құю жүйесінің, үстемелердің, тоңазытқыштардың
т.с.с. тиісті бейнесін таңдауға мүмкіндік туғызатын параметрленген
графикалық және тексті дайындамалар қосылған. Технологияның сандық
параметрлері АЖЖ-нің басқа модульдерінен сұралады де құйылған дайындама
сызбасына берілген масштабпен автоматты түрде түсіріледі. Сондай-ақ
технологиялық құжаттарды қалыптастыру жүйесі шектерінде технологиялық
даярмаларды қарап шығу және басқа жүйелер (АІЖ, СЕЖ) жәрдемімен талдау
үшін олардың архивтендіруы өткізіледі.
Құру үшін модульдер ретінде бұрын істелінген жүйелер пайдаланылған
дайын немесе дайындалып отырған АЖЖ көбісінің құрылысы осы баяндалған
құрылысқа сол немесе басқа дәрежеде ұқсас.
Әмбебаптылығынан басқа қазіргі заман АЖЖ екі деңгейлі болуға тиісті.
Бұл жағдай қуаты әр түрлі есеп техникасының иілімді қолдануды
болжамдайды: бір жағынан технологтартар мен конструкторлар тікелей
пайдаланатын дербес компьютерлер (РС), екінші жағынан жұмыс
станцияларының есеп қуаты мен бағдарламалық қамтамасыз етілуін.
Функционалдық тағайындалуы (жобалау шешімдерін синтездеу) бойынша
бірінші деңгейлі АЖЖ графикалық құжаттарды (жабдық сызбалары мен т.б.),
сондай-ақ типтік жобалау болса да, дербес жобалау болса да технологияның
негізгі көрсеткіштерін анықтауды қоса тексті құжаттарды (технологиялық
ақпарат карталары, технологиялық маршрут карталары) автоматты түрде
қалыптастыруға арналған жүйелер құрастырады.
Екінші деңгейлі жүйелер негізін жобалаушыларға қымбат табиғи
экспериментсіз және қысқа мерзім арасында технологияны итерациялық
жетілдіруге мүмкіншілік беретін автоматтындырылған үлгілеу жүйелері
құрайтын болу керек. Бұл әсіресе жекеше әлде шағын сериялық өндіріс
жағдайында қымбат қорытпадан пішіні күрделі жауапты және ірі құймалар
өндіруді игеру үшін өте маңызды.
Осындай жүйелерге жататындар: AnsysWorkbench, FlowVision, Structur 3D,
COSMOS, T-FLEX Анализ, Полигон т.б. Бұлардың және үлгілеудің басқа
жүйелердің негізінде шекті элементтер әдісімен не шеткі айырымдар тәсілімен
сандық талдауы жатыр.
Ұсынылатын әдебиеттер: [1, 2, 3, 4, 15].
СДЖ арналған бақылау тапсырмалары
1. Технологиялық жобалау жүйелерінің құраушылары.
2. АЖЖдағы автоматтандырылған үлгілеу жүйелерін талдау.
3. ТП АЖЖ-нің типтік подсистемаларын дайындау.
7-тақырып Өндірісті техникалық дайындауында және басқаруда
компьютерлік технологиялар
Дәрістер жоспары
1. Сериялы және жаппай өндіріс үшін жабдықты автоматтандырылған түрде
жобалаудың ерекшеліктері.
2. Жабдықтың типтік және стандартты элементтерінің кітапханалары.
3. Үлгіні тез істеу (RP) технологияларды қолдана отырып бұйым мен
жабдықтың сынама түрлерін автоматтандырылған түрде жасау әдістемесі.
Ақпараттық қосталуы өндіріс процесін дайындау және іске асыру кезінде
құжаттар айналуын (оның ішінде құжаттар сақтау мен архивтендіру)
жеңілдетеді және тездетеді, өндіріс басқару жүйелерімен сенімді
байланыстыруын және автоматтындырылған иілімді өндірістік жүйелердің
жұмыс істеуін қамтамасыз етеді.
Бұл бұйымдарды үздіксіз автоматтындырылған түрде жобалауды және
өндіруді іске асыратын интегралданған CAD/CAM-жүйелерін құруға әкелді.
Олар өндірістің техникалық дайындау кезенін де (жабдықты жобалау және
дайындау, бұйымның сынама партиясын өндіру, тиісті түзетулерді енгізу)
қамтиды.
Өнер кәсіпті дамыған елдерде жаңа техника дайындайтын барлық фирмалар
CALS-технологияларын активті пайдалана жатыр. CALS (Continuous
Acquisition and Life Cycle Support) маркетингтен бастап қайта пайдаға асыруға
дейін өнімнің өмір циклінің бүкіл этаптарын ақпараттық интегралдау
арқасында сол цикл бойы орындалатын бизнес-процестерінің тиімділігін
арттыруға арналған ақпараттық технологиялар. CALS – бұл өнім жасаудың
