Зы рыл дауық ойыны.
Бұл ойын ды ой нау ба ры сын да мұ ға лім
қат ты кар тон нан 6 қыр лы фи гу ра қиып алып, ор та сы на жі ңіш ке сі-
рің ке нің ұшын ен гі зе ді. Әр топ тан бір оқу шы шы ға рып, фи гу ра ны
ай нал ды ра ды, фи гу ра ның 6 қы ры на да та не ме се оқи ға ның, қай рат-
кер дің атын жа зу ға бо ла ды. Ойын ға сы нып тү гел не ме се топ-топ қа
бө лініп қатысады. Ойын ның мақ са ты: бол ған оқи ға лар дың қан дай
қай рат кер дің аты мен бай ла ныс ты лы ғын анық тау. Ол үшін оқу шы-
ға қай рат кер дің порт ре ті мен кез кел ген оқи ға ның су ре тін не ме се
ес кі оқу лық тар да ғы кар та лар ды пай да ла ну ға бо ла ды.
1. Абай Құ нан баев кім, қа зақ хал қы үшін қан дай қыз мет ат қар ды?
2. Ма хам бет Өте мі сұлы қай ға сыр да өмір сүр ді, кім дер ге қар-
сы, не үшін кү рес ті?
3. Әл-Фа ра би дің өмі рі мен ең бе гі?
4. Тас тө бе шай қа сы қай жы лы, кім нің бас шы лы ғы мен бол ды?
Та рих пә ні нің бас қа оқу пән де рі мен өза ра әсе рі олар дың бар-
лы ғы на ор тақ ло ги ка лық та ным әдіс те рін қол да ну ды қа рас ты ра-
ды. Со ны мен қа тар та рих тың бас қа гу ма ни тар лық цикл дегі оқу
пән де рі кар та мен, мә тін мен жұ мыс іс теу, оқи ға лар мен құ бы-
лыс тар дың жал пы жә не ерек ше эле ме нт те рін ай қын дау сияқ ты
оқы ту дың олар ға ор тақ әдіс-тә сіл де рі не гі зін де іс ке аса ды. Қа-
зір гі ке зең мек теп те та рих ты оқы ту ға көз қа рас ты өз гер ту мен си-
пат та ла ды. Бұл өз ге ріс тер дің бас ты ба ғыт та ры: отан дық та рих-
ты оқы ту дың ба сым ды лық рө лі, отан дық та рих ты әлем дік да му
кон текс ін де оқы ту; ұлт тық өзін дік са на ны қа лып тас ты ру; та ри хи
бі лім нің тұл ға лық бағ да ры, дог ма ти ка лық ны шан дар дан бас тар-
ту; мек теп тік та ри хи бі лім нің нә ти же ге бағ дар ла нуы; мек теп те
та рих ты оқы ту ға бір тұ тас көз қа рас қа лып тас ты ру, бұл та рих ты
оқып-үйре ну ге фор ма циялық жә не өр ке ниет тік тұр ғы дан қа рауды
ұш тас ты ру ға не гіз де лу ге тиіс ті; фор ма циялық тұр ғы дан қа рау та-
ри хи да му ке зең де рі нің са бақ тас ты ғы мен іш кі бай ла ныс та рын
бей не лей ді, әлеу мет тік-эко но ми ка лық про цес тер дің ло ги ка сын
тү сі ну ге мүм кін дік бе ре ді. Өр ке ниет тік тұр ғы дан қа рау әр түр лі
ха лық тар мә де ниеті нің өза ра бай ла ны сы мен ық па лын көр се те ді,
са лыс тыр ма лы-ти по ло гия лық әдіс ті ке ңі нен қол да ну ға мүм кін-
дік бе ре ді. Елеу лі айыр ма шы лық та ры бо ла тұ рып, та рих де рек-
тер дің жа лаң тір ке сі емес, нақ ты лы бір қо ғам ның да му про це сі
екен ді гі ту ра лы тү сі нік екі ке зен ге де ор тақ еке нін кө ре міз; үз-
дік сіз бі лім бе ру жүйе сін де гі та рих пә ні нің бі лім дік, та ным дық
жә не тәр бие лік рө лін кү шейту; отан дық бі лім жүйе сін әлем дік
бі лім ке ңіс ті гі не ен гі зу ауқы мын да оқу шы лар дың гу ма ни тар лық
да йын ды ғы ның дең гейін кө те ру. Та рих тан бі лім бе ру дің мақ са-
ты мен мін дет те рі. Та ри хи бі лім бе ру дің мақ са ты – оқу шы лар-
дың дү ниета ны мы ның не гіз і бо ла тын та ри хи са на ны, та ри хи бі-
лім ді құр мет теу мен сый лау се зі мін қа лып тас ты ру, та рих тың мә-
де ни-идеоло гиялық плю ра лис тік идея сын се зін уіне не гіз жа сау.
Мек теп те та ри хи бі лім бе ру дің не гіз гі мін дет те рі: оқу шы лар дың
адам зат тың ежел гі за ман нан бү гін гі күн ге де йін гі дам уын ың та-
ри хи жо лын, оның әлеу мет тік, ру ха ни адам гер ші лік тә жі ри бе-
сін ай шық тайт ын жүйелі бі лім алуы; оқу шы лар да та рих ты оқып
үйре ну дің көп өл шем ді лі гі жә не та ри хи про цес тің дам уын ың ба-
ла ма сы екен ді гі ту ра лы тү сі нік қа лып тас ты ру; қа зақ хал қы ның
та ри хы мен мә де ниеті не, шы ғыс тық өр ке ниет тің қайталан бас
ға жа йып үл гі ле рі мен ұр пақ та ры на қал дыр ған ба ба лар да на лы-
ғы мен бей біт жа сам паз дық құн ды лық та ры на қы зы ғу шы лы ғын
арт ты ру жә не құр мет пен қа ра уын қа лып тас ты ру; гу ма низм мен
адам құ қық та рын құр мет теудің озық дәс түр ле рін мең гер ген же ке
тұл ға ны тәр бие леу. Ота ны мен хал қы ал дын да ғы жа уап кер ші лі-
гін се зі не тін жас ұр пақ тың аза мат тық ұстаны мын қа лып тас ты ру;
Қа зақ стан та ри хы нан жә не дү ниежү зі лік та рих ты оқы ту дың қа-
тар жү ре тін курс та рын ен гі зу; мә де ниет дәс түр ле рін, эт но ге нез,
қо ғам ның ру ха ни өмі рі нің та ри хы бо йын ша тауар лар ды ке ңейту;
Жоң ғар қақ па сы ның су ре тін бе ріп бұл оқи ға қай ке зең де бол ды,
бұл кез де хан та ғын да кім дер отыр ды де ген сұ рақ тар тө ңі ре гін де
ой ту ғы зу.
177
Достарыңызбен бөлісу: |
