Ms word редакторы туралы негiзгi мағлұматтар

Қазiргi компьютерлiк технологияда орындауға болатын кез келген операция бұл ортада жүзеге асырыла бередi. Мысалы, басқа ортада дайындалған мәтiндiк фрагменттер, кестелер, суреттер сияқты неше түрлi объектiлердi байланыстыра отырып осы ортаға енгiзуге болады. Жалпы, Word редакторында типография жұмысына керектi баспа материалдарын теруден бастап, олардың оригинал-макетiн толық жасауға дейiнгi барлық жұмыс орындалады, оларды көбейте отырып тарату мүмкiндiктерi де толық қамтылған. Мұнда құжаттар мен кестелердi көрiктi етiп, безендiруге қажет көптеген дайын шаблондар, стильдер жазылып бiрден орындалатын iшкi программалау тiлi, қарапайым графиктiк бейнелердi салатын аспаптар және т.с.с. бар.

MS WORD редакторын дайындау, iске қосу және онымен жұмыс iстеудi аяқтау

MS WORD-пен жұмыс iстеудi бастау үшiн Windows жүйесiнiң басқа бағдарламалары сияқты оны бастапқы нұсқаулары (инсталляциялық) дискеттерден немесе компакт-дискiден компьютерге жазып орналастыру қажет.

Орналастырылған MS WORD редакторын iске қосу бiрнеше тәсiлмен жүзеге асырылады:

• 
  Iске қосу=>Бағдарламалар=>MS WORD командалар тiзбегiн орындау арқылы;
  
• 
  Microsoft Office бумасындағы MS WORD шартты белгiсiнде тышқанды екi рет шерту арқылы;
  
• 
  Windows жүйесiнiң Сiлтеуiш (Проводник) терезесiн пайдалану арқылы.
  
• 
  MS WORD редакторында дайындалған құжаттың шарт белгiсiне тышқан курсорын жеткiзiп, оны екi рет шерту арқылы т.б.
  

• 
  ФайлÞШығу меню командасын таңдау арқылы;
  
• 
  WORD негiзгi терезесiнiң жүйелiк менюiндегi Жабу (Закрыть) командасын таңдау арқылы;
  
• 
  Редактор терезесiнiң тақырып жолының оң жақ жоғарғы бұрышындағы Жабу батырмасын (X) басу арқылы;
  
• 
  Alt+F4 пернелерiн басу арқылы.
  

MS Word редакторының негiзгi терезесiнiң жалпы түрi құжат терезесiмен бiрге көрсетiлген. Терезеде Windows жүйесiнде кездесуге тиiс стандартты көптеген элементтер бар. Солардың iшiнен Word редакторына тән қосымша элементтер де бар.

• 
  стр 5-терiлiп жатқан ағымдағы бет нөмiрi, 5-бет;
  
• 
  5/8-құжаттың басынан есептегенде курсор тұрған орын 5-бетте, ал құжат барлығы 8 беттен тұрады;
  
• 
  15,5 см-курсор тұрған ағымдағы жолдан сол беттiң жоғарғы шетiне дейiнгi қашықтық;
  
• 
  Ст 27-осы беттiң жоғарғы шетiнен курсорға дейiнгi жолдар саны;
  
• 
  Кол 1-осы жолдың басынан курсорға дейiнгi символдар саны, табуляция символдары мен бос орындар да есепке алынады. Бұл курсор экранда тұрғанда ғана көрiнедi.
  

Сонымен, жоғарыдағы режимдердi iске қосу немесе iске қоспау режимдерi белгiлi бiр пернелiк командалармен орындалады. Оған қосымша, сол режимдi қарама-қарсы күйге ауыстыру қалып жолына жалғаса орналасқан қажеттi индикаторға тышқан курсорын жеткiзiп, оны екi рет шертумен де орындалады.

Цифрлық таңбалары бар көлденең және тiк жылжу белдеулерi мәтiн iшiндегi курсор тұрған орынды бағдарлау мүмкiндiгiн бередi. Бiрақ бұл жылжу белдеулерi Word редакторында бұрынғыдан маңыздырақ қосымша функциялар атқарады.

Көлденең орналасқан сызғыш (белдеу) арқылы тышқан көмегiмен:

• 
  абзац алдындағы жаңа жол басын;
  
• 
  беттiң сол жақ және оң жақ шеттерiнде қалдырылуға тиiс бос орындар (поля) аумағын;
  
• 
  мәтiн аралықтарындағы кесте бағаналарының енiн;
  
• 
  көлденең табуляция позицияларын өзгертуге, олардың жаңа мәнiн бекiтуге болады.
  

Ал ендi тiк орналасқан сызғыш терезенiң сол жақ жақтауы бойында орналасқан. Оның көмегiмен беттiң жоғарғы және төменгi жақтарында қалдырылатын бос орындар аумағын және де кестелер жолдары биiктiгiн өзгертуге болады. Тiк сызғышты көрсетпей, алып тастауға болады, онда сiздiң мәтiндерiңiзде берiлетiн орын ұлғаяды. Дегенмен ол бейнеленiп тұрса, мәтiндi форматтау жұмыстары жылдамырақ орындалады.

• 
  кәдiмгi режим батырмасы-бұл қарап шығу режимi келiсiм бойынша редакторға кiргенде бiрден қабылданады. Ол мәтiндi форматтау элементтерiн қарапайым түрде көрсете отырып, символдарды теру, түзету және қарап шығу процесiн жылдам орындайды.
  
• 
  беттердi белгiлеу режимi мәтiн қағазда қалай орналасса, айнытпай солай бейнелейтiн режим болып есептеледi, мұнда форматтау, мәтiндi түзету өте ыңғайлы, өйткенi қағаз шеттерi айқын көрiнiп тұрады.
  
• 
  құрылым режимi, құжатты толық бейнелемей, тек тақырыптарын көрсете алады, сол себептi мәтiн тақырыптарын бастан аяқ қарап отырып, оны бақылау мүмкiндiктерiн бередi. Ал оны түйiндемей, ашылған күйде бейнелесек, өте көлемдi мәтiн өңделгенде, оның белгiлi бiр бөлiктерiн түгелдей ауыстыруға, көшiруге және оның құрылымын байқап отыруға ыңғайлы режим болып саналады.
  

Терезенiң негiзгi элементiнiң бiрi болып, бiрнеше мәтiндiк құжаттар қатар орналаса алатын терезелерден тратын, ашық түске боялған жұмыс аумағы (рабочая область) болып саналады.

Жаңа құжатты даярлау

MS Word iске қосылған соң, экранда 1-құжат (Документ1) деген бос терезе пайда болады. Құжаттың бұлай аталу себебi Word программасы iске кiрiскен кезден бастап, бұл сiздiң 1-құжатыңыз болып саналады. Келесi құжат 2-нөмiрлi, онан кейiн 3-нөмiрлi, т.с.с. болып әрбiр келесi құжат нөмiрi осылай өсiп отырады. Егер ашылған 1-құжат жабылса да, осы тереземен жұмыс iстеп отырғанда (осы сеанс кезiнде) даярланған келесi мәтiн 2-құжат болып нөмiрленедi.

Жаңа құжат ашарда MS Word оны құру үшiн белгiлi бiр шаблонды (нұсқаны) пайдаланады. Нұсқа жаңа құжатты форматтау параметрлерiн анықтайды. Бұл параметрлерге шрифтегi таңбалар сызылымы, парақ айналасындағы бос қалдырылатын өрiстер (поля) мәнi, табуляция символдары және т.б. жатады. Нұсқалардың бұлардан басқа мынадай элементтерi болуы мүмкiн:

• 
  мәтiн (мысалы, жоғарғы немесе төменгi колонтитулдар немесе бет нөмiрлерi);
  
• 
  кестелер (таблицалар);
  
• 
  төртбұрышты жақтаулар (керегелер);
  
• 
  графикалық бейнелер;
  
• 
  кейбiр арнайы құралдар (макрокомандалар, батырмалар, аспаптар тақтасы) және т.б.
  

"Құжат ашу" сұхбат терезесiнiң мүмкiндiктерi

Сонымен, "Құжат ашу" терезесiнiң (немесе оның аспаптар тақтасы) қосымша мүмкiндiктерi:

• 
  файл iздеудi жүзеге асыру;
  
• 
  мәтiндiк құжат ашу;
  
• 
  файлды басқа орынға орналастыру;
  
• 
  файлды қиып алу (алмасу буферi арқылы);
  
• 
  файлдық көшiрмесiн алу;
  
• 
  жарлықты дайындау;
  
• 
  файлды басып шығару;
  
• 
  бумадағы файлдарды реттеу.
  

"Құжат ашу" терезесiнiң басқару тақтасы батырмаларының атқаратын қызметтерiн былай суреттеуге болады (солдан оңға қарай):

Егер файл туралы кесте көмегiмен ақпарат берiлген мәлiметтер толық емес болса, Қасиеттерiн шығару батырмасын басу қажет. Сол кезде берiлетiн қосымша мәлiметтерден iздеп отырған керектi файлды анықтауға болады.

"Кәдiмгi" нұсқа ақпарат енгiзiлетiн бос құжат терезесiн ашады. өйткенi әзiрше бұл құжатқа оның мәтiнiн форматтау немесе безендiру жөнiнде арнайы талап қойылған жоқ.

"Кәдiмгi" нұсқасымен бос құжатты даярлау үшiн:

1. 
   ФайлÞДаярлау (ФайлÞСоздать) командаларын таңдап алу қажет. Мұның нәтижесiнде экранда "Құжатты дайындау" сұқбат терезесi пайда болады.
   
2. 
   Сол терезеден "Кәдiмгi" нұсқасын таңдап ал, ОК батырмасын басу керек.
   

Бұрын терiлiп дискiге жазылып қойылған мәтiндiк құжаттарды терезеге шығарып алу үшiн "Құжатты ашу" (Открытие документа) сұқбат терезесi пайдаланылады. Бiрақ бұл әрекеттiң басқа тәсiлдермен де Iске қосу менюiнiң Құжаттар командасы немесе Сiлтеу терезесi арқылы да орындалатыны айтылған болатын. Бұл тәсiлдер Word редакторын iске қосумен қатар бiрден керектi құжатты да дискiден оқып терезеге шығарады. Ал егер Word алдын ала iске қосылып тұрса, онда бұл әрекеттер оны екiншi рет қайта iске қоспайды. Оның орнына тек керектi құжат дискiден оқылып жаңа терезе ашылады.

Ендi "Құжат ашу" сұқбат терезесiн экранға шығару үшiн, мына тәсiлдердiң бiрiн (тек бiреуiн ғана) пайдалану керек:

• 
  ФайлÞАшу (ФайлÞОткрыть) меню командасын таңдау:
  
• 
  Ctrl+0 пернелерiн қатар басу.
  
• 
  Стандартты саймандар тақтасындағы Ашу (Открыть) батырмасын басу.
  

Терезе бiрiншi рет ашылғанда, экранға WINWORD (немесе болса) тiзiмi шығады. Бiрақ терезе ашыларда, экранға одан өзге бума құжаттарын да шығару мүмкiндiгi бар. Ол үшiн оларды алдын ала СервисÞПараметрлер меню командаларының "Орналастыру" деген парағындағы бiрден ашылуға тиiс буманың аты енгiзiлетiн өрiс жолына қажеттi бума атын жазып қою керек.

Сонымен дискiдегi құжатты ашу үшiн келесi әрекеттердi орындалуы тиiс:

1. 
   ФайлÞАшу (ФайлÞОткрыть) меню командасын орындау, сонда экранға "Құжат ашу" терезесi шығады. Сол терезеде ағымдағы бумадағы барлық құжаттар тiзiмi тұрады. Буманың өз аты сол терезенiң Бума (Папка) деген өрiс жолында көрiнуi тиiс. Керектi құжат аты тiзiм iшiнде көрiнiп тұрса, оны таңдап алу керек.
   
2. 
   Егер керектi құжат ағымдағы бумада жоқ болса, басқа бумалар мен дискiлердi қарап шығу үшiн "Бума" өрiс жолындағы бағыттауыш тiлсызық таңба тұрған батырманы басу қажет, сонда жаңа тiзiмдер пайда болады.
   
3. 
   Тiзiмнен өзiңiзге керектi файл орналасқан дискiнi таңдап алыңыз. Мысалы, ол D: дискiсi болсын. Сонда D: дискiсiнiң барлық бумаларының тiзiмi төменгi үлкен терезеге шығады. Әрбiр бума атының қасында жабық бума тәрiздi шартбелгi көрiнiп тұрады.
   
4. 
   Бумалар тiзiмiнен керектiсiн таңдап алсақ, мысалы, BOOK бумасын, сонда BOOK сөзi жоғарғы өрiс жолына шығып, ал төменгi негiзгi терезеге сол BOOK бумасының iшiндегi мәлiметтер тiзiмi шығады.
   
5. 
   Негiзгi терезедегi бiр буманы, мысалы, "PROSPEKT", таңдап алу керек. Ендi бұл сөз жоғорғы өрiс жолына шығып, оның iшiндегi фалдар тiзiмi төменгi негiзгi терезеге шығады. Қайтадан жоғарғы деңгейдегi бумаларды қарау үшiн арнайы батырма бар. Мысалы, керектi мәлiмет бұл бумадан да табылмаса, қайтадан жоғарғы деңгейге көтерiлiп басқа бумаларды қарап шығамыз.
   
6. 
   Егер керектi файл ашық терезеде тұрса, онда келесi қадамға өту керек. әйтпесе келесi төменгi деңгейдегi iшкi бумаларға өтiп, солардың iшiндегi мәлiметтердi қарап шығу қажет, т.с.с. керектi файл табылғанша саты бойынша төмендей беру керек. Ең төменгi файлдар деңгейiнде, олардың атына сәйкес шартбелгiсi мәтiнi бар парақтарға ұқсап тұрады.
   
7. 
   Ашылған терезедегi тiзiмнен керектi файлды тышқан арқылы таңдап алу керек. Бұған балама тәсiл ретiнде төмендегi "Файл" атты өрiс жолына бiрден файл атын енгiзуге болады.
   
8. 
   Соңында OK-ны басу қажет.
   

Word редакторы соңғы өңделген бiрнеше файл аттарын есте сақтайды. әдетте олар Файл менюiнiң тiзiмдерi соңында орналасады. Олардың кез келгенiн тышқанмен ерекшелеп, жылдам ашуңа болады. Сонымен, жақында ғана жұмыс iстеген құжатыңызды ашу үшiн, Файл менюiнiң тiзiмiнен, соған сәйкес файл атын таңдап, тышқанды шерту жеткiлiктi. Есте сақталатын файлдар санын СервисÞПараметрлер командаларының iшiндегi "Жалпы" (Общие) парағының көмегiмен алдын ала тағайындау мүмкiндiгi бар.

· Айлық баланстар.

· Диаграммалар.

· Тауарлар жазбаша түгендеуі.

· Жабдықтар үшін және тағы басқа төлемдер кестесі.

Excel- Windows-тің кез-келген бағдарламалары сияқты іске қосылады.

Microsoft Excel пиктограммасын бір рет сырт еткізіңіз. Бағдарлама іске қосылады.

Белгілеу кезінде бір-бірімен байланыспаған мұндай блоктарды белгілеу үшін алдымен бірінші блокты белгілейміз ,одан кейін келесілерін [Ctri] пернесін басулы күйде ұстап тұрып көлесі блоктарды белгілейміз D4:E8, F1:F5. Бул блоктарды кыіп тастауға, буферға салуға (көшірмесін алу үшін) немесе жөюға болады.

Іске қосқан кезде автоматты түрде жаңа ( таза ) жұмыс кітабін ашады.

1. Ұяның ішіндегі мәліметтер мөлшеріне байланысты бағаналар мен жолдардың өлшемін өзгерту. Ол үшін , Формат менюінде Столбец немесе Строка командаларын қолданыңыз, немесе тышқанның көмегімен өзгертіңіз.

2. Аспаптар панеліндегі пернелер көмегімен шрифт, шрифттің өлшемін,түзетудің мөлшерін белгілеу

3. Алдын-ала көру режімінде, шектерді жылжытып белгілеуге болады. Бұл өте тез орындалатын әдіс, оның нәтижесі тез көрінеді.

4. Есептің аты, баспаның күні, парақтың нөмірі т.б. мәліметтерді орналастыру үшін колонтитуларды қолдану. Ол үшін, Файл менюіндегі Параметры страницы ішінде Колонтитулы-ды қолданыңыз.

5. Парақтардың атын өзгерту. Ол үшін парақ белгісін тышқанның оң жақ пернесімен сырт еткізіп, Переименовать командасын таңдаңыз, атын енгізіп, OK пернесін басып жұмысты аяқтаңыз.

Excel пайдаланушымен енгізілген барлық мәліметтерді тексеріп олардың түрін анықтайды. Егер ұядағы мәлімет мән болмаса, ол тексттеп саналады.Excеl жазбаша және қатарлы әріптердің арасында айырмашылық жасалмайды.

Excel текстті (тексттеп кәдімгі текст, дұрыс енгізілмеген сандар формулалар және күндер саналады) ұяның сол жағынан түзетеді, ал мәндерді (сандар, формулалар және күндер) оң жағынан түзетеді. Excel-деұялардың негізгі үш түрі болады: белгілер, мәндер, формулалар.