Монография \ «санат» а л м п и мп

жүктеу 12,37 Mb.

Pdf просмотр

бет	136/269
Дата	12.11.2023
өлшемі	12,37 Mb.
	#44239

1 ... 132 133 134 135 136 137 138 139 ... 269

kabdolov zeinolla soz oneri 2

6ip-6ipiHe багатгас, украс, сыбайлас. Сондыкган бул — идеялык кдрама-кдрсылык емес, 6ipmx: дуниеге кезкдрастары 6ip

6ip
такырыптан
6ipey
емес, б!рнеше идея туып тур.
BipaK
булар
6ip-6ipiHe
керегар жаткдн ж ок бйткеш бул жазушылардан
эркдйсысыныц о бастагы ой езеп
6ip-6ipiHe
багатгас, украс,
сыбайлас. Сондыкган бул — идеялык кдрама-кдрсылык
емес,
6ipmx:
дуниеге кезкдрастары
6ip
тургыдагы йрнеше
жазушыныц
6ip
такырыптан
6ip
багатта,
6ipaK
эркдйсысы
езшше,
6ipiH-6ipi
толыкгырар б1рнеше идея тугызуы. Бул
озгешелистщ туп тамыры эр жазушыныц тек езше тэн дара
касиетшде, ешкгмге уксамайтын езшдйс творчестволык
ерекшелшнде жатыр. Сондыкган эр жазушы
6ip
такырыпты
эр кырынан жаркыратьш ашып, оган эркашан жаца, жас
мазмун мен
nhuiH
бере бшген.
Такырып пен идеяныц мацында терещрек тексеруд1,
талдауды тшейтш мэселелер кеп. Сырттай Караганда,
кэд!мпдей даулы, талас тусшисгер де жок емес.
Константин Паустовский, мысалы, такырыптыц
ipici-
усаш , улкен-кшиа болады дегещц мойындамайды. Кдндай
такырып болсын, оныц мацызы идеясына, автордьщ ой
езепне, философиясына байланысты деп бтед'г. Паустов
ский, титл, кешеп такырып, бупнп такырып, яши тарихи
такырып, бугшп куншц такырыбы деген угымдарга да
мейлшше шартты турде кдрайды: “Кез флген такырыпты
бугшп кундою етуге болады, — дейд! ол, —тек жазушыныц
03i ез гасырыныц бишнде болсын!” . Бул пшрде б1ркдтар
шындык бар. Жаксы шыгарма эркдшан жас, шебер игершген
такырьш кдшан да мацызын жоймайтьшы мэл1м. Сондай-
ак
ipi
идеяга апарар такырып усак болмауы да мумкш.
159

Мысалга Шэцгерей Бекеевтщ “Уршык” деген елещн
алуга болады. Уршык, кэд1мп жш юретш уршык. Осында
не тур? Тук те турган жок, уп-усак кдна нэрсе. Ал окып
кдралык, елен
6 ip -a K
шумак:
Агаш едщ курма ескен,
Уршык болдыч шуда ескен.
Bip кэлылта турмак жок,
Шыгармалык муны естен.
Тамаша! Кашкене нэрседен акын улкен философия
тугыза бшген. Мундай улкен идеяга экелген такырыпты,
эрине, усак деуге болмайды.
Леонид Леонов,
KepiciHiiie,
такырыптьщ улкен-кшис!,
мэнд1с1-мэнс1з1 болады деп бшедь Сондыктан ол
ipi
жа-
зушыдан усактамауды, “дуниедеп ец басты нэрселер
туралы ойлауды” , ец мэнд
1
, мацызды такырыптарга гана
жазуды талап етедь Кешеп такырып ез алдына, дэл бупнп
такырыпкд толгану, заманымыздьщ ец улы талаптарыныц
битнде болу, “болашакуы болжау, ец болмаса жарты гасыр
алдагьшы анык кере бшу керек, — дейд1 ол, — ейткеш
шын мэншдеп эдебиетшшер барлык адамзат, буюл элем
тагдыры ушш, кулш цивилизация, гылым, адамдар тагдыры
ушш жауап беред!”. Осы жауапкершишсп сезшу Леоновтыц
угымынша, эр жазушыны тек кана келел1, кесек
такырыптарга алып барады.
Осы пйарлер, жогарыда айткднымыздай, сыртгай

жүктеу 12,37 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 132 133 134 135 136 137 138 139 ... 269