Монография \ «санат» а л м п и мп


eHepi  мен сез енерщ салыстыра келш,  6ipiHUiici



жүктеу 12,37 Mb.
Pdf просмотр
бет144/269
Дата12.11.2023
өлшемі12,37 Mb.
#44239
1   ...   140   141   142   143   144   145   146   147   ...   269
kabdolov zeinolla soz oneri 2

eHepi 
мен сез енерщ салыстыра келш
6ipiHUiici
д ен ет бейнелеу аркылы кимылды елестетсе, екгшша 
кимылды суреттеу аркылы денеш елестетшш дэлелдедгц 
де, 
мынадай тушн шыгарады: 
“BipTyrac 
тубегеши максаткд 
багытталган 
6ip 
алуан кимылды эрекет дейм1з”*.
Осында улкен магына жатыр.
Сез дегешщз — кдра тастай, мелшиген жансыз дене 
емес, Леонид Леоновша айтсак, эркдшан тещздей тецселш, 
толассыз теСирене децбекшш жаткдн ушы-киырсыз жанды 
кимыл, тутаскдн 
Tipi 
эрекет. Сез зергерлер1 сэл кдлам;ын 
козгап, азгана толганып кдлса болтаны, кез алдыцыз 
кцмылга толып журе бермек.
Сансыз кекек суцкьшдап, 
Кекте булттар кургареп,
Кектем келда ертелеп: 
Жерге теки ермепн:
Н езк унмен сьшкылдап, 
Жауды жанбыр cipidpen,
Буйра булак еркелеп. 
Мешрленш жерге кун.
Асау еэен аркырап, 
Алакэнын тур жайып.
Аскар таудан дурюреп: 
Жас 
агашта
жалырак,
Айдьм жатыр жаркырап
Балгын OMip гажайып,
Алды дала 6ip тулеп. 
Жас дауыспен жамырап.
(К,Аманжолов).
Осы шумакхарда кур 
cipecin, 
иш прескен жай 
6ip apin
•ripKecrepi 
емес, он кубылып, ойнактай жярелген с у р е т сез, 
сол аркылы кым-кцгащ кимылга, эрекетке кешкен 
eMip,
•пршшк, нотижесшде жансыз табитаткд кенет даршдеген дем,

Г.Лессинг.
Лаокоон или о границах живописи и поэзии. М., ГИХЛ, 
1957, стр. 423.
169


тыныс, жан б т п шыга келген. Андап кдрасак, акын шын 
Tipi 
нэрседей турлещире суреттеп отырган осынау кимыл, 
эрекет болмаса, кектемнщ Q3i де кэд1мп квзбен керш, 
колмен устарлык дене ретшде елее бермеген болар 
efli.
Х.Есенжановтын “ Кеп жыл еткен сод” романы да, 
жогаргы елендепдей, кимыл-козгалыекд толы кектем 
суретшен басталады:
Ж айык алкабынын кектем
1
ала-беле жаркын келеда жуп-жумсак 
коныр ала булттарды баяу жел акырывдап ысырып, елдекдйда асырып 
жатады да, кекек айынын ез1нде-ак дерткен жер кун нурына балкыган 
сайын, шоп туп тутамдап ecin журе бередь Денес бггкенда буйра жусан 
буркейда, ылдиды кок бвдайык, пен тубитей кдлын бетеге жауып кетеда.
Ал кырат битее un i ермелей балкурай бойын жазьш, еркек басын жарган 
кезде албыраган'акраушан гулдерге асыльш, как кобелек шаркурады; 
сол та к т а тескей-тесксйден балмагыз аткдн илан Hci анкдды, самал 
ж ел тген сайын, кине оты мурынды кытыктайды. Сейтш, кектемп 
даркдн дала хош шеше елиспрщ, бойын мен ойыцды 61рдей билейда. 
Ocipece, ертецп мезет езгеше: сагым кушакгап, самал жел тецселткен 
сулу сахараны тас те беге шыгып алып, уршыкдиа mpuireH бозторгай 
бёйне 6ip елдилеп, тербетш тургандай коршедь
Егер автор осы узшдщеп “б1ртутас тубегейл! максаткд 
багытталган 6ip алуан кимылды” (Лессинг), яки ерекетп 
алып тастап,жай гана “жогарыда булт, теменде жер, децесте 
жусан, ылдида бидайык кыратта балкурай, тескейде кшк 
оты... ” деп, жансыз заттарды жапа-тармагай жшке пзе берсе, 
окырман будан кендл уйытар эсер тугш, д е т дурыс тусгшк 
те ала алмаган болар ед1.
Кыскдсы, сез енершдеп шешупи нэрсе — сурет деу аз; 
сез енершдеп шешуид нэрсе — жай сурет емес, жанды сурет, 
ягни суретке, бейнеге адам тура “колмен туртш кдлгысы 
келгендей” (Горький) 
Tip-гик 
дарытатын кимыл-эрекет. 
Сюжет пен композицияньщ сыр-сипатын, мше, дэл осы ; 
угымньщ тургысынан тану кджет.
Сюжет (французша 

жүктеу 12,37 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   140   141   142   143   144   145   146   147   ...   269




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау