Молекулалық биология және медициналық генетика кафедрасы


ДНҚ репарациясына қатысатын ферменттер



жүктеу 3,65 Mb.
бет112/115
Дата15.11.2022
өлшемі3,65 Mb.
#40158
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   115
Цито (полный) (копия)

ДНҚ репарациясына қатысатын ферменттер: Эндонуклеаза

  • Репликация дегеніміз: ДНҚ молекуласының өзігінен екі еселенуі

  • ДНҚ молекуласының ең маңызды қасиеттері: өздігінене екі еселенуі

  • ДНҚ молекуласының қос спиральін ширатуын ажырататын ақуыз: хеликаза

  • "РНҚ праймерді" синтездейтін фермент: праймаза

  • ДНҚ молекуласының қос спиральді болатындығын ашқан ғалымдар: Уотсон мен Крик

  • SSB- ақуызының басты қызметі: ажыраған ДНҚ жіпшелерін жабыстырмайды

  • Оказаки ферменттерін бір-біріне 3"-ОН және 5" РО4 ұштармен жалғайтын фермент: ДНҚ лигаза

  • Топоизомераза ақуызының қызметі: спиральдің үлкен-кіші төмпешектерін жояды

  • ДНҚ репликациясы кезінде репликативті ашаның бір спиральінде ДНҚ-ның үздіксіз синтезделген тізбегі аталады: лидерлік

  • ДНҚ репликациясы кезінде екінші үзіліп-үзіліп түзілетігн тізбек аталады: ілесуші

  • ДНҚ репликациясындағы ілесуші тізбекте синтезделетін ДНҚ үзінділерін атаймыз: оказаки ферменттері

  • Аминоқышқылдарды анықтайтын стоп кадондар:УАА, УАГ, УГА,

  • Рибонуклеотидтерді бір-біріне жалғастыратын фермент: ДНҚ полимераза

  • Гендердің ақпараты бар учаскелері аталады: экзон

  • Кластерді гендер: қатар орналасып, бірге экспрессияланатын

  • Гендердің ақпараты жоқ бқліктерінің қиылып алынып, ақпараты бар бөліктерінің бір-бірімен жалғау процесі: процессинг, спайсинг

  • Транскрипцияның басталу және аяқталу учаскелері: промоторлық, терминаторлық

  • Ақуыз биосинтезі мынада жүреді: рибосома, цитоплазма

  • Тұқым қуалаушылық материалы-ДНҚ молекуласы мынада шоғырланған: хромосома

  • Цитоплазмада белгілі бір ақуыздың синтезделу активтігі мынаған байланысты: ген активтілігіне

  • Транскрипция дегеніміз: ДНҚ матрицасының негізінде РНҚ синтезделуі

  • Гендер экпрессиясында кластерлі гендер дегеніміз: Қатар экс гендер

  • Оперондық теорияны ашқан ғалым: Жакоб пен моно

  • Оперон дегеніміз: Z+Y+Aоператор, промотор учаскелерін ақ

  • Гендердің экпрессиялануының реттелуіне мына элементтер қатысады: Реттеуші ақуыз, эфектрлі

  • Жасушаның ерекше қызметтерін қамтамсыз ететін және тек кейбір жасушаларда ғана активті болатын гендер: молекулалық немесе мумиялық

  • Мутацияға қабілеттілігі бар ДНҚ молекуласының ең кіші бөлігі: Мутон

  • Сплайсинг дегеніміз: а-РНҚ молекуласы ядрода синтезделуі

  • Промотор: Транскипция басталуы үшін РНҚ полимераза байланысты ДНҚ-ның бөлігі

  • Эукариоттар гендерінің экспрессиялануының реттелу жобасын жасаған ғалым: Георгий

  • ДНҚ-дағы ақпараттың а-РНҚ-ға көшіріліп жазылуы: трансляция

  • Бір нуклеотидтер жұбына сай, рекомбинация кезінде бөлінбейтін ДНҚ-ның ең кіші бөлігі: Рекон

  • Прокориоттардың гендерінің құрылы тұрады: Геномдардың небәрі бірнеше гендерден

  • Эукариотты ағзалардың гендері тұрады: әр ген бірнеше генмен бақыланады

  • Процессинг: Интрондарды қиып алып тастап экзондардың бір-бірімен жалғануы

  • Оператор-гені: Кластерлі ген , реттеуші

  • Ядродан тыс орналасқан гендер: Плазмогендер

  • Жасушада тұрақты түрде кездесетін және хромосомамен байланыссыз дербес тұқым қуалау факторы аталады: Плазмида

  • Тұқымқуалаушылық ақпаратының тасымалдаушысы: ДНҚ

  • Бөтен ДНҚ-ның бактерия жасушасыне енуі: Транлокация

  • Бактерияны өлі жасушамен немесе басқа штамның экстрактасымен өңдегенде жүретін прцесс: Трансляция

  • Жаңажасушаға бұрыны егесінің қасиетін беруі: трансдукция

  • С. Бензер бойынша генетикалық ақпаратттың функциональдық бірлігі аталады: Цистрон

  • ДНҚ молекуласындағы жеке нуклеотид жұбы генетикалық рекомбинацияның бірлігі аталады: Рекон

  • Өзгеруге ұшырай алатын геннің кіші бөлігі аталады: Мутон

  • Гендер қызметіне қарай категорияға бөлінеді: Қызметі құрылымдық

  • Полипетидтік тізбектегі амин қышқылының орын ауыстыру тәртібін анықтайтын гендер: Құрылымдық

  • Цитоплазмада болатын арнайы өнімдерді түзбей басқа гендердің қызметін бақылайтые гендер: Қызметтік

  • И.РНҚ-ның бүтін бір молекуласын түзеә алатын транскрипцияны реттеуші элементтер промотор оператордан жіне құрылымды гендерден құралған ДНҚ ның бөлігі: оперон

  • Транцкрипция басталу үшін РНҚ полимераза байланысатын ДНҚ бөлігі: Оператор

  • Полипептидтік тізбектің аминқышқылдарының орналасу қатарының ДНҚ молекуласындағы нуклеотидтердің орналасу тәртібіне сәйкес келуі; Колинеарлық

  • ДНҚ молекуласының бұзылған құрылымдарының қайта қалпына келуі: Репарация

  • Ядросы толық қалыптаспаған біржасушалы ағза; прокориот

  • Ядросы қалыптасқан жасушалы ағза: эукариот

  • Гендерді басқа жасушаға не ағзаларға бағытталған жаңа әдістер мен технологиялар жиынтығынан тұратын гентика саласы: Гендік инженерия

  • Ингибиторлар не супрессорлар, интенсификаторлар және модификаторлы мына гендерге жатады: Модилаторлық

  • Құрылымдық және ферменттік ақуыздарды р-РНҚ, т-РНҚ молекулаларын анықтайтын гендер мына гендерге жатады: Құрылымдық

  • Құрылымдық гендердің активтігін реттейтін гендер аталады:Реттеуші

  • Әртүрлі орта жағдайында генотиптегі белгінің көріну дәрежесі аталады: экпрессивті

  • «Экспрессивтілік» және «пенетранттылық» терминін енгізген ғалым: Тимофеев, Ресовский

  • Сыртқы көріні ұқсас белгілер тұқымқуалайтын аурулар әртурлі аллельді емес гендер арқылы тууы мүмкін, мұндай құбылыстың аталуы: Генокопия

  • Даму кезінде сыртқы орта факторларының әсерінен белгілі генотипке тәуелді белгі өзгеріп, басқа геннің белгісіне ұқсас белгі көшірмесінің түзілуі аталады: фенокопия

  • Бір белгіні дамытатын бірнеше гендердің ДНҚ-ның бойына қатар орналасып, бірге транскрипциялануы аталады: Кластерлі

  • Бір түрге жататын ағзалардың хромосомалардың гаплойдты жиынтығында орналасқан гендердің жиынтығы: Геном

  • Жасушаның митоздық бөлінуінің бұзылуы нәтижесінде хромосомалардың диплойдты санының гаплойдты жиынтыққа еселенуі аталады: Полиплойдия

  • Жасушаның мейоздық және митоздық бөлінуінің бұзылуынан хромосомалар саны өзгеріп гаплойдтық жиынтыққа еселенбейтін артуын немесе кемуі аталады: гетероплойдия

  • Түр геномының құрамына кіретін ДНҚ- фрагменттерінің кем дегенде бір данасы бар ДНҚ-клондарының жиынтығы аталады: Геномдық жинақ

  • Бір хромосома құрамына кіретін ДНҚ фрагментттері бар ДНҚ клондрының жиынтығы;ХРОМАТИН

  • Тұқым қуалаушылық материалы ДНҚ молекуласы ядрода мынанша % құрайды;90 %

  • Тұқым қуалаушылыққа жауапты жасуша жүйесінің басты органойды;ЯДРО

  • Хромосома терминін ғылымға енгізген ғалым;ВАЛЬДЕЙЕР 1988 ЖЫЛЫ

  • Хромосоманың екі иығының байланысқан ортасын атаймыз;ЦЕНТРОМЕРА

  • Бір иығының екінші иығынан өте қысқа хромосомалар аталады;АКРОЦЕНТРЛІ

  • Хромосоманың ұштары аталады;ТЕЛОМЕРА

  • Репликация кезінде теломералар нуклеотидтері қатарын толықтырып отыратын фермент аталады;ТЕЛОМЕРАЗА

  • Кариотиптегі хромосомаларды жұптастырып бойына қарай орналастыру;ИДИОГРАММА

  • Дене жасушаларындығы хромосомалар санының түрлік тұрақтылығы морфологиялық белгілерінің жиынтығы;КАРИОТИП

  • Адамның қалыпты кариотипі: 46

  • Транскрипция нәтижесінде экзондар мен интрондардан тұратын РНҚ:про-аРНҚ

  • Хромосомалардың гоплойдты жиынтығында орналасқан гендерлің жиынтығы:ГЕНОМ

  • Тұқым қуалау белгілерін ДНҚ түрінде сақтайтын жасуша бөлігі:ЯДРО

  • Дене жасушаларындағы жұп санды хромомсомалардың жиынтығы:22 ЖҰП ХРОМ

  • . Хромосомалардың жіктелу процессіндегі идиограмманың қызметі:КАРИОТИПТЕГІХРОМОСОМАЛАРДЫ ЖҰП БОЙНА ҚАРАЙ ОРНАЛАСТЫРУ

  • Лабараториялық жолмен генетикалық структуралармен тұқымы өзгертілген ағзаларды құрастыру әдістерін зерттейтін молекулалық генетиканың қолданбалы бөлімі:ГЕНДІК ИНЖЕНЕРИЯ

  • Тірі ағзалардың геномдарын зерттейтін ғылыми бағыт:ГЕНОМИКА

  • Адам кариотипінің С тобына мынадай хромосомалар жатады:6-12

  • Хромосомаларды мөлшері мен иықтарының ара қатынасы бойынша жіктеу аталады:ДЕНВЕРЛІК(МОРФОЛОГИЯЛЫҚ)

  • Микроскоп арқылы тозаң клеткаларынан дөңгеленген формалы денешіктер яғни ядроны тапқан ғалым:БРАУН

  • Хромосомалардың иығы бөліну кезіндегі екінші тартылыс:СПУТНИК

  • ДНҚ-ның негізгі бөлігін ферменттердің әсерінен сақтап хромомсомалардығң дұрыс рекомбинациялауын ядролық қабықшаның түзілуі:ТЕЛОМЕРА

  • ДНҚ молекуласының ұштары қысқа қайталанатын нуклеотидтер қатарын толықтырып отыратын фермент:ТЕЛОМЕРАЗА

  • Соматикалық жасушаларда орналасқан толық хромомсомалардың жиынтығы:КАРИОТИП

  • ДНҚ мен гистонды ақуыздардың қосылысы:ДЕЗОКСИРИБОЗА

  • Гомеостаз терминін ғылымға ең алғаш рет енгізген ғалым:КЕННОН

  • Сыртқы орта факторлары өзгергенмен ағза өзіне тән ішкі ортасының тұрақтылығын, морфологиялық, функционалдық біртұтастығын сақтау қасиеті аталады:ГАМЕОСТАЗ

  • Тіршіліктің тіршілік процесстері байқалмайтын зат алмасу толық тежелген түрі:ШЕКТЕУШІ

  • Тіршіліктің сыртқы орта факторларына тәуелді болып келетін түрі: ТӘУЕЛДІ ФОРМА

  • Тіршіліктің сыртқы орта факторлары күрт өзгерген күндеде тоқтамай жалғаса беретін түрі: ТҰРАҚТЫ ФОРМА

  • Тіршіліктің сыртқы орта факторлары күрт өзгерген күнде де тоқтамай жалғаса беретін түрі:Тұрақты немесе еркін форма

  • Ағзаның қолайсыз жағдайға бейімделуі: Адаптация

  • Ядрошықтар жойылып, ядро жарғақшасы ери бастайтын фаза: Метафаза

  • Мейоздық бөліну кезінде хромосомалардың ширатылып; жуандаған жіпшелер сатысы: пахинема

  • Мұның нәтижесінде гаплойдты жиынтығы бар жыныс жасушалары түзіледі: мейоз,телофаза

  • Бірінші мейоздық бөліну аталады: Редукция

  • Жасушаның көбеюі, қалпына келуі: пролиферация

  • Күнделікті өмірде ерекше, төтенше немесе экстремальды әсерлер нәтижесінде пайда болатын ағзаның адаптивтік реакциясы аталады: Стресс

  • Жасуша ядросының тікелей бөлінуі аталады: Амитоз

  • Нәтижесінде жыныс жасушалары пайда болатын жасушаның бөліну түрі: Мейоз

  • Мына фазада хромосомалар ахроматин жіпшелері арқылы экватордан полюстерге қарай жылжиды: Метафаза

  • Мейоз мынанша фазадан тұрады: 4

  • Жыныс бездерінде ерекше сомалық жасушалардың бөлінуі: Митоз

  • Мейозбен бөлінген гаметалардағы хромосома жиынтығы: Гаплойдты

  • Сыртқы орта факторларының әсерінен болатын өзгергіштік аталды: Тұқым қуалайтын

  • Тұқым қуалаушылық материялының өзгеруіне бйланысты болатын өзгергіштік аталаы: Тұқым қуаламайтын

  • Генотиптің өзеруіне бйланыссыз сыртқы орта жағдайларының әсерінен болған фенотиптік өзгергіштік аталады: Модификациялық

  • Мейоздық бөліну кезінде гомологтық хромосомалардың айқасуы, бір-бірімен тәуелсіз ажырауы нәтижесіндегі өзгергіштік аталады: Калбинативтік

  • Хромосомалардың, гендердің өзгерісінен пайда болатын өзгергіштік: Мутациялық

  • Генетикалық материялдың негізгі қасиеттерін өзгертетін тұқым қуалайтын өзгерістің аталуы: Мутация

  • Хромосома санының өзгеруіне байланысты болатын мутация: Геномдық

  • Гаплойдты хромосома санының еселеніп көбеюі аталады: Полиплойдия

  • Кариотиптегі хромосомалар санының өзгеруі аталады: Гетереплойдия

  • Хромосомалардың құрылымының өзгеруінен болатын мутация аталады: Хромосома мутация

  • Хромосоманың бір бөлігінің үзіліп қалуынан болатын мутацияның аталуы: Делеция (жетекшілік)

  • Гендердің молекулалық құрылымының өзгеруінен болатын мутация: Гендік мутация

  • ДНҚ молекуласындағы белгілі бір нуклеотидтік түсіп қалуы мына мутацияға жатады: Гендік

  • Табиғи факторлардың әсерінен тұқым қуалайтын өзгергіштіктің пайда болуы аталады: Мутагенездер

  • Мутацияны тудыратын физикалық, химиялық және биологиялық факторлардың аталуы: Мутагенездер

  • РЕнтген,радиация,ғарыш және ультра күлгін сәулелері мына мутагенге жатады: Физикалық

  • Тұрмыста қолданылатын химиялық заттар, дәрі-дәрмектер мына мутагенге жатады: Химиялық

  • Қрапайым тірі ағзалардың әсерінен болатын жануарлардағы мутацияны мына мутагенге жатқызамыз: Биологиялық

  • Ата-анасынан берілген өзгергіштіктің аталуы: Тұқым қуалау

  • Ауру әйелдің хромосома саны 45 болған, бұл мына мутацияға жатады: Геномдық

  • Аурудың себебі хромосоманың құрылымының өзгеруінен болған, бұл мына мутацияға жатады: Хромосомалық

  • Радиациялық қауіпті аймақта жұмыс істеген адамда мутация пайда болады, бұл мыны мутагенге жатады:Физикалық

  • Аурудың ағзасына вирустар еніп мутация туғызатын, бұл мына мутагенге жатады: Биологиялық

  • Жылы жақтан суық жаққа келіп жұмыс істеген адамда фенотиптік өзгерістер пайда болған , бұл өзгергіштіктің мына түріне жатады: Экологиялық

  • Мутация дегеніміз: ДНҚ молекуласының мөлшерінің немесе құрылымының өзгеруі

  • Белгілі бір ауруға жатпайтын бірнеше ауру белгілерінің бір адамда қатар келуі аталады: Синдром

  • Рак ауруларының пайда болу процесі: Концерогенез

  • Дәрілік препараттардың ДНҚ малекуласына тигізетін әсерін зеріттейді: Формокогенетика

  • Генотипінде мутантты ген бар ауру адамның ағзасына қалыпты, сау генді енгізумен емдеу аталады: Гендік терапия

  • ДНҚ құрылысындағы түрлі өзгерістерді, бірінші реттік нуклеотидтік қатарына дейін анықтауға мүмкіндік беретін әдіс: Молекулалық генетикалық әдіс

  • Биологиялық ғылымымен байланысты XXI-ғасыр медицинасы: Молекулалық генетика

  • Фармакологияны геномдық денгейде зеріттейтін ғылым:Фармокогеномика

  • Халықты биологиялық және химиялық қарудан қорғауда биологияның мына саласы қызмет етеді: Микроптық геномика

  • Биологиялық туыстықты анықтау,дәлелдеу үшін пайдаланылатын әдіс:ДНҚ-ны идентификация

  • ДНҚ-ны кесінділерге бөлшектеу мына ферменттер көмегімен жүргізіледі:Рестиктаза

  • Генетикалық матерялдың құрылысының өзгеруінен пайда болған кез-келген ауруды анықтауға мүмкіндік беретін әдіс: Молекулалық генетикалық

  • Гендік инженерлік әдістермен синтезделетін дәрілер мынаған әсер етуге қабілетті: Генге

  • Тұқым қуалаушылық материялды қолдан жасайтын молекулалық биологиялық жаңа сала: Гендік инженерия

  • Жасушада тұрақты түрде кездесетін және хромосомамен байланыссыз, дербес тұқым қуалау факторы аталады: Плазмида

  • Плазмидалар мына оргонойдта кездеседі: Митохондрия,хлоропластар

  • Тұқым қуалау ақпаратын кесуге пайдаланатын ферменттер:Рестриктаза

  • Генді бір ағзадан екінші бір ағзаға енгізіп,оның өнімін алатын ғылым: Гендік инженерия

  • Геномына бөтен ген енгізілген ағза аталады: Трансгенезді

  • Бөтен генетикалық материялды жасушаға тасымалдауға қабілетті ДНҚ молекуласын айтамыз: Векторлық

  • Трансгенді ағзаларды алу әдісі аталады: Трансгенез

  • Әртүрлі эмбриондық бластула жасушаларын араластыру арқылы алынғаг ағзалар аталады: Амофендер

  • Жасуша не генді көшірмелеп көбейту: КЛОндау

  • Кейбір сома жасушаларының бүтін бір ағзаға дейін дами алу қабілеті: Тотипотентті

  • Ағзаның барлық геномының құрайтын ДНҚ фрагменті енген векторлар жиынтығы: Генотип

  • Бір жасушадан пайда болған жасуша: Клон

  • Әртекті ДНҚ тізбектерінен құралған құрылым: Рекомбинантты ДНҚ

  • Кері транскрипцияда синтезделетін жалғыз тізбекті ДНҚ: Кері ДНҚ

  • Бактериялық рестриктазаның қызметі: Плазмиданы кесу, бөтен ДНҚ-ны үзу

  • Ағзаның барлық геномын сипаттайтын ДНҚ колекциясы: Гендер жинағы

  • Тірі ағзалардың элементарлық құрылымының - функциональдық бірлігі: Жасуша

  • Жасуша құрылымының екі типі: Прокариоттық, эукариоттық

  • Өте ертеректе пайда болған,иядросы жоқ ағзалар: Прокариот

  • Эукариоттық жасушалардың негізгң құрылым елементтері: Ядро,цитоплпзма

  • Хромосоманың негізгі қызметі: Тұқым қуалау ақпаратын сақтау

  • Хромосома бөлігі ... құралған: Хроматиннен

  • Барлық тірі ағзалардың құрылысы мен тірщілігінің негізі: Жасуша

  • Хроматиннің құрамына кіретіндер:ДНҚ молекуласы,ақуыз

  • Хроматин ақуыздары бөлінеді: Гистонды және гистонды емес

  • Тек өсімдік жасушасында кездесетін органойд: Хлоропластар

  • Жасушаны сыртқы ортадан бөліп тұратын құрылымдық бөлігі: Мембрана

  • Жасушаға енген ірілеу түйіршіктердің лизосомада қорытылуы: Фагацитоз

  • Жасушаға ұзақ тамшы түріндегі сұйықтардың сіңірілуі: Пеноцитоз

  • Гиалоплазма,оргонойдтар кірінді немесе қосындылар жасушаның мына құрам бөлігінде болады ЦИТОПЛАЗМА

  • Адам хромосомаларының нақты санын алғаш рет ашқан ғалымдар ғалымдар 1856ЛЕВАН

  • Цитоплазмада белгілі бір құрылысы бар , арнаулы қызмет атқаратын микроструктуралар ОРГОНОЙДТАР

  • Жасушаға беріктік тіректік қасиет беретін структура ЦИТОГЕН-МИКРОТҮТІКШЕЛЕР

  • Жануарлар жасушасында болмаитын оргоноид:ПЛАСТИД

  • Жасушаны ашқан ғалым РОБЕРТ ГУК

  • Өсімдіктер мен жануар жасушаларының цитоплпзмамен тікелей байланысқан ішкі қабатының аталуы ПЛАЗМОЛЕМА

  • Жасуша тіршілігінде плазмалеманың негізгі атқаратын қызметі

  • Эндоцитоз бөлінеді ФАГАЦИТОЗ ПЕНОЦИТОЗ

  • Жасушаға ірірек келген су тамшыларының өтуі аталады ПЕНОЦИТОЗ

  • Биополимерлер мен органикалық қосылыстар ферменттердің жәрдемімен мембрана тыс ыдырауы ЭКЗОЦИТОЗ

  • Цитоплазмада синтезделген макромалекулалардың жасуша сыртына шығарылуы ЭКЗОЦИТОЗ

  • Эукариотты жасушалар плазмалеманың сырттқы бетіне орналасқан қабалаты аталады ГЛЮКОГОЛЮСЬ

  • Плазмалық мембрананың транспорттық қызметіндегі , яғни энергияны шығын қылмаитын процесс ПАССИВТІК

  • Ақуыздар құрамына байланысты екі топқа бөлнеді ПРОТОЕИНДЕР, ПРОТОЕЙДТЕР

  • Сома (ден) жасушаларының бөлінуі МИТОЗ

  • Митоз әрекетіне қажетті заттардың синтезделу кезеңі ИНТЕРФАЗА

  • Мына фаза пресинтетикалық , синтетикалық , постинтетикалық кезеңдерден тұрады ИНТЕРФАЗА

  • Жас жасушалар мен аналық жасушалардың генетикалық ақпараты бірдей болатын жасуша бөлінуінің түрі МИТОЗ

  • Хромосомаларды анық байқауға болатын фаза МЕТОФАЗА

  • Интерфазаның мына кезеңінде РНҚ және ақуыздың синтезделуі белсендіөтіп, цитоплазманың массасы екі еселенеді СИНТЕЗДЕЛУ ПРОЦЕСІ

  • Интерфазаның мына фазасында ДНҚ ның репликациялануы жүреді СИНТЕТИКАЛЫҚ

  • Аналық жасушалар мен жас жасушаларға хромосома саны тең болатын жасушаның бөлінуі МИТОЗ

  • Жасуушаның тірек қаңқасы аталады ЦИТОСКИЕТ

  • Цитоплазмада электронды микроскоппен ғана көретін нәзік және күрделі талшықтар мен торшалар аталады ЦИТОЗИЛ

  • Жасушаның тірек қимыл жүйесін құрайды ЦИСТОСКЕЛЕТ

  • Жасушада іші қуысты түзу және тармақтамалардың қзын цилиндр пішінді органеллалар аталады ЖАСУША ОРТАЛЫҒЫ, МИКРОТҮТІКШЕЛЕР

  • Микротүтікшелердің күйреуін туғызатын заттар аталады ХИМИЯЛЫҚ ЗАТ

  • Серпімді және белгілі дәрежеде қатты болғандықтан диференциялану кезінде жасушаның пішінін анықтап , бір қалпына сақтау қызметін атқаратын органлла ЖАСУША МЕМБРАНАСЫ

  • Актин молекулаларынан тұратын цитоскелеттік ең жіңішке (5-7нм) ақуыз жіпшелері аталады МИКРОФЕЛАМЕНТ

  • Аталған структура миозин будаларымен әрекеттесіп, бұлшықет элементтерінің қысқарылуын қамтамасыз етеді:АКТИН МИКРОФИЛАМЕНТІ

  • Диаметрі 8-10нм, микротүтікшелер мен микрофиламенттер арасындағы тармақталмайтын будалар құрайтын тұрақты ақуыз жіпшелері.АРАЛЫҚ ФИЛОМЕНТ

  • Үш түрлі аұуыз құрылымдардан құралған тірек-қимыл жүйесі:ЦИКЛИН,ТӘУЕЛДІ,КИНАЗА

  • Жасушалық циклда шешуші роль атқаратын арнайы протеинкиназалар:Ц,Т,К.

  • Циклин-тәуелді киназа өзінің әсерінтек мына жалғанғанда ғана көрсете алады:БАСҚА БЕЛОК Ц,К.

  • Постсинтетикалық G2-кезеңінде реттеуші фактор ретінде қызмет атқаратын циклин:В-ЦТК

  • Жасушаның G2-кезеңінде митозға ауысу процесін қамтамасыз етіп, митоздық бөлінудің жүруін бақылайтын фактор аталады:МИТОЗ СТИМУЛДАУШЫ ФАКТОР

  • Митоз-стимуляторлық фактордың(МСФ) ең жоғарғы активтілігімитоздың мына фазасында байқалады:МЕТОФАЗА

  • ДНҚ-ның бір тізбегінде үзіліс болатын хромосоманың бұзылысын қалпына келтіретін фермент:ЛИГАЗА

  • Хромосомада бұзылулар байқалған жағдайда жасушаның бөлінуін тоқтататын ақуыз аталады:р-53

  • Хромосомалық бұзылулар кезінде р53 ақуызының ыдырауын баяулатып, активтілігін жоғарылататын

  • Зақымданған жасушаның қзін-өзі жоюы:АПАПТОЗ

  • Р53 ақуызының ыдырауын тоқтататын ақуыз: ARF

  • р53 аөуызының аксиваторлы қызметін атқаратын ақуыз: 14-3-3

  • Жасушаның бағдарламаланған тіршілігін жою аталады: АПАПТОЗ

  • Ағзаға қажетсіз жасушалардан(маңындағы жасушалардың қызметін бұзбай) біртіндеп физиологоиялық арылу аталады:АПАПТОЗ

  • Тірі ағазалардағы жасушалардың және ұлпалардың патогендік факторлардың әсеріен ұлу тіршілігін жою аталады:НЕКРОЗ

  • Сыртқы ортаның физикалық, химиялық ж»не биологиялық факторлармен зақымданудан жасушаның өлуі аталады:


  • Митозды тежеуші факторларға жатады:ТЕМПЕРАТУРА МАССА УЛЫ ЗАТТАР

  • Жасушаның бөліну жылдамдығын реттейтін әр ұлпаға тән жасуша бөлінуінің ұлпа спецификалық ингибиторлары аталады:КЕЙЛОНДАР

  • Жасуша бөлінуі кезінде эпидеримальді кейлондар тек мынаған әсер етеді:ЭПИДЕРМИСКЕ

  • Жасушалық пролиферацияны бақылау және реттеу механизмдерінің бұзылуы ағзада мынаған алыпк келеді:АПАПТОЗ(ПАТОЛОГИЯЛЫҚ ӨЗГЕРІСТЕРГЕ)

  • Жасушаның құрылымы мен қызметінің бұзылуы апаптоз жасушаның өлімі жойылуы аталады:АПАПТОЗ

  • Апаптоздық процестердыің дер кезінде іске қосылмауы туа пайда болған мына кемістіктерге әкеліп соқтырады:ИНДОКТИМИЯ ІШЕКТІҢ БІТЕЛУІ

  • Апаптоздың ең негізгі ферменті:КАСПАЗА

  • Мүшенің әртүрлі құрам бөліктеріндегі өзгерістердің,яғни қартаюдың әртүрлі құбылысы аталады:ГЕТЕРОХРОНИЯЛЫҚ ҚАБІЛЕТ(ГЕТЕРОТОПИЯ)

  • Адам ағзасының ұзақ сырқаттану салдарынан мүшелерінің қажып қызмет ете алмау жағдайында пайда болатын мезгілсіз өлім:ПАТОЛОГИЯЛЫҚ

  • Қартаю кезінде ағза қызметінің кері дамуы яғни ... байқалады: РЕГРЕСС(ИНВАЛЮЦИЯ)

  • Адамдарда ерте қартаю белгісінен туындайтын ауру:ГЕНТИГТОН

  • Жасушалары тоқтаусыз бөлінуге қабілетті жасушаның көбеюін тежейтін механизмдер мен факторлар болмайтын ауру:РАК

  • Қалыпты жасушаның трансформацияланған жасушаға(ісік жасушасына) айналу прцесі:ОНКОГЕНОЗ

  • Ұрықтанған жұмыртқа жасушасы аналық жұмыртқа жолында дамитын даму аталады:ЖАТЫР ІШІЛІК

  • Проэмбрионалдық,эмбрионалдық,постнатальдық кезеңдерден тұратын даму аталады:ОНТОГЕНЕЗ

  • Жұмыртқа жасушасы мен спермотозоидтың түзілу прцесі аталады:ГАМЕТОГЕНЕЗ

  • Ұрыктың ерте сатысында бластомерлердің әркайсысы бүтүн бір агзага ьастама болу :тотипотентты

  • Екі немесе үш ұрық жапырақшаларынан тұратын копқабатты ұрықтың түзүлү кезені :гаструляцися

  • Маманданган ұлплардың пайда болу кезені : гистогенез

  • Онтегенезде мүшелердің қалптасу кезңі :органогенез

  • Морфогенездің алгашқы кезендерінде дамып келе жатқан агза бөлімдері арасында сапалық айырмашылықтардың пайда болуы аталады :детерлиаця

  • Дамып кележатқан агза бөліктерінің өзара әсері аталады :эмбрионалды индукция

  • Онтогенездің басталуы жүйке түтүгі , хорда ішектің калптасу процесі аталады :нейрулятся

  • Іші сұйықтыққа толы эктодермалық қапшық :амнион

  • Эмбриональды матеріалдың әр түрлі өзгерістер әсеріне жауап қайтару қабілеті аталады/ копинтенция

  • Тыныс алу жүйесінің мүшелері мынаны тундылары :энтодерма

  • Баланың кемтар болып туылуына әсер ететің фақторлар :ТАРА

  • Эмбриогенездің кауіпті кезендері :имплатанся , пласентася, туылуы

  • Ұрықтануга дейінгі гаметалардагы паталогиялық өзгерістер :ГАМ-тся

  • Ұрықтанудан кейін алгашқы 2ші аптадагы зиготаның зақымдалуы : олаотогатся

  • Ұрықтың жатыр қабыргасына бекітілгенен (15тәулік ) платсентаның түзлүне (75 тәулік ) дейінгі уақыт аралыгында ұрықтың зақымдалуы :эмбриопатия

  • Нәрестенің жатыр ішілік дамудың 76 күнінен 12ші аптасынан бастап туылуына дейінгі ауырылардың жалпы атауы :фетопатия

  • Бірден анықталган немесе туылганга дейін пайда болып туылудан кейін анықталган, мүше немесе бүкіл агзаның тұрақты морфологиялық өзгерістері аталады :ТБДА

  • Туа біткен ақаулықтарды зерттейтін гылым :тератология

  • Туа біткен дамуыдың ақауылықтары бөлінеді :экзотендік, мультифақторлық , гендік

  • Адам ақаулықтарың зерттейтің ғылым /тератология

  • Адам ақаулықтарын туындратын факторлар / тератогендер

  • Мүшенің мүлдем дамыумауы , болмауы/ангинезия

  • Мүшенің өте нашар дамыган бастамсы ғана болуы мүнкің /аплазия

  • Мүшенің толық жетилмауы , дамымауы / т б гипоплазия

  • Мүшенің салмағының ( не мөлшерінің ) салыстырмалы түрде түрде ұлгайып өсуі

  • / т б гипертрофия

  • Нәрістенің не қурсақтағы баланың дене салмағының аз болыуы / гипотрафия

  • Нәрісте денесіңің ұзын болуы / мақросома

  • Бағаналық жасушалар терминің енгізген ғалым / Мақсимов

  • Ағзаның кез-келген жасушасына айнала алатың жасушалар / Бағаналық

  • Ағза мүшесінің дамуы қарқынының бұзылуы ( күшейү не байаулауы ) / Дисхрония

  • Кейбір ұлпалардың жіктелуының бузылуы /Гетороплазия

  • Мутацсиялар негізінең пайда болатын ақаулықтар/ тұқым қуалайтың

  • Ұрықтың не құрсақтағы баланың теротегенік фақторлармен тікелей зақымдануы нәтижесинде қалптсақан ақаулықтар / экзогендик

  • Генетиұалық ж/е екзогендік фақторлардын бірлесе әрект етүнің нәтижесинде пайда болатын ақаулықтар : мультифакторлық

  • Гамосталардын зақымдалуы : Гамотопатия

  • Бағаналық жасушаны эмбрионың мына бөлігінең алуга болады: Баласанюста

  • Ересек ағзада негізінең бағаналық жасушаны алуғы болады :Сүйектіңқызылмайос

  • Ұрықтың 9 апталығының нәрісте дүнйуге келгенге дейінгі зақымдану аталады :Фетопатия

  • Балалардың еріңдерінең жарық болыуына алып келуне алап келеді :диазепол

  • Зақымданган мүшелер мен ұлпалардың жасушаларың қалпына келтіретің жасушалар аталады :Бағаналық

  • Ағзаны жасартуға болатың жасушалар: Бағаналық

  • Тұқым құалаушылықтың генизги зандылыңтарын алғаш рет ашқан ; Г Мендел

  • Г Мендел тұқым құалау белгилері мынадйв түрде болады деді: Тене бөлшек

  • Тұқым қуалау белгилерің Иогансен булай атаган :ГЕН

  • Асбұршақ тұқымының қара түсин анықтайтың А гені , ақ түсің анықтайтың а генің қарағанда доминанты мына жол мен ААхАа буындастырып алған ұрпақтың түсі болады :қара

  • Гендер мынада орналасқан : Хромосома

  • Ген хромосомадағы мынаның кесіндісі : ДНҚ ның

  • Ата енелері бір-бірінен бір жүн белгі бойынша ажыратылатын дараларды шағыластыруы : Монгогибритті

  • Қара белгі доминанты ЕКі қара тұқымды өсімдіктерді бұндастырганда қара түсті тұқымдар алынган , Олардың ата аналарының генотипи: Аа гетеро ж/е гомозиго

  • Біреу мылкау (рецессивті ген )екінші дұрыс еститің (доминанты ген ) ерлі зайыптыларды екі дұрыс еститің екі мылкау балары бар,Ата – аналарының генотиптерің табыныз: ААхаа

  • Біреу мылкау (рецессивті ген ) екіншісі дұрыс еститің (доминантты ген) ерлі зайыптылардың дұрыс еститің 4 балалары бар ,Ата –аналарының генотиптерин табыңыз: ААхаа

  • Мына АахВВ генотипи бар өсімдік мынадай гамета түзеді: АВхаВ

  • Тұқым құалау жагдайларында ата-аналарынаң алынган гендердің толық жыйынтығы: Генотип

  • Гипертрихос –У хромосомамен тіркес тұқым куалайтың белгі әкесінде гипертрихоздың белгісі бар отбасында мындай ауруы жоқ балалардың дүниеге келүі мүмкін бе :мүмкін емес

  • Тіс кіреукесінің гиплазиясы , Х хромосомамен тіркес тұқым құалайтың доминантты белгі, Анасында осы белгі болса перзентерінің қайсысына беріледі:екеуінеде

  • Қара түсі А гені,сұр түсті В гені анықтайды , А гені В геніне эпистазды , зиготада доминантты гендердің екеуде жоқ болса , дәнінің түсі ақ болады , Мына Аа ВВ генотипті дәнің түсін анықтаныз : СҰР

  • Қара түсті А гені , сұр түсті В гені анықтайды, А гені В геніне эпизтазды , зиготада доминантты гендердің екеуде жоқ болса , дәнің түсі ақ болады , Мына аа Ва генотипти дәннің түсін анықтаныз :сұр

  • Ата –енелері бірі –біріне қарама-қарсы екі жұп белгілері бойынша ажыратылатын дараларды шағылыстыру: дигибритті

  • Тұқым қуалаудың маңызын оның ішкі механизмін, материальды табиғатын зерттеу заңы: тұқым қуалау

  • "гендер жұп күйінде болады, біреуі шешесінен, біреуі әкесінен келеді" деген анықтама мына заңға жатады: гендердің жұптық аллельдік заңы

  • Сары ас бұршақпен жасыл ас бұршақты шағылыстырғанда біркелкі сары асбұршағын алды. мұны зерттейтін ғылым : мендель

  • Ағзадағы белгілердің зерттеу үшін ас бұршшағын алып бір белгі бойынша зерттеу жүргізген бұл шағылыстырудың мына түріне жатады: моногибритті

  • Шағылыстыру кезінде пайда болатын қарама-қарсы белгілер: альтернативті

  • Адамда кіші азу тістің болмауы доминантты аутосомдық белгі ретінде қуалайды. ата аналарының екеуіде бұл белгі бойынша гетерозиготалы, кіші азу тісі жоқ баланың тууы мүмкін бе: мүмкін

  • Адамда Ахандроплазия доминантты аутосомдық белгі ерлі зайыптылардың екуінде осы аурумен ауырса ұрпағы болады: 1 ауру,1 сау

  • Адам кіші азу тістің болмауы доминантты аутосомдық белгі. ата-анасының екеуіде кіші азу тісі жоқ. балаларында кіші азу тісінің болуы мүмкін бе: мүмкін

  • Адамда алты саусақтың болуын полидактрия доминантты геннің, ал бес саусақты болуын рессесивті геннің анықтайтын белгі ата-анасының екеуіде гомозиготалы алты саусақты отбасында бес саусақты бала болуы мүмкін бе: ЖОҚ

  • Сұр шыбын мен қара шыбынды будандастырғанда барлық ұрпағының денелері сұр түсті болған. Сұр түсті белгіні атаңыз: Сұр гомозиготалы дене

  • Бір геннің мутацияға ұшырауынан пайда болатын аурулар: моногендік

  • Бірнеше геннің мутацияға ұшырауынан пайда болатын аурулар: полигенді, мультифакторлы,

  • Себебі (этиологиясы) өзгерілген генетикалық апаратты болып табылатын аурулар :гендік

  • Генетикалық эффект хромосоманың бір локусындағы мутациямен байланысты болатын ауру аталады : моногендік

  • Жеке гендердің мутациясы аталады: гендік

  • Хромосоманың бірнеше локусындағы мутацияның себебімен туындайтын аурулар аталады: полигендік

  • Гемоглобин тізбегенің өзгеруінен туындайтын аурулар аталады: гемоглобинопатия

  • Күрделі ақуыз каллоген гені қызметінің өзгеруінен пайда болатын гендік аурулар: коллаген

  • Қол-аяқ саусақтары қысқа болатын гендік аутосомдық доминантты ауру: брохидактлия

  • Бұлшық еттері ретсіз жиырылатын ауру: гентиктон

  • Аутосомдық-рессецивті гендік аурулар тек мынадай фенотипте байқалады:қалыпты гетерозиготада

  • Ультракүлгін сәуленің әсерінен ДНҚ малекуласындағы мутацияның қайта қалпына келмеуінен болатын гендік ауру: пигменттік ксереодерма

  • Жыныс хромосомалары арқылы тұқым қуалайтын аурулар : жыныспен тіркес

  • У-хромосома арқылы тұқым қуалайтын гендік ауру: гипертрихоз

  • Ағзаға жетіспейтін гармон мен ақуыздарды егу арқылы емдеу аталады: орынбасарлық терапия

  • Тұқым қуалайтын ауруды тағамдық диетамен емдеу аталады: дистотерапия

  • Пациенттің азабын жеңілдетуге қолданатын ем: симпатикалық

  • Тұқым қуалайтын аурулар туралы мәлімет беретін әдіс аталады: медико-генетика

  • Эмбриональдық дамудың алғаш сатысында жүргізілетін ұрпақтың саулығын анықтауда қолданатын әдіс: пренетальды диагностика

  • Харион бүрлерінің кесінділерін алу арқылы зерттеу: харион биопсия

  • Ұрық көпіршігін тесу арқылы ұрық айналасындағы сұйықтықты және ондағы ұрық жасушаларын алу әдісі: амниоцентез

  • Жүктіліктің 18-22 апта аралығында кіндік тамырынан қан алу әдісі: кардоцентез

  • Жүктіліктің 2-ші 3-ші айлығында триместрінде жүргізілетін ұрықтың терісін биопсия арқылы патоморфологиялық зерттеу әдісі аталады: ұрық ұлпаларының биопсиясы

  • Бағдарламалар арқылы емдеу кейбір аурулармен ауру мүмкіндігі жоғары адамдарды табу мақсатымен жүргізілетін әдіс: скрининг

  • Шежіре құру басталатын адам: пробанд

  • Пробандттың бір туғандары аталады: сибстер

  • Цитоплазмалық тұқым қуалау гендері мына органоидтарда болады: митохондрия. пластид

  • Белгінің тұқым қуалауын әртүрлі егіздер негізінде зерттейтін әдіс: егіздік

  • Кариотипті зерттеу арқылы хромосомалардың саны мен құрылысындағы өзгерістерді анықтауға болатын әдіс: цитогенетикалық

  • Қан, зәр және ағзаның басқада сұйық орталарынан әртүрлі заттардың алмасуының деффектісінанықтауға мүмкіндік беретін әдіс: биохимиялық

  • Ағза құбылмалы сырқы ортаға бейімделіп тіршілік етуі аталады : адаптация

  • Белгілі ареалда таралған, өзара еркін будандаса алу қабілеті бар түр ішіндегі ағзалар тобы аталады: популяция

  • Белгілі бір аймақта мекендейтін және еркін неке құратын 1500-4000 адамдар тобы аталады: демдер

  • Популяциядағы даралардың барлық гендерінің жиынтығы аталады: генофонд

  • Папуляцияның қалыптасуы кезінде пайда болатын өзгерістер аталады: мероэвалюция

  • Популяциялық генетиканың негізін құрайтын заң: харди-Вайнвер

  • 1500-ден аз адамдардан тұратын популяция аталады: изоляттар

  • Жеке генетикалық, факторлардың ата-анадан ұрпақтарға өзгеріссіз берілуін дәлелдеген ғалымдар: О. Харди, Вайнверг

  • Бірнеше ұрпақтар аралығында генофонды өзгермейтін популяция аталады: мендельдік

  • Бір популяция дараларының басқа папуляцияға еніп, аның өкілдерімен шағылысуы аталады: миграция

  • Генотиптері орта жағдайларына тиімді бейімделген ағзалардың сақталуы аталады: дрейф

  • Аллельдер жиілігінің кездейсоқ себептерге мысалы, популяция санының аз болуына байланысты өзгеруін айтады: гендер дрейфі

  • Адамда сұрыпталудың әсері онтогенездік дамудың мына кезеңінде өте жоғары болады: эмбриональдық

  • Адамның экологиялық генетикасы-зерттейді: мекен орта факторларының тұқым қуалаушылыққа тигізетін әсері

  • Ағзалардың бір-бірімен еркін будандасуы: кездейсоқ шағылысу

  • Адамдарда кейбір тамақтың түрлері қолайсыз реакцияларды тудыруы мүмкін тұқым қуалайтын қасиеті аталады : генетикалық сезімталдық

  • Адам ағзасының дәрі дәрмек әсеріне қарап тұқым қуалайтын реакцияларын зерттейтін сала: фармокогенетика

  • Мекен орта факторларының тұқым қуалаушылыққа тигізетін әсерін зерттейді: экогенетика

  • Адам ағзасының дәрі дәрмек әсеріне қарсы тұқым қуалайтын реакцияларын зерттейді: фармокогенетика

  • Адамағзасының дәрі-дәрмек әсеріне қарап тұқым қуалайтын реакцияларын зерттейтін сала: фармогеномика

  • Фармокогенетика зерттейді: Адам ағзасының дәрі дәрмек әсеріне қарсы тұқым қуалайтын реакцияларын

  • Эмбриология зерттейді: Эмбрионды

  • Экогенетика зерттейді: Мекен орта факторларының тұқым қуалаушылыққа тигізетін әсерін

  • Герантология зерттейді: қатаюды

  • Дарвинизм зерттейді:

  • Ақуыздың дұрыс емес оралым түзілуінде пайда болған зақымдануды түзетуге қатысады: шаперон

  • Жасушадағы ақуыз малекуласының синтезіне қатысатын бірнеше рибосома аталады: полисома

  • Ақуыз синтезіне қатысатын бұл оргоноид үлкен және кіші суббірліктен тұрады: рибосома

  • Транслокация процесі былай жүреді:

  • Ақуыз биосинтезі кезінде ДНҚ молекуласының өздігінен екі еселенуі аталады: репликация

  • Репликация кезінде екіген ажыраған ДНҚ жіпшелерінің жанасып, жабысуын болдырмайтын ақуыздар: SSB-ақуыз

  • Репликация кезінде ДНҚ молекуласындағы тізбектердің ажырауынан пайда болатын үлкенді-кішілі түйіндерді жоятын ақуыздардың аталуы: топоизомераза

  • ДНҚ синтезіне қатысатын фермент: полимераза

  • ДНҚ екі еселенуі кезінде хеликаза ақуызының басты қызметі: ДНҚ молекуласының қос спиральінің ширатылуын ажыратады

  • ДНҚ молекуласының репликациялануының жартылай консервативтік жолмен жүретіндігін дәлелдеген ғалымдар: Микельсон мен Сталь

  • ДНҚ молекуласының репликациялануы кезінде Оказаки фрагменттерін бір-біріне 3`-OH және 5`-РО4 ұштарымен жалғайтын фермент: ДНҚ лигаза

  • ДНҚ репликациясы кезінде репликативті ашаның бір спиралінде ДНҚ-ның үзіліссіз синтезделген тізбегі аталады: лидерлік

  • ДНҚ репликациясы кезінде ДНҚ-ның екінші үзіліп-үзіліп түзілген тізбегі аталады: ілесуші

  • ДНҚ репликациясы кезінде екінші ілесуші тізбекте ситезделетін ДНҚ үзінділерін атаймыз: Оказаки фермент

  • Зақымданған ДНҚ репликациясына қатысатын ферменттер: эндонуклеаза

  • Гаметогенез: жыныс жасушаларының түзілуі

  • Гаметалар:Жыныс жасушалары ( жұмыртқа жасушасы, сперматозоидтар)

  • Ген: полипептид не нуклеин қышқылының синтезделуін анықтаушы ДНҚ молекуласының бір учаскесі.

  • Гемофилия: (А,В)-Х- хромосомамен тіркес рецессивті жолмен тұқым қуалайтын зілді гендік ауру; қанның ұйымауы.

  • Генетикалық инженерия: жасушадан белгілі бір генді бөліп алып, рекомбинантты РНҚ және ДНҚ молекулалар құрастыру және гендерді басқа жасуша не ағзаларға енгізуге бағытталған жаңа әдістер мен технологиялар жиынтығы.

  • Интрондар: эукариотты гендердің мағынасыз учаскелері

  • Интерфаза: жасушаның 2бөлінуі аралығындағы кезең

  • Кариотип: биологиялық түрлердің хромосома саны, пішіні, мөлшері туралы кешенді сипаттамасы

  • Клайнфельтер синдромы: ер адамдар кариотипнде қосымша Х хромосоманың болуына байланысты ауру

  • Код (генетикалық): ДНҚ (РНҚ) молекуласында нуклеотидтердің бірізділікпен орналасуы арқылы тұқым қуалаушылық ақпараттың жазылу жүйесі

  • Кариотиптегі 21 жұп хромосоманың трисомиясына байланысты өте зілді синдром: Даун

  • Кариотиптегі 13 жұп хромосоманың трисомиясына байланысты өте зілді синдром: Патау

  • Кариотиптегі 18 жұп хромосоманың трисомиясына байланысты өте зілді синдром: Эдвардс

  • Кариотипнде 47 ХХУ болып келетін өте зілді синдром: Клайнфелтер

  • Кариотипнде 45 ХО болып келетін өте зілді синдром: Шернишевский-Тернер

  • Коршаған орта факторларының ағзаның тұқым қуалаушылығына әсер етуі негізінде қалыптасқан түрліше реакцияларының ерекшеліктерін зерттейтін генетика ғылымының бір саласы: экогенетика

  • Хромосомалар санының және құрылысының өзгеруі салдарынан байқалатын аурулар: Хромосомалық

  • Репликация басталатын учаске: промотор

  • ДНҚ малекуласының бұзылған құрылымдарының қалпына келуі: Репарация

  • ДНҚ молекуласының өздігінен екі еселенуі (ДНҚ синтезі): репликация

  • Ген операторды тығындап транскрипцияны болдырмайтын ақуыз:Репрессор

  • Нуклеин қышқылдарының белгілі бір нуклеотид тізбектерін танып ,кесуші ферметтер(қайшылар): рестриктаза

  • Бұзылған хромосома ұшының құрылысын қалпына келтіруші фермент:Теломераза

  • Хромосомалардың ұшы:Теломера

  • Жұмырқа жасушасының пайда болу және жетілу процесі:Овогенез

  • Дене жосушасының рак жасушаларына айналуына алып келетін ақуыздарды анықтайтын гендер:Онкогендер

  • Кариотиптегі 5-ші хромосоманың қысқа иінінің делециясына байланысты синдром:Мысық айқайы синдром

  • Мутациялардың пайда болуына алып келетін факторлар:Мутагендер

  • Геннің мутациялануына қабілетті ең кіші бөлігі:Мутон

  • Генетикалық материалдың өзгеруі:Мутация

  • Мутациялардың пайда болу процесі:Мутагендер

  • Нуклеин қышқылдарының молекула бөлшектерін бір-бірімен "тігуші"фермент:ДНК-лигаза

  • Хромосома иіндерін жалғап тұратын орталық керме:Центромера

  • Транцкрипция басталатын ДНК молекуласының бір учаскесі:Промотор

  • Цистрон :Тұқым қуалаушылықтың құрылымдық бірлігі

  • Экзондар:Құрылымдық гендердің мағыналы учаскелері

  • Экспрессивтік: Геннің белгі күйінде байқалу дәрежесі

  • Центромера :Хромосома иіндерін жалғап тұратын орталық керме

  • Экогенетика; Қоршаған орта факторларының ағзаның тұқым қуалаушылығына әсер етуі негізінде қалыптасатын

  • Молекулалы биологияның ақуыздарды зерттейтін саласы: протсометра

  • Биология ғылымы зерттейді:Тірі ағзаларды

  • Биология ғылымының атын қалыптастырған ғалым: Треверанус

  • Денсаулық сақтаудың және қазіргі медицинаның негізі болып саналатын ғылым: Мед.биология

  • Генетика ғылымы зерттейді:Тұқым қуалау мен өзгергіштік

  • Цитология ғылымы зерттейді:Жасуша

  • Гистология ғылымы зерттейді:Ұлпа

  • Тіршіліктің қасиетін зерттейтін ғылым : Биология

  • Тірі табиғаттың тарихи даму заңдылықтарын зерттейтін ғылым : Дарвинизм

  • Ұрықтың дамуын яғни ағзаның туылғанға дейінгі заңдылықтарын зерттейтін ғылым:Биология

  • Ағзаның туылғаннан өлгенге дейінгі кезеңі:Онтогенез

  • Негізгі структурасы ДНК болатын деңгей: Молекулалық- генетика

  • Ағзаның уақытпен заңды өзгеруі : Даму

  • Биологиялық жүйені молекулярлық деңгейде зерттейтін ғылым: Мол.биология

  • Жаңа техника жасауда тірі ағзаның құрылысы мен қызметіне сүйенетін ғылым: Бионика

  • Тірі ағзаға иондаушы сәулелердің әсерін зерттейтін ғылым: радиобиология

  • Тіршіліктің жасушалық емес түріне жататын ағзалар: Вирус

  • Барлық тірі ағзалардың құрылысы мен тіршілігінің негіздері: Жасуша

  • Жер бетінде тіршіліктің тоқтамай, ұрпақтардың жалғасуы тірі ағзалардың мына қасиетіне байланысты: Көбею

  • Мына жолмен көбейген ағзаның аналық ағзадан айырмашылығы болмайды: Жыныссыз

  • Ұрпақты ата-ананың тұқым қуалаушылық ақпараты қосылатын көбею түрі:Жынысты

  • Жыныс жасушалары гамаеталар қосылып түзеді: зигота

  • Мөлшері, қозғалуы жағынан бірдей гаметалардың қосылуы: изогалия

  • Мөлшері, қозғалуы жағынан әркелкі гаметалардың қосылуы:гетерогалия

  • Ұрықтану кезінде мына ферменттердің сперматазойдтың жұмыртқа жасушасына енуін қамтамасыз етеді:окросома

  • Өте майда жылжымалы жыныс жасушалары:сперматазойд

  • Құрамы цитоплазмадан және қоректік зат сарыуыздан тұратын жыныс жасушасы: жұмыртқа жасушасы

  • Қосжыныстылық аталады: Гермосфродит

  • Аталық және аналық ағзалардың бір-бірінен ерекшеленуі:жынысты диморфизм

  • Эмбрион бірнеше бөлікке бөләніп әрқайсысынан жеке ағза дамып шығуы: полиэмбриония

  • Жұмыртқа жасушасына бір сперматазойдтың енуі , ұрықтанудың мына түрі:моностремия

  • Тұқымқуалашылықпен өзгергіштікті зерттейтін ғылым: генетика

  • Ағзалардың өзінің белгілері мен ерекшеліктерін ұрпағына беру қасиеті:Тұқымқуалаушылық

  • Ағзаларда кейбір жаңа белгілердің пайда болуы немесе жойылып кетуі: өзгергіштік

  • Ата-енелері бір-бірінен бір жұп белгі бойынша ажыратылатын дараларды шағылыстыру: моногибридті

  • Бірінші ұрпақта басымдық қасиет көрсетіп , бірден жарыққа шығатын белгі: доминантты

  • Бірінші ұрпақта көрінбей қалған белгі: рецсессивті

  • Қарама-қарсы белгілерді анықтайтын жұп гендер: аллельді

  • Бірінші ұрпақта генотипінде, фенотипінде біркелкі будандардың алынуы мына заңға жатады: Біркелкі

  • Ата-енелері бір-бірінен қарама-қарсы екі жұп белгілері бойынша ажыратылатын дараларды шағылыстыру: дигибридті

  • Тұқым қуалаудың маңызын оның ішкі механизмін материалды табиғатын зерттеу заңы: тұқым қуалаушылық

  • Гендер жұп күйінде болады, біреу шешесі біреуі әкесінен келеді жеген анықтама мына заңға бағынады: гендердің жұптық аллельдік күйі

  • Сары асбұршақ пен жасыл асбұршақты шағылыстырғанда біркелкі сары асбұршағын алды. Мұны зерттейтін ғылым: генетика

  • Адам патологиясында тұқым қуалау факторларының ролін зерттейтін ғылым:мед.генетика

  • Адам тұқым қуалаушылығының қалыпты механизмдерін зерттейтін ғылым:адам генетикасы

  • Адамға қажетті өнімдерді биологиялық объектілердің көмегімен өндіру: Генетикалық инженерия

  • Әр геннің хромосомадағы өз орны:локус

  • Белгілі бір тіркесулер тобына кіретін гендердің салыстырмалы түрде хромосомада орналасу схемасы:хромосомалық генетикалық картасы

  • Бөлшектенуде мынау пайда болады:бластоциста

  • Бір түрге жататын ағзаларды бір-бірінен айырып тұратын жеке ағзаның сапалық қасиеті:белгі

  • Гаплойдты хромосома санының еселеніп көбеюі аталады:полиплоидия

  • Гаструляцияда мынау пайда болады:2-3 ұрық жапырақшалары бар ұрық

  • Гендердің молекулалық құрылымының өзгеруінен болатын мутация:гендік

  • Гендік мутацияның әсерінен пайда болатын аурулар тобы:гендік

  • Генетикалық материалдың негізгі қасиеттерін өзгертетін тұқым қуалайтын өзгерістің аталуы: мутациялық

  • Геннің құрамында өзгерістің тууы:мутация

  • Геномдық мутациялардың әсерінен пайда болған аурулар:Даун,Шерешевский Тернер

  • Генотип құрамындағы бір генді бөліп алып, екінші ағзаға енгізуді жасайтын ғылым:гендік инженерия

  • Генотиптін өзгеруіне байланысты сыртқы орта жағдайларының әсерінен болған фенотиптік өзгергіштік қалай аталады: модификациялық

  • Гомологтық хромосомадағы сәйкес учаскелердің алмасу процесі:кроссинговер

  • ДНҚ молекуласындағы белгілі бір нуклеотидтің түсіп қалуы мына мутацияға жатады:гендік

  • ДНҚ молекуласының бір тізбегінде нуклеотидтер мынадай ретпен орналасқан: ТАГАГЦЦЦ.Осы молекуланың екінші тізбегіндегі нуклеотидтердің орналасу реті:АТЦТЦГГГ

  • ДНҚ молекуласының бір тізбегінде нуклеотидтер мынадай ретпен орналасқан: ТТТАААЦЦЦ.Осы молекуланың екінші тізбегіндегі нуклеотидтердің орналасу реті:АААТТТ ГГГ

  • Жыныс хромосомалары арқылы тұқым қуалайтын белгілер аталады:жыныспен тіркес

  • Жыныстық көбеюде әр дараның жеке дамуы мынадын басталады:проэмбриональдық, гаметогенез

  • Зиготада мынау пайда болады:ұрықтандыру жасушасы

  • Зиготаның түзілуінен басталып, сәбидің дүниеге келуімен аяқталады-бұл онтогенездің мына кезеңіне кіреді:антенетальдық, фетальдық

  • Кариотиптегі хромосомалар санының өзгеруі:гетероплоидия

  • Кариотипі бойынша трисомия-Х синдромын табыңыз:

  • Келешекте ағзаның жаңа қасиеттерге ие болуын қамтамасыз ететін жаңа ғылым:гендік инженерия

  • Клайнфельтер синдромын тап:47 ХХУ

  • Кроссинговер мынадай хромосомалардың арасында жүреді.гомологты

  • Қарапайым тірі ағзалардың әсерінен болатын жануарлардағы мутацияны мына мутагенге жатқызамыз:биология

  • Мейоздық бөліну кезінде гомологтық хромосомалардың айқасуы, бір-бірінен тәуелсіз ажырауы нәтижесіндегі өзгергіштік қалай аталады: комбинативтік

  • Мутацияны тудыратын физикалық, химиялық және биологиялық факторлардың атауы:мутаген

  • Онтогенез-бұл:ағза жеке дамуы

  • Онтогенездің кезеңдерін көрсет:проэмбриональдық, антенальдық, постанатальдық

  • Өзгергіштік сыртқы орта әсерлерінен болса қалай болады:Фенотиптік

  • Патау синдромын тап:13+

  • Патологиялық процесстерді қоздыратын ішкі орта факторы:ағзадағы гармон

  • Патологиялық процестерді қоздыратын сыртқы орта факторларыны жатады:инфекциялық жар.

  • Популяцияларды яғни бір территорияда мекендейтін және өзара неке қиюларына кедергі жоқ адамдар жинағын зерттеуге негізделген әдіс- бұл:папуляция статистика

  • Рентген, радияция, ғарыш және ультрокүлгін сәулелері мына мутагенге жатады:физикалық

  • Табиғи факторлардың әсерінен тұқым қулайтын өзгергіштіктің пайда болуы:мутагенез

  • Тұқым қулаушылық материалының өзгеруіне байланысты болатын өзгергіштік қалай аталады: генотиптік

  • Тұқым қулаушылықтың хромосомалық теориясын ашқан: Мендель

  • Тұрмыста қолданылатын химиялық заттар, дәрі-дәрмектер мына мутагендерге жатады:химия

  • Ұрықтың жұмыртқаны жарып шығуынан сәбидің дүниеге келуінен бастап, табиғи өліммен аяқталуы бұл онтогенездің мына кезеңіне кіреді:постанальдық

  • Филогенз-бұл:тарихи дамуы

  • Хромосома санының өзгерісіне байланысты болатын мутация: геномдық

  • Хромосомалардың белгілі бөлігіндегі ДНҚ молекуласы нулеотидтер қатарының өзгеру нәтижесінде пайда болатын мутация:гендік

  • Хромосомалардың , гендердің өзгерісінен пайда болған өзгергіштік: мутациялық

  • Хромосомалардың құрылымының өзгеруінен болатын мутация қалай аталады:хромосомалық

  • Хромосоманың бір бөлігінің үзіліп қалуынан болатын мутацияның атауы:делеция-жетіспеушілік

  • Хромосоманың санын және құрылымын зерттейтін ғылым:цитогенетика

  • Шерешевский-Тернер синдромы: 45 ХО

  • Эдвардс синдромын тап:18+

  • Эмбриональдық кезең стадияларын дұрыс орнатыңыз:басталу,ұрықтық

  • Гистогенезде мынау пайда болады:Мамандан ұлпа аз жідектелген жасуша материалының пайда болуы

  • Органогенезде мына пайда болады:орган

  • Эмбриональдық дамудың дұрыс жүруін бұзып,түрлі кемтарлыққа ұшырататын фактор-бұл;тератоген

  • Кемтарлықтың себептерін механизмін және алдын алу шараларын зерттейтін ғылым:репродукцияға дейінгі

  • Адамда постэмбриональді дамудың кезеңдерін ретімен орналастырыңыз;реппродуктивті, пострепродуктивті

  • Дамып кле жатқан ағзаның мөлшерінің ұлғаюы бұл; ӨСУ

  • Адамда ең интенсивті даму мына аралықта болады;

  • Бойдың 200 см және одан жоғары ерекше өсуі;

  • Аяқ-қол, бет, саусақ және т.б. мүшелердің потологиялық дамуы;

  • Өлім- бұл;ЗАТ АЛМАСУ ҚҰБЫЛЫСЫ, СЫРТҚЫ ОРТАМЕН ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСЫНЫҢ БҰЗЫЛУЫ

  • Өлімнің түрлері;ПОТОЛОГИЯЛЫҚ, ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ

  • Ағзаның ауруға қарсы тұру механизмі, яғни ауру тудыратын агенттерді қабылдамау аталады;ИММУНИТЕТ

  • Адам ағзасында өтетін белсенді және белсенсіз ырғақтар аталады;КАНАЛ, АҚУЫЗ

  • Тек тірі ағзаларда кездесетін карбоксил және амин тобынан тұратын макромолекулалар аталады;АМИН ҚЫШҚЫЛЫ

  • Барлық тірі ағзалардың жасушаларындағы генетикалық ақпараттарды тасымалдаушылар;НУКЛЕЙН ҚЫШҚЫЛЫ

  • Екі полинуклеотидтік тізбектен тұратын нуклейн қышқылы;ДНҚ

  • Бір полинуклеотидтік тізбектен тұратын нуклейн қышқылы РНҚ

  • Дезоксирибонуклеин қышқылының азоттық негіздерінің түрлері ДЕЗОКСИРИБОЗА

  • Рибонуклейн қышқылының азоттық негіздерінің түрлері РИБОЗА

  • Бұл нуклейн қышқылы авторепродукцияға (екі еселенуге) қабілетті; ДНҚ

  • Тіршіліктің маңызды макромолекулалары ақуыздың ең кіші бөлігі аталады;АМИНҚЫШҚЫЛЫ

  • Бүкіл ағзаға оттегіні тасымалдайтын ақуыз;ГЕМОГЛАБИН

  • Орта жағдайларының әсерінен ақуыздың табиғи құрылымының бұзылуы аталады;ДЕНАТУРАЦИЯ

  • Ағзадағы бүкіл жасушаның құрылыс материалы болып саналады;АҚУЫЗ

  • Цитоплазмада белгілі бір ақуыздың синтезделу активтілігі мынаған байланысты;

  • Ақуыз биосинтезінде транскрипция дегеніміз;

  • Гендер экспрессиясында кластерлі гендер дегеніміз;ҚАТАР ОРНАЛАСЫП,БІР БЕЛГІНІ ЖАРЫҚҚА ШЫҒАРУ

  • Гендер экспрессиясында оперон деген не:бақылаушы ген

  • Гендердің экспрессиялануының реттелуіне мына элементтер қатысады:реттеуші ақуыз

  • Бір жасушаның түпкілікті,әмбебапты тіршілікті қызметін қамтамасыз ететін яғни барлық жасушалар типінде кездесетін гендер:тұрмыстық гендер

  • Жасушаның ерекше қызметтерін қамтамасыз ететін ж\е тек кейбір жасушаларда ғана активті болатын гендер:

  • Вирустың нуклейн қышқылын қаптаған ақуыз қабаты аталады:капсид

  • Вирустың толық қалыптасқан инфекциялық бөлігі аталады:вирион

  • Басқа тірі ағзалармен салыстырғанда жасушалық құрылымы жоқ ағза:вирус

  • РНҚ сы бар вирустардың бір тобы аталады:ретровирус

  • Кері транскрипция дегеніміз:РНҚ дан ДНҚның синтезделуі

  • Бөтен жасушада көбеюге қабілеті бар ағзалар:фагтар

  • Вирион дегеніміз:толық қалыптасқан инфекциялық бөлік

  • Капсид дегеніміз:вирустың нуклеин қышқылын қаптаған ақуыз қабаты

  • Пластид органойды тек мынада кездеседі:өсімдіктерде

  • Жасуша жарғақшасының қызметі: қорғаныштық

  • Жасушадағы лизасома органойдының қызметі: макромолекулаларды ыдыратады(асқорытуы)

  • Пинацидоз дегеніміз не:мембрана арқылы сұйықтардың жасуша ішіне енуі

  • Жасуша цитоплазмасында мына структуралар болады:цитоскелет,органойд

  • Органоидтарға сипаттама:белгілі бір құрылысы бар,арнайы қызмет атқарады

  • Жасушадағы микроструктуралардың қызметі:

  • Өсімдіктер мен жануар жасушаларының цитоплазмамен тікелей байланысқан ішкі қабатының аталуы:плазмалемма

  • Жасуша тіршілігінде плазмалемманың негізгі атқаратын қызметі:

  • Жасушадағы эндоцитоз қызметіне қарай бөлінеді:фагацитоз,пиноцитоз

  • Жасушадағы апоптоз үрдісінің маңызы:

  • Қажетті уақытта жасушаның бағдарламаланған тіршілігін жоюы аталады:

  • Ағзаға қажетсіз жасушалардан (маңындағы жасушалардың қызметін бұзбай)біртіндеп физиологиялық арылуаталады:апаптоз

  • Ағзадағы некроз үрдісі дегеніміз не:сыртқы зақымдалу әсерінен жасуша тіршілігін жою

  • Қолайсыз сыртқы ортаның физ,хим,био.қ факторларымен зақымданған жасушаның тіршілігін тоқтатуыаталады:некроз

  • Жасушаның бөлінуі кезінде митозды тежеуші факторларға жатады:

  • Жасушаның бөлінуі жылдамдығын реттейтін әр ұлпаға тән жасуша бөлінуінің ұлпа спецификалық ингибиторларыаталады:кейлон

  • Ағзадажауша бөлінуі кезінде эпидермальды кейлондар тек мынаған әсер етеді:эпидермис

  • Жасуалық пролиферацияны(көбеюін)бақылау ж\е реттеу механизмдерінің бұзылуы ағзада мынаған алып келеді:апаптозға

  • Ағзада жасуша тіршілігін жоюдың түрлі гендермен емес,физикалық жағдайда туындататын факторлар:

  • Ағзада жасуша тіршілігін жоюдың түрлері гендермен емес,токсикалық жағдайда туындататын факторлар:

  • Апоптоздық процестердің дер кезінде іске қосылмауы туа пайда болған мына кемістіктерге әкеліп соқтырады:циндоктивия шектің бітеулігі

  • Адам ағзасының қартаю теориясын ерттейтін ғылым.геранология

  • Адамда жастық өзгерістің заңды құбылысы:қартаю

  • Америка ғалымдары хх.ғ 90 жылдары адам ағзасының «кәрілік»генін тауып оны .....гені деп атады:клото

  • Ағзада мүшенің әртүрлі құрам бөліктеріндегі өзгерістердің яғни қартаюдың әртүрлі жүруі құбылысы аталады:гетерохромдық

  • Ағзаның қартаю құбылыстары нәтижесінде пайда болатын табиғи өлім: физиологиялық,

  • Әртүрлі жағдайдан болатын мезгілсіз өлім: патологиялық

  • Ағза қызметінің кері дамуы аталады:инвализация

  • Ағзаның қартаю үрдісі бұл:Физ.құбылыс (барлық ағзаларға тән биологиялық құбылыс)

  • Кейбір адамдарда ерте қартаю белгісінен туындайтын ауру:прогерия

  • Клиникалық өлім жағдайындағы адамдарды тірілтуге алып келетін бөлім: реанимация

  • Аталған аурудың жасушалары тоқтаусыз бөлінуге қабілетті ,жасушаның көбеюін тежейтін механизмдер менфакторлар болмайды:рак онкоген(онктон)

  • Соматикалық қалыпты жасушаның трансформацияланған жасушаға айналу процесі:канцерогенез

  • Жеке дараның дамуы:онтогенез

  • Жек дараның зиғота түзілгенінен тіршілігін жойғанға дейінгі дамуы:онтогенез

  • Ұрықтанған жұмыртқа жасушсы аналық жұмыртқа жолында дамитын даму аталады :жатырішілік

  • Ағзада жыныс жасушаларының қосылып,диплоидты жиынтығын бар жасуша зиготаның түзілуі:ұрықтану

  • Эмбриональдық кезеңнің мына сатысында блатоциста пайда болады:бөлшектену

  • Бағаналық жасушалардың әртүрлі жасушалар мен ағза ұлпаларына бастама болуы аталады:плюропаттентті

  • Ұрықтың ерте сатысында бластомерлердің әрқайсысы бүтін бір ағзаға бастама болуы:тотипоген

  • Онтогенездің гаструляция кезеңінде мыынадай үрдіс жүреді:2 н\е 3ұрық жапырақшаларынан тұрады

  • Жеке дамуда маманданған ұлпалардың пайда болу кезеңі:гистогенез

  • Ағзаның жеке дамуында мүшелердің қалыптасу кезеңі аталады:оргонегенез

  • Морфогенездің алғашқы кезеңдерінде дамып келе жатқан ағза бөлімдері арасында сапалық айырмашылықтардыңпайда болуы аталады:детерминация

  • Онтогенездедамып келе жатқан ағза бөліктерінің өзара әсері аталады:эмбриональды индукция

  • Ағзаның жеке дамуында эмбриональды материалдың әр түрлі өзгерістер әсеріне жауап қайтару қабілеті аталады:компетенция

  • Ағзаның жеке дамуында баланың кемтар болып туылуына әсер ететін факторлар:теротегендік

  • Баланың іште дамуындағы эмбриогенездің қауіпті кезеңдері :3 имплютация плаунтация туылу

  • Ағзада ұрықтануға дейінгі гаметалардағы патологиялық өзгерістер:гаметопатия

  • Ұрықтанудан кейін алғашқы екінші аптадағы зиготаның зақымдалуы:бластопатия

  • Ұрықтың жатыр қабырғасына бекітілгеннен (15 тәулік)плацентаның түзілуіне (75 тәулік) дейінгі уақыт аралығында ұрықтың зақымдалуы:эмбриопатия

  • Нәрестенің жатыр ішілік дамудың 76 күнінен н\е 12ші аптасынан бастап туылуына дейінгі аурулардың жалпы атауы:фетопатия

  • Бірден анықталған н\е туылғанға дейін пайда болып туылудан кейін анықталған ,мүше н\е бүкіл ағзаның тұрақты морфологиялық өзгерістері аталады:ТБДА(туа біткен даму ақаулықтары)

  • Ағзада туа біткен ақаулықтарды зерттейтін ғылым:теротология

  • Ағзаның жеке дамуында адам ақаулықтарын тудыратын факторлар:тератоген

  • Ағзада мүшенің мүлдем дамымауы,болмауы:ангенезия

  • Ағзада мүшенің өте нашар дамыған бастамасы ғана болуы мүмкін :аплазия

  • Ағзада мүшенің толық жетілмеуі(дамымауы):гипоплазия

  • Адам ағзасында мүше салмағының не мөлшерінің салыстырмалы түрде ұлғайып өсуі:туа біткен гипертрофия

  • Маманданған ағзаның кез келген жасушасына айнала алатын жасушалар.бағаналық

  • Ағзада кейбір ұлпалардың жіктелуінің бұзылуы:гетероплазия

  • Молекулалық биологияның геномика саласы зерттейді:ДНҚ менРНҚ құрылыстарын,қызметтерін зерттейді


    111.ДНК репликациясы өтетін гаметогенездің сатысын анықтаңыз Өсу сатысыинтерфаза,S кезең


    112.Жасушаның хромосомаларын бір-ақ рет еселей отырып, бірақ екі рет бөлінуге түсетін жасушаның бөліну түрін анықтаңыз мейоз
    113. Гаметогенез сатысында жасушалардың митоздық жолмен бөлінуі жүретін аймағы
    114. Бірінші мейоздық бөлінудің телофазасындағы жасушалардың генетикалық материалының мөлшері қандай?1N2c
    115. Бірінші мейоздық бөлінуге түсетін жасуша Бәрінші реттік гаметоциттер
    116. Овогониялардағы хромосомалар жиынтығы2n2c
    117.Бөліну нәтижесінде пайда болған жасушалардағы хромосомалар жиынтығының ерекшелігі ағзалардың әртүрлілігін қамтамасыз етді. Осы бөліну түрін анықтаңызмейоз
    118. Бірінші мейоздық бөлінуге түскенге дейінгі өсу аймағындағы жасушалардыңхромосомалар жиынтығы мен ДНК мөлшері қандай?
    2n4c

    119.Мейоздық бөлінудің бір сатысында үш негізгі үдеріс жүреді: гомологты хромосомалардың конъюгациясы, бивалентті хромосомалар жәнекроссинговер жүретінмейоз фазасын анықтаңыз Пахитена,профаза І


    120. Жасушаның полюстеріне қарай  хроматидтер емес хромосомалар жылжиды. Жаңа пайда болған жасушаларға гомологты хромосомалар жұбының біреуі ғана түсетін мейоз фазасын анықтаңыз Мейоз I анафаза I
    121. Мейоз нәтижесінде пайда болған гаметаларға түседі 23 хромосома,ата аналаарынң рекомбинативтік хромосомаларының жартысы
    122. Гаметогенездің көбею сатысында бірнеше рет митоздық бөлінуге түсетін аталық жыныс жасушаларының атауы Сперматогониялар
    123. Ата-аналарға қарағанда тұқым қуалау ақпаратының балаларында өзгеше болуының негізінде жатқан үдеріс Өзгергіштік (кроссинговер)коньюгация
    124.Мейоздың метафазасының митоз метафазасынан ерекшелігі
    Биваленттер,центромералар,бөліну ұршығымен байланысады

    125. Адамның бір сома жасушасының 46 хромосомасындағы ДНҚ молекулаларының жалпы массасы шамамен 6 х 10-9 мг тең. Бірінші мейоздың телофазасындағы барлық ДНҚ молекуласының массасын анықтаңыз 6х10-9 мг


    126. Суреттен анафазаІІ сәйкес келетін цифрді көрсетіңіз және т.б. цифрлар бойыншада 6



    127. Гибрид дараларда көрінетін және альтернативті белгінің көрінуін басып тастайтын белгі қалай аталады?Доминант


    128. Ағзалаардың жаңа белгілерге ие бола алу қасиетінің атауы: Өзгергіштік


    129. Гибрид дараларда өз әсерін көрсетпейтін ген қалай аталады?Рецесивті
    130. Егергендер гомолог хромосомалардың бірдей локустарында орналасып альтернативті белгілерге жауап беретін болса, олар қалай аталады? Аллельдер
    131. Егер гендер гомолог хромосомалардың түрлі локустарында немесе гомолог емес хромосомаларда орналасып әртүрлі белгілерге жауап беретін болса, олар қалай аталады? Аллель емес

    132. Егер дараның аллел гендері әртүрлі, бірі доминантты, басқасы рецессивті болса, оның генотипі қандай? Аа


    133. Белгісіз генотипі бар дараны рецессивті гомозиготамен шағылыстыру қандай шағылыстыру түріне жатады? талдаушы
    134. Бір жұп белгілері бойынша ажыратылатын даралар шағылыстырыу түрі қалай аталады? моногибридтік

    135. Ағзаның барлық белгілері мен қасиеттерінің жиынтығы: Фенотип


    136. Келтірілген ата аналардың шағылыстыруларының қайсысында F1 фенотипіжәне генотипі біркелкі болады?ААхаа
    137. ааввсс генотипі бар дара қандай гаметалар түзеді? авс
    138. Жартылай доминанттылықтан алынған гибридтерді өзара шағылыстырғанда F2 фенотипі және генотипі бойынша қалай ажырайды?
    1:2:1
    139. Егер ген вертикаль бойынша тұқым қуалап, өз әсерін ұрпақ сайын АА және Аа дараларда көрсететін болса, оның тұқым қуалау типі қандай?
    Аутосомды-доминантты
    140. Геннің тұқым қуалау типі қандай, егер ол өз әсерін тек гомозиготаларда ұрпақ аттап жынысқа тәуелсіз горизонталь бойынша тұқым қуалап көрсететін болса? Аутосомды-рецесивті
    141. АаВвСс генотипті дара қандай гаметалар түзеді?
    А а В в С с
    АВС АВс АвС Авс авС авс аВс аВС
    8 гамета

    142.Толық домининанттылықпен тұқым қуалағанда F2 байқалатын фенотипі бойынша ажырауды анықтаныз? 3:1


    143. АаВв х АаВвгенотиптері бар бұршақтарды шағылыстырғанда фенотипі бойынша ажырау қандай болады? 52,65 18,75 18,75 6,25 9:3:3:1

    144. А және В гендері бойынша дигетерозигота әйел рецессивті аллелдері бойынша дигомозиготалыеркекке тұрмысқа шықты.Осы отбасында туылған ұрпақтардың генотиптерін анықтаңыз?


    25 25 25 25 1:1 Аабб АаБб ааБб аабб

    145.Ер адамда қанша тіркесу тобы болады? 24 тіркесу тобы бар


    146. Хромосомамен тіркес тұқым қуалайтынпатологиялық рецессивті ген?
    Гемофилия гені
    147. Әйелдің тіркесу тобы қанша? 23
    148.Адамның аутосомдық тіркесу тобы қанша? 22

    149.Тіркесу тобының жиілігі ненің санына сәйкес келеді? Гаплоидты жиынтыққа


    150.Ата-аналарының дені сау. Анасы гемофилияның генін тасымалдаушы.
    Қызында гемофилияның пайда болу жиілігін анықтаңыз?
    0%
    151. Еркекте дальтонизмнің қанша аллелі болады? 1
    152.Әкесі дальтонизммен ауру, анасы сау. Анасы гемофилияның генін тасымалдаушы. Осы жанұяда дальтонизммен және гемофилиямен ауру қыздардың туылу мүмкіндігі қандай? 0%
    153. Генотипы қалыпты әйел және ауру ер адамның екі қызы тасмалдаушы, ал ұлдары сау. Ата-аналарының генотиптерін анықтаңыз
    154. Гетерозиготалы әйел мен ауру ер адамның қыздарының -50% тасмалдаушылар, ал ұлдарының 50% ауру. Ата-аналарының генотиптерін анықтаңыз
    155. Бір хромосоманың бойында орналасқан А және В гендерінің ара қашықтығы 10 морганидке тең. Дигетерозиготалы даралар талданды, кроссинговерге ұшырамаған гаметалардың пайыздық арақатнасын анықтаңыз
    156. Кроссинговерлі гаметалар мөлшері 10%. С және Д гендерінің ара қашықтығын морганид бойынша анықтаңыз

    157. Хромосомалық теорияның негізгі қағидаларына жатады:



    жүктеу 3,65 Mb.

    Достарыңызбен бөлісу:
    • 1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   115



    ©g.engime.org 2024
    әкімшілігінің қараңыз
        Басты бет
    рсетілетін қызмет
    халықаралық қаржы
    Астана халықаралық
    қызмет регламенті
    бекіту туралы
    туралы ережені
    орталығы туралы
    субсидиялау мемлекеттік
    кеңес туралы
    ніндегі кеңес
    орталығын басқару
    қаржы орталығын
    қаржы орталығы
    құрамын бекіту
    неркәсіптік кешен
    міндетті құпия
    болуына ерікті
    тексерілу мемлекеттік
    медициналық тексерілу
    құпия медициналық
    ерікті анонимді
    Бастауыш тәлім
    қатысуға жолдамалар
    қызметшілері арасындағы
    академиялық демалыс
    алушыларға академиялық
    білім алушыларға
    ұйымдарында білім
    туралы хабарландыру
    конкурс туралы
    мемлекеттік қызметшілері
    мемлекеттік әкімшілік
    органдардың мемлекеттік
    мемлекеттік органдардың
    барлық мемлекеттік
    арналған барлық
    орналасуға арналған
    лауазымына орналасуға
    әкімшілік лауазымына
    инфекцияның болуына
    жәрдемдесудің белсенді
    шараларына қатысуға
    саласындағы дайындаушы
    ленген қосылған
    шегінде бюджетке
    салығы шегінде
    есептелген қосылған
    ұйымдарға есептелген
    дайындаушы ұйымдарға
    кешен саласындағы
    сомасын субсидиялау