Мөж пәні: «Географиялық зерттеу әдістері» Тақырыбы

Физикалық географияның қалыптасу тарихы бойынша әдістерінің жіктелуі

жүктеу 31,76 Kb.

бет	3/5
Дата	12.10.2022
өлшемі	31,76 Kb.
	#39607

1 2 3 4 5

зерттеу әдістері

Картографиялық әдіс
Әлеуметтік-экономикалық географияда карталарды талдаудың келесі әдістері қолданылады

Физикалық географияның қалыптасу тарихы бойынша әдістерінің жіктелуі

Адамзат мәдениетінің бастапқы кезеңіндегі дәстүрлі әдістер

Салыстырмалы әдіс - географиядағы салыстырмалы әдістеме, бір-біріне ұқсас немесе жақын орналасқан, пайда болған кезінен қатарласып келген және құрылымы мен атқарымы бойынша әр түрлі, бірақ салыстыруға болатын, кеңістік пен уақыт ішінде шалғай бірнеше географиялық нысандар процестерінің, қасиеттерінің және жағдайларының ұқсастығы мен айырмашылықтарын табу; бір географиялық нысанның әр түрлі уақыттағы жағдайларын салыстыру.

Тарихи-географиялық әдіс - қоғамдық құбылыстарды зерттеуде кең тараған жалпығылыми сипаттаушы әдіс. Бұл әдіс маңызды, тұрақты, қайталанбалы заңды байланыстарды анықтау мақсатында саяси өмірдің қандай да бір құбылыстарының пайда болуының, дамуының, қызмет етуінің шынайы бейнесін қайта жасау үшін тарихи ғылымдардың түсініктері мен ұғымдарының көмегіне жүгінеді.

Картографиялық әдіс-бұл әдістің таным білімінің кеңдігі соншалық тарихи географиялық және салыстырмалы географиялық әдіспен пара-пар тіпті тең деп айтсақ болады.

Картографиялық әдіс

Картографиялық әдіс экономикалық және географиялық зерттеулерде кеңінен қолданылады. Бұл кеңістіктік заңдылықтарды анықтау әдісі ғана емес, сонымен бірге зерттеудің түпкі мақсаты болып табылады. Географиялық карта нақты аумақтың өзіндік моделін ұсынады. Картаны құру және пайдалану келесі кезеңдерді қамтиды: ақпарат жинау; картаны өңдеу және құру; жаңа жалпыланған ақпарат алу үшін картаны талдау және аумақтық жүйелердің жұмыс істеу заңдылықтарын анықтау және олардың одан әрі дамуын болжау үшін картографиялық материалдарды қолдану.

Әлеуметтік-экономикалық географияда карталарды талдаудың келесі әдістері қолданылады:

1) географиялық объектілердің орналасу заңдылықтарын анықтау және халық пен шаруашылықты аумақтық саралайтын факторларды талдау үшін көзбен шолып талдау;

2) қашықтықтарды, алаңдарды, құбылыстардың тығыздығын өлшеу, қоныстандыру және типология жүйелерін талдау;
3) әлеуметтік-экономикалық құбылыстар мен процестердің өзгеруінің кеңістіктік заңдылықтарын анықтау үшін графикалық талдау;
4) табиғи және әлеуметтік-экономикалық құбылыстарды салыстыру үшін пайдаланылатын статистикалық талдау;
5) белгілі бір әлеуметтік-экономикалық құбылыстарды жақсы көрсету үшін карталарды анаморфтау (түрлендіру). Анаморфоздар (картоидтар) географиялық координаттармен қатар көрсеткіштің өзі, сипаттамасы (мысалы, халық саны, аумақтың ауданы және т. б.) кіреді;
6) әлеуметтік-экономикалық аумақтық жүйелердің сандық тәуелділіктері мен өзара байланыстарын анықтау үшін математикалық-статистикалық талдау.
XX ғ. 30-50 жж. физикалық-географиялық зерттеулерде қолданылған жаңа әдістер

жүктеу 31,76 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5