- қоғамдық жұмыстар мен элеуметтік жұмыс орындарын ұйымдастыру үшін жұмыс
орындарын құру;
- жұмыспен қамту мәселелері бойынша, соның ішінде, ұйымдарда белгіленген
біліктілік талаптарына сэйкес халықты жұмыспен қамту орталыгының бағыты бойынша
жұмыспен қамту мәселесімен келген тұлгаларды бос орындарға қабылдау;
- ұйымдардағы жұмыс орындарың қалыпты еңбек жағдайы болған кезде,
мүгедектерді жұмыспен қамту үшін арнайы жұмыс орындарын құру;
- еңбек нарығының бірыңғай ақпараттық базасына сұранысқа ие мамандықтар
бөлігінде ашылуы мүмкін жұмыс орындары туралы деректер мен ағымдағы бос орындар
туралы деректер ұсыну;
- жұмыс орындарын құру.
5) жұмысқа қабылдауға арналған бос орындар туралы ақпаратта кемсітушілік
сипаттағы талаптарға жол берілмейді;
6) халықты жұмыспен қамту орталығына бос жұмыс орындары (бос лауазымдар)
пайда болған күннен бастап еңбек жағдайы жэне еңбекақысын көрсетілген ақпаратты үш
жұмыс күні ішінде жібереді;
7) халықты жұмыспен қамту орталығына толық көлемде мынадай ақпарат ұсьшады:
- жұмыс беруші-заңды тұлғаның таратылуы немесе жұмыс беруші-жеке тұлғаньщ
қызметінің тоқгатылуына, адам саны немесе штат қысқаруы, оның ішінде, жұмыс
берушінің экономикалық жағдайының нашарлауына алып келген орындалған жұмыс пен
қызмет жэне өндіріс көлемінің төмендеуіне байланысты жұмыскерлерді жұмыстан босату
туралы;
- жұмыстан босатылуы мүмкін жұмыскерлердің саны мен санаты, лауазымы мен
кәсібін, мамандығын, біліктілігін, еңбекақы мөлшері туралы жэне олардың жұмыстан
босатылатын мерзімдері туралы жұмыстан босату басталғанға дейін бір ай бұрын
хабарлайды;
8) жұмыспен қамту орталығы жұмыс іздеп жүрген тұлғаны жіберген күннен бастап
бес жұмыс күні ішінде сол орталыққа жұмысқа қабылдағаны немесе жолдамаға тиісті
белгі соғу арқылы жұмысқа қабылдамау себебін көрсетіп, қабылдамағаны туралы
хабарлайды;
9) жұмыс орындарының белгіленген квотасын орындайды:
- ұйымда қалыпты жұмыс жағдайы бар жұмыс орындары бар болғанда, мүгедектер
үшін жэне интернаттық мекемелердің кәмелетке толмаған түлекетір үшін;
- пробация қызметінде есепте тұрған тұлғалар үшін, сондай-ақ, кэсіби біліктілік
талаптарына сәйкес болған жағдайда бас бостандығынан айыру орындарьшан босатьшған
тұлғалар үшін;
10) Қазақстан Республикасының міндетті әлеуметтік сақтандыру туралы зандарына
сэйкес әлеуметтік аударымдарды жүргізеді жэне Қазақстан Республикасы еңбек
заңдарына сэйкес өзге де міндеттерді орьшдайды.
8.2. Кэсіподақтар:
1) халықты жұмыспен қамту бойынша іс-шараларды жүзеге асыруға;
2) азаматтардьщ еңбек жэне элеуметтік құқығы мен қызығушыльщтарьш қамтитын
халықты жұмыспен қамту мэселелері бойынша, соның ішінде, халықты жұмыспен қамту
мәселелері
бойынша нормативтік құқықтық актілерді,
сондай-ақ,
Қазақстан
Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де құқықтарды эзірлеуге қатысады.
IX. ГЕНДЕРЛІК ЖӘНЕ ЖАСТАР САЯСАТЫ
9.1.
Тараптар ұжымдьщ шарттарда мынадай шарттарды қарастыруды қажет деп
санайды:
1)
Кодекстің
52-бабының
1-тармағьшьщ
2)
жэне
3)-тармақшаларында
қарастырьшған негіздемелер бойынша, жұмыс берушіге жүктілігі туралы анықтама
12
ұсынған жүкті әйелдермен, үш жасқа дейінгі баласы бар әйелдермен, он төрт жасқа
дейінгі баласы бар жалғызбасты аналармен (он сегіз жасқа дейінгі мүгедек баласы бар),
көрсетілген санаттағы
анасыз бала тәрбиелеп отырған өзге де тұлгалармен жұмыс
берушінің бастамасы бойынша еңбек шартын бұзуға жол бермеу;
2) зиянды жэне (немесе) қауіпті, ауыр еңбек жағдайьгадагы еңбекте жұмыс істейтін
эйелдер еңбегін пайдалануды қысқарту бойынша қажетті шараларды қабылдауға. Зиянды
жэне (немесе) қауіпті, ауыр еңбек жағдайындағы жұмыстарда істейтін әйелдерге ондай
мүмкіндік жэне бос орындар болған жағдайда өзге мамандықты таңдау мүмкіндігін
ұсыну;
3) жұмыс беруші жүкті әйелдің, үш жасқа дейінгі баласы бар (балалары) ата-
аналардың біреуінің (асырап алушы) жазбаша өтініші бойынша толық емес жұмыс
уақытын белгілейді;
4) жұмыс беруші медициналық қорытынды болган жағдайда жүкті әйелді зиянды
жэне (немесе) қауіпті өндірістік факторлар әсерін болдырмайтын басқа жұмысқа орташа
еңбекақыны сақтай отырып, жиынтықталған жұмыс уақытын есепке алуды (жұмыстьщ
вахталық эдісі) қолдана отырып, ауыстыруга міндетті;
5)
үш жэне одан да артық баласы бар әйелдерге жазғы немесе олар үшін кез келген
қолайлы уақытта ақы төленетін жьш сайьшғы еңбек демалысына басымдылық құқыгын
ұсьшу.
9.2.
Тараптар жұмыс істеуші жастарға қатысты бірлескен қызметтің басым
бағыттарьш есептейді:
1) білім беру ұйымдарында немесе жұмыс берушілердің оқу орталықтарьшдағы
жұмыс берушілердің өтініші бойынша еңбек нарығьшың қажеттіліктерін есепке ала
отырьш, кэсіби оқытуды жүргізу;
2) халықты жұмыспен қамту орталығы, оқытушы ұйым, жұмыс беруші жэне
оқитын ұйым арасында тараптардың құқығы мен міндеттері, оқуды төлеу шарттары мен
шартты мерзімінен бұрын бұзу, кәсіби оқуды қаржьшандыру көзі мен мерзімінің
шарттарынан тұруы тиіс тұжырымдама;
3) жастарға арналған тәжірибеден өту үшін халықты жұмыспен қамту орталығында
жұмыс орындарын шарт негізінде жұмыс берушінің құруы. Құрылған жұмыс орындары
білім беру ұйымының түлегі алған кәсіпке (мамандық) сәйкес болуы тиіс.
X. САЛАЛЫҚ БІЛІКТІЛІК ШЕҢБЕРІН БЕКІТУ ТӘРТІБІ
10.1. Кодекстің 117-бабьшьщ 4-тармағына сәйкес Салальщ комиссия Қазақстан
Республикасы мұнай-газ, мұнай өңдеу және мұнай-химия салаларындағы салалық
біліктілік шеңберін (бұдан эрі - СБШ) қарастырады жэне бекітеді.
10.2. СБШ Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі «Білім беру
туралы» Заңымен анықталған білім беру деңгейі мен біліктіліктің Еуропалық шеңберіне
сәйкесетін 8 (сегіз) біліктілік деңгейінен тұратьш Ұлттық біліктілік шеңбері (бұдан эрі -
¥БШ) негізінде әзірленеді.
10.3. СБШ жұмыскерлердің құзыреттілігі, қабілеті, машығы мен біліміне
талаптардың үздіксіздігі, сабақтастығы мен жүйелелігі қағидаларына (кәсіби қызмет
саласы мен біліктілік деңгейінің ұлғаю деңгейі бойьшша еңбек қызметінің түріне
байланысты) сәйкес эзірленеді.
10.4. СБШ
Ұлттық
шеңбер
құрьшымына
сәйкес
ресімделген
шеңберлік
құрастырьшымды ұсынады. СБШ орындалатын жұмыс күрделілігі мен қолданылатын
білім, қабілет пен құзыреттілік сипатына байланысты деңгей бойынша маман біліктілігі
мен салалардағы талаптарды жіктейді. СБШ кәсіби жэне тұлғалық құзыреттілікке, білімге,
қабілет пен машықтарға нақты құрылымдық сипаттамадан тұрады.
10.5. Әзірлеуші СБШ бекіткен соң Салалық комиссия арқылы бес жұмыс күні
ішінде СБШ бір данасын мемлекеттік жэне орыс тілдерінде Салалық комиссия мен
13
