§ 129. БӨЛШЕКТЕР МЕН АСПАПТАРДЫ КЕПТІРУШІ

1-разряд

Білуге тиіс: кептіру пештерінің, термостаттар мен кептіру температурасын реттеуге арналған аспаптардың құрылғысы және қызмет көрсету ережесі; бақылау-өлшеу аспаптары мен құралдарының қызметі және пайдалану шарттары; керамикалық дайындамалар, бөлшектер, тораптар, жиналған конденсаторлардың үлгілік өлшемдері; кептіру режимдері; кептіру сапасын айқындау тәсілдері.

Жұмыс үлгілері

1. Өңделгеннен кейінгі блоктар – кептіру.

2. Өткізгіш блоктар – кептіру режимін реттейтін лактаудан кейінгі кептіру.

3. Керамикалық конденсаторлардың дайындамасы – электрмен жылытатын кептіру шкафтарында кептіру.

4. ОБ-1 керамикадан жасалған бөлшектер – кептіру.

5. Дроссельдер мен (шағын габаритті) трансформаторлар – кептіру шкафтарында, терморадиациялық құрылғыларда кептіру.

6. Барлық түрдегі конденсаторлар – электр кептіру шкафтарында сырлағаннан, лактағаннан және таңбалағаннан кейін кептіру.

7. Микроплаталар – дәнекерлегеннен, жуғаннан, лактағаннан кейін кептіру.

8. Жаңартылғаннан және шайылғаннан кейін құрастырылған аяқтары – кептіру.

9. Лампалық керамикалық панельдер – желімдегеннен кейін, таңбалағаннан кейін кептіру.

10. Радиобөлшектер – электр жылытқышпен кептіру шкафтарында және көлденең кептіргіштерде кептіру.

11. Қағаз өтпелі конденсаторларға арналған секциялар мен оқшаулағыштар – термошкафта кептіру.

2-разряд

Білуге тиіс: конвейерлік электр пештердің, ультрадыбыспен кептіру конвейерлерінің, үш камералы кептіру шкафтарының қолданылу принципі, құрылғысы және қызмет көрсету ережесі; бақылау-өлшеу аспаптарының қызметі және пайдалану шарттары; бөлшектерді, аралықтарды, құрастырмаларды және жабық аспаптарды кептіру режимдері; кремний органикалық лакты жабындардың сипаттамасы мен қасиеті; ылғалдық пен шық орнының арасындағы тәуелділік.

Жұмыс үлгілері

1. Микротәсімдер арматурасы – таңбалағаннан, шайғаннан кейін кептіру шкафтарында кептіру; инфрақызыл сәулелі лампалы конвейер құрылғыларда кептіру.

2. Әртүрлі үлгідегі конденсаторлар үшін конденсаторлы қағаз – үш камералы электр кептіргіш шкафтарда кептіру.

3. Саз – газбен жұмыс істейтін кептіру барабандарында кептіру.

4. ОБ-1 керамикадан, ВК 94-1 массадан жасалған металданған бөлшектер – кептіру.

5. Конденсаторларға арналған дайындамалар – конвейерлі кептіргіштерде кептіру.

6. Отқа төзімді бұйымдар - туннельді кептіргіштерде кептіру.

7. «Малютка», «Габарит», «Потенциал» және т.б. ТРИ-200 үлгісіндегі бұйымдар – кептіру шкафтарында, термостаттарда кептіру.

8. Қалпақтар – ауа тазартатын құрылғыларда кептіру.

9. Шыны керамикалық корпустар – тігінен және көлденең кептіргіштерде шыны пластарды құрғату.

10. Түтікшелі керамикалық конденсаторлар – конвейерлік электр пештерде күмістелгеннен кейін кептіру.

11. Әртүрлі үлгідегі конденсаторлар – сырлағаннан, лактағаннан кейін инфрақызыл сәулелі лампалы конвейерлік электр пештерде немесе конвейерлік құрылғыларда кептіру.

12. Микромодульді конденсаторлар – тұрақтылығын арттыру үшін вакуум шкафтарда кептіру.

13. Микроплаталар мен полиэлементті платалар – шайғаннан және сырлағаннан кейін кептіру.

14. «Тропа», «Трапеция», «Посол» үлгісіндегі интегралды гибридті микротәсімдер – белсенді элементті платаларды кептіру.

15. Микротрансформаторлар – ауа тазартқыш құрылғыларда шаю және кептіру; термостатта кептіру.

16. Құрастырылған аяқтар – конвейерлік пештерде кептіру.

17. Алудты отқа керек-жарақтар мен инфрақызыл сәулелену плиткалары – кептіру шкафтарында кептіру.

18. Өтпелер – ультракүлгінмен кептіру.

19. Жартылай өткізгіш аспаптар мен өтпелер - өңдегеннен кейін кептіру және қорғау.

20. Тұрақты көміртекті және металданған резисторлар – кептіру.

21. ТВС катушкаларына трансформаторлар – кептіру шкафтарында кептіру.

3-разряд

Білуге тиіс: вакуум кептіру құрылғыларында және жоғары жиіліктегі құрылғылардың құрылымы, басқару жүйесі; теңшеу ережесі; диэлектриктерді кептіру үшін жоғары жиіліктегі токтарды пайдалану ережесі; бөлшектерді, аспаптарды, өтпелерді кептіруге арналған конвейерлерді жұмысқа дайындау ережесі; жылыту, ауа саңылауларын және конвейердің қозғалыс жылдамдығын реттеу; ылғал сорғыштардың негізгі қасиеттері (күйдіру, регенерациялау режимі), олардың аспаптардың параметрлеріне және жұмыс тұрақтылығына әсері; энергия жеткізгіштікке талаптар; өлшеу аспаптары (ротаметрлер, психометрлер, гигрометрлер және т.б.) вакуумды өлшеу бірліктері; электр параметрлерін тұрақтандыру әдістері; өлшеу аспаптарының дәлдігін түзету және деңгейін ескере отырып термостарение камераларының температуралық режимін айқындау.

Жұмыс үлгілері

1. Конденсаторлы қағаз – вакуум кептіру құрылғыларда кептіру.

2. ОБ-1 керамикадан жасалған бөлшектер – вакуум кептіру құрылғыларында кептіру.

3. Микроқұрастыру – шықпа рамкалы ситалл етекті желімдегеннен кейін термостатта кептіру.

4. ИФМ микротрансформаторлар – термоциклдеу және термостатта ұстау.

5. Аспаптар, өтпелер, жартылай өткізгіш бөлшектер – вакуум кептіру шкафтарда кептіру.

6. Жартылай өткізгіш аспаптар – термостарлеу.

7. Жартылай өткізгіш аспаптар, интегралды тәсімдер, жартылай өткізгіш аспаптар мен интегралды тәсімдердің бөлшектері мен тораптары - өңдегеннен, сырлағаннан, таңбалағаннан, майсыздандырғаннан, фотолитографиялағаннан және қорғау қабатын жаққаннан кейінгі кептіру.

8. Резисторлар – автоматты және механизацияланған желілерде кептіру.

9. Трансформаторлар мен дроссельдер – автоматты және механизацияланған желілерде, вакуум кептіру құрылғыларында кептіру.

2-разряд

Білуге тиіс: қажетті бөлшектердің атауы және қызметі, қызмет көрсетілетін жабдықты қолдану принципі; өңдеу және майсыздандыруға арналған бірүлгілі жабдықтардың құрылғылары және пайдалану ережесі; процестің жекелеген этаптарының қызметі және олардың орындалу кезектілігі; өңдеу, майсыздандыру және тазартудың негізгі режимдері; қолданылатын өңдейтін және майсыздандыратын ерітінділердің құрамы; бетін тазартуды бақылау әдістері, қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптары; қышқылдың, сілтілердің, қолданылатын материалдың негізгі қасиеттері, ақаулардың түрлері, орындалатын жұмыс шегінде электротехниканы және электрохимияны.

Жұмыс үлгілері

1. Пьезокварц блоктары, шықпалар, бүркеніштер, жапсырмалар, қара, түрлі-түсті металдар мен қорытпалардан жасалған бөлшектер және реле - өңдеу.

2. Фуродитті бөлшектер мен эмиттер – электр химиялық өңдеу.

3. Магнетрондар үшін қарапайым бөлшектер – химиялық және электр химиялық өңдеу.

4. Жартылай өткізгіш аспаптардың корпустарының бөлшектері – органикалық еріткіштер мен қышқылдарда өңдеу; шаю.

5. Тот баспайтын және қоспаланған болаттан жасалған бөлшектер – химиялық жылтырату және өңдеу.

6. Ұсақ бұрандалы бөлшектер - өңдеу.

7. Ыдыс бұйымдар (цилиндрлік және тегіс) және олардың арматуралары - өңдеу.

8. Оқшаулағыштар және кварцты баллондар – 100 пайыздық балқытқыш қышқылда өңдеу.

9. Кварц және кремний қайықшалар мен кассеталар – балқытқыш қышқыл мен хром қоспасында өңдеу; шаю.

10. Интегралды тәсімдердің корпустары, арматура блоктары – тұғырды өңдеу, шаю, майсыздандыру және кептіру.

11. Пьезокварц кристаллдары – балқытқыш қышқылда өңдеу.

12. Пластиналар, германий, кремний кристалдары және өтпелер – механикалық өңдегеннен кейін химиялық-динамикалық жылтырату әдісімен өңдеуге даярлау; дайын өңдегіште химиялық-динамикалық жылтырату; пластинаны бір жағынан өңдеу және екінші жағынан химиялық мықты лактармен қорғау; майсыздандыру және шаю.

13. Пластиналар – пластиналарды фотолитографиялық өңдеуден және (тұзды, күкірт, балқытқыш) қышқылда және органикалық еріткіштерде қайнатудан алдын сапалы түрде шаю.

14. Кварцты пластиналар - өңдеуден және металдаудан алдын (тұзды, күкірт, азот) қышқылдарда шаю және қайнату.

15. 15 мГц-ке дейінгі жиіліктегі екі жақты салалы жазық кварцты пластиналар – белгіленген тазалыққа дейін өңдеу.

16. Төмен жиіліктегі кварц пластиналар - өңдеу.

17. Монокристалды кремний пластиналары мен құймалары – ашық былаулардағы құрылғыларда өңдеу.

18. Әртүрлі диаметрдегі түрлі металдардан жасалған сымдар – химиялық және электрохимиялық өңдеу және тазарту.

19. Тұтқалар, шассилер, арқалықтар, планкалар, платалар, тұғырлар және басқа да механикалық бөлшектер - өңдеу.

20. Құймалар, шыбықшалар және қалдықтар - өңдеу.

21. Арнайы аспаптар – шықпаларды химиялық жылтырату.

22. Дәнекерленген шықпалы арнайы аспаптардың стақандары - өңдеу.

23. Шыны жинақтар – химиялық майсыздандыру.

24. Тегістелген және жылтыратылған кристалл элементтер – химиялық тазарту.
§ 133. ПРЕЦИЗОНДЫ ӨҢДЕУ ӨҢДЕУШІСІ

3-разряд

Білуге тиіс: түрлі үлгідегі өңдеуге арналған жабдықтардың құрылғысы және пайдалану ережесі; ультрадыбыстық өңдеу құрылғыларының құрылғысы мен жұмыс істеу ережесі; микроскоптарда, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылғысы және жұмыс істеу ережесі; одан әрі технологиялық операциялар үшін өңдеу, майсыздандыру және тазарту сапасының мәнін; қышқылдар мен сілтілердің химиялық және физикалық қасиеттері, өңдейтін және майсыздандыратын ерітінділердің құрамы мен қасиеті; электролитті тазарту процесінің принципиалды тәсімі.

Жұмыс үлгілері

1. Мыс бөлшектер, жапсырмалар – ультрадыбыстық құрылғыларда мөлшерлік өңдеу.

2. графит бөлшектер - өңдеу.

3. Туннельді диодтар – бақыланатын электрлік өңдеу.

4. Молибден және вольфрам дайындамалар (лента) – былауларда өңдеу, балқытылған калий селитрасында өңдеу, электрлі өңдеу, химиялық өңдеу, ағарту, шаю.

5. Бериллий қорытпасынан жасалған катодтар - өңдеу.

6. Арнайы керамика – балқытылатын қышқылда өңдеу.

7. Молибденді керн – вольфрамды спиральдан өңдеу.

8. СВЧ аспаптары корпустары – микроскопта тексере отырып өңдеу және химиялық жылтырату.

9. Германий және кремний кристалдары, ковардан жасалған пластиналар – дәлме-дәл өңдеу.

10. Шыны корпусқа дәнекерленген германий және кремний кристалдары - өңдеу.

11. Кристалл ұстағышқа жинақталған германий және кремний кристалдары – фторсутекті қышқыл ерітіндісінде өңдеу.

12. Кристалл ұстағыштар, шассилер, металл колбалар - өңдеу.

13. Тозаңдату құрылғылары үшін жарақтар – «патша арағында» шайып тазарту, алтын жинау.

14. Жинақталған өтпелер – ультрадыбыстық өңдеудің көмегімен өңдеу, балқытылған қышқылда өңдеу.

15. Өтпелер, кремний пластиналары – силандау.

16. Шықпалардан жиналған өтпелер - өңдеу.

17. Кварц пластиналар – берілген жиіліктегі оны теңшеу кезінде алюминий бифторидінде өңдеу.

18. Жартылай өткізгіш материалдардан жасалған пластиналар – қышқылмен таңбалау, қайта жөндеу, өңдеу.

19. Монокристалл кремнийі пластиналары мен құймалары – ашық былау құрылғыларында кейіннен өңдегіштің қалдықтарын бейтараптандыра отырып ұсақ және терең өңдеу.

20. Жартылай өткізгіш аспаптар мен микротәсімдер пластиналары – тотық-аммиак ерітінділерінде химиялық өңдеу; химиялық-динамикалық жылтырату; қайта жөндеу (фтористі сутек қышқылы ерітіндісінде өңдеу, азот қышқылында қайнату, көп құрамды өңдегіште өңдеу).

21. Арсенид галлий пластиналары – химиялық өңдеу.

22. Кремний пластиналары – боросиликатты шыныны алып тастау; беттік кедергіні өлшеуден алдын бақылау пластиналарын өңдеу; фотогравировкалағаннан кейін пластиналарды шаю; күйдіруден алдын пластиналарды шаю; металлды тозаңдандырудан алдын пластиналарды шаю; мезоқұрылымды өңдеу.

23. Кварц пластиналар – балқытқыш қышқылда өңдеу; никелдеу; жоғары жиіліктегі кварц пластиналар – балқытқыш қышқылда өңдеу.

24. Тегістелген және жылтыратылған 5-механикалық гармоника бойынша 45-тен 200 мГЦ-ке дейінгі жиіліктегі кварцты пластиналар - белгіленген жиілікке дейін өңдеу.

25. Тотыққан жұқа планкалар – қабаттап өңдеу.

26. Сымдар, алюминий құймалары, ванадий, титан, нихром, никель ілмектер, ситалл, кремний серіктері – органикалық еріткіштерде қайнату; органикалық емес қышқылдар ерітінділерінде өңдеу; шаю.

27. Вольфрам сымдар мен буландырғыштар, металл жарақтар мен ыдыстар, оргшыныдан – сілтілер мен қышқыл ерітінділерінде химиялық өңдеу.

28. Баяу балқитын металлдар мен олардың балқымаларынан жасалған сымдар - өңдеу, майсыздандыру, тарту әдісімен нейтралдау.

29. Шынылы металл дәнекерлер – мөлшерлі өңдеу.

30. Транзисторлар - өңдеу.

31. Эммитер мен коллектор электродтар - өңдеу.

4-разряд

Білуге тиіс: түрлі модель жабдықтарының құрылғысы, кинематиканы, электр тәсімді, оны жөндеудің және тексерудің ережесін, түрлі құрылымдағы бұлаулардың жұмыс істеу принципі, іске қосатын және реттейтін құрылғылардың құрылымы мен жұмыс істеу принципі, бақылау-өлшеу аспаптары мен құралдарының құрылғысы, қызметі мен пайдалану шарттары; өңдеу процесінің түрлері, қызметі, тәсілдері мен режимдері; индикаторлардың қасиеті, оларды пайдалану және дайындау; түрлі материалдарға арналған өңдеу режимдері, рельефтің жазықтық және тереңдік өлшемдерін өлшеу әдістері; параметрлерді технологиялық процесті жүргізудің жекелеген сатыларында бақылау әдістері, техникалық құжатнаманың жүргізудің және даяр өнімді тапсырудың тәртібі; шығыс материалдарының шекті нормалары.

Жұмыс үлгілері

1. Полюстік ұштамалардың анодты блоктары, магнетрон катодтарының керндері – бетін ультрадыбыстық құрылғылардың көмегімен сілтілік және қышқыл ерітінділерде, сондай-ақ йон алмасу құрылғысында тазаланған суда ерекше сапалы тазарту.

2. Баяу балқитын металдардан жасалған бөлшектер мен сымдар және олардың балқымалары – тарту әдісімен өңдеу.

3. АРМКО-дан жасалған бөлшектер – қыздырылған (80 градустан жоғары) қышқылдарды қолданып химиялық жылтырату және өңдеу.

4. Электронды-оптикалық жүйенің бөлшектері мен тораптары – бұлауларда дәлме-дәл өңдеу, электрмен өңдеу.

5. Толық қоспалау құрылғылары бөлшектері – тұз ерітінділерінде бейтараптандыру, қышқыл ерітінділерінде, сутек тотығында өңдеу, органикалық еріткіштерде қайнату.

6. Катодтар – ультрадыбыстық құрылғыларда түрлі қышқылдарда өңдеу.

7. Тозаңдандыру құрылғыларының қалпақтары, қалпақ асты құрылғылары – органикалық емес қышқылдардың, сілтілердің, сутек тотығының ерітінділерінде өңдеу.

8. Германий және кремний кристалдары мен пластиналары – берілген өлшемде дәлме-дәл өңдеу; қуыстарды екі жағынан электролитті өңдеу.

9. Галлий-гадолинді гранаттың монокристалдары мен пластиналары – дәлме-дәл өңдеу.

10. БИС корпустары мен қақпақтарының тұғыры – толуолды пайдаланып ультрадыбыстық құрылғының көмегімен бетін аса сапалы тазалау.

11. Жартылай өткізгіш материалдан жасалған пластиналар – термодиффузионды операциялардан алдын өңдеу.

12. Жартылай өткізгіш материалдардан жасалған пластиналар – центрифугада тұз қышқылын, фтористі қышқылды, бидистилденген суды, кистімен шаю және кептіруді пайдалана отырып диэлектрлі жабынды тозаңдатардан алдын өңдеу; бөлу жыраларын өңдеу.

13. Германий мен кремний пластиналары мен кристалдары, арсенид галлий пластинасы – дәлме-дәл өңдеу.

14. жиілігі 20 мГЦ-ке дейінгі жазық және жазық-дөңес кварцты пластиналар – берілген жиілікке дейін өңдеу.

15. Кремний пластиналары – алтынды химиялық жолмен отырғызу.

16. Германий және кремний пластиналары – кедір-бұдырлықтың берілген параметрлерімен белгіленген мөлшер шеңберінде химиялық өңдеу.

17. Аспаптарға арналған пластиналар – ультрадыбыстық құрылғыларда шаю.

18. Пластиналар – бетінде белгілі бір өңделген кескінді алу мақсатында өңдеу.

19. Кремний пластиналары – сірке суы, балқытқыш, азот қышқылын пайдалана отырып динамикалық өңдеу құрылғысында қуыстарды өңдеу.

20. Жылтыратылған кремний пластиналары – бұзылған қабатты анықтау үшін бетін химиялық өңдеу; берілген мөлшерге дейін терең өңдеу.

21. Кремний пластиналары – эпитаксиалды ұзартудан кейінгі, жартылай автоматта фотогравировкадан және диффузиядан алдын шаю; микроскоптың көмегімен микрорельефтің бетін өлшеу жолымен сапасын айқындау.

22. Жартылай өткізгіш аспаптар мен микротәсімдер пластиналары – жартылай автоматты желілер мен құрылғыларда химиялық өңдеу.

23. СФАГ пластиналары – мырышты араластырудан алдын, кейін, алюминийді тозаңдандырудан алдын химиялық өңдеу.

24. Жинақталған өтпелер – мезоқұрылымды электролитті өңдеу.

25. Эпитаксальді пленка – химиялық өңдеу.

26. Түсті металл мен қорытпалардан жасалған сымдар – электромеханикалық тәсілмен, тарту әдісімен өңдеу.

27. Кварц реактивтері – УТКР, ФОКР; УС-1 құрылғыларында өңдеу, шаю, кептіру.

5-разряд

Білуге тиіс: электр тәсімдер, қызмет көрсетілетін жабдық пен құрылғыларды тексеру тәсілдері; өңдеу және шаюға арналған қолданылатын құрылғыларды қолдану принципі; контактолды, отырғызу және қалпына келтіру реакциясын пайдалану; тұздармен жұмыс істеу үшін шарттарды; ұсақ дисперсионды күмісті кептіру ережесі; пластиналардың бетін өңдеу және тазарту процесінің механизмі; жұмыс процесінде қолданылатын қышқылдардың, тұздардың, органикалық еріткіштер мен деиондалған судың негізгі қасиеттері; ақаулардың негізгі түрлері мен оларды жоюдың тәсілдері.

Кәсіптік орта білім талап етіледі.

Жұмыс үлгілері

1. Баяу балқитын металлдардан жасалған микросымдар және олардың қорытпалары – тарту әдісімен өңдеу.

2. Металлдар (вольфрам, тантал, кремний) – электролиттік өңдеу.

3. Өтпелер – ТМ-10 үлгісіндегі аспаптарды силанирлеу.

4. Құрастырылған аяқтар – түрлі реактивтерде өңдеу.

5. пластиналар, кристалдар – ултьтрадыбыстық құрылғылардан өңдеу.

6. ТС-1, ТС-2, ТС-З, ТМ-10, 1ТЗО1-30 үлгісіндегі аспаптарға арналған пластиналар, күрделі қатты тәсімдер - әзірлеудің түрлі кезеңдерінде өңдеу.

8. Пластиналар – базалық, эмиттерлік тотықтырып өңдеу (ультрадыбыстық құрылғылардың еріткіштерінде және кешен жасағыш ерітінділерде шаю).

9. Пластиналар – берілген дәлдікпен сызба бойынша белгілі бір кескіннің жырасын өңдеу.

10. Негізгі жиілігі 15 МГц-тен жоғары және 45-тен 110 МГц-ге дейінгі жиілікте 3-механикалық гармоника бойынша тегістелген кварц және жылтыратылған пластиналар – берілген жиілікке дейін өңдеу.

11. Жартылай өткізгіш аспаптар мен микротәсімдердің пластиналары – «Лада – 1» үлгісіндегі желіде көп сатылы химиялық өңдеу; кейіннен аммиакты су тотығы және тұзды су тотығы ерітінділерде химиялық өңдей отырып, боросиликатты шыныны алу.

12. Монокристалды кремний пластиналары – берілген сапалы бетін химиялық өңдеу.

13. Жіңішке вольфрам сымдар - өлшемді өңдеу (21......11 микрон диаметрден 17...5 микрон диаметрге дейін).

14. Күрделі әйнектер (ФСе; БСе) - өңдеу.

15. Күрделі магнитті интегралды тәсімдер үшін феррит гранаттардың эпитаксиалды құрылымдары - әзірлеудің түрлі сатыларында өңдеу.

§ 136. ПРЕЦИЗОНДЫ ӨҢДЕУ ӨҢДЕУШІСІ

6-разряд

Білуге тиіс: Химиялық өңдеу мен пластиналарды автоматты түрде қайта тиеу автоматталған кешендерінің құрылғысы, жұмыс істеу принципі, құрылымдық ерекшеліктері және пайдалану ережесі; дербес компьютерде жұмыс істеу принципі және алты және одан да көп құрылғылардан тұратын автоматталған кешендерде химиялық өңдеу параметрлерін тапсыру әдістері; ІВМР үлгісіндегі ЭЕМ құрылғысы және пайдалану ережесі; химиялық реагенттерді жеткізу тәртібі; химиялық реактивтерді автоматты түрде беру жүйесін пайдалану ережесі; өңделген бұйымдардың сапасына қойылатын талаптар; ақаудың негізгі түрлері және оларды жоюдың әдістері.

Жұмыс үлгілері

1. СБИС пластиналары - «Кубок» желісінде аммиакты тотық ерітіндісінде және сутегі тотығымен күкірт қышқылы ерітіндісінде өңдеу, «Кубок Т» желісінде SI₂O₂, SI₃N₄, ФСС өңдеу.

2. Шыны пластиналар – ультрадыбыстық автоматты желілерде көп сатылы химиялық өңдеу.