Министерство образования и науки

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

АБАЙ МЫРЗАХМЕТОВ АТЫНДАҒЫ КӨКШЕТАУ УНИВЕРСИТЕТІ

Инженерлі- экологиялық	факультет
факультета аты
Ақпараттық жүйелер және информатика
Кафедра аты

Пән атауы	Мәліметтер қоры және ақпараттық жүйелер
	пән атауы
Мамандық шифры	5В070300 АЖ
	Күндізгі
Оқу формасы	күндізгі, сырттай

Көкшетау, 2016

мәліметтер қорыны жобалаудың негізгі теорияны оқыту, деректермен жүргізілетін негізгі әрекеттер, деректерді өңдеу және іздеуді ұйымдастыру әдістері.

- сипаттау тілінің құралдары және деректермен манипуляцияларды жасау;

- деректер моделінің жобалау принциптері;

- мәліметтер қорының басқару жүйесінде оларды қолдану.

- сипаттау тілінің құралдары және деректермен манипуляцияларды жасау;

- деректер моделінің жобалау принциптері;

- мәліметтер қорының басқару жүйесінде оларды қолдану.

«Мәліметтер қоры және ақпараттық жүйелер» курсы келесі негізгі бөлімдерден тұрады:

• 
  Алгоритмдерің құрылымдық схемасын құруды білу;
  
• 
  Талап ететін есептерге сәйкес мәліметтер құрылымын ұйымдастыруды игеру;
  
• 
  Тіл құрылысын қолданып берілген программалау тілінде программа құру және жақсы стильде программа жазу;
  
• 
  Программаны санау және қалыптастыру;
  
• 
  Сапалы программалық құжаттарды құру;
  

Пән мазмұны

1. 
   Ақпараттық жүйелер сөзіне кең және тар мағынада анықтама беріңіз.
   
2. 
   Деректер банкі нені ұсынады және оның құрасына қандай компоненттер кіреді?
   
3. 
   ДҚБЖ-нің тағайындалуы қандай?
   
4. 
   Деректердің негізгі модельдерін атаңыз.
   
5. 
   Қосымшаға анықтама беріңіз, қандай жағдайларда өңделетіндігін көрсетіңіз.
   
6. 
   Деректер сөздігінің тағайындалуын көрсетіңіз.
   
7. 
   Деректер қоры администраторының функцияларын атап беріңіз.
   
8. 
   Есептеуіш жүйе нені ұсынады?
   
9. 
   Клиент-сервер архитектурасын сипаттаңыздар және оның орындалуының нұсқаларын атаңыз, артықшылығы мен кемшілігін көрсетіңіз.
   
10. 
    Ақпараттық жүйенің құрылымын файл-сервермен бейнелеңіздер.
    
11. 
    Ақпараттық жүйенің құрылымын деректер қоры серверімен бейнелеңіздер.
    
12. 
    ДҚБЖ-не жататын бағдарламалардың негізгі түрлерін сипаттаңыздар.
    

1. 
   Деректерді елестетудің классикалық және қазіргі заманғы модельдерін атап беріңіз.
   
2. 
   Деректердің иерархиялық моделінің артықшылығы мен кемшілігін көрсетіңіз.
   
3. 
   Иерархиялық типті ДҚ-да физикалық орналастыру қалай ұйымдастырылады?
   
4. 
   Деректердің желілік моделін бейнелеңіз.
   
5. 
   Деректердің реляциондық моделін бейнелеңіз.
   
6. 
   Деректердің реляциондық және постреляциондық модельдерінің айырмашылығы неде?
   
7. 
   Постреляциондық модельдің артықшылығы мен кемшілігін көрсетіңіз.
   
8. 
   Деректердің көп өлшемді моделін сипаттаңыз.
   
9. 
   Көп өлшемді модель жағдайындағы деректерде орындалатын операциялардың мағынасын атаңыз және анықтаңыз.
   
10. 
    Объектіге бейімделген деректер қорына сәйкес инкапсуляция, полиморфизм, мұрагерлік принциптерінің пайда болуына мысал келтіріңдер және анықтама беріңдер.
    

1. 
   Реляциондық модельге анықтама беріңіз және оны құрайтын элементтерді атаңыз.
   
2. 
   Реляционды модель деректерінің құрама элементтерін және оларды көрсету формаларын мінездеңіз.
   
3. 
   Қатынас түсінігіне математикалық суреттеуін беріңіз.
   
4. 
   Қатынас домені дегеніміз не?
   
5. 
   Қатынас схемасына түсінік беріңіз.
   
6. 
   Қатынастың алғашқы кілті дегеніміз не? Ол не үшін қажет?
   
7. 
   Кестені қатынасқан деп естеуге талап айтыңыз.
   
8. 
   Индекғс дегеніміз не? Ол не үшін қажет?
   
9. 
   Бір деңгейлі схеманың индексациясын көрсетіңіз және оған мінездеме беріңіз?
   
10. 
    Екі деңгейлі схеманың индексациясын көрсетіңіз және оған мінездеме беріңіз?
    
11. 
    Екілік индекс дегеніміз не? Оның бірлік индекстен айырмашылығы?
    
12. 
    Екілік индекстің ДҚ элементімен байланыс ұйымдастыруының схемасын көрсетіңіз.
    
13. 
    Кестедегі деректерді манипуляция кезіндегі тұтастық бақылау механизмінің әрекетін өрсетіңіз.
    
14. 
    Сұраныстың теориялық тілдерінің мінездемесін беріңіз.
    
15. 
    Коддпен берілген реляциялық алгебраның операциясын атаңыз және қиылысқан және тағайындалған операцияларына графикалық интерпретация беріңіз.
    
16. 
    Қиылысудың жалпы және жекеленген жағдайды атаңыз.
    
17. 
    Реляциялық алгебраның жазбаларының ережедерін атаңыз.
    
18. 
    Дейтпен аталынған реляциялық алгебраның қосымша операцияларын атаңыз және мінездеңіз.
    
19. 
    Реляциялық есептеудің нұсқаларын мінещдеңіз.
    
20. 
    Кортежге реляциялық есептеудің сұранысқа сәйкес білдіруін жазыңыз: «Барлық детальдарды әкелетін поставщиктердің атын алу».
    

1. 
   Деректерді нормализациялау процедурасының тағайындалуын түсіндіріңіз;
   
2. 
   Деректердің артықтығымен байланысқандардың мәселелерін суреттеңіз;
   
3. 
   Функционалдық тәуелділік концепциясына анықтама беріңіз;
   
4. 
   Функционалдық тәуелділік концепциясы нормализация процесімен қалай байланысқан;
   
5. 
   Бірінші (1НФ), екінші (2НФ) және үшінші (ЗНФ) нормаль формаларға, сонымен қатар Бойс-Коддтың (БКНФ) нормаль формасына анықтама беріңіз;
   
6. 
   Төртінші (4НФ) және бесінші (5НФ) нормаль формалардың тағайындалуын анықтаңыз.
   

1. 
   Кестені құрудың неше түрлі әдісі бар?
   
2. 
   Индекстелу дегеніміз не?
   
3. 
   Қандай команда көмегімен кестелерді индекстеу жүргізіледі?
   
4. 
   Жазбаларды іздеуді жеделдету приципі қандай?
   

1. 
   Жұмыс облысы дегеніміз не?
   
2. 
   Бір жұмыс облысында неше кесте ашуға болады?
   
3. 
   Бір жұмыс облысынан басқасына ауысу үшін қандай команда қолданылады?
   
4. 
   Байланыстың қандай түрлері болады?
   
5. 
   Қандай командалар көмегімен байланыс орнатылады?
   

1. 
   Ауысулардың мағынасын меншіктеу қалай жүргізіледі?
   
2. 
   Ауысулардың мағынасын меншіктеуде қандай операнттар қолданылады?
   
3. 
   Сақталған ауысулар қалай өндіріледі?
   
4. 
   Ауысуларды жадқа жүктеу қалай өндіріледі?
   
5. 
   Уақытша ауысуларды жою қалай жүзеге асырылады?
   
6. 
   Ауысуларды қарау қалай өндіріледі?
   

1. 
   Ауысудың массивтері қалай хабарланады?
   
2. 
   Бір өлшемді массивпен жұмыс қалай іске асырылады?
   
3. 
   Екі өлшемді массивтермен жұмыс қалай іске асырылады?
   

1. 
   Процедура дегеніміз не?
   
2. 
   Процедуралар қалай хабарланады?
   
3. 
   Ішкі процедура қандай командамен шақырылады?
   
4. 
   Сыртқы процедура қандай командамен шақырылады?
   
5. 
   Процедуралық файл қандай командамен шақырылады?
   

1. 
   SQL сұранысында қолданылатын деректердің типтерін атап беріңіз?
   
2. 
   Сұраныстар структурасы қандай?
   
3. 
   Кестеден деректерді сұрыптауды жасау қалай құрылады?
   

1. 
   Деректерді манипуляциялау наборы қалай классифицирленеді?
   
2. 
   Нұсқағыштың хабарлау операторы қалай суреттеледі?
   
3. 
   Нұсқағышты жабу операторы қалай суреттеледі?
   
4. 
   Позициондық модификация операторы қалай суреттеледі?
   
5. 
   Позиционды жою операторы қалай суреттеледі?
   
6. 
   Нұсқағыштың жайын оқу операторы қалай суреттеледі?
   
7. 
   Нұсқағышты ашу операторы қалай суреттеледі?
   
8. 
   Деректерді манипуляциялеудің жалғыздық операторын атаңыз?
   

1. 
   Өмірлік циклдың негізгі модельдерін атаңыз?
   
2. 
   Деректер қорын жобалаудың сатыларын атаңыз?
   

1. 
   BDE дегеніміз не?
   
2. 
   Деректер қоры псевдонимі не үшін қажет?
   
3. 
   ДҚ өрісінің хабарлауы қалай жүргізіледі?
   
4. 
   Индекстер қалай орындалады?
   

1. 
   Дқ-мен жұмыстағы визуалды емес компоненттерді атаңыз.
   
2. 
   ДҚ-мен жұмыстағы визуалды компонентерді атаңыз.
   
3. 
   ДҚ-мен жұмыста байланыстырушы компоненттерді атаңыз.
   
4. 
   ДҚ-дағы ауысу нұсқағышының әдістерін атаңыз.
   
5. 
   ДҚ өрісіне рұқсат қалай жүзеге асады?
   
6. 
   Деректер наборы жұмысына Ttable компонентінің негізгі процедураларын атаңыз.
   
7. 
   ДҚ-да жазбаны іздеу қалай орындалады?
   
8. 
   ДҚ-да жазбалар фильтрациясы қалай орындалады?
   

1. 
   Локальдық ДҚ-ның қолданылу приципі неде болады?
   
2. 
   Файл-серверлік ДҚ-ның қолданылу приципі неде болады?
   
3. 
   Клиент-серверлік ДҚ-ның қолданылу приципі неде болады?
   

Негізгі әдебиеттер:

1. 
   Павловская Т.А. С/С++. Программирование на языке высокого уровня.-СПб.: Питер, 2011. -461 с.
   
2. 
   Павловская Т.А. Щупак Ю.А. С/С++. Структурное и объектно-ориенти- рованное программирование: Практикум.-СПб.: Питер, 2011. -352 с.
   
3. 
   Сэмюел П. Харбисон, Гай Л. Стил. Язык программирования Си. Пер. с англ. –М.: ООО "Бином-Пресс", 2004. -528 с.
   
4. 
   Липпман С., Лажойе Ж. Язык программирования С++. Вводный курс, 3-е изд. Пер с англ. –СПб. –М.: Невский диалект – ДМК Пресс, 2003. -1104 с.
   
5. 
   Шиманович Е.Л. С/С++ в примерах и задачах.-Мн.: Новое знание, 2004. -528с.
   
6. 
   Керниган Б., Ритчи Д., Фьюэр А. Язык программирования Си. -М. : Финансы и статистика, 2004. -271с.
   
7. 
   Березин Б.И., Березин С.Б. Начальный курс С и С++ . -М: ДИАЛОГ- МИФИ, 2004. -288с.
   
8. 
   Подбельский В.В., Фомин С.С. Программирование на языке Си. -М.: ФиС, 2004. –600 с.
   
9. 
   Подбельский В. В. Язык С++. -M.: ФиС, 2001. -559c.
   
10. 
    Костюкова Н.И., Калинина Н.А. Язык Си и особенности работы с ним.–М.: "Интернет-университет информационных технологий - ИНТУИТ. ру", 2006. -208 с. // www.intuit.ru
    
11. 
    Анисимов А.Е., Пупышев В.В. Сборник заданий по основаниям програм- мирования. 2007. // www.intuit.ru
    
12. 
    Бөрібаев Б., Дүйсебекова К. Си тілінде программалау: Оқу-əдістемелік құрал. –Алматы: Қазақ университеті, 2007. -208 б.
    
13. 
    Бөрібаев Б. Программалау тілдеріне кіріспе: Жоғары оқу орындарына арналған оқулық . –Алматы: АЭСА, 2008. -376 б.
    
14. 
    Құралбаев З.Қ. Алгоритмдеу жəне программалау тілдері. –Алматы: "TST-company" баспасы, 2008. -354 б.
    
15. 
    Бөрібаев Б. Компьютердің арифметикалық негіздері:Оқу құралы. -Ал- маты: Қазақ университеті, 2009. -80 б.
    
16. 
    Балапанов Е., Бөрібаев Б., Бекбаев А.,т.б. Информатика терминдерінің қазақша-ағылшыншы-орысша, орысша-қазақша-ағылшынша, ағыл шын ша-орысша-қазақша сөздігі. -Алматы: Сөздік-Словарь,1998. -176 б.
    

1. 
   Информатика терминдерінің қазақша-ағылшынша-орысша сөздігі. Алматы “Сөздік-Словарь” 1998 жыл, 176 бет;
   
2. 
   Базы данных. Учебник для высших учебных заведений, под редакцией А.Хомоненко – СПб.: Корона, 2000 год;
   
3. 
   Леонтьев В.П. Новейшая энциклопедия персонального компьютера. Москва, ОЛМА-ПРЕСС, 2003 год;