3-параграф. 2-жартыжылдық
84. Құрлықтағы емдік дене тәрбиесі:
1) табанның қимылы мен буындарда, бірігуінде қозмалылықты, қозғалыс нақтылығын қалыптастыру;
2) кеңістікте бағдарлануы мен қозғалыс үйлесімдігін (координациясын) дамыту;
3) алдынан, артынан, басынан жоғары затты бір қолынан екінші қолына ауыстыру;
4) алдынна жәе арқа артынан шапалақ, қол білектерін айналдыру, қол саусақтарын жұму және ашу дағдыларын бекіту;
5) аяғын жоғарыға көтеру, велосипедпен жүрген сияқты аяқтарын қозғалту, арқадан ішке және керісінше ауысу, иығын көтері және төмен түсіру, қолын жан- жаққа жіберу білігін бекіту;
6) арқаннан, гимнастикалық таяқтан, өкше ортасына сүйеніп адымдау;
7) табандарды бүгу, тіктеу, айналдыру.
85. Негізгі қозғалыстар:жүру, жүгіру, секірулер, лақтыру, қағып алу, еңбектеу, өрмелеу, тепе-теңдік, қайта сапқа тұру.
86. Жүру:
1) кеуденің бүйірлік тербелуінен және табандардың алыс қойылуынан шектеуге жаттықтыру;
2) ортопедиялық аяқ киімді қолдану;
3) әр түрлі тәсілдермен жүру білігін бекіту: бағанда біреуден; жұппен; топпен; бөксені жоғары көтерімен; жартылай отырып тұрып; шапалақпен; белгі бойынша қозғалыс бағытын өзгертіп, еңіс тақтайда, бөрнеде.
87. Жүгіру:
1) қол мен аяқтың сәйкес қозғалысымен, кеуде мен бастың дұрыс қалпын (иықтар аздап алда, бас омытрқамен бір сызық бойында), кеңістікте бағдарлануын қалыптастыру;
2) бағанда біреуден; тізелерді жоғары көтеріп, заттарды аттаумен;
3) бағдарсыз жыллан секілді;
4) 2 минутқа дейін заттар арасынан; кегельдер арасынан бет- бетімен; жүрумен кезектестіріп, белгіленген орынға дейін жылдамдыққа (ТҚАБ балалар үшін) үш бағанға сапқа тұрумен (жолда кегельдерді алу), белгіленген жерге дейін жылдамдыққа кесінділерден жүгіру (ұзындығы 20 метр), тіректі аттаумен;
5) үш бағанға қайта тұрумен, жылдамдаусыз жүгіруге көшумен жылдамдыққа (ТҚАБ балалар үшін) жүгіруін бекіту.
88. Секіру:
1) қозғалыс координациясын дамыту, жамбас белдеуінің және аяқтың бұлшық еттерін қатайту;
2) дұрыс мүсінді, табан бірігуін қалыптастыру, омыртқаның бұлшық ет корсетін қатайту;
3) тыныс алу актін қалыптастыру (оның тереңдігін, ырғағын);
4) бір және екі аяқта құрсау шеңберден секіру білігін қалыптастыру; ұзындыққа бастап жүгіруден, ұзындыққа орнынан, оң жақ бүйірімен екі аяқта, сосын секіріп 180° бұрылу және сол жағымен жалғастыру (ТҚАБ балалар үшін) дағдыларын қалыптастыру.
89. Лақтыру, қағып алу:
1)доппен әр түрлі жаттығуларды координациялы орында алуын бекіту;
2) дұрыс мүсінді қалыптастыру;
3) кеуде мен аяқ- қолдың бұлшық еттерін қатайту;
4) қол білегі мен саусақтарының ұсақ бұлшық ет топтарындағы қозғалыс координациясын дамыту;
5) осы буындардағы қозғалыс амплитудасын үлкейту, көру және есту анализаторларының координациясын жақсарту;
6) реакция жылдамдығын дамыту;
7) затты дұрыс қармауын қалыптастыру;
8) иықтан 3 метр қашықтықтан оң және сол қолмен тігінен нысанаға қапшықты лақтыру дағдысын бекіту;
9) бір қолмен допты еденге ұру және екі қолмен қағып алу.
90. Еңбектеу, өрмелеу:
1) баланың тік және көлденең қалпында әр түрлі қозғалыстарды жаттықтыру, дұрыс мүсінді қалыптастыру;
2) қозғалыстың жан- жақты координациясын, кеңістікте бағдарлана алуын дамыту, тепе- теңдікті ұстауын, жүйке процесстерінің қозғалмалығын дамыту;
3) белгілі бір темпте еңбектеу, аяқ пен қол қозғалысының автоматизациясын;
4) құрсау шеңберді айналдыру, оған кіру;
5) жүрумен кезектесіп орындық арқылы еңбектеп өту;
6) 3- 4 доғалар астына еңбектеп кіру;
7) гимнастикалық қабырғада басқа аралыққа өтумен және төмен түсумен өрмелеу;
8) орындықта арқасындағы қапшықппен еңбектеу;
9) баспалдақ бүйіріне қойылған таяқшалар арасынан еңбектеп өту дағдысын бекіту.
91. Тепе- теңдік:
1) ұсақ және ірі бұлшық ет топтарындағы қозғалыс координациясын дамыту;
2) зейін, реакция жылдамдығы, көру зейіні, қозғалыс сәйкестігін дамыту;
3) биік емес заттарға міну және одан түсу білігін;
4) арқанда, жіпте басындағы қапшықпен, бүйірмен, бүйірмен адымдап, баланың екі қадамдық арақашықтығында қойылған, баспа доптардан аттап, гимнастикалық орындықта жүру, қол ұстасып, жұппен айналу білігін бекіту;
5) жоғарылатылған сүйеніште, баспа доптарды аттаумен, көлденең бөрене бойынша жүру мен жүгіру, "Қарлығаш"жаттығуын орындау білігін қалыптастыру.
92. Сапқа тұру, қайта сапқа тұру:
1) кеңістікте бағдарлану, қозғалыс координациясын, белгіге реакция жылдамдық білігін дамыту;
2) алдында үйренген сапқа тұру мен қайта сапқа тұру тәсілдерін қайталау мен бекіту: жұппен және керісінше, бір бағаннан үш бағанға жүру және жүгіру кезінде, бағаннан бірден бағанға үштен, төрттен.
93. Музыкалық-ырғақтық жаттығулар:
1) өзін- өзі бақылау, статикалық бөгеліп қалуын жою, ақыл- ой қызметін белсендендіру, жалпы сауығу дағдыларын қалыптастыру;
2) музыкалық сүйемелдеуге сәйкес әр түрлі темпте қозғалыстарды орындау білігін бекіту, жұппен шеңбер бойынша қимылдар, жұпқа қосылу және бөлінумен қайта сапқа тұру. "Серіппе" отырып тұрумен басты жан- жаққа еңкейтумен, қол қимылдары бірге бүйірлік адымдау, музыкалық сүйемелдеумен сәйкес әр түрлі темпте қозғалыстар орындай алуын бекіту.
94. Спорттық жаттығулар:
1) шанада сырғанау:түсіп келе жатқанда тежелу, бір- бірін сырғанату, шаналармен төбешікке көтерілу, мұз жолдармен өзі, жүгіріп бастаған соң сырғанау (ТҚАБ балалар үшін);
2) велосипед және самокатпен жүру:оң және сол аяғымен итеріліп, самокатпен жүруге үйрету; өзіндік, сенімді қозғала алуын қалыптастыру.
95. Судағы емдік дене шынықтыру:
1) жүзу:жүзу тәсіліне үйрету қозғалыс бұзылысының түріне байланысты. Спастикалық диплегия және айқын көрінетін аяқ пен қол буындарындағы тығыз қозғалуы бар балаларды арқада қолдарына үрленген қанаттар арқылы үйрету. Бастың тұрақты қалпы болмай зорлану қозғалыстарында үрлемелі жүзу жағаларын қолдану. Атаксиясы бар балалар жүзуге арқада крольмен үйрету;
2) басымен суға кіру білігіне үйрету;
3) бассейн қабырғасынан екі аяқпен екпінді итеру;
4) арқамен және кеудемен сырғанау, суда тыныс шығаруын орындау дағдысын бекіту;
5) балаға ыңғайлы кез-келген тәсілмен жүзуге үйрету.
96. Спорттық ойындар элементтері:
1) баскетбол: кеудеден екі қолмен допты лақтыру;
2) бадминтон: белгілі бір жаққа бағыттап, шарды ұру;
3) футбол: жұппен бір- біріне допты беру, бірнеше рет қатарынан қабырғаға ұру.
97. Өзіндік қозғалыс белсенділігі:
1) қозғалмалы ойындарды балалар өздері ұйымдастыруларына жағдай жасау, үйренген бекіту;
2) серуендеу орнын дұрыс жабдықтай білу.
98. Күтілетін нәтижелер:
1) кеңістікте өз денесінің қалпын түсінеді;
2) тыныштық кезінде де, үш негізгі бағытқа (көлденең, тігінен, ілгерілмелі) қозғалу кезінде де дененің тепе- теңдігін сақтай алады;
3) ересектер көмегімен еңіс бет бойынша жүре алады;
4) заттардан аттап жүре алады;
5) белгілі бір темпте еңбектей алады, қол және аяқ қозғалыстары машықтандырылған;
6) еденде отырып (сырғанату, итеру, лақтыру), айналасындағы заттардың орнын ауыстыра алады;
7) кермені қолмен қармайды және жібере алады;
8) педагог нұсқауымен физикалық жаттығуларды орындай алады.
Достарыңызбен бөлісу: |
