25
– суреттерден және түрлі мәтіндер түрлерінен коллаж құрастыру;
– қалыптасқан ұғымның мағынасының дифференциясы (мысалы: Kneipe
– Café – Bar);
– жобалық жұмыс, ұғымды зерттеу.
Мәдениеттерді салыстыру тапсырмалары :
– қарама- қарсы қою/ салыстыру;
– эмпатияның дамуы;
– стереотиптерді талдау және бағалау;
– түрлі пікірлерді бағалау және талдау.
Коммуникативтік құзырлықты мәдениаралық жағдаяттарда дамытуға
арналған тапсырмалар:
– коммуникативтік ниеттің талдамасы, оның сөйлеуі және әсері;
– коммуникатив барысының талдамасы және оның стратегиясы;
– түрлі мәтіндер типтеріне талдау (мысалы: жарнама, эссе);
– интерпретация (талғап-талдап түсіндіру);
– кері байланыс [1: 41].
Мәдениаралық коммуникация- әлемге деген әр түрлі көзқарастардың
соқтығысуын
және
коммуникантардың
көзқарастарының
арасындағы
айырмашылықтарды білдіреді. Мәдениаралық қарым-қатынаста түсінбеушілік
жиі кездеседі, себебі сөйлеуші түрлі мәдениет топтарына жатқандықтан оларды
жиі бұзады. Г.Нойнерді құптай отырып, біз оқытудың мақсаты бойынша тек
қана студенттерге шетел тілін меңгертіп қана қоймай, оларды мәдениаралық
байланысқа дайындаймыз, атап айтқанда оларға мәтениеттің көп түрлілігін
және адамдарды ажырата білуге, шетел тілінің көмегі арқылы жаңа мәдениетті
танып білуге, «басқаларды» жаңаша көре білуге үйретеміз.
Студенттерге мәдениаралық қабілетті қалыптастыру барысындағы
мәселелерді
шешуде
шетел
тілін
оқыту
маңызды
рөл
атқарады.
О.Р.Бондаренконың мәдениаралық қабілеттілік туралы анықтамасы бойынша
«шетел тіліндегі сөйлеушінің сөз бағыты шетелдікке бағытталғанда, мәдени
шартты коииуникативтік ерекшеліктер туралы фондық білімді қолдана білу»
[1:43].
Зерттеушілердің
пікірлері
бойынша,
мәдениаралық
дағдыларды
қалыптастырудың
келесі
аспектілері
қарастырылады:
эмпатия,
өзінің
ұстанымынан алшақтай білу (перспективалық ауысым); мәдениеттің көп
түрлілігін мойындау, төзімділік; мәдени байланыс, этникалық байланыс. Өзінің
монографиясында
М.
Вильде-Штокмайер
мәдениаралық
қабілеттілікті
қалыптастырудың келесі үш кезеңін қарастырады:
- оқушылардың сенсибилизациясы (мәдени қабылдауды дамыту, әр түрлі
мәдениеттегі нақты коммуникативтік құбылыстарды тану);
- пайымдау үдерісін сезіну;
- мәдени- тілдік, әрекеттік- бағытты қолдану [2:17].
Бүгінгі таңда педагогтар бейнесабақ, интернет- сабақ және тағы басқа
бейдәстүрлі
сабақ
формаларын
белсенді
енгізуде.
Бейнесабақтың
артықшылығы тілін оқып жатқан елдің мәдениетін үйрену болып табылады.
Бейнематериалдар студенттерге тек тілді тасымалдаушыдан жанды сөйлеуді
26
беріп қана қоймайды, оларды «қауіпсіз қалыптағы» жағдаяттармен жүктейді,
студенттер қимыл және жест тілімен, қарым- қатынас стилімен танысады.
Түрлі елдер мен ұлттар арасындағы байланыстар дамып жатқан уақытта,
қазақтың ұлттық мәдениетімен танысу шетел тілін оқу үдерісіндегі қажетті
элемент болып отыр. Студент қалаға саяхат жасауды білуі тиіс, шетелдік
қонаққа қазақтың мәдениеті жайлы айта білуі керек. Мәдениет диалогының
принциптері туған елі туралы мәдени материалдарды қолдану арқылы оқып
жатқан тілдің елінің мәдениеті туралы ұғымды қалыптастырады. Оқытудың
тиімді және өнімді фрмасы көрініс-сабақ болып табылады. Шетел тілі
сабағында шетел көркем әдебиетінің туындыларын қодану студенттердің айту
дағдыларын жетілдіреді, коммуникативтік, танымдық және эстетикалық
мотивацияны жасауды қамтамасыз етеді. Көрініске дайындық – бұл
студенттердің тілдік қатынасын дамытатын және олардың жеке тұлғалық
шығармашылық қабілеттерін ашатын шығармашылық жұмыс.
Мұндай жұмыс түрі студенттердің ойлау және тілдік іскерліктерін
белсендіреді және олардың әдебиетке деген қызығушылықтарын арттырады,
оқып жатқан тілдің елінің мәдениетін жақсы меңгеруге көмектеседі. Сабақ
өткізулің қызықты да жемісті формасы сабақ- мереке болып табылады. Бұл
форма студенттердің салт-дәстүр, әдет-ғұрыптары туралы білімдерін кеңейтеді
және щеттілдік қатынасқа деген қабілеттерін дамытады.
Студенттерге әлеуметтік құзырларды қалыптастыруда бейдәстүрлі сабақ
формасын қолдану студенттердің пәнге деген қызығушылықтарын арттырады,
олардың өздік шығармашылықтарын дамытады, әр түрлі білім көздерімен
жұмыс істеуге үйретеді.
Әдебиеттер:
1. Корнилова Л.А. Социокультурная компетенция как одна из
составляющих профессионального мастерства учителя иностранного языка.
Международный сборник научных трудов / – Изд-во "Весть”, ШГПУ, 2002. Б.
40-43.
2.
Максимова
И.Р.
Современные
концептуальные
принципы
коммуникативного обучения иностранному языку. // ИЯШ – 2000 - №4. Б.14-19
3. Пассов Е.И. Урок иностранного языка в средней школе. - М.:
Просвещение, 1988.
Достарыңызбен бөлісу: |
